ΤΟΥΡΚΙΑ: ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΦΥΛΑΚΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΔΙΚΗ ΔΙΚΗ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΤΗΚΑΝ ΜΕ ΒΑΣΑΝΙΣΜΟ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
10 Φεβρουαρίου 2007
Η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για το γεγονός ότι οκτώ άτομα πρόκειται να φυλακιστούν αποκλειστικά και μόνο εξαιτίας των μη βίαιων πολιτικών τους απόψεων και εξαιτίας της εντελώς αναπόδεικτης σύνδεσής τους με ένα πολιτικό κόμμα που δεν έχει ποτέ χρησιμοποιήσει ή συνηγορήσει υπέρ βίαιων πράξεων, μετά από άδικη δίκη που βασίστηκε σε καταθέσεις που, κατά τα λεγόμενά τους, αποσπάστηκαν με βασανιστήρια. Η διεθνής οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα θεωρήσει κρατούμενους συνείδησης τους Μεχμέτ Ντεσντέ, Μεχμέτ Μπακίρ, Χουσεγίν Χαμπίπ Τασκίν, Μακσούτ Καραντάγ, Σεραφετίν Παρμάκ, Μετίν Οζγκιουνάι, Ομέρ Γκιουνέρ και Εργκιούν Γιλντιρίμ στην περίπτωση που φυλακιστούν και θα αγωνιστεί για την άμεση και άνευ όρων αποφυλάκισή τους. Οι οκτώ είναι ακόμα ελεύθεροι, αλλά πρόκειται να συλληφθούν και να φυλακιστούν τις επόμενες ημέρες.
Στις 25 Δεκεμβρίου 2006, παρά την απαλλακτική εισήγηση του Αρχιεισαγγελέα του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, το Δικαστήριο επικύρωσε τις καταδικαστικές αποφάσεις του Μαρτίου 2006 για τους Μεχμέτ Ντεσντέ, Μεχμέτ Μπακίρ, Χουσεγίν Χαμπίπ Τασκίν, Μακσούτ Καραντάγ και Σεραφετίν Παρμάκ για «συμμετοχή σε παράνομη οργάνωση» και για τους Μετίν Οζγκιουνάι, Ομέρ Γκιουνέρ και Εργκιούν Γιλντιρίμ για «υποστήριξη παράνομης οργάνωσης». Οι πρώτοι πέντε αντιμετωπίζουν πλέον ποινές φυλάκισης 30 μηνών (από τους οποίους θα εκτίσουν περίπου 17 μήνες καθώς έχουν ήδη φυλακιστεί επί έξι μήνες) και οι υπόλοιποι τρεις ποινές φυλάκισης δέκα μηνών (από τους οποίους θα εκτίσουν επτάμισι) για τη φερόμενη σύνδεσή τους με το Κόμμα των Μπολσεβίκων (Βόρειου Κουρδιστάν / Τουρκίας), κατηγορία την οποία αρνήθηκαν κατά τη δίκη. Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για να τους καταδικάσουν αποτελούνταν κυρίως από καταθέσεις που κατά τα λεγόμενά τους αποσπάστηκαν με βασανιστήρια, την ανακάλυψη νομικών περιοδικών, φυλλαδίων και αυτοκόλλητων με την υπογραφή του Κόμματος των Μπολσεβίκων (Βόρειου Κουρδιστάν / Τουρκίας) που ζητούσαν την υποστήριξη του κοινού για τις διαδηλώσεις της Πρωτομαγιάς χωρίς να προτρέπουν σε βίαιες πράξεις, καθώς και το γεγονός ότι κάποιοι από τους κατηγορούμενους είχαν συναντηθεί στην πόλη Κουσάντασι στις 8 Ιουλίου 2002. Συνελήφθησαν στις 9 και 10 Ιουλίου 2002.
Η απόφαση του Ένατου Τμήματος του Ακυρωτικού Δικαστηρίου να επικυρώσει τις καταδικαστικές αποφάσεις ακολούθησε μακρά δικαστική διαδικασία, που περιλάμβανε δυο επαναλήψεις της δίκης και δυο προηγούμενες αποφάσεις του Ακυρωτικού Δικαστηρίου να ακυρωθούν οι αποφάσεις του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου. Η πορεία της δίκης καταδεικνύει σαφώς την αβεβαιότητα των δικαστηρίων για τον τρόπο χειρισμού της υπόθεσης και οι πρώτες αποφάσεις αντιφάσκουν με τις επόμενες. Συνέπεια της πρώτης απόφασης του Ακυρωτικού Δικαστηρίου να ακυρώσει την απόφαση του Απριλίου 2004 του Δικαστηρίου Κρατικής Ασφάλειας του Ιζμίρ (Σμύρνης) ήταν να αμφισβητηθεί κατά πόσον το Κόμμα των Μπολσεβίκων (Βόρειου Κουρδιστάν / Τουρκίας) μπορούσε νομικά να θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία για πράξεις βίας ή εκφοβισμού, απειλές ή υπεράσπιση της τρομοκρατίας. Κατά την επανάληψη της δίκης το κατώτερο δικαστήριο προσπάθησε να παρακάμψει την έλλειψη στοιχείων που να δείχνουν τρομοκρατικές δραστηριότητες και να δικαιολογήσει την απόφασή του να χαρακτηρίσει το πολιτικό κόμμα ως τρομοκρατική οργάνωση θεωρώντας ότι η ιδεολογική του ταυτότητα βασίζεται σε «ηθική βία» (σε αντίθεση με πραγματική υλική βία). Ο εισαγγελέας της Σμύρνης και στις δυο επαναληπτικές διαδικασίες είχε προτείνει να αθωωθούν οι κατηγορούμενοι.
Η πιο πρόσφατη και οριστική απόφαση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, μετά από δυο επαναλήψεις της δίκης, να επικυρώσει τις καταδικαστικές αποφάσεις, είναι ακόμα πιο ανησυχητική καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η δίκη τεσσάρων αστυνομικών που κατηγορούνται ότι βασάνισαν τον Μεχμέτ Ντεσντέ και αναμένεται απόφαση του Όγδοου Τμήματος του Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Η έφεση για την υπόθεση αυτή εκκρεμεί από τον Δεκέμβριο του 2004. Η Διεθνής Αμνηστία σημειώνει ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου το Ακυρωτικό Δικαστήριο ακύρωσε τις αποφάσεις κατώτερων δικαστηρίων με το σκεπτικό ότι τα κατώτερα δικαστήρια έπρεπε να είχαν αναμείνει την έκβαση της δίκης των φερόμενων βασανιστών προτού εκδώσουν απόφαση.
Η Διεθνής Αμνηστία θεωρεί ότι η οριστική απόφαση κατά των οκτώ αποτελεί ένδειξη του συνεχιζόμενου μοτίβου άδικων δικαστικών διαδικασιών, που μαστίζει το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης της Τουρκίας. Το ιστορικό της άδικης δίκης του Μεχμέτ Ντεσντέ και των άλλων τεκμηριώνεται λεπτομερώς, μαζί με άλλες υποθέσεις, στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας του Σεπτεμβρίου 2006, που εστιάζεται στις δίκες όσων κατηγορούνται με βάση την αντιτρομοκρατική νομοθεσία («Τουρκία: Καθυστέρηση και άρνηση δικαιοσύνης: Η εμμονή σε άδικες και παρατεταμένες δίκες για όσους κατηγορούνται βάσει της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας», AI Index: EUR 44/013/2006, στη διεύθυνση web.amnesty.org/library/index/engeur440132006). Το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη κατοχυρώνεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών καθώς και στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα. Η Τουρκία, ως Κράτος-Μέλος και των δύο αυτών συμβάσεων, έχει νομική υποχρέωση να προστατεύει το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη όλων όσων υπόκεινται στη δικαιοδοσία της.
