ΙΡΑΝ: ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΑΝΕΛΕΗΤΗ ΒΙΑ, ΜΑΖΙΚΕΣ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΤΡΙΨΟΥΝ ΕΙΡΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ
Οι ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας κατέφυγαν σε παράνομη χρήση βίας και μαζικές συλλήψεις για να καταστείλουν ανελέητα τις κατά βάση ειρηνικές διαδηλώσεις που έχουν ξεσπάσει σε διάφορες περιοχές του Ιράν τις τελευταίες εβδομάδες, ανέφερε η Διεθνής Αμνηστία. Ακτιβιστές/ίστριες, διαδηλωτές/ώτριες και παρευρισκόμενοι/ες έχουν παρασυρθεί από το κύμα συλλήψεων, ενώ παιδιά έχουν υποστεί εξαναγκαστική εξαφάνιση, βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης.
Σύμφωνα με φωτογραφίες, πλάνα που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων, οι δυνάμεις ασφαλείας πυροβόλησαν παράνομα εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών/ριών από την κουρδική μειονότητα του Ιράν στην πόλη Νακαντέχ της επαρχίας του δυτικού Αζερμπαϊτζάν στις 7 Αυγούστου, αφήνοντας δεκάδες τραυματίες. Αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι οι περισσότεροι/ες απέφυγαν να αναζητήσουν νοσοκομειακή θεραπεία από φόβο σύλληψης, βασανιστηρίων και άλλης κακομεταχείρισης.
Οι ιρανικές αρχές έδωσαν για άλλη μια φορά απόλυτη ελευθερία στις δυνάμεις ασφαλείας τους να προκαλέσουν σοβαρούς σωματικούς τραυματισμούς στους/στις διαδηλωτές/ώτριες για να διατηρήσουν την εξουσία και να συντρίψουν τη διαφωνία.
Diana Eltahawy, αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
«Το γεγονός ότι οι τραυματίες διακινδυνεύουν τη ζωή και την υγεία τους καθώς δεν αναζητούν νοσοκομειακή περίθαλψη λόγω του φόβου για αυθαίρετες συλλήψεις αποτυπώνει με ενάργεια τις σκληρές μεθόδους βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης που χρησιμοποιούν οι αρχές», δήλωσε η Diana Eltahawy, αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
«Είναι καιρός η διεθνής κοινότητα να λάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες ενόψει της επανειλημμένης θανατηφόρας εξάπλωσης παράνομης βίας από την ιρανική κυβέρνηση εναντίον διαδηλωτών/ριών, που θα περιλαμβάνουν τη στήριξη της δημιουργίας ενός μηχανισμού έρευνας και λογοδοσίας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ με σκοπό τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για εγκλήματα διεθνούς δικαίου και τη διευκόλυνση ανεξάρτητων ποινικών διαδικασιών».
Οι δυνάμεις ασφαλείας, για να διαλύσουν τις διαδηλώσεις στη Νακαντέχ στις 7 Αυγούστου, έριξαν δακρυγόνα και χτύπησαν ειρηνικούς/ές διαδηλωτές/ώτριες με ρόπαλα. Ο Mohammad Alizadeh, ένας 27χρονος άντρας, σκοτώθηκε από πυροβολισμό που εξαπέλυσε άτομο με πολιτικά ρούχα κατά τη διάρκεια των γεγονότων.
Η τελευταία καταστολή στη Νακαντέχ έρχεται εβδομάδες αφότου οι ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν πραγματικά πυρομαχικά για να συντρίψουν τις κυρίως ειρηνικές διαδηλώσεις σχετικά με τη λειψυδρία στη νότια επαρχία Χουζεστάν, που εξαπλώθηκαν στην επαρχία Λορεστάν, αφήνοντας τουλάχιστον 11 διαδηλωτές και παρευρισκόμενους, συμπεριλαμβανομένου ενός εφήβου, νεκρούς, αλλά και δεκάδες τραυματίες, παιδιών συμπεριλαμβανομένων. Υπάρχει επίσης ένα συνεχιζόμενο κύμα συλλήψεων σε ένα φτωχό προάστιο στα περίχωρα της πόλης Kermanshah στην επαρχία Kermanshah ως απάντηση στις διαδηλώσεις αλληλεγγύης προς το Χουζεστάν, που πραγματοποιήθηκαν στις 26 Ιουλίου.
Η Διεθνής Αμνηστία μίλησε με τρεις διαδηλωτές/ώτριες, τρεις συγγενείς και έξι υπερασπιστές/ίστριες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πραγματικά πυρομαχικά και τραυματισμοί από σκάγια
Κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στην πόλη Νακαντέχ στις 7 Αυγούστου, ο Mohammad Alizadeh πυροβολήθηκε θανάσιμα στη λεκάνη καθώς τον κυνηγούσαν σε έναν παράδρομο. Δύο αυτόπτες μάρτυρες είπαν σε συγγενή που έδωσε συνέντευξη στη Διεθνή Αμνηστία ότι τον πυροβόλησε με πιστόλι ένας άντρας με πολιτικά. Είπαν ότι ο άντρας περπατούσε πίσω από ομάδα αστυνομικών που κυνηγούσε διαδηλωτές/ώτριες, υποδηλώνοντας ότι επιχειρούσε παράλληλα ή τουλάχιστον με τη συγκατάθεση των δυνάμεων ασφαλείας. Η Διεθνής Αμνηστία έλαβε ακτινογραφία της λεκάνης του Mohammad Alizadeh, η οποία συμφωνεί με το συμπέρασμα του τραυματισμού από πραγματικά πυρομαχικά.
Όπως αμέτρητοι/ες άλλοι/ες διαδηλωτές/ώτριες, έτσι και ο Mohammad Alizadeh αποφάσισε να μην αναζητήσει ιατρική περίθαλψη υπό τον φόβο της σύλληψης. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι είχε πυροβοληθεί με πραγματικά πυρά, καθώς δεν υπήρχε ορατή εξωτερική αιμορραγία. Έπεσε λιπόθυμος λίγο αργότερα και πέθανε στον δρόμο για το νοσοκομείο. Η οικογένειά του ενημερώθηκε από τις κρατικές ιατροδικαστικές αρχές ότι πέθανε από εσωτερική αιμορραγία που προκλήθηκε από τραύματα πυροβολισμού.
Ένας συγγενής πρόσθεσε ότι τα μέλη της οικογένειας πιέστηκαν από τις αρχές να θάψουν τον Mohammad Alizadeh σε νεκροταφείο έξω από τη Νακαντέχ, με αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας να τους συνοδεύουν στον τόπο ταφής.
«Οι ιρανικές αρχές πρέπει να επιτρέψουν μια αποτελεσματική, ανεξάρτητη και αμερόληπτη ποινική έρευνα για τις συνθήκες θανάτου του Mohammad Alizadeh και να οδηγήσουν τους υπεύθυνους για τη δολοφονία του στη δικαιοσύνη, σε δίκαιη δίκη και χωρίς να καταφύγουν σε θανατική ποινή», δήλωσε η Diana Eltahawy.
Η Διεθνής Αμνηστία εξέτασε επίσης πολλαπλές φωτογραφίες που δείχνουν τυπικά μοτίβα τραυματισμών με συγκεκριμένο τύπο όπλου στην πλάτη, τα πόδια, την κοιλιά, τον λαιμό και τα πρόσωπα των διαδηλωτών/ριών στη Νακαντέχ. Η οργάνωση έλαβε επίσης μια φωτογραφία που δείχνει τον τραυματισμό διαδηλωτή στο πίσω μέρος κεφαλιού του, που θα μπορούσε να έχει προκληθεί από δακρυγόνο ή πλαστικές σφαίρες. Οι λεπτομέρειες των τραυματισμών επαληθεύτηκαν ανεξάρτητα από εξωτερικό ιατροδικαστή.
Οι καταθέσεις, οι φωτογραφίες και τα βίντεο που ελήφθησαν από αυτόπτες μάρτυρες, υποστηριζόμενα από βίντεο που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα από τις 7 Αυγούστου, δείχνουν ότι οι δυνάμεις ασφαλείας που επιχειρούσαν περιλάμβαναν αστυνομικούς από την Ειδική Μονάδα της αστυνομίας του Ιράν, καθώς και ένοπλους πράκτορες με πολιτικά. Αυτόπτες μάρτυρες πιστεύουν ότι πρόκειται για μέλη της εθελοντικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Basij, με βάση την παραλλαγή που φορούσαν και τα όπλα που έφεραν.
Οι διαδηλωτές/ώτριες ανέφεραν επίσης περιστατικά παρενόχλησης και κακοποίησης από άντρες με πολιτικά, που πιστεύεται ότι ήταν ντόπιοι υποστηρικτές των δυνάμεων ασφαλείας, οι οποίοι κρατούσαν μαχαίρια και ραβδιά, ενώ πετούσα πέτρες στους/στις διαδηλωτές/ώτριες με την προφανή κάλυψη των αξιωματούχων επιβολής του νόμου. Βίντεο που αναρτήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα δείχνουν ομάδες αστυνομικών και ατόμων με πολιτικά να επιτίθενται σε διαδηλωτές/ώτριες και από κοινού να καταστρέφουν περιουσίες.
Βάσει του διεθνούς δικαίου, τα τουφέκια με σκάγια δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ποτέ σε αστυνομικές επιχειρήσεις. Επίσης, η χρήση θανατηφόρας βίας απαγορεύεται, εκτός εάν είναι απολύτως αναπόφευκτη για την προστασία από επικείμενη απειλή θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού, κάτι που σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας σε καμία περίπτωση δεν συνέβαινε τα τελευταία χρόνια στο Ιράν.
Τρομακτικές επιδρομές και συλλήψεις, εξαναγκαστική εξαφάνιση και βασανιστήρια
Για σχεδόν έναν μήνα, οι δυνάμεις των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας του Ιράν πραγματοποιούν μαζικές αυθαίρετες συλλήψεις που στοχοποιούν εκατοντάδες άτομα, συμπεριλαμβανομένων παιδιών ηλικίας 12 ετών, για την καταστολή διαδηλώσεων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι αρχές υπέβαλαν αρχικά τους κρατούμενους σε αναγκαστική εξαφάνιση για αρκετές ημέρες. Η καταστολή έχει λάβει χώρα σε διάφορες πόλεις σε όλο το Χουζεστάν, όπου πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις μεταξύ 15 και 25 Ιουλίου, καθώς και σε ένα προάστιο του Κερμανσάχ, γνωστό ως Μαχντιέ ή Νταρέχ Ντερίζ, όπου διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στις 26 Ιουλίου.
Πολλοί διαδηλωτές/ώτριες κρατήθηκαν αρχικά σε χώρους κράτησης που διοικούνταν από το Υπουργείο Πληροφοριών ή τους Φρουρούς της Επανάστασης, όπου τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης είναι ευρέως διαδεδομένα.
Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες και υπερασπιστές/ίστριες ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έδωσαν συνέντευξη στη Διεθνή Αμνηστία, όσοι/οσες στοχοποιήθηκαν στο Χουζεστάν και το Κερμανσάχ δεν είναι μόνο διαδηλωτές/ώτριες που αναγνωρίστηκαν από πληροφοριοδότες ή από εικόνες καμερών παρακολούθησης, αλλά και ακτιβιστές/ίστριες και πρώην κρατούμενοι/ες από τις πανεθνικές διαδηλώσεις του Νοεμβρίου 2019.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι κρατούμενοι/ες συνελήφθησαν από μασκοφόρους ένοπλους κατά τη διάρκεια βίαιων νυχτερινών επιδρομών στα σπίτια τους.
Ο συγγενής ενός άνδρα από την Αχβάζ της επαρχίας Χουζεστάν, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος έπειτα από 12 ημέρες, είπε στη Διεθνή Αμνηστία ότι κρατήθηκε σε απομόνωση σε ένα κέντρο κράτησης του Υπουργείου Πληροφοριών. Περιέγραψε ότι ανακρίθηκε ενώ του είχαν δέσει τα μάτια, τον χαστούκιζαν επανειλημμένα, τον απειλούσαν με παρατεταμένη φυλάκιση, και τον ανάγκασαν να υπογράψει γραπτές δηλώσεις χωρίς να του επιτραπεί να τις διαβάσει.
Ένα 14χρονο αγόρι επίσης συνελήφθη κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στην Αχβάζ και μεταφέρθηκε σε κέντρο κράτησης υπό τον έλεγχο των Φρουρών της Επανάστασης. Σύμφωνα με γνωστό του, το αγόρι κρατήθηκε χωρίς να του επιτρέπεται η επικοινωνία με την οικογένειά του ή τον/τη δικηγόρο του για περίπου μία εβδομάδα ενώ, όταν αποφυλακίστηκε, είχε μώλωπες στο πρόσωπο και το σώμα του.
Αυτόπτης μάρτυρας από την περιοχή κοντά στο Κερμανσάχ περιέγραψε παρόμοια μοτίβα βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης που διαπράχθηκαν εναντίον των συλληφθέντων στη γειτονιά του από τις 26 Ιουλίου. Ανέφερε την περίπτωση φίλου του που βγήκε από τη φυλακή με μώλωπες σε όλο του το σώμα.
Εκατοντάδες παρέμειναν υπό κράτηση σε συνθήκες συνωστισμού, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο του κόβιντ19.
«Οι ιρανικές αρχές πρέπει να τερματίσουν αμέσως αυτό το συνεχές κύμα αυθαίρετων συλλήψεων και κρατήσεων, να απελευθερώσουν όλους/ες όσους/ες κρατούνται μόνο και μόνο επειδή άσκησαν ειρηνικά τα δικαιώματά τους στην ελευθερία της έκφρασης και την ειρηνική συνάθροιση, καθώς και να προστατεύσουν όλους/ες τους/τις κρατούμενους/ες από βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης», δήλωσε η Diana Eltahawy.
