COP30: ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΚΑΙ Η ΕΞΟΥΣΙΑ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΟΗΕ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ

Οι ηγέτες της COP30 πρέπει να θέσουν τους ανθρώπους, και όχι τα κέρδη και την εξουσία, στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων, δεσμευόμενοι να προστατεύσουν και να ανταποκριθούν στα αιτήματα των ακτιβιστριών και των ακτιβιστών για ενίσχυση των κλιματικών δράσεων που χρειάζεται επειγόντως ο πλανήτης μας – πλήρης, γρήγορη, δίκαιη και χρηματοδοτούμενη κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και δίκαιη μετάβαση σε βιώσιμη ενέργεια για όλες και όλους, σε όλους τους τομείς, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία πριν από την ετήσια Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στη Βραζιλία.

«Η παγκόσμια κλιματική κρίση είναι η μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη μας και απαιτεί την κατάλληλη ανταπόκριση. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο έντονες σε ολόκληρο τον κόσμο. Αντιμετωπίζουμε όλο και πιο συχνές και σοβαρές καταιγίδες, πυρκαγιές, ξηρασίες και πλημμύρες, καθώς και άνοδο της στάθμης της θάλασσας που θα καταστρέψει ορισμένα μικρά νησιωτικά κράτη», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, η οποία θα παραστεί στη διάσκεψη. 

«Η COP30 στη Βραζιλία αποτελεί μια ευκαιρία για συλλογική αντίσταση ενάντια σε όσες και όσους προσπαθούν να ανατρέψουν χρόνια δεσμεύσεων και προσπαθειών για τη διατήρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από 1,5 °C. Το γεγονός ότι τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αυξήθηκαν κατακόρυφα πέρυσι σε επίπεδα ρεκόρ θα πρέπει να σημάνει συναγερμό για τους ηγέτες του κόσμου στην COP30.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις κυβερνήσεις να αντισταθούν στην άρνηση της κυβέρνησης Τραμπ να αναγνωρίσει την επιταχυνόμενη κλιματική κρίση και να επιδείξουν πραγματική ηγεσία στον τομέα του κλίματος. Ενώπιον της στάσης του Προέδρου Τραμπ να απορρίπτει την επιστήμη, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των πιέσεων υπέρ των ορυκτών καυσίμων, οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ανάληψη επείγουσας δράσης για το κλίμα – με ή χωρίς τις ΗΠΑ. Πρέπει να αντιδράσουν στις προσπάθειες περιορισμού της χρηματοδότησης για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να αντισταθούν στις πιέσεις των ΗΠΑ και άλλων χωρών για την αποδυνάμωση των πολιτικών και των κανονισμών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

«Η ανθρωπότητα μπορεί να κερδίσει αν τα κράτη δεσμευτούν στην COP30 για μια πλήρη, γρήγορη, δίκαιη και χρηματοδοτούμενη κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και μια δίκαιη μετάβαση σε βιώσιμη ενέργεια για όλες και όλους, σε όλους τους τομείς, όπως επιβεβαίωσε πρόσφατα το Διεθνές Δικαστήριο με τη συμβουλευτική γνωμοδότησή του. Αυτές οι δεσμεύσεις πρέπει να συνοδεύονται από σημαντική χρηματοδότηση για το κλίμα, με τη μορφή επιχορηγήσεων, όχι δανείων, από τα κράτη που είναι οι μεγαλύτεροι ένοχοι για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Είναι ζωτικής σημασίας τα κράτη να λάβουν μέτρα για την προστασία των ακτιβιστριών και ακτιβιστών για το κλίμα και των υπερασπιστριών και υπερασπιστών του περιβάλλοντος. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η κλιματική δικαιοσύνη και να προστατευθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα δισεκατομμυρίων ανθρώπων».

Η Βραζιλία θα φιλοξενήσει την 30ή Διάσκεψη (COP30) της Σύμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) στο Μπελέμ από τις 10 έως τις 21 Νοεμβρίου. Περισσότερα από 190 μέρη της Συμφωνίας του Παρισιού θα συζητήσουν θέματα όπως η αύξηση της χρηματοδότησης για το κλίμα, ειδικά για την προσαρμογή, οι εθνικοί στόχοι για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, το πώς και πότε θα γίνει η «μετάβαση» από τα ορυκτά καύσιμα, όπως συμφωνήθηκε στην COP28, και πώς θα υποστηριχθούν μέτρα για τη μείωση των κλιματικών ζημιών και την αντιμετώπιση των αναπόφευκτων απωλειών και καταστροφών σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα, οι οποίες υφίστανται τις μεγαλύτερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, παρά το γεγονός ότι συμβάλλουν ελάχιστα σε αυτήν.

Οι άνθρωποι στο επίκεντρο της λήψης αποφάσεων στην COP30 

Η Διεθνής Αμνηστία πιστεύει ότι μια ταχεία, ισότιμη και δίκαιη μετάβαση πρέπει να θέσει τους ανθρώπους που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή στο επίκεντρο όλων των αποφάσεων που λαμβάνονται για την επίτευξη κλιματικής δικαιοσύνης.

Φέτος, η Διεθνής Αμνηστία θα ενώσει τις δυνάμεις της με περιβαλλοντικούς ακτιβιστές και ακτιβίστριες που συχνά διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα.  Υπερασπίστριες και υπερασπιστές του κλίματος από τη Βραζιλία, τον Ισημερινό, την Παραγουάη και το Περού – μερικές από τις πιο επικίνδυνες περιοχές στον κόσμο για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος και του κλίματος – θα συνοδεύσουν την αντιπροσωπεία της Διεθνούς Αμνηστίας στη COP30. Μεταξύ των ακτιβιστριών και ακτιβιστών περιλαμβάνονται εκπρόσωποι των Avá Guaraní Paranaense, Guerreras por la Amazonía, Movement of Working Children and Adolescents (MANTHOC), National Organization of Andean and Amazonian Indigenous Women of Peru (ONAMIAP), Rede Vozes Negras Pelo Clima και Union of People Affected by Texaco.

«Σε όλο τον κόσμο βλέπουμε ανησυχητικά στοιχεία για τη συρρίκνωση του χώρου για τον ακτιβισμό για το κλίμα, που αντικατοπτρίζεται και στην αποσιώπηση των υπερασπιστριών και υπερασπιστών στο πλαίσιο της UNFCC. Πάρα πολλές υπερασπίστριες και υπερασπιστές δεν μπορούν να παρευρεθούν στη COP30 λόγω της δίωξης που υφίστανται για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.  Αναμένουμε από την COP30 να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα σχετικά με τον ρόλο όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του ακτιβισμού για το κλίμα και την ανάγκη προστασίας τους», δήλωσε η Agnès Callamard.

Ηγεσία στην COP30

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις/τους εκπροσώπους της COP30 να: 

1. Καταλήξουν σε ένα σαφές σχέδιο και χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, να επιτύχουν τον εντελώς ανεπαρκή στόχο χρηματοδότησης για το κλίμα ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων (που συμφωνήθηκε στην COP29) και να αυξήσουν τις δημόσιες επιχορηγήσεις. Το σχέδιο πρέπει επίσης να διασφαλίζει ότι οι διεθνείς επενδύσεις θα κατευθύνονται σε έργα που συμβάλλουν πραγματικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και όχι σε επικίνδυνες και μη αποδεδειγμένες τεχνολογίες, όπως η άμεση δέσμευση αέρα ή η ηλιακή ή θαλάσσια γεωμηχανική, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβες στα ανθρώπινα δικαιώματα και να καθυστερήσουν την απαραίτητη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. 

2. Ενθαρρύνουν τα κράτη με υψηλό εισόδημα και υψηλές εκπομπές, ιδίως εκείνα που ιστορικά φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κλιματική αλλαγή, να προτείνουν νέες και πρόσθετες συνεισφορές στο Ταμείο για την αντιμετώπιση των απωλειών και καταστροφών, ώστε να καλυφθεί η κλίμακα των αναγκών. Επίσης, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου πρέπει να ασκεί τις δραστηριότητές του με διαφάνεια και με λογοδοσία, χωρίς αποκλεισμούς, εξασφαλίζοντας παράλληλα την άμεση πρόσβαση των πληγεισών κοινοτήτων στη χρηματοδότηση και την προστασία τους από την αδικαιολόγητη επιρροή του ιδιωτικού τομέα.

Μέσω της προεδρίας της COP30, η Βραζιλία θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο ενισχύοντας την αναγνώριση, την προστασία και τη ουσιαστική συμμετοχή των υπερασπιστριών και υπερασπιστών του κλίματος σε πολυμερείς χώρους λήψης αποφάσεων και υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες όπως το Δίκτυο Ηγετών για Περιβαλλοντικές/ούς Ακτιβίστριες/ές και Υπερασπίστριες/ές (LEAD), το οποίο θα ξεκινήσει επίσημα τη λειτουργία του στην COP30.  Θα πρέπει επίσης να ηγηθεί της έναρξης ενός νέου μηχανισμού δράσης του Μπελέμ για μια Παγκόσμια Δίκαιη Μετάβαση (BAM), ο οποίος προτάθηκε από διάφορες ομάδες παρατηρητριών και παρατηρητών. Σε εθνικό επίπεδο, θα πρέπει να σταματήσει την προγραμματισμένη επέκταση των έργων ορυκτών καυσίμων και να διευκρινίσει πότε και πώς θα καταργήσει σταδιακά όλη την παραγωγή και χρήση ορυκτών καυσίμων. 

«Σε πλήρη αντίθεση με αυτό που θα ήθελε να σας κάνει να πιστέψετε ο Πρόεδρος Τραμπ, ένα μέλλον χωρίς ορυκτά καύσιμα είναι απαραίτητο για την επιβίωση της ανθρωπότητας. Δεν πρέπει να χαθούν άλλες ευκαιρίες: τα μέρη της COP30 πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι υποχρεώσεις τους σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα καθοδηγήσουν όλες τις αποφάσεις για το κλίμα στο Μπελέμ και πέραν αυτού», δήλωσε η Agnès Callamard.