Η ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΗΣ ΑΤΙΜΩΡΗΣΙΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ
Δημόσια δήλωση
6 Νοεμβρίου 2014
Με την ευκαιρία της εκδίκασης της έφεσης σήμερα δύο λιμενικών που καταδικάσθηκαν πρωτόδικα το Νοέμβριο του 2013, για βασανιστήρια εις βάρος του Α., αιτούντα άσυλο, πάνω σε ένα σκάφος του Λιμενικού στην Χίο τον Ιούνιο του 2007, η Διεθνής Αμνηστία καλεί για μία ακόμη φορά τις ελληνικές αρχές να πάρουν μέτρα που να δώσουν τέλος στην ατιμωρησία των μελών των σωμάτων ασφαλείας. Ανάμεσα σε αυτά τα μέτρα είναι η δημιουργία ενός πραγματικά ανεξάρτητου και αποτελεσματικού μηχανισμού καταγγελιών αυθαιρεσιών της αστυνομίας και η εναρμόνιση του ορισμού των βασανιστηρίων όπως αυτή προβλέπεται από το Άρθρο 137 (Α) 2 του Ποινικού Κώδικα με το διεθνές δίκαιο.
Η οργάνωση θέλει επίσης να υπενθυμίσει ότι για πάρα πολλά χρόνια λαμβάνει και καταγράφει πάρα πολλές καταγγελίες προσφύγων και μεταναστών για βασανιστήρια ή άλλες μορφές κακομεταχείρισης από την αστυνομία ή το λιμενικό κατά την διάρκεια της κράτησης τους, κατά την διάρκεια επιχειρήσεων του Ξένιου Δία και κατά την διάρκεια παράνομων απωθήσεων στα θαλλάσια και χερσαία σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία.
Η Διεθνής Αμνηστία είχε εκφράσει τις ανησυχίες της στις Eλληνικές αρχές όσον αφορά το περιστατικό το 2007. Η οργάνωση είχε επίσης αναφερθεί στο περιστατικό μετά από συνέντευξη με τον Α. και εκπροσώπους της Ομάδας δικηγόρων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών στην έκθεση της ‘Κράτος εν κράτει - Κουλτούρα κακομεταχείρισης και ατιμωρησίας στην ελληνική αστυνομία’, τον Απρίλιο του 2014. Το περιστατικό των βασανιστηρίων είχε επίσης καταγραφεί εκτενώς στην έκθεση της Ομάδας δικηγόρων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών και της οργάνωσης Proasyl. Η αλήθεια μπορεί να είναι πικρή, αλλά θα πρέπει να ειπωθεί – Η κατάσταση των προσφύγων στην περιοχή του Αιγαίου και οι πρακτικές του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος’ τον Οκτώβριο του 2007.
Ο Α. περιέγραψε στην Διεθνή Αμνηστία τα βασανιστήρια τα οποία υπέστη από τους λιμενικούς πάνω στο σκάφος του λιμενικού το οποίο μετέφερε αυτόν και άλλες αιτούντες άσυλο και παράτυπους μετανάστες στο νησί της Χίου. Ο Α. είπε ότι υπέστη βασανιστήρια όταν οι λιμενικοί τον ανέκριναν. Περιέγραψε ανάμεσα σε άλλα πως οι λιμενικοί έθεσαν στο κεφάλι του μία πλαστική σακούλα και του την έσφιξαν γύρω από το λαιμό μέχρι να του κοπεί η αναπνοή και του βούτηξαν το κεφάλι μέσα σε έναν κουβά με νερό (αναγνωρισμένες μορφές βασανιστηρίων που ονομάζονται στεγνό και υγρό υποβρύχιο). Επίσης περιέγραψε πως υποβλήθηκε σε εικονική εκτέλεση.
Η ένορκη διοικητική εξέταση που είχε διεξαχθεί για το περιστατικό της Χίου και για άλλα περιστατικά παράνομων απωθήσεων και κακομεταχείρισης είχε καταλήξει ότι δεν υπήρχε βάση στις καταγγελίες. Η Διεθνής Αμνηστία πληροφορήθηκε ότι οι αρχές δεν είχαν κάνει καμία προσπάθεια να καλέσουν ως μάρτυρες τους δικηγόρους που είχαν μιλήσει στα θύματα ή να εντοπίσουν το πλοίο που είχαν λάβει χώρο τα βασανιστήρια στο περιστατικό της Χίου παρόλο που τα θύματα είχαν δώσει τον αριθμό του πλοίου αυτού.
Τον Νοέμβριο του 2013, το Πενταμελές Ναυτοδικείο Πειραιά κήρυξε έναν από τους κατηγορούμενους λιμενικούς ένοχο για διακεκριμένη μορφή βασανιστηρίων σε βάρος του Α. μέσω των μεθόδων του στεγνού και υγρού υποβρυχίου και της εικονικής εκτέλεσης και του επέβαλε ποινή κάθειρξης έξι ετών με ανασταλτικό αποτέλεσμα και πρόσκαιρη αποστέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για χρονικό διάστημα 10 ετών. Το Δικαστήριο επίσης κήρυξε ένοχο ένα δεύτερο λιμενικό για συνέργεια σε βασανιστήρια και του επέβαλε τρία χρόνια φυλάκιση με ανασταλτικό αποτέλεσμα και πρόσκαιρη αποστέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για 5 έτη. Παρόλα αυτά, ως αποτέλεσμα της μεγάλης καθυστέρησης των ποινικών διαδικασιών, το Ναυτοδικείο έπαυσε οριστικά την ποινική δίωξη των δύο λιμενικών για «άλλες προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» λόγω παραγραφής. Και οι δύο καταδικασθέντες λιμενικοί θα καθαιρεθούν από τις θέσεις τους όταν η καταδικαστική απόφαση τελεσθεί αμετάκλητη.
Παρατηρητής της Διεθνούς Αμνηστίας θα παρακολουθήσει την δίκη.