ΙΣΡΑΗΛ/ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ: ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ ΚΥΜΑ ΜΑΖΙΚΩΝ ΕΚΤΟΠΙΣΜΩΝ ΥΠΟ ΑΠΑΝΘΡΩΠΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ, ΚΑΘΩΣ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ

Η εντατικοποίηση της βίαιης στρατιωτικής επίθεσης του Ισραήλ στην πόλη της Γάζας από τα μέσα Αυγούστου έχει προκαλέσει μια νέα καταστροφική φάση μαζικών αναγκαστικών εκτοπισμών, αναγκάζοντας εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστινίες και Παλαιστίνιους – πολλές/οί από τις/τους οποίες/ους έχουν ήδη ξεριζωθεί πολλές φορές – να καταφύγουν σε συνωστισμένους θύλακες στο νότιο τμήμα της Κατεχόμενης Λωρίδας της Γάζας, όπου δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, τρόφιμα, ιατρική περίθαλψη, στέγη και υποδομές που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της ζωής, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Από τη στιγμή που ενέτεινε τις επιχειρήσεις του στην πόλη της Γάζας, ο ισραηλινός στρατός έχει υιοθετήσει μια σειρά μέτρων με σκοπό να σπείρει τον πανικό μεταξύ των κατοίκων της πόλης και να τους εκτοπίσει βίαια, εν γνώσει του, σε μη ασφαλείς περιοχές που δεν είναι εξοπλισμένες για να τους υποδεχθούν. Αυτές οι τακτικές περιλαμβάνουν την έκδοση παράνομων και γενικευμένων διαταγών μαζικού εκτοπισμού, την έναρξη εκστρατείας για την καταστροφή πολυώροφων κτιρίων όπου έχουν βρει καταφύγιο εκατοντάδες εκτοπισμένες οικογένειες, την ανάπτυξη τηλεχειριζόμενων οχημάτων με εκρηκτικά για την πραγματοποίηση ελεγχόμενων κατεδαφίσεων, καθώς και την εντατικοποίηση των αεροπορικών βομβαρδισμών σε ήδη συνωστισμένες γειτονιές και προσφυγικούς καταυλισμούς.

«Καθώς το Ισραήλ εντείνει την καταστροφική του επίθεση, φαίνεται αποφασισμένο να εξαφανίσει την πόλη της Γάζας, εκδιώκοντας σκόπιμα ολόκληρο τον πληθυσμό της, ισοπεδώνοντας μεγάλες εκτάσεις της πόλης και καταλαμβάνοντας τον πλήρη έλεγχο. Για σχεδόν δύο χρόνια, οι Παλαιστίνιοι άμαχοι σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας έχουν υποστεί βομβαρδισμούς, λιμοκτονία και κύματα μαζικών εκτοπισμών, καθώς το Ισραήλ συνεχίζει τη γενοκτονία στη Γάζα. Η σκόπιμη πρόκληση ενός ακόμη καταστροφικού κύματος μαζικών εκτοπισμών εν μέσω αυτής της ταλαιπωρίας δεν είναι μόνο απάνθρωπη, αλλά και κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου», δήλωσε η Erika Guevara Rosas, Ανώτερη Διευθύντρια Έρευνας, Συνηγορίας, Πολιτικής και Εκστρατειών της Διεθνούς Αμνηστίας.

Το πρωί της 1ης Οκτωβρίου, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι η κυκλοφορία στον παραλιακό δρόμο al-Rashid από νότο προς βορρά θα απαγορευόταν μέχρι το μεσημέρι, υποδηλώνοντας ότι οι εκτοπισμένοι δεν θα επιτρεπόταν να επιστρέψουν και εμποδίζοντας επίσης την κυκλοφορία των λίγων μεταφορικών μέσων που ήταν διαθέσιμα για τη μεταφορά των εκτοπισμένων και των περιουσιακών τους στοιχείων. Λίγες ώρες αργότερα, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ισραήλ Κατζ, εξέδωσε την ακόλουθη δήλωση στο X (πρώην Twitter): «Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για τους κατοίκους της Γάζας που επιθυμούν να μετακινηθούν προς τα νότια και να αφήσουν τους τρομοκράτες της Χάμας απομονωμένους στην ίδια την πόλη της Γάζας να αντιμετωπίσουν τον IDF, ο οποίος συνεχίζει να δρα με πλήρη ένταση. Όσες και όσοι παραμείνουν στη Γάζα [πόλη] θα είναι τρομοκράτες και υποστηρικτές της τρομοκρατίας».

«Τόσο μεγάλη είναι η ατιμωρησία που απολαμβάνουν οι ισραηλινοί ηγέτες, ώστε ο υπουργός Άμυνας της χώρας να μπορεί να εκδώσει χωρίς ντροπή μια δημόσια δήλωση που ουσιαστικά ακυρώνει μία από τις βασικές αρχές του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου: την υποχρέωση να γίνεται πάντα διάκριση μεταξύ αμάχων και στρατιωτικών στόχων. Απειλώντας ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες που παραμένουν στην πόλη της Γάζας θα αντιμετωπιστούν ως «τρομοκράτες» και «υποστηρικτές της τρομοκρατίας», ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ δίνει ουσιαστικά το πράσινο φως για εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της στοχοποίησης αμάχων και της επιβολής συλλογικών τιμωριών», δήλωσε η Erika Guevara Rosas.

Τα νοσοκομεία και οι υγειονομικές εγκαταστάσεις στην πόλη της Γάζας καταρρέουν και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού, έχουν αναγκαστεί να αναστείλουν τις δραστηριότητές τους στην πόλη ως αποτέλεσμα της τελευταίας κλιμάκωσης της βίας.

Αν και δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των ανθρώπων που έχουν εκτοπιστεί βίαια από την πόλη της Γάζας από τα μέσα Αυγούστου, το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών (OCHA) ανέφερε ότι η ομάδα διαχείρισης του χώρου έχει καταγράψει πάνω από 400.000 μετακινήσεις από το βόρειο στο νότιο τμήμα της Γάζας, κυρίως προς το Deir al-Balah και το Khan Younis. Τα κύματα εκτοπισμού έχουν ενταθεί ιδιαίτερα από τις 5 Σεπτεμβρίου, όταν ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε και ξεκίνησε μια συντονισμένη επιχείρηση με στόχο πολυώροφα κτίρια, ακολουθούμενη από μια μαζική εντολή εκτοπισμού σε ολόκληρη την πόλη της Γάζας στις 9 Σεπτεμβρίου.

Ωστόσο, εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι παραμένουν παγιδευμένοι κάτω από αμείλικτους βομβαρδισμούς στην πόλη της Γάζας και στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να διαφύγουν επειδή δεν έχουν τα χρήματα για τα έξοδα μεταφοράς ή επειδή η μικρή περιοχή που έχει ορίσει το Ισραήλ για την εκκένωση είναι συνωστισμένη και ακατάλληλη για ανθρώπινη διαβίωση. Για τα άτομα με αναπηρίες, τους ηλικιωμένους ανθρώπους και τα άτομα που έχουν εξαντλήσει εδώ και καιρό τα δίκτυα υποστήριξής τους, δεν υπάρχει ουσιαστικά άλλη επιλογή από το να παραμείνουν εκεί όπου βρίσκονται.

«Είτε οι άνθρωποι παραμένουν στην πόλη της Γάζας επειδή δεν έχουν πού αλλού να πάνε, είτε επειδή δεν έχουν τα μέσα να φύγουν εν μέσω της σοβαρής έλλειψης καυσίμων και καταλυμάτων ως αποτέλεσμα του παράνομου αποκλεισμού του Ισραήλ, είτε επειδή δεν μπορούν να αντέξουν άλλον έναν ταπεινωτικό εκτοπισμό και τις συνέπειές του, το Ισραήλ δεν μπορεί να στερήσει από τους πολίτες της πόλης της Γάζας την προστασία που δικαιούνται. Πρέπει να τους παρασχεθεί απρόσκοπτη πρόσβαση σε υπηρεσίες και προμήθειες που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή τους και πρέπει να προστατεύονται από παράνομες επιθέσεις», δήλωσε η Erika Guevara Rosas. 

Η Διεθνής Αμνηστία πήρε συνέντευξη από 16 εκτοπισμένους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη της Γάζας μεταξύ 6 και 17 Σεπτεμβρίου. Έμεναν σε τέσσερις διαφορετικές περιοχές της επαρχίας Deir al-Balah, όπου δεν έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες. Για τουαλέτα, πρέπει να σκάβουν μια μικρή τρύπα στο έδαφος ακριβώς πίσω από τη σκηνή τους και να την περιβάλλουν με ένα παχύ κάλυμμα νάιλον. Τα μικρότερα παιδιά, ηλικίας έως 10 ετών, έχουν την ευθύνη να μεταφέρουν ένα γαλόνι νερό στη σκηνή τους. Επτά από τα 16 εκτοπισμένα άτομα που έδωσαν συνέντευξη έπρεπε να κάνουν το εξαντλητικό ταξίδι από την πόλη της Γάζας στο Deir al-Balah, περίπου 20 χιλιόμετρα, με τα πόδια.

«Το να αφήσω πίσω την άρρωστη κόρη μου είναι ο χειρότερος εφιάλτης μου»

Στις 5 Σεπτεμβρίου, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε την έναρξη μιας εκστρατείας για την κατεδάφιση πολυώροφων κτιρίων, πολλά από τα οποία είχαν ήδη καταστραφεί από τους αδιάκοπους βομβαρδισμούς του Ισραήλ που διήρκεσαν μήνες. Αυτά τα κτίρια, καθώς και οι σκηνές που βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση από αυτά, χρησίμευαν ως καταφύγια για χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως εκτοπισμένες οικογένειες. Τα κτίρια ήταν συχνά περιτριγυρισμένα από σκηνές σε άθλια κατάσταση, συνωστισμένα πρόχειρα κέντρα που στέγαζαν κυρίως ανθρώπους από τη Βόρεια Γάζα και την Ανατολική Πόλη της Γάζας. Η πλειοψηφία των εκτοπισμένων έχει ήδη εκτοπιστεί βίαια πολλές φορές και δεν έχει κανένα ασφαλές μέρος να πάει ή δεν μπορεί να φύγει επειδή είναι υποσιτισμένη, άρρωστη, τραυματισμένη ή έχει αναπηρίες. Οι κατεδαφίσεις, επομένως, ξερίζωσαν χιλιάδες ανθρώπους, επιδεινώνοντας την κλιμακούμενη κρίση εκτοπισμού που έχει δημιουργήσει και σχεδιάσει το Ισραήλ.

Η Mirvat, μια 46χρονη μητέρα τεσσάρων παιδιών, κοιμάται σε μια νησίδα κυκλοφορίας κατά μήκος της οδού Salaheddine στο Deir al-Balah μετά τον έβδομο εκτοπισμό της. Λόγω χρόνιου πόνου στα πόδια της, η διαδρομή από την πόλη της Γάζας προς την κεντρική περιοχή, με τα πόδια, της πήρε δύο ημέρες.

Η Mirvat είπε στην Διεθνή Αμνηστία: «Η 25χρονη κόρη μου έχει καρκίνο, αλλά έπρεπε να την αφήσω πίσω στην πόλη της Γάζας, επειδή δεν μπορεί να κάνει το ταξίδι με τα πόδια και επειδή, όσο δεν μπορούμε να βρούμε ένα κατάλληλο καταφύγιο εδώ, είναι αδύνατο να μετακινηθεί. Πρέπει να πηγαίνει στο νοσοκομείο κάθε μήνα για να λάβει θεραπεία, κάτι που δεν έχει καταφέρει να κάνει από τα τέλη Αυγούστου, επειδή ο δρόμος από το μέρος όπου μένει στο Tal al-Hawa μέχρι την οδό al-Nasr είναι πολύ επικίνδυνος. Το να αφήνω πίσω την άρρωστη κόρη μου είναι ο χειρότερος εφιάλτης μου».

Η Weam, μητέρα τριών παιδιών, αναγκάστηκε επίσης να αφήσει τα δύο της παιδιά, ηλικίας επτά και πέντε ετών, με τη γιαγιά τους στην πόλη της Γάζας, μέχρι να βρει καταφύγιο στο Deir al-Balah. Είπε: «Εγώ μπορώ να κοιμηθώ στον δρόμο, αλλά τα παιδιά μου είναι πολύ μικρά. Μπορείτε να φανταστείτε την επιλογή που έχουμε: στην πόλη της Γάζας, τα παιδιά μου μένουν σε ένα κατεστραμμένο σπίτι, αλλά οι βομβαρδισμοί δεν σταματούν. Εδώ, είναι πιο ήσυχα, αλλά δεν έχουμε στέγη πάνω από το κεφάλι μας».

«Ο φόβος για αυτά τα ρομπότ με εκρηκτικά είναι αυτό που μας ανάγκασε να φύγουμε»

Οι ισραηλινές δυνάμεις συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τηλεχειριζόμενα οχήματα γεμάτα εκρηκτικά, τα οποία οι κάτοικοι αποκαλούν «ρομπότ», για να πραγματοποιούν ελεγχόμενες εκρήξεις σε όλη την πόλη της Γάζας. Επτά άτομα από τα οποία πήρε συνέντευξη η Διεθνής Αμνηστία δήλωσαν ότι η προέλαση αυτών των οχημάτων στις γειτονιές τους δεν άφησε στις οικογένειες άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους φοβούμενες για τη ζωή τους.

Η Firyal, μητέρα έξι παιδιών, η οποία εκδιώχθηκε από τη Shuja’iya στις 3 Απριλίου 2025, αναζήτησε καταφύγιο στο γυμνάσιο θηλέων al-Jalil, το οποίο μετατράπηκε σε πρόχειρο κέντρο για εκτοπισμένα άτομα, στο Tal al-Hawa, μια γειτονιά στην πόλη της Γάζας. Είπε ότι έψαχνε για ένα μέρος να μείνει για πάνω από 10 ημέρες χωρίς αποτέλεσμα, σημειώνοντας ότι τα σχολεία που μετατράπηκαν σε καταφύγια έχουν ήδη ξεπεράσει τη χωρητικότητά τους και ότι η ενοικίαση ιδιωτικής γης έχει γίνει απαγορευτικά ακριβή.

Είπε στην Διεθνή Αμνηστία ότι όλη τη νύχτα άκουγαν τους τρομακτικούς ήχους κατεδαφίσεων: «Ο φόβος για αυτά τα ρομπότ με εκρηκτικά είναι αυτό που μας ανάγκασε να φύγουμε. Στήσαμε τη σκηνή μας κοντά στην παραλία, αλλά μετά έριξαν φυλλάδια που μας διέταζαν να φύγουμε ξανά, οπότε εκτοπιστήκαμε στις 17 Σεπτεμβρίου. Δεν είχαμε τα χρήματα να νοικιάσουμε μεταφορικό μέσο... είχαμε ήδη ξοδέψει όλα μας τα χρήματα για να αγοράσουμε τρόφιμα σε κονσέρβες, οπότε μετακομίσαμε από την πόλη της Γάζας στο Deir al-Balah με τα πόδια, φεύγοντας το πρωί και φτάνοντας το βράδυ. Δεν μπορούσαμε να βρούμε πουθενά να μείνουμε, οπότε, όπως βλέπετε, κοιμόμαστε κυριολεκτικά στον δρόμο, σε αυτή τη νησίδα στην οδό Salaheddine. Χρησιμοποιούμε μερικά από τα ρούχα των παιδιών ως κουβέρτες. Η σκηνή που είχαμε σκίστηκε σε κομμάτια μετά την βομβιστική επίθεση των Ισραηλινών σε ένα κτίριο δίπλα μας. Διατρέχουμε συνεχώς τον κίνδυνο να μας πατήσουν τα φορτηγά που περνούν από εδώ. Δεν υπάρχει τίποτα να μας προστατεύσει».

«Δεν έχουμε πού αλλού να πάμε»

Τον τελευταίο μήνα, εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι της πόλης της Γάζας έχουν εκτοπιστεί είτε στην επαρχία Deir al-Balah είτε στο al-Mawasi και στο Khan Younis. Πολλά από τα άτομα που έμειναν δεν μπόρεσαν να φύγουν επειδή δεν είχαν τα χρήματα να πληρώσουν για τη μεταφορά, εν μέσω της ακραίας έλλειψης καυσίμων. Ακόμα και αν είχαν τα χρήματα να πληρώσουν για τη μεταφορά, η αγορά μιας σκηνής, η ενοικίαση ενός μικρού διαμερίσματος ή η ενοικίαση ενός οικοπέδου όπου θα μπορούσαν να στήσουν τη σκηνή τους είναι πέρα από τις ήδη εξαντλημένες δυνατότητες των περισσότερων.

Η Raeda, η οποία έχει εκτοπιστεί τέσσερις φορές από τον Απρίλιο του 2025, πρώτα από τη Shuja’iya στο al-Nafaq, μετά στο Tal al-Hawa στην πόλη της Γάζας και τώρα στο Al-Zawayda, κοντά στο Deir al-Balah, είπε:

«Κοιμάμαι στους δρόμους, χωρίς καν σκηνή, εδώ και 10 ημέρες. Είμαστε μια οικογένεια επτά ατόμων, όλες και όλοι κοιμόμαστε έξω, δεν μπορούμε να ξεκουραστούμε, δεν έχουμε καμία ιδιωτικότητα, δεν υπάρχει ζωή εδώ. Δεν έχουμε κάνει μπάνιο εδώ και μέρες».

Μια άλλη εκτοπισμένη γυναίκα, η Shireen, και η οικογένειά της παρέμειναν στο προσφυγικό κέντρο al-Shati, παρά τα φυλλάδια που τους ενημέρωναν για τις εντολές εκτοπισμού, καθώς δεν είχαν πού να πάνε και όλα τα μέρη που ρώτησαν στον νότο ήταν υπερπλήρη. Στις 15 Σεπτεμβρίου 2025, έλαβαν τηλεφώνημα από τον ισραηλινό στρατό που τους διέταξε να φύγουν, αναφέροντας τα ονόματά τους. Η Shireen είπε: «Παραμείναμε παρά τους σφοδρούς βομβαρδισμούς. Χάσαμε το μέτρημα για τις φορές που γλιτώσαμε από τον θάνατο. Κάθε νύχτα ήταν χειρότερη από την προηγούμενη. Ένα κτίριο κοντά μας βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς, αλλά φύγαμε αφού μας κάλεσε ο ισραηλινός στρατός και μας διέταξε να φύγουμε. Είπαμε στον άντρα στο τηλέφωνο ότι δεν έχουμε πού να πάμε. Έτσι, ήρθαμε εδώ, στο Al-Zawayda, και από τότε κοιμόμαστε έξω».

Αυτή ήταν η όγδοη φορά που εκτοπίζονταν από την αρχή του πολέμου, αλλά αυτή τη φορά ήταν η πιο δύσκολη, γιατί, όπως είπε: «Τουλάχιστον πριν μπορούσαμε να πάρουμε μαζί μας μια σκηνή. Είχαμε το ηλιακό μας πάνελ. Είχαμε κάποια χρήματα. Τώρα δεν έχουμε τίποτα. Δώσαμε όλα όσα είχαμε για να εξασφαλίσουμε τα έξοδα μεταφοράς».

«Με τους ανθρώπους και τις οικογένειες να έχουν ξεπεράσει κάθε όριο, η ανθρωπιστική καταστροφή βαθαίνει καθημερινά με όλη της τη σκληρότητα. Οι επαναλαμβανόμενοι αναγκαστικοί εκτοπισμοί υπό απάνθρωπες συνθήκες, η συστηματική καταστροφή των υποδομών που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και ο ασφυκτικός αποκλεισμός αποτελούν μέρος της σκόπιμης πολιτικής του Ισραήλ που αποσκοπεί στη φυσική καταστροφή των Παλαιστινίων στη Γάζα», δήλωσε η Erika Guevara Rosas. 

«Οι Παλαιστίνιες και οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα έχουν από καιρό ξεπεράσει το σημείο χωρίς επιστροφή, κάθε μέρα κοστίζει ζωές και συνθλίβει την ανθρωπότητα. Τα κράτη πρέπει να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους βάσει του διεθνούς δικαίου για να τερματίσουν τη γενοκτονία του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων. Συμβολικές πράξεις, όπως η αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης, ενώ συνεχίζουν να προμηθεύουν όπλα στο Ισραήλ και αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν την ατιμωρησία για τα φρικτά εγκλήματα, δεν είναι αποτελεσματικές. Τα κράτη πρέπει να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για να εξασφαλίσουν άμεση κατάπαυση του πυρός και να αναγκάσουν το Ισραήλ να σταματήσει τη γενοκτονία στη Γάζα. Η παράνομη κατοχή ολόκληρων των Κατεχόμενων Παλαιστινιακών Εδαφών πρέπει να τερματιστεί και το σύστημα απαρτχάιντ του Ισραήλ πρέπει να καταργηθεί χωρίς καθυστέρηση».

Σημείωση: Για την ασφάλεια των ανθρώπων που έδωσαν συνέντευξη, ο οργανισμός δεν έχει δημοσιοποιήσει τα επώνυμά τους.