ΕΛΛΑΔΑ: ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΟΥΝ ΟΤΙ ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΙΟΥ ΘΑ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
Τον Μάιο του 2020, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην πλατφόρμα «COVID-19 Health System Response Monitor», (πλατφόρμα που δημοσιεύθηκε από το Περιφερειακό Γραφείο του Π.Ο.Υ. για την Ευρώπη, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας) δημοσίευσε δεδομένα σχετικά με το πόσα επιπλέον χρήματα δαπανούσαν οι χώρες στην Ευρώπη για τα συστήματα υγείας τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού. Όπως ήταν αναμενόμενο, υπήρξε μια τεράστια διακύμανση στις δαπάνες μεταξύ χωρών. Ωστόσο, τα στατιστικά σχετικά με την Ελλάδα ήταν ανησυχητικά. Η Ελλάδα ξόδεψε μόνο 26$ κατά κεφαλήν για την υγεία (η Λιθουανία, η οποία ήταν η υψηλότερη, ανέφερε ότι ξόδεψε επιπλέον 386$ κατά κεφαλήν). Η πρόσθετη χρηματοδότηση ανήλθε στο 1,9% των συνολικών κρατικών δαπανών της Ελλάδας για την υγεία, που είναι χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 3%. Όπως επισημαίνει η μελέτη, «Δεν υπάρχει σωστό ποσό δαπανών για την υγεία για την καταπολέμηση του κορονοϊού» - το ποσό που απαιτείται για πρόσθετη χρηματοδότηση ποικίλλει ανάλογα με την προηγούμενη κατάσταση του συστήματος υγείας, τις ανάγκες της χώρας και την κλίμακα της κρίσης, καθώς και άλλες πηγές χρηματοδότησης (όπως η διεθνής χρηματοδοτική βοήθεια). Για παράδειγμα, στην περίπτωση της Ελλάδας, η μελέτη υπογραμμίζει πώς οι κρατικές δαπάνες συμπληρώθηκαν από ιδιωτικές δωρεές για υγειονομική περίθαλψη. Ωστόσο, αυτά τα πρώιμα δεδομένα είναι μια ένδειξη για το πώς οι κυβερνήσεις δίνουν προτεραιότητα στα συστήματα υγείας σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή και μια υπενθύμιση για τις κυβερνήσεις να αξιολογήσουν τις πρόσθετες δαπάνες τους για τα συστήματα υγείας τους.
Το σύστημα δημόσιας υγείας της Ελλάδας έχει ήδη αποδυναμωθεί έπειτα από μια δεκαετία μέτρων λιτότητας, μετά την οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008. Τον Απρίλιο του 2020, η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε μια έκθεση - «Ανάνηψη Τώρα: Το ελληνικό σύστημα υγείας μετά από μια δεκαετία λιτότητας» - σχετικά με τον αντίκτυπο των μέτρων λιτότητας στο σύστημα υγείας στην Ελλάδα. Με βάση μια ολοκληρωμένη έρευνα και συνεντεύξεις με πάνω από 210 άτομα - συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρησιμοποιούν το σύστημα δημόσιας υγείας, των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, των εμπειρογνωμόνων της δημόσιας υγείας και των κυβερνητικών εκπροσώπων - αυτή η έκθεση υπογραμμίζει ότι τα μέτρα λιτότητας έχουν περιορίσει την προσβασιμότητα και την προσιτότητα της υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα, με πολλούς ανθρώπους να δυσκολεύονται να αντέξουν οικονομικά την υγειονομική περίθαλψη και να έχουν πρόσβαση στο σύστημα δημόσιας υγείας όταν το χρειάζονται, ενώ παράλληλα τα μέτρα λιτότητας αύξησαν το βάρος για τους εργαζομένους/ες στον τομέα της υγείας, καθώς και ότι ο αντίκτυπος αυτών των μέτρων συνεχίστηκε μια δεκαετία μετά την εισαγωγή πολλών από αυτά τα μέτρα. Λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις που θέτει η πανδημία του κορονοϊού, η έκθεση υπογράμμισε την ανάγκη επείγουσας στήριξης και παροχής πόρων για την υγεία και τους κοινωνικούς τομείς της Ελλάδας σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή. Ενώ σήμερα η Ελλάδα φαίνεται να έχει μεγαλύτερη επιτυχία στον περιορισμό της πανδημίας από άλλες χώρες της Ευρώπης, είναι ζωτικής σημασίας για την ελληνική κυβέρνηση να διαθέτει επαρκείς πόρους για το σύστημα υγείας της.
Η πανδημία του κορονοϊού είναι μια υγειονομική, οικονομική και κοινωνική κρίση και οι επιπτώσεις της ενδέχεται να αντηχούν για τους επόμενους μήνες και χρόνια. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, υπάρχει ανάγκη να διασφαλιστεί ότι το σύστημα δημόσιας υγείας στην Ελλάδα διαθέτει επαρκείς πόρους και είναι ικανό να ανταποκριθεί σε αυτήν την πρόκληση. Οι απαραίτητες επενδύσεις στην υγειονομική περίθαλψη, στον κοινωνικό τομέα και στα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων αυτή τη στιγμή πρέπει να είναι το θεμέλιο της ανάκαμψης από αυτήν την κρίση. Η Ελλάδα έχει επικυρώσει μια σειρά διεθνών και περιφερειακών συνθηκών περί ανθρώπινων δικαιωμάτων που απαιτούν τον σεβασμό, την προστασία και την εκπλήρωση του δικαιώματος στην υγεία. Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να θεσπίσει μέτρα για την προστασία της υγείας και της διαβίωσης των ανθρώπων κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης. Επιπλέον, έχει την υποχρέωση να αντιλαμβάνεται σταδιακά την αξία του δικαιώματος στην υγεία και να διασφαλίζει ότι όλα τα άτομα έχουν πρόσβαση στο δικαίωμά τους στην υγεία, καθώς και σε άλλα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς διακρίσεις.
Η Διεθνής Αμνηστία κάνει επείγουσα έκκληση στην κυβέρνηση της Ελλάδας να:
- διεξάγει επείγουσα αξιολόγηση της δημοσιονομικής και διοικητικής ικανότητάς της να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην πανδημία, μεταξύ άλλων όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη, την κοινωνική ασφάλιση και τις βασικές υποδομές, όπως επείγουσα στέγαση και πρόσβαση σε νερό και αποχέτευση για άτομα που είναι χωρίς στέγη και ζουν σε ανεπαρκή καταλύματα για να βοηθηθούν στην προστασία τους από τον κορονοϊό.
- διασφαλίσει ότι οι δημόσιες δαπάνες σε βασικούς τομείς στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η κοινωνική ασφάλιση, είναι προσαρμοσμένες και επαρκείς για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης και την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
- ζητήσει αμέσως την συνδρομή της διεθνούς κοινότητας, ως μέρος των προσπαθειών της για χρήση των μέγιστων διαθέσιμων πόρων για την προστασία του δικαιώματος στην υγεία, στο σημείο που παρατηρούνται κενά ή μπορεί να μην είναι σε θέση να εγγυηθεί τις απαραίτητες προστασίες.
