ΕΛΛΑΔΑ: ΟΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΣΥΝΟΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΘΟΥΝ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
5 Φεβρουαρίου 2008
Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε την προηγούμενη εβδομάδα τις ελληνικές αρχές να διερευνήσουν τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που φαίνεται να διαπράχθηκαν από μέλη του ελληνικού λιμενικού σώματος στο Αιγαίο. Εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας συναντήθηκαν και μίλησαν με 13 άτομα, που δήλωσαν ότι παρεμποδίστηκαν να φτάσουν σε ελληνικό έδαφος μέσω θαλάσσης, ότι κακοποιήθηκαν από ένστολους που πιστεύουν ότι ήταν μέλη του ελληνικού λιμενικού σώματος και ότι απωθήθηκαν προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα ενώ βρίσκονταν σε πλοιάρια που δεν ήταν αξιόπλοα.
Μετά από δημοσιεύματα για το περιστατικό στον τουρκικό Τύπο στις 7 και 8 Ιανουαρίου 2008, εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας εντόπισαν και πήραν συνεντεύξεις από τα 13 άτομα, που βρίσκονται υπό κράτηση στην περιοχή του Αϊβαλί στην Τουρκία αφού περισυλλέχθηκαν από τις τουρκικές λιμενικές αρχές. Όλοι τους είναι άνδρες και αγόρια από το Αφγανιστάν και 8 από αυτούς είναι ανήλικοι.
Οι 13 άνθρωποι, που έδωσαν συνέντευξη στη Διεθνή Αμνηστία ο καθένας ξεχωριστά, ανέφεραν ότι προσπαθούσαν να φτάσουν στη Λέσβο όταν αναχαιτίστηκαν από ένστολους, μερικοί εκ των οποίων φορούσαν κουκούλες που κάλυπταν το πρόσωπο, που επέβαιναν σε δύο σκάφη που έφεραν την ελληνική σημαία. Ορισμένοι από τους Αφγανούς περιέγραψαν ότι οι άνδρες με τα καλυμμένα πρόσωπα τους χτύπησαν, τους χαστούκισαν και τους κλώτσησαν. Έδειξαν στους εκπροσώπους της Διεθνούς Αμνηστίας σημάδια στο σώμα τους που είπαν ότι προέρχονται από το συμβάν. Τα δύο νεαρότερα αγόρια της ομάδας, ετών 9 και 13, είπαν ότι οι άνδρες με τα καλυμμένα πρόσωπα τους κακομεταχειρίστηκαν. Το εννιάχρονο παιδί είπε ότι το γρονθοκόπησαν και το κλώτσησαν και το 13χρονο είπε ότι το χαστούκισαν στο πρόσωπο και στο κεφάλι. Οι Αφγανοί κατάγγειλαν επίσης ότι τους έσκισαν με μαχαίρι τα υπάρχοντά τους, μεταξύ αυτών τις τσάντες και τα ρούχα τους. Διέταξαν ορισμένους να βγάλουν τα ρούχα τους, τα οποία στη συνέχεια πέταξαν στη θάλασσα. Μερικοί, όπως και τα δύο ανήλικα αγόρια, ανέφεραν ότι τους άφησαν με τα εσώρουχά τους. Όλοι όσοι είχαν χρήματα και κινητά τηλέφωνα ανέφεραν ότι τους τα πήραν.
Η Ελλάδα, ως κυρίαρχο κράτος, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει την ευθύνη να διασφαλίζει την προστασία των ατόμων που βρίσκονται στον χώρο δικαιοδοσίας της από την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ο χώρος δικαιοδοσίας περιλαμβάνει κάθε επιχείρηση που διενεργείται στην επικράτεια του κράτους. Η επικράτεια ενός κράτους δεν περιορίζεται στο χερσαίο χώρο, αλλά περιλαμβάνει και τις θαλάσσιες περιοχές σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας.
Οι προαναφερθείσες ενέργειες, εάν συνέβησαν όπως περιγράφονται, αποτελούν παραβίαση των υποχρεώσεων της Ελλάδας κατά το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συγκεκριμένα σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων και άλλης Σκληρής, Απάνθρωπης και Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας και τη Συνθήκη του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Οι Αφγανοί ανέφεραν ότι τους έβαλαν σε φουσκωτά που δεν είχαν αρκετά κουπιά και τα οποία, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, τα τρύπησαν και στη συνέχεια τους είπαν να γυρίσουν πίσω στην Τουρκία. Μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή τους και θα αποτελούσε ξεκάθαρη παραβίαση των ευθυνών της Ελλάδας σύμφωνα με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της για το σεβασμό του δικαιώματος στη ζωή.
Οι καταγγελίες αυτές συμφωνούν με άλλες αναφορές για καταπατήσεις που φθάνουν στη Διεθνή Αμνηστία τους τελευταίους μήνες, αλλά και με τις καταγγελίες που περιλαμβάνονται σε έκθεση που δημοσίευσαν τον Οκτώβριο 2007 δύο μη κυβερνητικές οργανώσεις, η Pro-Asyl και η Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα των Προσφύγων και Μεταναστών, με τίτλο «'Η αλήθεια είναι σκληρή, αλλά πρέπει να ειπωθεί': Η κατάσταση των προσφύγων στο Αιγαίο και οι πρακτικές του ελληνικού λιμενικού σώματος». Μετά τη δημοσίευση της έκθεσης, η Διεθνής Αμνηστία έστειλε επιστολή στον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας στις 19 Δεκεμβρίου 2007 θέτοντας υπ' όψη του ανησυχίες για τις ενέργειες του λιμενικού σώματος και ζητώντας διευκρινήσεις για την εκπαίδευση και την ιεραρχική υπαγωγή των μελών του, αλλά δεν έχει λάβει απάντηση μέχρι στιγμής.
Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να διατάξει αμερόληπτη, ανεξάρτητη και πλήρη έρευνα για το πρόσφατο αυτό περιστατικό, να δημοσιοποιήσει τα πορίσματά της και να διασφαλίσει ότι θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη όσα μέλη των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας βαρύνονται με υπόνοιες ότι έχουν διαπράξει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Για περισσότερες πληροφορίες και συνεντεύξεις επικοινωνήστε με την Υπεύθυνη Τύπου και Προβολής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, ’ννα Μπότσογλου, τηλ. 210 3600628 (εσωτ. 2).