ΙΤΑΛΙΑ: ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΡΙΕΣ/-ΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΡΡΙΨΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΕΦΑΡΜΟΣΤΗ, ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ
Το νομοθετικό σώμα της Ιταλίας πρέπει να απορρίψει τη συμφωνία για την κράτηση στην Αλβανία ανθρώπων που έχουν διασωθεί στη θάλασσα από ιταλικά πλοία, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία, καθώς το ιταλικό κοινοβούλιο ξεκινά τη συζήτηση για την επικύρωση της συμφωνίας.
Το σχέδιο για την κατασκευή κέντρων κράτησης μεταναστριών/-ών στην Αλβανία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης διεθνούς τάσης για τη μεταφορά του ελέγχου των συνόρων και των διαδικασιών ασύλου σε τρίτες χώρες: μια κίνηση που απειλεί τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστριών/-ών και των προσφυγισσών/-ύγων και θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερα δεινά.
«Με την εξωτερίκευση των διαδικασιών του ασύλου και της κράτησης εκτός των εθνικών συνόρων, η συμφωνία αυτή αποτελεί άλλη μια ντροπιαστική προσπάθεια της Ιταλίας να παρακάμψει το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο, με πιθανές σοβαρές συνέπειες για τους ανθρώπους που ζητούν άσυλο», δήλωσε ο Matteo de Bellis, ερευνητής για τη μετανάστευση και το άσυλο στη Διεθνή Αμνηστία.
«Αυτή η ανεφάρμοστη, επιβλαβής και παράνομη πρόταση θα δει ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο να υποβάλλονται σε μακρές και περιττές θαλάσσιες μεταφορές και να καταλήγουν σε αυτόματη και ενδεχομένως παρατεταμένη κράτηση, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου».
Αντί να επικυρώσουν αυτή την επιβλαβή συμφωνία, οι Ιταλίδες βουλεύτριες και βουλευτές θα πρέπει να στηρίξουν μέτρα που θα εξασφαλίζουν την κατάλληλη υποδοχή στην Ιταλία, την πρόσβαση σε αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου και ασφαλή και νόμιμα περάσματα.
Matteo de Bellis, Διεθνής Αμνηστία
Σε μια νέα, εκτενή ανάλυση, η Διεθνής Αμνηστία διατυπώνει τις ανησυχίες της σχετικά με τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της συμφωνίας Ιταλίας-Αλβανίας στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Με εκατοντάδες μίλια μεταξύ της κεντρικής Μεσογείου, όπου συμβαίνουν οι περισσότερες διελεύσεις και τα ναυάγια, και της Αλβανίας, η συμφωνία παραβιάζει προφανώς την υποχρέωση της Ιταλίας να αποβιβάζει τους ανθρώπους που διασώζονται στη θάλασσα το συντομότερο δυνατό μετά τη διάσωσή τους. Μπορεί επίσης να αποδυναμώσει το ευρύτερο σύστημα έρευνας και διάσωσης, γεγονός που πιθανότατα θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των ανθρώπων που χρήζουν διάσωσης στη θάλασσα.
Το πρωτόκολλο προβλέπει ότι η Ιταλία θα διατηρεί τη δικαιοδοσία της στα κέντρα στην Αλβανία, σε αντίθεση με τις προσπάθειες εξωτερίκευσης άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως το νομοσχέδιο Ηνωμένου Βασιλείου - Ρουάντας. Ενώ αυτή η ισχύς της ιταλικής δικαιοδοσίας μοιάζει να υπόσχεται πρόσβαση σε διαδικαστικές εγγυήσεις και δικαιώματα ασύλου σύμφωνα με το ιταλικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο, στην πραγματικότητα η πρόσβαση σε αυτές τις εγγυήσεις θα μπορούσε να παρεμποδιστεί σημαντικά.
Όλα τα άτομα που προσάγονται στα κέντρα στην Αλβανία, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο, θα τίθενται αυτομάτως υπό κράτηση. Η αυτόματη κράτηση είναι εγγενώς αυθαίρετη και επομένως παράνομη. Σε συνδυασμό με τις πρόσφατες αλλαγές στην ιταλική νομοθεσία, η συμφωνία θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνεχή κράτηση ατόμων για περισσότερο από 18 μήνες. Επιπλέον, η πρόσβαση σε νομική συνδρομή και νομική εκπροσώπηση για να αμφισβητήσει κανείς στην Ιταλία τη νομιμότητα της κράτησής του από την Αλβανία θα ήταν αναπόφευκτα πολύ δύσκολη, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο αυθαίρετης κράτησης.
Η συμφωνία κινδυνεύει επίσης να υπονομεύσει το σύστημα εντοπισμού και προστασίας των παιδιών, των έγκυων γυναικών, των επιζωσών/-ώντων εμπορίας ανθρώπων και βασανιστηρίων, καθώς και άλλων ομάδων ατόμων που χρήζουν ειδικής φροντίδας. Η συμφωνία δεν καθιστά σαφές πώς θα διεξάγονται οι αξιολογήσεις για τον προσδιορισμό της ευαλωτότητας ενός ατόμου ή πώς θα προστατεύονται οι ανήλικοι και άλλες ευάλωτες ομάδες, οι οποίες δεν μπορούν να κρατούνται.
«Τα παιδιά, οι έγκυες γυναίκες και οι επιζώσες/-ντες εμπορίας ανθρώπων και βασανιστηρίων πρέπει να υπομένουν μακρές και περιττές μεταφορές μέσω θαλάσσης και, λόγω των ελλείψεων στις διαδικασίες ελέγχου, ενδέχεται να εκτεθούν σε περαιτέρω βλάβη. Οι άνθρωποι που αποβιβάζονται στην Αλβανία θα κρατούνται αυθαίρετα και θα αντιμετωπίσουν επίσης σοβαρές προκλήσεις στην πρόσβαση στο άσυλο και σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε ο Matteo de Bellis.
«Αντί να επικυρώσουν αυτή την επιβλαβή συμφωνία, οι Ιταλίδες βουλεύτριες και βουλευτές θα πρέπει αντ' αυτού να υποστηρίξουν μέτρα που θα εξασφαλίζουν την κατάλληλη υποδοχή στην Ιταλία, την πρόσβαση σε αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου και σε ασφαλή και νόμιμα περάσματα, ιδίως για τα άτομα που αναζητούν διεθνή προστασία».
Ιστορικό
Στις 6 Νοεμβρίου 2023, η ιταλική κυβέρνηση υπέγραψε συμφωνία με την Αλβανία για την κατασκευή δύο κέντρων στο αλβανικό έδαφος για την κράτηση ατόμων που διασώθηκαν ή αναχαιτίστηκαν στη θάλασσα από ιταλικά κρατικά πλοία. Η συμφωνία αποσκοπεί στην εξωεδαφική αντιμετώπιση των αιτήσεων ασύλου και στην εξωεδαφική κράτηση των ατόμων που πρόκειται να επαναπατριστούν με τη βία, με διακηρυγμένο στόχο την αποτροπή των θαλάσσιων διελεύσεων.
Στην Αλβανία, η επικύρωση του πρωτοκόλλου έχει ανασταλεί προσωρινά, ενώ το Συνταγματικό Δικαστήριο εξετάζει τη νομιμότητα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε για τη σύναψή του.
Η αγγλική και η ιταλική έκδοση της δημόσιας δήλωσης μπορούν να βρεθούν εδώ: https://www.amnesty.org/en/documents/EUR30/7587/2024/en