HOTSPOT ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ: ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε. ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΕΙ ΤΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ

Δημοσιεύθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2016, 13:20Εκτύπωση

Χιλιάδες άνθρωποι συνεχίζουν να διασχίζουν τη Μεσόγειο, διαφεύγοντας τις διώξεις, τη σύρραξη και τη φτώχεια, αναζητώντας προστασία και μια αξιοπρεπή ζωή στην Ευρώπη.

Η επονομαζόμενη «προσέγγιση hotspot» της Ευρώπης προκειμένου να υποδεχτούν πρόσφυγες και μετανάστες σε χώρες κλειδιά, όπως η Ιταλία, εισήχθει το 2015, ως ένας τρόπος για την ταχύτερη ταυτοποίηση, αξιολόγηση και κατηγοριοποίηση,  όλων των νεοεισελθέντων αντρών, γυναικών και παιδιών. Αλλά η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστία δείχνει πως  στην Ιταλία υπάρχουν περιπτώσεις που αφορούν λιγότερο την «καταγραφή και ταυτοποίηση» και περισσότερο την «κακοποίηση, παραπλάνηση και απέλαση».

 

Δεν μπορώ να περιγράψω πόσο οδυνηρό ήταν… Δεν θα σκεφτόμουν ποτέ ότι στην Ιταλία θα μπορούσαν να μου κάνουν κάτι τέτοιο

Adam, 27, από το Darfur

 

Την ώρα που χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες προσπαθούν να περάσουν μέσα από την Ιταλία, χωρίς να έχουν αξιολογηθεί, προκειμένου να ζητήσουν άσυλο σε άλλες χώρες, η Αμνηστία έχει δώσει συνεχείς αναφορές για τις καταναγκαστικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται από την ιταλική αστυνομία για να λάβει τα δακτυλικά αποτυπώματα, συμπεριλαμβανομένων των καταγγελιών για ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ και σεξουαλικό εξευτελισμό.

Η βιαστική αξιολόγηση των ανθρώπων που έχουν μόλις αποβιβαστεί από τις βάρκες και είναι ακόμη τραυματισμένοι, χωρίς να τους παρέχονται κατάλληλες συμβουλές και πληροφορίες, έχει ως αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να μην μπορούν να ζητήσουν άσυλο και προστασία που νόμιμα δικαιούνται.

Επιπλέον, το γεγονός ότι η Ευρώπη επικεντρώνεται στην απέλαση περισσότερων ανθρώπων- ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται τη σύναψη συμφωνιών με κυβερνήσεις που είναι γνωστοί καταπατητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως το Σουδάν – έχει ως συνέπεια οι άνθρωποι να στέλνονται πίσω σε μέρη όπου κινδυνεύουνε να βρεθούν αντιμέτωποι με βασανιστήρια ή άλλες σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Διαβάστε την έκθεση "Hotspot στην Ιταλία: Πώς η κεντρική προσέγγιση της Ε.Ε. οδηγεί στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των προσφύγων και μεταναστών".

Κακομεταχείριση για ένα δακτυλικό αποτύπωμα

Η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων είναι ένα βήμα – κλειδί που χρησιμοποιεί η Ευρώπη για την ταυτοποίηση των ανθρώπων που φτάνουν στις ακτές της. Ο κανονισμός του Δουβλίνου της Ευρώπης, σύμφωνα με τον οποίο οι χώρες μπορούν να επιστρέψουν αιτούντες άσυλο στην πρώτη χώρα της ΕΕ απ’ την οποία εισήλθαν, βασίζεται στη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων προκειμένου να εντοπιστεί ποιος έφτασε από πού.

Πριν από τα μέσα του 2015 η Ιταλία είχε περιορισμένη επιτυχία στην απόκτηση δακτυλικών αποτυπωμάτων, εξαιτίας αυτών που αρνήθηκαν επειδή ήθελαν να ζητήσουν άσυλο σε άλλες χώρες, προς απογοήτευση των άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

Έτσι λοιπόν η Ε.Ε εφήρμοσε μια νέα προσέγγιση και επέβαλε ως στόχο για την Ιταλία την 100% λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων, συμπεριλαμβανομένης και των συστάσεων για  χρήση βίας όταν είναι αναγκαίο για την απόκτησή τους. Η επίτευξη αυτού του στόχου έχει ωθήσει τις ιταλικές αρχές στα όρια - και παραπέρα- για το τι είναι επιτρεπτό σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συμφώνησαν στην ανακατανομή μερικών από τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι έφταναν σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε,  προκειμένου να ανακουφίσουν την Ιταλία από την πίεση. Ωστόσο, μέχρι στιγμής έχουν αποτύχει να στηρίξουν αυτή τη δέσμευση και έχουν επανεγκαταστήσει μόνο ένα μικρό αριθμό αιτούντων άσυλο.

Κατά τη διάρκεια του 2016, η Διεθνής Αμνηστία έλαβε ένα σημαντικό αριθμό αναφορών για υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία κατά τη διάρκεια της λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των ασυνόδευτων παιδιών.

Κάποιοι φέρεται ότι υπέστησαν βασανιστήρια, προκειμένου να εξαναγκαστούν να δώσουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα: αυτά περιελάμβαναν ξυλοδαρμούς, χτυπήματα από ηλεκτρικά γκλομπ και σεξουαλική ταπείνωση ή πρόκληση πόνου στα γεννητικά όργανα.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει ενημερώσει σχετικά με αυτές τις αναφορές το Υπουργείο Εσωτερικών της Ιταλίας και το κάλεσε να απαντήσει στις καταγγελίες.

Μου μετέφεραν ηλεκτρική ενέργεια με ένα ραβδί, πολλές φορές στο αριστερό πόδι, στη συνέχεια, στο δεξί πόδι, το στήθος και την κοιλιά. Ήμουν πάρα πολύ αδύναμος, εγώ δεν μπορούσα να αντισταθώ και σε εκείνο το σημείο πήραν και τα δυο μου χέρια και τα βάλανε στο μηχάνημα

Djoka, 16 από το Σουδάν

Είπα ότι δεν θέλω (να δώσω τα δαχτυλικά μου αποτυπώματα), αλλά με εξανάγκασαν… Με χαστούκισαν στο πρόσωπο, δεν ξέρω πόσες φορές

Asladain, 19, από την Αιθιοπία

Διαβάστε την ιστορία του Asladain

Νέα αξιολόγηση, λιγότερες εγγυήσεις

Προσπάθησε να το φανταστείς: Έχεις εγκαταλείψει το σπίτι σου, ίσως να έχεις χωριστεί από την οικογένεια και τους φίλους σου, έχεις κάνει ένα επικίνδυνο και εξαντλητικό ταξίδι σε άθλιες συνθήκες. Έπειτα κινδύνεψε η ζωή σου κατά τη διάρκεια μιας επικίνδυνης θαλάσσιας διαδρομής, συνήθως μετά από μήνες παραμονής σου στη Λιβύη, όπου οι κρατήσεις, οι απαγωγές, τα βασανιστήρια και οι βιασμοί είναι συχνά φαινόμενα. Στη συνέχεια – ακριβώς τη στιγμή που έχει τελειώσει όλο αυτό- σου ζητείται να λάβεις κρίσιμες αποφάσεις που θα επηρεάσουν την πορεία της ζωής σου, χωρίς να κατανοείς πλήρως τι ζητείται από εσένα.

Αυτό είναι που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες με την άφιξή τους στην Ιταλία. Αξιολογούνται με το που πατάνε το πόδι τους έξω από τις βάρκες, μέρα και νύχτα. Πολλοί είναι τρομοκρατημένοι από την αστυνομία και σε κατάσταση σοκ ή εξαιρετικά αδύναμοι, και τους έχει δοθεί μόνο περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες ασύλου.

Ρωτούνται τις λάθος ερωτήσεις τη λάθος στιγμή και τους έχει παρασχεθεί ανεπαρκής πρόσβαση σε παροχή νομικών συμβουλών.

Δεν ξέρω καν πως φτάσαμε εδώ, έκλαιγα… Είδα τόσους πολλούς αστυνομικούς, Φοβήθηκα… Με ρώτησαν όνομα, επίθετο, εθνικότητα… Αλλά το μυαλό μου ήταν μακριά, δεν μπορούσα να θυμηθώ ούτε το όνομα των γονιών μου…

Ada, 29, από τη Νιγηρία

Έβρεχε… Τα παιδιά ήταν μούσκεμα, βρίσκονταν σε ανυπόφορες συνθήκες. Έτσι, πήγα πίσω στο κέντρο. Εκείνη την εποχή επίσης αιμορραγούσα. Μου είπαν ότι αν δεν είχα δώσει τα δακτυλικά μου αποτυπώματα, δεν θα μας άφηναν να μπούμε μέσα.  Έδωσα τα δακτυλικά αποτυπώματα μου - Το έκανα μόνο για τα παιδιά μου

Mariam, 23, από το Σουδάν, έγκυος με μικρά παιδιά

Διαβάστε την ιστορία της Mariam

 

Απελάσεις με κάθε κόστος

Αυτή η λανθασμένη αξιολόγηση οδηγεί στην κατάταξη μερικών ανθρώπων ως «παράτυπων μεταναστών» και διατάζονται να φύγουν, παρόλο που μπορεί να έχουν σοβαρούς λόγους να διεκδικήσουν άσυλο.

Επιπλέον, ενθαρρυμένη από την Ε.Ε., η Ιταλία προχωρεί ολοένα και περισσότερο σε επικίνδυνες διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες, οι οποίες επιτρέπουν στους ανθρώπους να επιστρέψουν σε μέρη όπου μπορεί να βρεθούν σε κίνδυνο σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μια νέα συμφωνία που υπογράφηκε από τις ιταλικές και σουδανικές αστυνομικές αρχές τον Αύγουστο του 2016, εμβαθύνει τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σχετικά με τα μεταναστευτικά ρεύματα και τα σύνορα, συμπεριλαμβανομένου του επαναπατρισμού των παράτυπων Σουδανών μεταναστών. Ενώ η συμφωνία δεν επιτρέπει την επιστροφή κάποιου που έχει αιτηθεί άσυλο στην Ιταλία, η διαδικασία ταυτοποίησης που απαιτείται είναι τόσο επιφανειακή, ώστε θα μπορούσε να οδηγήσει σε ραγδαία μεταφορά ανθρώπων στο Σουδάν, οι οποίοι, αν και δεν έχουν εκδώσει αίτημα ασύλου στην Ιταλία, εν τούτοις κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων εάν επιστρέψουν. Αυτή η συμφωνία πρέπει να αποσυρθεί.

Οι ιταλικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι θα επιστρέφουν πίσω μόνο αφότου έχει γίνει μια σωστή αξιολόγηση των κινδύνων που θα αντιμετώπιζαν και ότι κανένας δε θα επιστρέφει κάπου όπου θα αντιμετωπίσει δίωξη, βασανιστήρια ή άλλες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Ήμασταν αλυσοδεμένοι από την ιταλική αστυνομία και μας συνόδευσαν έως ότου μας ανάγκασαν να επιβιβαστούμε σε ένα αεροπλάνο αιγυπτιακής εταιρείας. Φτάσαμε στο αεροδρόμιο του Καρτούμ… Ξεκίνησαν να μας ξυλοκοπούν… Μας ανέκριναν έναν προς έναν… Τώρα φοβάμαι μήπως η ασφάλεια με ψάχνει ή μήπως με βρει

Yaqoub, 23, από το Νταρφούρ στο Σουδάν

Διάβσαστε την ιστορία του Yaqoub.

Συστάσεις προς τις ιταλικές αρχές

  • Να διασφαλίσετε ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες δεν θα υποβληθούν σε εκτεταμένη χρήση βίας, βασανιστηρίων ή άλλων κακομεταχειρίσεων, ή σε αυθαίρετη φυλάκιση από όργανα επιβολής του νόμου κατά τη διάρκεια της λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων και άλλων σχετικών διαδικασιών
  • Καμιά αξιολόγηση δε θα πρέπει να πραγματοποιηθεί αμέσως μόλις φτάσουν οι αιτούντες άσυλο. Θα πρέπει πρώτα να τους παρασχεθεί η απαραίτητη αρωγή, πληροφόρηση και καθοδήγηση πάνω στη διαδικασία
  • Οποιεσδήποτε απελάσεις θα πρέπει να βασίζονται σε δίκαιες και ενημερωμένες αξιολογήσεις  και σε ατομικές εκτιμήσεις και κανείς δεν θα πρέπει να στέλνεται πίσω σε χώρες όπου κινδυνεύουν από σοβαρές καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Η προσέγγιση hotspot έχει αυξήσει και δεν έχει μειώσει την επιβάρυνση των κρατών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των αστυνομικών συνόρων, την προστασία των αιτούντων άσυλο και την παραμονή των παράτυπων μεταναστών εκτός. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τα οποία οι ιταλικές αρχές έχουν άμεση ευθύνη, και οι ηγέτες της ΕΕ έχουν πολιτική ευθύνη.

Υπάρχει μια ευρύτερη ανάγκη για την Ευρώπη να επιμεριστεί την ευθύνη για την προστασία των προσφύγων και να μην μετατοπιστεί το βάρος σε χώρες υποδοχής, όπως η Ιταλία.

Η Ευρώπη πρέπει επίσης να δημιουργήσει ασφαλείς και νόμιμες οδούς, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μην αισθάνονται αναγκασμένοι να διασχίσουν επικίνδυνες θαλάσσιες διαδρομές  και να θέσουν τη ζωή τους στα χέρια των λαθρεμπόρων προκειμένου να αναζητήσουν ασφάλεια.

Μίλησε ανοιχτά για τα δικαιώματα των προσφύγων (I WELCOME)

Η επονομαζόμενη «προσέγγιση hotspot» της Ευρώπης προκειμένου χώρες κλειδιά όπως η Ιταλία να υποδεχτούν πρόσφυγες και μετανάστες, εισήχθει το 2015, ως ένας τρόπος για την ταχύτερη καταγραφή και ταυτοποίηση,  όλων των νεοεισελθέντων αντρών, γυναικών και παιδιών. Αλλά η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστία δείχνει πως  στην Ιταλία υπάρχουν περιπτώσεις που αφορούν λιγότερο την «καταγραφή και ταυτοποίηση» και περισσότερο την «κακοποίηση, παραπλάνηση και απέλαση».

 

 

 

 

ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΔΩΡΕΑ
Υπερασπίσου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στήριξε την ανεξαρτησία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.