ΣΥΜΒΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΕΝΩΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕΩΝ: Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΖΗΤΑ ΤΗΝ ΤΑΧΕΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ, ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
8 Φεβρουαρίου 2007
Το να «εξαφανίζεσαι» σημαίνει να χάνεσαι από προσώπου γης, να παύεις να υπάρχεις, να γίνεσαι καπνός. Όμως οι «εξαφανισμένοι» δεν έχουν χαθεί έτσι απλά. Κάποιος, κάπου, γνωρίζει τι τους έχει συμβεί. Κάποιος ευθύνεται. Στις σχεδόν επτά δεκαετίες από τότε που ο Αδόλφος Χίτλερ επινόησε το έγκλημα της εξαναγκασμένης εξαφάνισης το 1941, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν πέσει θύματα «εξαφάνισης» στις μισές σχεδόν χώρες του κόσμου. Δυστυχώς, αυτά τα αποτρόπαια εγκλήματα συνεχίζουν να διαπράττονται σήμερα σε κάθε ήπειρο του πλανήτη.

Η Διεθνής Σύμβαση για την Προστασία Όλων των Ατόμων από Εξαναγκασμένη Εξαφάνιση, που υιοθετήθηκε συναινετικά από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Δεκεμβρίου 2006, αντιπροσωπεύει το επιστέγασμα μιας μακρόχρονης προσπάθειας να αντιμετωπιστεί μέσω του διεθνούς δικαίου το συνεχιζόμενο πρόβλημα της εξαναγκασμένης εξαφάνισης. Μετά από πολλά χρόνια προετοιμασίας, το γεγονός ότι αυτή η περίπλοκη συνθήκη συντάχθηκε και υιοθετήθηκε στον χρόνο-ρεκόρ των τεσσάρων ετών μαρτυρά την αφοσίωση και τη δέσμευση πολλών μη κυβερνητικών οργανώσεων και κυβερνήσεων.

Η νέα Σύμβαση απαιτεί από κάθε κράτος-μέλος, κάθε φορά που βρίσκεται σε έδαφος υπό τη δικαιοδοσία του κάποιο άτομο ύποπτο για διάπραξη εξαναγκασμένων εξαφανίσεων οπουδήποτε στον κόσμο, να υποβάλει την υπόθεσή του στις αρμόδιες αρχές του για να ασκηθεί ποινική δίωξη, εκτός αν το κράτος εκδώσει τον ύποπτο σε άλλο κράτος ή αν τον παραδώσει σε διεθνές ποινικό δικαστήριο. Υποχρεώνει επίσης κάθε κράτος-μέλος να διασφαλίσει στο νομικό του σύστημα ότι τα θύματα εξαναγκασμένης εξαφάνισης έχουν το δικαίωμα επανόρθωσης. Η Σύμβαση απαιτεί από τα κράτη να θεσμοθετήσουν αυστηρές εγγυήσεις για την προστασία των ατόμων που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους, εγγυήσεις στις οποίες περιλαμβάνεται η απόλυτη απαγόρευση της μυστικής κράτησης. Προβλέπει τον εντοπισμό του «εξαφανισμένου» και προσπαθεί να επιλύσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι οικογένειες των «εξαφανισμένων». Δημιουργεί επιτροπή εμπειρογνωμόνων με την εξουσία να παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης και να κάνει ενέργειες σε ατομικές περιπτώσεις.

Από πλευρά της δυνητικής της αποτελεσματικότητας, η Σύμβαση κατά των Εξαναγκασμένων Εξαφανίσεων είναι μια από τις πιο ρωμαλέες συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υιοθέτησε ποτέ ο ΟΗΕ. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλα τα κράτη να επικυρώσουν τη Σύμβαση χωρίς καθυστέρηση και να θέσουν σε ισχύ αποτελεσματική νομοθεσία για την εφαρμογή της, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους, ενώνοντας έτσι τις δυνάμεις τους για τον τερματισμό της πρακτικής των εξαναγκασμένων εξαφανίσεων, που είναι μια από τις χειρότερες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.