ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ: 3.797 ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΤΟ 2004

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
5 Απριλίου 2005
Κατά το 2004, περισσότεροι από 3.797 άνθρωποι εκτελέστηκαν σε 25 χώρες και τουλάχιστον 7.395 καταδικάστηκαν σε θάνατο σε 64 χώρες, ανέφερε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Δίνοντας στη δημοσιότητα τα ετήσια παγκόσμια στατιστικά στοιχεία της για τη χρήση της θανατικής ποινής, η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, που συνεδριάζει αυτές τις μέρες στη Γενεύη, να καταδικάσει τη θανατική ποινή ως παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Οι αριθμοί που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα αποτελούν, δυστυχώς, μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Η αληθινή εικόνα είναι δύσκολο να έρθει στο φως, καθώς πολλές χώρες συνεχίζουν να εκτελούν ανθρώπους με μυστικότητα, κάτι που αντιβαίνει στα πρότυπα των Ηνωμένων Εθνών, που ζητούν να γίνονται γνωστές οι πληροφορίες που αφορούν τη θανατική ποινή», δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.

Μια χούφτα χώρες ευθύνονται για τη συντριπτική πλειονότητα των εκτελέσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά το 2004. Η Κίνα εκτέλεσε τουλάχιστον 3.400 ανθρώπους, όμως πηγές στο εσωτερικό της χώρας εκτίμησαν ότι ο πραγματικός αριθμός προσεγγίζει τις 10.000.

Το Ιράν εκτέλεσε τουλάχιστον 159 ανθρώπους και το Βιετνάμ τουλάχιστον 64. Στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν 59 εκτελέσεις, αριθμός μειωμένος σε σύγκριση με τις 65 του 2003.

«Παρά την παγκόσμια τάση κατάργησης της θανατικής ποινής, αυτοί οι αριθμοί υπογραμμίζουν ότι συνεχίζει να χρειάζεται ενορχηστρωμένη δράση από τη διεθνή κοινότητα για να μπει η θανατική ποινή στο χρονοντούλαπο της ιστορίας».

«Είναι ανησυχητικό ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που εκτελέστηκαν ανά τον κόσμο δεν είχαν δίκαιη δίκη. Πολλοί καταδικάστηκαν με βάση 'στοιχεία' που αποσπάστηκαν με βασανιστήρια».

Το 2004, ο Ράιαν Μάθιους έγινε ο 115ος κρατούμενος στις ΗΠΑ από το 1973 που απελευθερώθηκε από τα κελιά των μελλοθανάτων επειδή ήταν αθώος. Είχε καταδικαστεί σε θάνατο στη Λουιζιάνα το 1999 για φόνο που διαπράχθηκε όταν ήταν 17 ετών. Η θανατική του καταδίκη ακυρώθηκε τον Απρίλιο του 2004 με βάση τη διαπίστωση του εφετείου ότι οι εισαγγελικές αρχές είχαν αποκρύψει στοιχεία στη δίκη, καθώς και με βάση στοιχεία DNA που έδειξαν ότι άλλος ήταν ο δολοφόνος.

Ενώ οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν, η κατάργηση της θανατικής ποινής σημείωσε πρόοδο. Κατά το 2004, πέντε χώρες κατάργησαν τη θανατική ποινή για όλα ανεξαιρέτως τα εγκλήματα: η Ελλάδα, το Μπουτάν, η Σαμόα, η Σενεγάλη και η Τουρκία. Στο τέλος του έτους, 120 χώρες είχαν καταργήσει τη θανατική ποινή στη νομοθεσία ή στην πράξη.

Αρκετές χώρες, αν και διατηρούν τη θανατική ποινή στη νομοθεσία τους, τήρησαν παύση εκτελέσεων (μορατόριουμ). Τον Ιούλιο τέθηκε σε ισχύ στο Τατζικιστάν νόμος «περί της αναστολής εφαρμογής της θανατικής ποινής», ενώ τον Ιανουάριο φέτος ο Πρόεδρος Ακσάρ Ακάγιεφ της Κιργιζίας ανακοίνωσε ότι η παύση εκτελέσεων, που ίσχυε από το 1998, θα παρατεινόταν για ένα ακόμη έτος. Ανάμεσα στις χώρες με παύση εκτελέσεων ήταν ακόμα το Μαλάουι και η Νότια Κορέα.

Η Διεθνής Αμνηστία χαιρέτισε την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, φέτος τον Μάρτιο, που κήρυξε αντισυνταγματική τη χρήση της θανατικής ποινής εναντίον ανηλίκων παραβατών, δηλαδή ανθρώπων που ήταν κάτω των 18 ετών όταν τελέστηκε το έγκλημα. Με αυτήν την απόφαση, όλες οι χώρες του κόσμου έχουν πλέον απορρίψει επισήμως την εφαρμογή της θανατικής ποινής σε ανήλικους παραβάτες. Όμως η Διεθνής Αμνηστία συνεχίζει να ανησυχεί διότι ανήλικοι παραβάτες συνέχισαν να εκτελούνται σε μερικές χώρες. Το Ιράν εκτέλεσε τουλάχιστον τρεις ανήλικους παραβάτες το 2004, παραβιάζοντας τις υποχρεώσεις του ως κράτους-μέλους διεθνών συνθηκών που αποκλείουν αυτήν την πρακτική. Η Κίνα εκτέλεσε έναν νεαρό παρά τις ανησυχίες ότι ενδέχεται να ήταν ανήλικος όταν διέπραξε έγκλημα που επέσυρε τη θανατική ποινή. Η εκτέλεσή του πραγματοποιήθηκε ενώ ο δικηγόρος και η οικογένειά του προσέφευγαν στο Ανώτατο Λαϊκό Δικαστήριο ώστε να επανεξετάσει την υπόθεσή του. ʼλλος ένας ανήλικος παραβάτης εκτελέστηκε στο Ιράν φέτος τον Ιανουάριο.

«Είναι πια καιρός η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να δηλώσει ξεκάθαρα ότι η επιβολή της θανατικής ποινής σε όσους είναι κάτω των 18 ετών κατά τον χρόνο διάπραξης του αδικήματος αντιβαίνει στο εθιμικό διεθνές δίκαιο».

Η Διεθνής Αμνηστία χαιρέτισε επίσης τις αποφάσεις διαφόρων χωρών να θεσπίσουν συνταγματικές διατάξεις που αποκλείουν τη θανατική ποινή. Στην επισκόπηση συνταγματικών μέτρων που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα, η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι το 2004 η Τουρκία απαγόρευσε συνταγματικά τη θανατική ποινή, όπως έκανε και το Βέλγιο φέτος τον Φεβρουάριο. ʼλλες χώρες που πρόσφατα απαγόρευσαν συνταγματικά τη θανατική ποινή περιλαμβάνουν την Ιρλανδία και το Τουρκμενιστάν.

«Πρόκειται για σημαντικές προόδους, τις οποίες η Επιτροπή πρέπει να χαιρετίσει και να ενθαρρύνει».

«Οι περιπτώσεις του Ράιαν Μάθιους και δεκάδων άλλων, που καταδικάστηκαν στις ΗΠΑ για εγκλήματα που δεν διέπραξαν, καταδεικνύουν ότι κανένα δικαστικό σύστημα δεν είναι αλάνθαστο. Όσο εξελιγμένο και αν είναι το σύστημα, η θανατική ποινή θα συνοδεύεται πάντοτε από τον κίνδυνο του θανάσιμου λάθους», υπογράμμισε η Διεθνής Αμνηστία.

F Τον Νοέμβριο του 2004, η ελληνική Βουλή ενέκρινε την επικύρωση του 13ου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, καταργώντας έτσι τη θανατική ποινή για όλα ανεξαιρέτως τα εγκλήματα. Το 13ο Πρωτόκολλο είναι μια διεθνής συνθήκη που προβλέπει την κατάργηση της θανατικής ποινής σε όλες τις περιστάσεις χωρίς να επιτρέπεται οποιαδήποτε εξαίρεση.

F Το πλήρες κείμενο της έκθεσης, με τίτλο “The death penalty worldwide: developments in 2004”, υπάρχει στη διεύθυνση

F Για περισσότερες πληροφορίες γύρω από το έργο της Διεθνούς Αμνηστίας κατά της θανατικής ποινής βλ. τη διεύθυνση

AI Index: ACT 50/006/2005 Αθήνα, 5 Απριλίου 2005

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ

Η θανατική ποινή σε αριθμούς

Το έγγραφο που ακολουθεί ενημερώνεται τακτικά στην ιστοσελίδα της Διεθνούς Αμνηστίας για τη θανατική ποινή,

1. Χώρες που έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή & χώρες που τη διατηρούν

Περισσότερες από τις μισές χώρες του κόσμου έχουν πλέον καταργήσει τη θανατική ποινή νομοθετικά ή στην πράξη.

Οι πιο πρόσφατες πληροφορίες της Διεθνούς Αμνηστίας δείχνουν ότι:

• 84 χώρες στον κόσμο έχουν πλέον καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα,
• 12 χώρες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων όπως τα εγκλήματα σε καιρό πολέμου,
• 24 χώρες μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή στην πράξη: διατηρούν τη θανατική ποινή στη νομοθεσία τους αλλά δεν έχουν πραγματοποιήσει εκτελέσεις τα τελευταία 10 ή περισσότερα χρόνια και πιστεύεται ότι έχουν πολιτική ή καθιερωμένη πρακτική να μην πραγματοποιούν εκτελέσεις,

οπότε συνολικά 120 χώρες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή νομοθετικά ή στην πράξη.

• 76 άλλες χώρες και εδαφικές περιοχές διατηρούν και χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή, όμως ο αριθμός των χωρών που όντως εκτελούν κρατουμένους στη διάρκεια ενός δεδομένου έτους είναι πολύ μικρότερος.

2. Πρόοδος προς την παγκόσμια κατάργηση της θανατικής ποινής

Κατά την τελευταία δεκαετία, τρεις χώρες κάθε χρόνο, κατά μέσο όρο, καταργούν τη θανατική ποινή στη νομοθεσία τους ή επεκτείνουν την κατάργησή της σε όλα ανεξαιρέτως τα εγκλήματα. Από το 1990 μέχρι σήμερα, περισσότερες από 40 χώρες και εδαφικές περιοχές έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα. Σε αυτές συγκαταλέγονται χώρες της Αμερικής (πρόσφατα παραδείγματα Καναδάς, Παραγουάη), της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού (Μπουτάν, Σαμόα, Τουρκμενιστάν), της Αφρικής (Ακτή Ελεφαντοστού, Σενεγάλη) και της Ευρώπης (Αρμενία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ελλάδα, Κύπρος, Σερβία-Μαυροβούνιο, Τουρκία).

3. Κινήσεις για την επαναφορά της θανατικής ποινής

Από τη στιγμή που θα καταργηθεί η θανατική ποινή, σπανίως επαναφέρεται. Από το 1985, περισσότερες από 50 χώρες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή ή έχουν επεκτείνει την κατάργησή της σε όλα ανεξαιρέτως τα εγκλήματα. Κατά την ίδια περίοδο, μόνο τέσσερις χώρες που είχαν καταργήσει τη θανατική ποινή την επανέφεραν. Μία από αυτές, το Νεπάλ, την κατάργησε ξανά αργότερα. Μία άλλη, οι Φιλιππίνες, άρχισε ξανά τις εκτελέσεις αλλά αργότερα τις σταμάτησε. Δεν έχουν υπάρξει εκτελέσεις στις άλλες δύο χώρες (Γκάμπια, Παπούα Νέα Γουινέα).

4. Θανατικές καταδίκες και εκτελέσεις

Κατά το 2004, εκτελέστηκαν τουλάχιστον 3.797 άνθρωποι σε 25 χώρες, ενώ καταδικάστηκαν σε θάνατο τουλάχιστον 7.395 άνθρωποι σε 64 χώρες. Αυτοί οι αριθμοί είναι οι ελάχιστοι γνωστοί. Οι πραγματικοί αριθμοί είναι οπωσδήποτε μεγαλύτεροι.

Κατά το 2004, το 97% του συνόλου των γνωστών εκτελέσεων πραγματοποιήθηκαν στο Βιετνάμ, τις ΗΠΑ, το Ιράν και την Κίνα.

Με βάση τις διαθέσιμες δημόσια γνωστές εκθέσεις, η Διεθνής Αμνηστία υπολόγισε ότι, κατά τη διάρκεια του έτους, στην Κίνα εκτελέστηκαν τουλάχιστον 3.400 άνθρωποι, αν και ο πραγματικός αριθμός πιστεύεται ότι ήταν πολύ μεγαλύτερος. Τον Μάρτιο του 2004, ένας σύνεδρος στη Λαϊκή Εθνοσυνέλευση δήλωσε ότι κάθε χρόνο εκτελούνται στην Κίνα «σχεδόν 10.000» άνθρωποι.

Το Ιράν εκτέλεσε τουλάχιστον 159 ανθρώπους, ενώ το Βιετνάμ τουλάχιστον 64. Στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν 59 εκτελέσεις, αριθμός μειωμένος σε σύγκριση με τις 65 εκτελέσεις κατά το 2003.

5. Χρήση της θανατικής ποινής εναντίον ανηλίκων παραβατών

Οι διεθνείς συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα απαγορεύουν τη θανατική καταδίκη ή εκτέλεση οποιουδήποτε ήταν κάτω των 18 ετών όταν διαπράχθηκε το έγκλημα. Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και πολιτικά Δικαιώματα, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ο Αφρικανικός Χάρτης Δικαιωμάτων και Πρόνοιας του Παιδιού και η Αμερικανική Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περιλαμβάνουν σχετικές απαγορευτικές διατάξεις. Περισσότερες από 110 χώρες, η νομοθεσία των οποίων συνεχίζει να προβλέπει τη θανατική ποινή για ορισμένα τουλάχιστον αδικήματα, έχουν νόμους που αποκλείουν συγκεκριμένα την εκτέλεση ανηλίκων παραβατών ή μπορεί να θεωρηθεί ότι αποκλείουν τέτοιες εκτελέσεις επειδή μετέχουν σε μία ή περισσότερες από τις παραπάνω συνθήκες. Μικρός αριθμός χωρών, όμως, συνεχίζουν να εκτελούν ανήλικους παραβάτες.

Οκτώ χώρες, από το 1990 μέχρι σήμερα, είναι γνωστό ότι έχουν εκτελέσει κρατουμένους που ήταν κάτω των 18 ετών όταν διαπράχθηκε το έγκλημα: οι ΗΠΑ, το Ιράν, η Κίνα, το Κονγκό (Λαϊκή Δημοκρατία), η Νιγηρία, το Πακιστάν, η Σαουδική Αραβία και η Υεμένη. Η Κίνα, το Πακιστάν και η Υεμένη έχουν αυξήσει στα 18 έτη την ελάχιστη ηλικία στη νομοθεσία τους, ενώ το Ιράν αναφέρεται ότι έχει δρομολογήσει τη διαδικασία για να το πράξει. Οι ΗΠΑ έχουν εκτελέσει περισσότερους ανήλικους παραβάτες από κάθε άλλη χώρα (19 μεταξύ 1990 και 2003).

Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε 4 εκτελέσεις ανηλίκων παραβατών το 2004: μία στην Κίνα και τρεις στο Ιράν. ʼλλος ένας ανήλικος παραβάτης εκτελέστηκε στο Ιράν τον Ιανουάριο του 2005.

6. Το επιχείρημα της αποτροπής

Οι επιστημονικές μελέτες έχουν συστηματικά αποτύχει να βρουν πειστικές αποδείξεις ότι η θανατική ποινή αποτρέπει την εγκληματικότητα πιο αποτελεσματικά απ' ό,τι άλλες ποινές. Η πιο πρόσφατη επισκόπηση των ερευνητικών πορισμάτων για τη σχέση μεταξύ θανατικής ποινής και ποσοστού ανθρωποκτονιών, που διενεργήθηκε για λογαριασμό των Ηνωμένων Εθνών το 1988 και ανανεώθηκε το 2002, συμπέρανε: «…δεν είναι σώφρον να δεχτούμε την υπόθεση ότι η θανατική ποινή αποτρέπει τον φόνο σε οριακά μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι η απειλή και εφαρμογή της υποτιθέμενα ελαφρύτερης ποινής της ισόβιας κάθειρξης».

(Βιβλιογραφία: Roger Hood, The Death Penalty: A World-wide Perspective, Oxford, Clarendon Press, τρίτη έκδοση, 2002, σ. 230)

7. Επιπτώσεις της κατάργησης της θανατικής ποινής στα ποσοστά εγκληματικότητας

Εξετάζοντας τα στοιχεία για τη σχέση μεταξύ των μεταβολών στη χρήση θανατικής ποινής και των ποσοστών ανθρωποκτονιών, μία μελέτη που διενεργήθηκε για λογαριασμό των Ηνωμένων Εθνών το 1988 και ανανεώθηκε το 2002 δήλωνε: «Το γεγονός ότι τα στατιστικά στοιχεία συνεχίζουν να δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση αποτελεί πειστική απόδειξη ότι τα κράτη δεν χρειάζεται να φοβούνται [ότι θα υπάρξουν] ξαφνικές και σοβαρές αλλαγές στην καμπύλη εγκληματικότητας σε περίπτωση που ελαττώσουν την εξάρτησή τους από τη θανατική ποινή».

Τα πρόσφατα στοιχεία εγκληματικότητας από τις χώρες που έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή δεν δείχνουν να έχει επιζήμιες επιπτώσεις η κατάργηση. Στον Καναδά, για παράδειγμα, το ποσοστό ανθρωποκτονιών ανά 100.000 κατοίκων μειώθηκε από τη μέγιστη τιμή 3,09 το 1975, το έτος πριν καταργηθεί η θανατική ποινή για φόνο, σε 2,41 το 1980 και από τότε έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο. Το 2003, 27 χρόνια μετά την κατάργηση, το ποσοστό ανθρωποκτονιών ήταν 1,73 ανά 100.000 κατοίκους, 44% μικρότερο απ' ό,τι το 1975 και το χαμηλότερο των τελευταίων 30 χρόνων.

(Βιβλιογραφία: Roger Hood, The Death Penalty: A World-wide Perspective, Oxford, Clarendon Press, τρίτη έκδοση, 2002, σ. 214)

8. Διεθνείς συμφωνίες για την κατάργηση της θανατικής ποινής

Μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις των τελευταίων ετών ήταν η υιοθέτηση διεθνών συνθηκών, με τις οποίες τα κράτη δεσμεύονται να μην έχουν θανατική ποινή. Υπάρχουν πλέον τέσσερις τέτοιες συνθήκες:

• Το Δεύτερο Προαιρετικό Πρωτόκολλο του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, που έχει επικυρωθεί από 54 κράτη. Οκτώ άλλα κράτη έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο, δείχνοντας έτσι την πρόθεσή τους να προσχωρήσουν αργότερα σε αυτό.
• Το Πρωτόκολλο για την Κατάργηση της Θανατικής Ποινής, της Αμερικανικής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο έχει επικυρωθεί από οκτώ κράτη της αμερικανικής ηπείρου και έχει υπογραφεί από άλλο ένα.
• Το 6ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Θεμελιωδών Ελευθεριών (Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου), που έχει επικυρωθεί από 44 ευρωπαϊκά κράτη και έχει υπογραφεί από άλλα δύο.
• Το 13ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Θεμελιωδών Ελευθεριών (Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου), που έχει επικυρωθεί από 30 ευρωπαϊκά κράτη και έχει υπογραφεί από άλλα 13.

Το 6ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου είναι μια συμφωνία κατάργησης της θανατικής ποινής σε καιρό ειρήνης. Το Δεύτερο Προαιρετικό Πρωτόκολλο του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Πρωτόκολλο της Αμερικανικής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προβλέπουν την πλήρη κατάργηση της θανατικής ποινής αλλά επιτρέπουν στα κράτη που το επιθυμούν να διατηρήσουν κατ' εξαίρεση τη θανατική ποινή σε καιρό πολέμου. Το 13ο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου προβλέπει την πλήρη κατάργηση της θανατικής ποινής σε οποιεσδήποτε περιστάσεις.

9. Εκτέλεση αθώων

Όσο διατηρείται η θανατική ποινή, ο κίνδυνος να εκτελεστούν αθώοι δεν μπορεί ποτέ να εξαλειφθεί.

Από το 1973, 117 κρατούμενοι έχουν αφεθεί ελεύθεροι στις ΗΠΑ αφού αποκαλύφθηκαν αποδείξεις ότι ήταν αθώοι για τα εγκλήματα για τα οποία καταδικάστηκαν σε θάνατο. Υπήρξαν έξι τέτοιες περιπτώσεις το 2004. Μερικοί κρατούμενοι είχαν φτάσει στα πρόθυρα της εκτέλεσης αφού πέρασαν πολλά χρόνια ως μελλοθάνατοι. Ανάμεσα στα συχνά γνωρίσματα αυτών των υποθέσεων συγκαταλέγονται: η παράβαση καθήκοντος από τις εισαγγελικές ή αστυνομικές αρχές, η χρήση αναξιόπιστων μαρτυρικών καταθέσεων, υλικών αποδεικτικών στοιχείων ή ομολογιών, καθώς και η ανεπαρκής εκπροσώπηση από τους συνηγόρους υπεράσπισης. ʼλλοι κρατούμενοι στις ΗΠΑ οδηγήθηκαν στην εκτέλεση παρ' όλο που υπήρχαν σοβαρές αμφιβολίες για την ενοχή τους.

Ο τότε Κυβερνήτης της πολιτείας Ιλινόις των ΗΠΑ, Τζορτζ Ράιαν, κήρυξε παύση (μορατόριουμ) των εκτελέσεων τον Ιανουάριο του 2000. Η απόφασή του ήρθε μετά την απαλλαγή του 13ου μελλοθάνατου που διαπιστώθηκε ότι είχε καταδικαστεί άδικα σε αυτήν την πολιτεία αφ' ότου οι ΗΠΑ επανέφεραν τη θανατική ποινή το 1977. Κατά το ίδιο διάστημα είχαν εκτελεστεί 12 άλλοι κρατούμενοι στο Ιλινόις. Τον Ιανουάριο του 2003, ο Κυβερνήτης Ράιαν έδωσε χάρη σε τέσσερις μελλοθάνατους και μετέτρεψε τις υπόλοιπες 167 θανατικές καταδίκες στο Ιλινόις σε ποινές φυλάκισης.

10. Η θανατική ποινή στις ΗΠΑ

• 59 κρατούμενοι εκτελέστηκαν στις ΗΠΑ το 2004, ανεβάζοντας έτσι στους 944 τον αριθμό των εκτελεσθέντων αφ' ότου επανήλθε η χρήση της θανατικής ποινής το 1977.
• Την 1η Ιανουαρίου 2005 ήταν καταδικασμένοι σε θάνατο περισσότεροι από 3.400 κρατούμενοι.
• 38 από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ προβλέπουν στη νομοθεσία τους τη θανατική ποινή. Η θανατική ποινή προβλέπεται επίσης στο ομοσπονδιακό στρατιωτικό και πολιτικό δίκαιο των ΗΠΑ.