©Amnesty International

ΟΙ ΣΚΛΗΡΕΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΑΜΑΧΕΣ/-ΟΥΣ – ΝΕΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ

Δημοσιεύθηκε στις 4 Απριλίου 2022, 16:32Εκτύπωση

Οι πολεμικές τακτικές πολιορκίας από τον ρωσικό στρατό στην Ουκρανία, που χαρακτηρίζονται από αδιάκοπες επιθέσεις χωρίς διακρίσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, σκοτώνουν παράνομα άμαχες/-ους σε πολλές πόλεις, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία σε νέα επιτόπια έρευνα.

Για πρώτη φορά, ερευνήτριες/-ητές της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ουκρανία επαληθεύουν ανεξάρτητα φυσικές αποδείξεις απαγορευμένων πυρομαχικών διασποράς, η χρήση των οποίων παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Έχουν επίσης συλλέξει μαρτυρίες που τεκμηριώνουν τις ρωσικές τακτικές πολιορκίας, συμπεριλαμβανομένων παράνομων επιθέσεων χωρίς διακρίσεις, διακοπή βασικών υπηρεσιών, διακοπές στις επικοινωνίες, καταστροφή αστικών υποδομών και περιορισμούς στην πρόσβαση σε φάρμακα και υγειονομική περίθαλψη.

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν εγγενώς αδιάκριτα όπλα, όπως πυρομαχικά διασποράς και ανακριβή όπλα με αποτελέσματα ευρείας περιοχής, όπως μη κατευθυνόμενες βόμβες και πυραυλικά συστήματα πολλαπλής εκτόξευσης (MLRS), σε επιθέσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές με άμαχο πληθυσμό.

Ως τέτοιες, οι επιθέσεις των ρωσικών δυνάμεων στις πόλεις και οι απρόκλητες καταστροφές των υποδομών της καθημερινής ζωής παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και το διεθνές δίκαιο των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η εξαπόλυση επιθέσεων χωρίς διακρίσεις που σκοτώνουν ή τραυματίζουν άμαχες/-ους συνιστούν επίσης εγκλήματα πολέμου.

Καθοριστικό χαρακτηριστικό αυτών των σκληρών πολιορκιών είναι οι αδιάκοπες αδιάκριτες επιθέσεις της Ρωσίας, οι οποίες προκαλούν με την πάροδο του χρόνου εντελώς καταστροφικές βλάβες.

Joanne Mariner, διευθύντρια του Προγράμματος Αντιμετώπισης Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας

«Εδώ και πέντε εβδομάδες, οι πολίτες σε όλη την Ουκρανία βλέπουν τις πόλεις τους να ισοπεδώνονται μέρα με τη μέρα. Η επιτόπια έρευνά μας έχει τεκμηριώσει πώς μερικοί από τους πιο ευάλωτους ανθρώπους της κοινωνίας υποφέρουν δυσανάλογα, καθώς αυτές οι βάναυσες τακτικές πολιορκίας συνεχίζονται».

«Οι άμαχες/-οι που έχουν παγιδευτεί σε πόλεις υπό πολιορκία πρέπει επειγόντως να έχουν πρόσβαση σε ανθρωπιστικούς διαδρόμους για να καταστεί δυνατή η ασφαλής απομάκρυνση όλων όσων επιθυμούν να φύγουν. Οι ανθρωπιστικές προμήθειες πρέπει επίσης να επιτραπεί να φτάσουν σε όσες/-ους παραμένουν πίσω».

Η Διεθνής Αμνηστία διεξήγαγε προσωπικές και εξ αποστάσεως συνεντεύξεις με ανθρώπους που βίωσαν πολιορκίες σε πέντε πόλεις, μεταξύ των οποίων το Χάρκοβο και η Μαριούπολη. Το Εργαστήριο Αποδεικτικών Στοιχείων Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας ανέλυσε σχετικές δορυφορικές εικόνες και επαλήθευσε βίντεο και φωτογραφίες από τα περιστατικά που περιγράφονται παρακάτω. Τις επόμενες εβδομάδες, η Διεθνής Αμνηστία θα δημοσιεύσει περαιτέρω στοιχεία που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια επιτόπιων ερευνών στην Ουκρανία.

Δορυφορικές εικόνες της καταστροφή της Μαριούπολης, Μάρτιος 2022.

 

Αδιάκριτες επιθέσεις

Οι ρωσικές δυνάμεις έφτασαν στα βόρεια προάστια του Χάρκοβο τις πρώτες ημέρες της εισβολής και εφάρμοσαν γρήγορα τακτικές πολιορκίας, επιχειρώντας να περικυκλώσουν την πόλη και ρίχνοντας όπλα χαμηλής ακρίβειας σε κατοικημένες περιοχές.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει ένα ευρύ μοτίβο παράνομων επιθέσεων χωρίς διακρίσεις στις κατοικημένες περιοχές στο Χάρκοβο. Στις 28 Φεβρουαρίου, τρεις σφαίρες MLRS έπληξαν το βόρειο τμήμα της πόλης και σκότωσαν τουλάχιστον 9 αμάχους, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, ενώ τραυμάτισαν τουλάχιστον άλλες/-ους 18.

Σε μια επίθεση το πρωί της 4ης Μαρτίου, ο Olesky Stovba, ένας 41χρονος πατέρας, τραυματίστηκε από πυρομαχικό διασποράς ενώ αγόραζε τρόφιμα στην οδό Zaliznychna στην περιοχή Mala-Danylivka στο Χάρκοβο.

Θραύσματα πυρομαχικών διασποράς 9N210 ή 9N235, όπως καταγράφηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία. Copyright: Διεθνής Αμνηστία.

Είπε στη Διεθνή Αμνηστία: «Βρήκαμε κάποια τρόφιμα και σταθήκαμε έξω από το κατάστημα τροφίμων και άκουσα έναν μεγάλο ήχο. Γύρισα και εγώ και είδα πολλές μικρές φωτιές. Ήταν στο ύψος των γονάτων μου, σε απόσταση 50 μέτρων από εμένα. Έπεσα κάτω, και η γυναίκα μου επίσης, και ένιωσα κάτι να χτυπάει το δεξί μου πόδι... Κατέβασα το παντελόνι μου και είδα πολύ αίμα».

Οι χειρουργοί αφαίρεσαν αργότερα τρία θραύσματα από τη δεξιά βουβωνική χώρα, τη γάμπα και το πόδι του. Οι ερευνήτριες/-ητές όπλων της ομάδας Αντιμετώπισης Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας εξέτασαν διά ζώσης τα φυσικά στοιχεία και επιβεβαίωσαν ότι το μεγαλύτερο θραύσμα προερχόταν είτε από πυρομαχικό διασποράς 9N210 είτε από πυρομαχικό διασποράς 9N235.

 

Καταγραφή των ζημιών στις κατοικημένες περιοχές στο Saltivka, στο Χάρκοβο, όπως επαληθεύτηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία

Map: 01 April 2022 © Amnesty International | Damage to areas verified by open-source videos and photos.

 

Η περιοχή Saltivka στο Χάρκοβο έχει επίσης επανειλημμένα στοχοποιηθεί κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της πόλης. Το Εργαστήριο Αποδεικτικών Στοιχείων Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας επαλήθευσε 22 περιστατικά στην περιοχή, που δείχνουν ζημιές σε μη στρατιωτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων σχολείων, οικιστικών συγκροτημάτων, αγορών τροφίμων και μιας αποθήκης τραμ, μεταξύ 27 Φεβρουαρίου και 16 Μαρτίου. Φωτογραφίες από τα πλήγματα απεικονίζουν υπολείμματα ρουκετών Smerch και πυρομαχικών διασποράς σε όλη την περιοχή.

Ένας άντρας*, ο οποίος διαχειρίζεται ένα καταφύγιο βομβαρδισμών στη Saltivka, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία: «Έχει γίνει η νέα μου πραγματικότητα: πυροβολισμοί και βομβαρδισμοί, παροχή βοήθειας σε ηλικιωμένες γυναίκες να βγουν από τα ερείπια, χωρίς φυσικό αέριο, χωρίς νερό, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Μια φορά κάθε τρεις ημέρες βράζουμε πάγο για νερό. Υπάρχουν 300 άτομα στο καταφύγιο. Η πλειονότητα είναι ηλικιωμένες/-οι, εύθραυστες/-οι, [έχουν] άσθμα, διαβήτη. Υπάρχουν κάποιες/-οι που δεν έχουν βγει από το καταφύγιο εδώ και τρεις εβδομάδες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στη Saltivka είναι ότι οι ηλικιωμένες/-οι πεθαίνουν από έλλειψη φαρμάκων, από σοκ, από καρδιακή προσβολή. Είναι σημαντικό να τις/τους βάλουμε στο χώμα και να τις/τους θάψουμε, σύντομα θα ζεστάνει [ο καιρός] και θα αποσυντεθούν».

Σε ένα καταφύγιο στη Λβιβ, οι ερευνήτριες/-ητες της Διεθνούς Αμνηστίας πήραν συνέντευξη από ένα 16χρονο κορίτσι που είχε απομακρυνθεί μόνο του από το Χάρκοβο. Η οργάνωση επαλήθευσε φωτογραφία που έδειχνε τα κατάλοιπα μιας ρουκέτας Uragan 220 χιλιοστών η οποία χτύπησε κοντά στο συγκρότημα διαμερισμάτων της οικογένειάς της, δίπλα σε ένα σχολείο.

Η ίδια δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία: «Ο πύραυλος χτύπησε μέσα στη νύχτα· μύρισα τη φωτιά και ένιωσα τα κύματα. Όλη η οικογένειά μου, ζούμε όλοι στον διάδρομο της πολυκατοικίας από την πρώτη μέρα του πολέμου».

Η Διεθνής Αμνηστία έχει επιβεβαιώσει στο παρελθόν ότι πυρομαχικά διασποράς σκότωσαν ένα παιδί και άλλες/-ους δύο άμαχες/-ους που βρίσκονταν σε καταφύγιο σε ένα νηπιαγωγείο στην περιφέρεια του Sumy, ενώ έχει καταγράψει αεροπορική επιδρομή που σκότωσε άμαχες/-ους οι οποίες/-οι βρίσκονταν στην ουρά για φαγητό στο Τσέρνιγκοφ.

 

Άρνηση βασικών υπηρεσιών

Η επικοινωνία με τους πολίτες στις πολιορκημένες πόλεις είναι εξαιρετικά δύσκολη λόγω της διακοπής των υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και διαδικτύου. Πολλοί άνθρωποι περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους σε υπόγεια καταφύγια με αδύναμο ή καθόλου σήμα. Η πρόσβαση στις επικοινωνίες και στο διαδίκτυο είναι απαραίτητη για την ασφάλεια και για την πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας πληροφορίες σχετικά με πιθανές διαδρομές εκκένωσης.

Στις πόλεις Χάρκοβο και Ίζιουμ, συγκροτήματα που περιείχαν πύργους τηλεόρασης υπέστησαν ζημιές από τα χτυπήματα. Έρευνα ανοιχτού κώδικα και ανάλυση δορυφορικών εικόνων από τη Διεθνή Αμνηστία δείχνει ότι το συγκρότημα πύργων τηλεόρασης στο Χάρκοβο πιθανόν υπέστη δύο φορές ζημιές μεταξύ 27 Φεβρουαρίου και 17 Μαρτίου, ενώ αναφέρθηκαν διακοπές υπηρεσιών από τις 6 Μαρτίου. Ένα κτίριο που συνδέεται με τον πύργο τηλεόρασης του Ίζιουμ υπέστη ζημιές στις 12 Μαρτίου και έπειτα περαιτέρω ζημιές στις 20 Μαρτίου. Οι αναφορές ανοιχτού κώδικα επιβεβαίωσαν και πάλι τη διακοπή των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων. Πολλές/-οι ηλικιωμένες/-οι κάτοικοι βασίζονται στην τηλεόραση για ειδήσεις και για πληροφορίες έκτακτης ανάγκης από την κυβέρνηση.

Η Διεθνής Αμνηστία είχε καταγράψει στο παρελθόν πώς οι πολίτες στο Ίζιουμ βρίσκονται στα πρόθυρα ανθρωπιστικής καταστροφής, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις βομβαρδίζουν την πόλη από την έναρξη της εισβολής.

 

Αντίκτυπος στις ομάδες κινδύνου

Η σύγκρουση εξακολουθεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις σττις/στους ηλικιωμένες/-ους και τα άτομα με αναπηρίες, τις οποίες ο πόλεμος πολιορκίας επιδεινώνει περαιτέρω.

Ο Alexander Mihta, ένας 39χρονος στο Χάρκοβο, είναι διαβητικός και αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στο περπάτημα λόγω της βλάβης που έχει προκαλέσει η ασθένεια στα πόδια του. Οδήγησε τη γυναίκα και την κόρη του στα πολωνικά σύνορα, αλλά στη συνέχεια αναγκάστηκε να παραμείνει στην Ουκρανία μετά την εφαρμογή του στρατιωτικού νόμου. Η πολυκατοικία του στο Χάρκοβο χτυπήθηκε από ρουκέτες Smerch, οι οποίες έσπασαν τους σωλήνες ατμού, διακόπτοντας τη θέρμανση και πλημμυρίζοντας τους κάτω ορόφους. Το Εργαστήριο Αποδεικτικών Στοιχείων Κρίσης της Διεθνούς Αμνηστίας επαλήθευσε 21 φωτογραφίες που επιβεβαίωναν τις ζημιές στο κτίριο κατοικιών. Ο Mihta διέφυγε αργότερα σε καταφύγιο στη Λβιβ μαζί με τον πατέρα του.

Δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία: «Οι βομβαρδισμοί επιδεινώνονταν όλο αυτό το διάστημα. Χρειαζόμουν φαγητό, οπότε έφυγα και πήγα να ψωνίσω. Έχω διαβήτη και έτρεξα όταν οι βομβαρδισμοί επιδεινώθηκαν και στραμπούλησα το πόδι μου. Προσπαθούσα να φτάσω στο καταφύγιο αλλά δεν μπορούσα. Έσπασα έξι κόκαλα και θέλουν [οι γιατροί] να μου τo ακρωτηριάσουν».

Δορυφορική εικόνα που δείχνει τις ζημιές στην πόλη Ίζιουμ, Μάρτιος 2022.

 

Η Διεθνής Αμνηστία πήρε επίσης συνέντευξη από μια 61χρονη γυναίκα* που έμεινε στο Χάρκοβο για να φροντίσει τη μητέρα της, ηλικίας 84 ετών, η οποία πάσχει από άνοια και δεν μπορεί να ταξιδέψει.

Η ίδια δήλωσε: «Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι μένουμε. Η μητέρα μου με δυσκολία μπορεί να κινηθεί... Είμαστε από το Λουγκάνσκ και έπρεπε να πάρουμε τη μητέρα μου από το Λουγκάνσκ... Φύγαμε για το διαμέρισμα της κόρης μου στο Χάρκοβο και έχουμε κολλήσει εδώ. Μία στις 24 ώρες την περνάμε έξω.

«Μιλάω στη μητέρα μου. Την πηγαίνω στην τουαλέτα και τη βοηθάω να γδυθεί. Πρέπει πάντα να της εξηγώ γιατί βρισκόμαστε στο Χάρκοβο και γιατί είμαστε στο υπόγειο. Έχει άνοια και πάντα ξεχνάει γιατί βρίσκεται στο υπόγειο και πρέπει να της το λέω όλη μέρα. Παλιά είχε μια αξιοπρεπή ζωή, μπορούσε να περπατήσει στον κήπο. Όχι πια».

Alexander Mihta. Copyright: Amnesty International / Olga Ivashchenko.

 

Οι ηλικιωμένες/-οι και τα άτομα με αναπηρία, καθώς και άλλες ομάδες που ενδέχεται να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερους κινδύνους και προκλήσεις κατά τη φυγή, θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα στην εκκένωση, όπως ορίζει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Ο σχεδιασμός και η επικοινωνία σχετικά με τις εκκενώσεις και τις ασφαλείς ανθρωπιστικές διαδρομές πρέπει επίσης να γίνονται με τρόπο χωρίς αποκλεισμούς, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας ότι οι πληροφορίες, οι μεταφορές και οι υπηρεσίες είναι όλες προσβάσιμες.

Σημείωση: *Ορισμένα ονόματα έχουν παραλειφθεί για λόγους ασφαλείας.

Κορίτσια βρίσκουν καταφύγιο στη Λβιβ. Copyright: Διεθνής Αμνηστία / Olga Ivashchenko.
ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΔΩΡΕΑ
Υπερασπίσου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στήριξε την ανεξαρτησία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.