ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ: ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΟΜΒΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΟΡΘΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΑΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΤΟΥΝ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Τα κράτη που θα βρεθούν για μια κομβικής σημασίας συνάντηση για το κλίμα στη Βόννη την επόμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την COP29 στο Αζερμπαϊτζάν, πρέπει να αντιμετωπίσουν τις επί χρόνια αθετημένες υποσχέσεις και την ανεπαρκή οικονομική στήριξη από τα ρυπογόνα κράτη, σημειώνοντας ουσιαστική πρόοδο προς την κατεύθυνση της συμφωνίας αυξημένων και αυστηρών δεσμεύσεων χρηματοδότησης για να βοηθήσουν τα κράτη με χαμηλότερο εισόδημα να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Οι συστάσεις που δημοσίευσε η Διεθνής Αμνηστία ενόψει της Διάσκεψης της Βόννης για την Κλιματική Αλλαγή στις 3-13 Ιουνίου, με την οποία ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις που πρόκειται να ολοκληρωθούν στην COP στο Μπακού τον Νοέμβριο, καλούν τα μέρη να δώσουν προτεραιότητα σε ασφαλείς και βελτιωμένες δεσμεύσεις για τη χρηματοδότηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και τη μείωσή της, καθώς και να χρηματοδοτήσουν επαρκώς το Ταμείο Ζημιών και Απωλειών, ώστε να μπορέσουν οι πληγείσες κοινότητες και άτομα να ανακάμψουν από τις αναπόφευκτες κλιματικές βλάβες.

«Η ποσότητα και η ποιότητα της χρηματοδότησης του κλίματος που είναι διαθέσιμη μέχρι σήμερα για την καταπολέμηση της εντεινόμενης κλιματικής κρίσης είναι θλιβερά ανεπαρκής. Αυτό πρέπει επειγόντως να αλλάξει για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Με κάθε αύξηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι ανάγκες εκείνων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της κρίσης θα πολλαπλασιάζονται και οι βλάβες και το κόστος θα κλιμακώνονται», δήλωσε η Ann Harrison, σύμβουλος της Διεθνούς Αμνηστίας για την πολιτική του κλίματος.

«Η αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει” πρέπει να εφαρμόζεται, ωστόσο οι χώρες που διαχρονικά εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου έχουν επανειλημμένα αποτύχει να εκπληρώσουν τις υφιστάμενες δεσμεύσεις τους για χρηματοδότηση. Τα κράτη πρέπει τώρα να αδράξουν τη στιγμή στη Βόννη για να αλλάξουν πορεία».

Εάν οι χώρες με χαμηλότερο εισόδημα έχουν οποιαδήποτε ελπίδα να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή, είναι ζωτικής σημασίας να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε επαρκή, αξιόπιστη, βασισμένη σε επιχορηγήσεις χρηματοδότηση από τις χώρες εκπομπής ρύπων υψηλού εισοδήματος, καθώς και από άλλες χώρες που είναι σε θέση να συνεισφέρουν, συμπεριλαμβανομένων των παραγωγών ορυκτών καυσίμων υψηλού εισοδήματος. Οι ίδιες αυτές χώρες πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι υπάρχει ένας προβλεπόμενος αγωγός χρηματοδότησης που δεν αυξάνει το χρέος για την επαρκή αντιμετώπιση των ζημιών και των βλαβών που προκαλεί η υπερθέρμανση του πλανήτη και για τη στήριξη της μετάβασης σε οικονομίες μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι η υλοποίηση και ενίσχυση της δέσμευσης της περσινής COP για «απομάκρυνση» από τα ορυκτά καύσιμα σε μια σταθερή δέσμευση για τη σταδιακή κατάργηση κάθε παραγωγής και χρήσης ορυκτών καυσίμων είναι απαραίτητη για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να καθοδηγούν όλες τις αποφάσεις για το κλίμα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Αυτό σημαίνει να διασφαλιστεί ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι εκπρόσωποι των αυτοχθόνων πληθυσμών και όλες οι άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής αλλαγής, μπορούν να συμμετέχουν ουσιαστικά σε αυτές τις συνεδριάσεις και ότι ο χώρος των πολιτών προστατεύεται», δήλωσε η Ann Harrison.

«Καθώς οι υπερασπιστές των περιβαλλοντικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι ακτιβιστές για το κλίμα έχουν αντιμετωπίσει μια βαθιά ανησυχητική αύξηση των απειλών και των επιθέσεων σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία χρόνια, ζητάμε από τα μέρη να συμφωνήσουν συγκεκριμένα μέτρα για την καλύτερη προστασία τους. Είναι επίσης σημαντικό να προστατευθούν πλήρως τα δικαιώματα των συμμετεχόντων στη Βόννη και στο Μπακού, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων ειρηνικής διαμαρτυρίας και της ελευθερίας της έκφρασης».

Οι συστάσεις περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο τα μέρη στη Βόννη θα πρέπει να προχωρήσουν προς μια συμφωνία, που αναμένεται να επισφραγιστεί στην COP29, για έναν ενισχυμένο νέο συλλογικό ποσοτικό στόχο (NCQG) για τη χρηματοδότηση του κλίματος - εξασφαλίζοντας πολύ μεγαλύτερη και εγγυημένη χρηματοδότηση σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η τρέχουσα ελάχιστη δέσμευση για τον NCQG ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως από το 2020 έως το 2025 έχει επιτευχθεί μόλις μία φορά.

Τα κράτη πρέπει να συμφωνήσουν πώς θα εκπληρωθεί η δέσμευση για τουλάχιστον διπλάσια χρηματοδότηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή έως το 2025, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι οι πραγματικές ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες και ότι απαιτείται σημαντική περαιτέρω κλιμάκωση. Η χρηματοδότηση της προσαρμογής υστερεί κατά πολύ σε σχέση με τις δεσμεύσεις για τον μετριασμό και το κενό αυτό πρέπει να καλυφθεί επειγόντως, καθώς οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν ήδη. Οι επενδύσεις σε υποδομές ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, είναι απαραίτητες για τη διάσωση ζωών και μέσων διαβίωσης.

Πηγές χρηματοδότησης θα μπορούσαν να αντληθούν από τα εκτιμώμενα 480 δισεκατομμύρια δολάρια που χάνουν τα κράτη ετησίως από τη μεγάλης κλίμακας φοροδιαφυγή και την επιθετική φοροαποφυγή. Μια άλλη τεράστια πηγή χρηματοδότησης του κλίματος θα μπορούσε να προέλθει από την απόσυρση των 7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων κρατικών επιδοτήσεων και φοροαπαλλαγών που, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΔΝΤ, παρέχονται ετησίως για τη στήριξη της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων.

Όλη η χρηματοδότηση για το κλίμα πρέπει να διατίθεται με τη μορφή επιχορηγήσεων, όχι δανείων, και να μην αυξάνει την υπερχρέωση των κρατών με χαμηλότερο εισόδημα. Η παροχή επαρκούς χρηματοδότησης για το κλίμα αποτελεί υποχρέωση για ορισμένα κράτη τόσο στο πλαίσιο της UNFCCC όσο και της Συμφωνίας του Παρισιού, καθώς και για όλα τα κράτη που είναι σε θέση να το πράξουν, βάσει της αρχής της διεθνούς συνεργασίας και της συνδρομής σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ομοίως, είναι ουσιώδες το Ταμείο Ζημιών και Απωλειών, για την παροχή βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες προκειμένου να ανακάμψουν από κλιματικές ζημίες, όπως καταιγίδες ή πλημμύρες, να χρηματοδοτηθεί γρήγορα και σωστά πριν από τη φετινή COP, επιτρέποντάς του να τεθεί σε λειτουργία και να είναι σε θέση να εκταμιεύσει κεφάλαια εντός του έτους.

Ιστορικό

Η διάσκεψη της Βόννης για την κλιματική αλλαγή θα διεξαχθεί από τις 3 έως τις 13 Ιουνίου 2024 και η COP29 από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου 2024 στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, ενώ και οι δύο συνεδριάσεις πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Η Διεθνής Αμνηστία διεξάγει εκστρατείες για την ταχεία, δίκαιη, χρηματοδοτούμενη και για πάντα σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και για μια μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που θα συνάδει με τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και για την προστασία της ελεύθερης έκφρασης και της ειρηνικής διαμαρτυρίας σε σχέση με τη δράση για το κλίμα.