ΕΞΕΧΟΥΣΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΤΟΝΟΜΑΖΟΥΝ 39 ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥΣ ΠΟΥ «ΕΞΑΦΑΝΙΣΕ» Η CIA

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Τρεις οργανώσεις καταθέτουν αγωγή ζητώντας πληροφορίες για την κράτηση-«φάντασμα»
7 Ιουνίου 2007
(Λονδίνο και Νέα Υόρκη, 7 Ιουνίου 2007) � Σε μια κίνηση που αποτελεί την εκτενέστερη μέχρι σήμερα καταγραφή, έξι εξέχουσες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων δημοσίευσαν σήμερα τα ονόματα και άλλα στοιχεία 39 ανθρώπων, που πιστεύεται ότι έχουν κρατηθεί μυστικά από τις ΗΠΑ και που παραμένει άγνωστο που βρίσκονται σήμερα. Το ενημερωτικό έγγραφο κατονομάζει επίσης συγγενείς υπόπτων, που κρατήθηκαν και οι ίδιοι σε μυστικές φυλακές, μεταξύ αυτών και παιδιά μέχρι και επτά ετών.

Σχετική με το ζήτημα είναι και η ενέργεια τριών από τις οργανώσεις, που κατέθεσαν αγωγή σε ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ με βάση το Νόμο περί Ελευθερίας της Πληροφόρησης, ζητώντας να αποκαλυφθούν πληροφορίες που αφορούν «εξαφανισμένους» κρατούμενους.

Το ενημερωτικό έγγραφο, έκτασης 21 σελίδων, με τίτλο «Εκτός καταγραφής: Η ευθύνη των ΗΠΑ για εξαναγκαστικές εξαφανίσεις στον �Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας�», περιλαμβάνει μεταξύ άλλων λεπτομερείς πληροφορίες για τέσσερις ανθρώπους, που κατονομάζονται για πρώτη φορά ως «εξαφανισμένοι» κρατούμενοι. Ο πλήρης κατάλογος «εξαφανισμένων» περιλαμβάνει υπηκόους χωρών όπως η Αίγυπτος, η Ισπανία, η Κένυα, η Λιβύη, το Μαρόκο και το Πακιστάν. Πιστεύεται ότι συνελήφθησαν σε χώρες όπως το Ιράκ, το Ιράν, το Πακιστάν, η Σομαλία και το Σουδάν και μεταφέρθηκαν σε μυστικά κέντρα κράτησης των ΗΠΑ.

Ο κατάλογος, που συντάχθηκε από τη Διεθνή Αμνηστία, την Cageprisoners, το Κέντρο Συνταγματικών Δικαιωμάτων, το Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Παγκόσμιας Δικαιοσύνης της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) και τη Reprieve, συγκεντρώνει πληροφορίες από κυβερνητικές και δημοσιογραφικές πηγές καθώς και από συνεντεύξεις με πρώην κρατουμένους και άλλους μάρτυρες.

Στο «Εκτός Καταγραφής» επισημαίνονται όψεις του προγράμματος κρατήσεων της CIA, τις οποίες η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει προσπαθήσει ενεργά να συγκαλύψει, όπως οι τόποι όπου ενδεχομένως κρατήθηκαν οι «εξαφανισμένοι», η κακομεταχείριση που υπέστησαν και οι χώρες στις οποίες ενδεχομένως μεταφέρθηκαν.

Αποκαλύπτει πώς κρατήθηκαν μυστικά και συγγενείς υπόπτων, μεταξύ αυτών σύζυγοι και παιδιά μέχρι και επτά ετών. Το Σεπτέμβριο του 2002 συνελήφθησαν οι δυο μικροί γιοι του Χαλίντ Σεΐχ Μοχάμεντ, ηλικίας επτά και εννέα ετών. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, τα δυο παιδιά κρατήθηκαν σε κρατητήριο για ενήλικες επί τουλάχιστον τέσσερις μήνες, ενώ πράκτορες των ΗΠΑ τα ανέκριναν για το πού βρισκόταν ο πατέρας τους.

Κατά παρόμοιο τρόπο, όταν ο Τανζανός υπήκοος Αχμέντ Χαλφάν Γαϊλάνι συνελήφθη στο Γκουτζαράτ του Πακιστάν, τον Ιούλιο του 2004, μαζί του τέθηκε υπό κράτηση και η σύζυγός του από το Ουζμπεκιστάν.

Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καλούν την κυβέρνηση των ΗΠΑ να θέσει τέλος μια για πάντα στο πρόγραμμα μυστικών κρατήσεων και ανακρίσεων της CIA και να αποκαλύψει τις ταυτότητες, την τύχη και την τοποθεσία όλων των κρατουμένων που κρατούνται ή κρατήθηκαν σε μυστικές εγκαταστάσεις, τις οποίες διευθύνει ή επιβλέπει η κυβέρνηση των ΗΠΑ ως μέρος του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».

Σε μια σχετική με το ζήτημα ενέργεια, το Τμήμα ΗΠΑ της Διεθνούς Αμνηστίας, το Κέντρο Συνταγματικών Δικαιωμάτων και η Διεθνής Κλινική Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης κατέθεσαν σήμερα αγωγή σε ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ με βάση το Νόμο περί Ελευθερίας της Πληροφόρησης, ζητώντας να αποκαλυφθούν οι πληροφορίες που αφορούν «εξαφανισμένους» κρατούμενους, περιλαμβανομένων των «κρατουμένων-φάντασμα» και των μη καταγεγραμμένων κρατουμένων. Οι τρεις οργανώσεις υπέβαλαν σχετικές αιτήσεις σε διάφορες υπηρεσίες της κυβέρνησης των ΗΠΑ, περιλαμβανομένων των Υπουργείων Δικαιοσύνης και ’μυνας και της CIA. Αυτές οι αιτήσεις ζητούν πληροφορίες για άτομα που κρατούνται �ή έχουν κρατηθεί� από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ή με ανάμιξή της και που η κράτησή τους δεν έχει καταγραφεί σε δημόσια μητρώα. Αν και κάποιες λίγες υπηρεσίες έδωσαν έγγραφα που περιείχαν ελάχιστες σχετικές πληροφορίες, καμία υπηρεσία δεν έδωσε κατάλογο των κρατουμένων που έχουν κρατηθεί μυστικά, ούτε και κάποια εκτίμηση της νομιμότητας του μυστικού προγράμματος.

Είναι γνωστή η ύπαρξη των εγγράφων που ζητούν οι οργανώσεις. Ο Πρόεδρος Τζορτζ Γ. Μπους παραδέχτηκε δημοσίως την ύπαρξη μυστικών φυλακών υπό τη διεύθυνση της CIA το Σεπτέμβριο του 2006, δεκατέσσερις κρατούμενοι από αυτές τις φυλακές μεταφέρθηκαν στο Γουαντάναμο, ενώ το Υπουργείο Δικαιοσύνης εξέδωσε ανάλυση που συμπεραίνει ότι το πρόγραμμα μυστικής κράτησης είναι νόμιμο.

Όμως δεν έχουν ποτέ αποκαλυφθεί δημοσίως πληροφορίες για την τοποθεσία των φυλακών, την ταυτότητα των κρατουμένων και τα είδη ανακριτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται. Αυτό εμποδίζει το λεπτομερή έλεγχο από το κοινό ή τα δικαστήρια και αφήνει τους κρατουμένους ευάλωτους σε καταπατήσεις, που περιλαμβάνουν βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης.

Η μυστικότητα που περιβάλλει το πρόγραμμα σημαίνει επίσης ότι κανείς εκτός της κυβέρνησης των ΗΠΑ δεν γνωρίζει ακριβώς πόσοι άνθρωποι έχουν κρατηθεί και πόσοι παραμένουν «εξαφανισμένοι». Η μεταγωγή, τον Απρίλιο του 2007, του Αμπντ αλ-Χάντι αλ-Ιράκι στο Γουαντάναμο από τις φυλακές της CIA δείχνει ότι το πρόγραμμα συνεχίζει να λειτουργεί, αν και μερικοί κρατούμενοι ενδέχεται να έχουν μεταχθεί σε φυλακές σε άλλες χώρες, ενδεχομένως σε μια μορφή κράτησης σε άλλες χώρες για λογαριασμό των ΗΠΑ. Το «Εκτός Καταγραφής» δείχνει ότι κάποιοι κρατούμενοι που αγνοούνται ενδέχεται να έχουν μεταφερθεί σε χώρες όπου αντιμετωπίζουν κίνδυνο βασανιστηρίων και όπου εξακολουθούν να κρατούνται μυστικά, χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή δίκη.

Οι συνεντεύξεις με κρατουμένους που έχουν αφεθεί ελεύθεροι από μυστικές φυλακές της CIA δείχνουν ότι συχνά συνελήφθησαν ασήμαντοι κρατούμενοι μακριά από οποιοδήποτε πεδίο μάχης, και κρατήθηκαν σε απομόνωση επί χρόνια χωρίς καμία δυνατότητα προσφυγής στη δικαιοσύνη και χωρίς επαφή με τις οικογένειές τους ή εξωτερικούς φορείς. Όσοι απελευθερώθηκαν δεν έχουν λάβει καμία παραδοχή του γεγονότος ότι κρατήθηκαν, ούτε οποιαδήποτε νομική ή χρηματική αποκατάσταση.

Αυτούσιες φράσεις:

Ο Κλάιβ Στάφορντ Σμιθ, Νομικός Διευθυντής της Reprieve, δήλωσε: «Είναι καιρός η κυβέρνηση των ΗΠΑ να ξεκαθαρίσει τη θέση της: αυτοί οι 39 άνθρωποι αγνοούνται εδώ και χρόνια, και τα στοιχεία δείχνουν ότι κάποια στιγμή ήταν κρατούμενοι των ΗΠΑ. Πού βρίσκονται και τι τους έχουν κάνει;»

Η Τζοάν Μάρινερ, Διευθύντρια για ζητήματα Τρομοκρατίας και Αντιτρομοκρατίας στη Human Rights Watch, δήλωσε: «Αυτό που ρωτάμε είναι πού βρίσκονται τώρα αυτοί οι 39 άνθρωποι και τι τους έχει συμβεί από τότε που �εξαφανίστηκαν�. Είναι ήδη σοβαρή καταπάτηση να τους κρατούν σε μυστικές φυλακές της CIA. Τώρα φοβόμαστε ότι μπορεί να έχουν μεταχθεί σε χώρες όπου αντιμετωπίζουν νέα μυστική κράτηση και κακοποίηση».

Η Καθηγήτρια Μεγκ Σατερθγουέιτ, Διευθύντρια Διδακτικού και Επιστημονικού Προσωπικού του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Παγκόσμιας Δικαιοσύνης της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, δήλωσε: «Από τότε που τελείωσαν οι βρόμικοι πόλεμοι της Λατινικής Αμερικής, η υφήλιος έχει απορρίψει τη χρήση των �εξαφανίσεων� ως θεμελιώδη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Παρά αυτήν την καθολική καταδίκη, η έρευνά μας δείχνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να εξαφανίσουν τόσο τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτόν τον κατάλογο, όσο και το κράτος δικαίου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να περιφρονούν τα ανθρώπινα δικαιώματα κρύβοντας κρατουμένους σε σκιώδεις �μαύρους τόπους�. Οι εξαναγκαστικές εξαφανίσεις είναι παράνομες, ανεξάρτητα ποιος τις πραγματοποιεί».

Ο Βίνσεντ Γουώρεν, Γενικός Διευθυντής του Κέντρου Συνταγματικών Δικαιωμάτων, δήλωσε: «Ο πελάτης μας Ματζίντ Χαν υποβλήθηκε σε βασανιστήρια και κακοποίηση ενώ τελούσε σε μυστική κράτηση από τη CIA επί τρία χρόνια. Η οικογένειά του δεν γνώριζε αν ήταν καν ζωντανός, πόσο μάλλον πού βρισκόταν. Ο μόνος λόγος για να κάνει κανείς κάποιον να εξαφανιστεί είναι για να είναι σε θέση να ενεργεί έξω από τα όρια του νόμου και κρυμμένος από τη δημόσια θέα. Η κράτηση-φάντασμα είναι ασύμβατη με το στοιχειώδη σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ πρέπει να σταματήσει αμέσως αυτήν την επαίσχυντη πρακτική».

Ο Μόαζαμ Μπεγκ, Εκπρόσωπος της Cageprisoners και πρώην κρατούμενος στο Γουαντάναμο, δήλωσε: «Η εκπροσώπηση ατόμων που κρατούνται από την ισχυρότερη δημοκρατία του κόσμου έχει γίνει περισσότερο άσκηση στο κυνήγι φαντασμάτων παρά στην απονομή δικαιοσύνης. Έννοιες όπως η δικαστική αμφισβήτηση της κράτησης (habeas corpus) δεν έχουν κανένα νόημα για όσους κρατούνται στους �μαύρους τόπους� ή σε ακόμα πιο σκοτεινές και ζοφερές τρύπες. Για πολλούς από τους κρατουμένους, το να αποκτήσουν απλώς και μόνο το δικαίωμα να πουν την αλήθεια χωρίς να τους εμποδίζει η ανάγκη να αποφύγουν να υπογράψουν μια ψεύτικη ομολογία, σημαίνει περισσότερα από το ίδιο το γεγονός ότι τέθηκαν υπό κράτηση».

Ο Κλαούντιο Κορντόνε, Διευθυντής Έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας, δήλωσε: «Το καθήκον των κυβερνήσεων να προστατεύουν τους ανθρώπους από πράξεις τρομοκρατίας δεν αμφισβητείται. Όμως το να αρπάζουν άνδρες, γυναίκες, ακόμα και παιδιά, και να κλείνουν ανθρώπους σε μυστικές τοποθεσίες στερημένους από τις πλέον στοιχειώδεις εγγυήσεις που ισχύουν για οποιονδήποτε κρατούμενο, αυτό αμφισβητείται και με το παραπάνω. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ πρέπει να δώσει τέλος μια για πάντα σε αυτήν την παράνομη και ηθικά αποκρουστική πρακτική».

Επαφές

Διεθνής Αμνηστία

Λονδίνο - Josefina Salomon, T: +44 207 413 5562, M: +44 7778 472 116, jsalomon@amnesty.org

Ουάσιγκτον - Sharon Singh, T: +1 202 544 0200 x 289, M: + 1 202 459 8703, ssingh@aiusa.org

Cage Prisoners, Λονδίνο

Moazzam Begg, Εκπρόσωπος, P: +44 787 509 0494, moazzam.begg@cageprisoners.com

Asim Qureshi, Ερευνητής Διεθνούς Δικαίου, P: +447973264197, asim.q@cageprisoners.com

Maryam Hassan, Γενική Διευθύντρια, contact@cageprisoners.com

Κέντρο Συνταγματικών Δικαιωμάτων, Νέα Υόρκη

Jen Nessel, P: +1 212 614 6449, JNessel@ccr-ny.org

Vincent Warren, P: +212 614 6449 VWarren@ccr-ny.org

Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων & Παγκόσμιας Δικαιοσύνης, Νέα Υόρκη

Καθηγ. Meg Satterthwaite, Διευθύντρια Διδακτικού και Επιστημονικού Προσωπικού, P: +1 212 998 6657, M: +1-347-277-5035, margaret.satterthwaite@nyu.edu ;

Jayne Huckerby, Διευθύντρια Έρευνας, P: + 1 212 992 8903, M: + 1 212 203 6410, huckerby@juris.law.nyu.edu

Human Rights Watch

Νέα Υόρκη - Joanne Mariner, Διευθύντρια για ζητήματα Τρομοκρατίας και Αντιτρομοκρατίας, T: +1 212 216 1218, M: + 1 917 647 4588, joanne.mariner@hrw.org

Νέα Υόρκη - John Sifton, Ανώτερος Ερευνητής για ζητήματα Τρομοκρατίας και Αντιτρομοκρατίας, T: + 1 212 216 1287, M: +1 917 838 9736

Βρυξέλλες - Reed Brody, Εκπρόσωπος και Ειδικός Σύμβουλος, T: +31 2736 78 38, Reed.Brody@hrw.org

Reprieve, Λονδίνο

Clive Stafford Smith, Becky Hewitt και Laura Brodie, P: +44 207 131 3609; info@reprieve.org.uk

? Επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες της Διεθνούς Αμνηστίας για το Γουαντάναμο: και

? Η Διεθνής Αμνηστία πραγματοποιεί εκστρατεία για τον τερματισμό των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακομεταχείρισης στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα web.amnesty.org/pages/stoptorture-index-eng (αγγλικά)

? Για περισσότερες πληροφορίες και συνεντεύξεις επικοινωνήστε με την Υπεύθυνη Τύπου και Προβολής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, ’ννα Μπότσογλου, τηλ. 210 3600628