ΕΥΡΩΠΗ: ΕΞΙ ΝΕΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΥΠΟΘΕΣΗ-ΟΡΟΣΗΜΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Έξι νέοι άνθρωποι από την Πορτογαλία θα παρουσιάσουν αύριο, 27 Σεπτεμβρίου, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) μια υπόθεση-ορόσημο, υποστηρίζοντας ότι οι χώρες παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους επειδή δεν κάνουν αρκετά για να τους προστατέψουν από την κλιματική αλλαγή.

Εάν κερδίσουν, τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ρωσία και η Τουρκία, θα μπορούσαν να υποχρεωθούν νομικά να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η Διεθνής Αμνηστία είναι μεταξύ των ομάδων που κατέθεσαν γραπτή εισήγηση στο δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα διεθνώς μέσω των κλιματικών πολιτικών τους.

H Mandi Mudarikwa, επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας για τις στρατηγικές δικαστικές διαφορές, δήλωσε:

«Όπως και σε πολλά άλλα μέρη, οι νέες/-οι πρωτοστατούν και αποδεικνύουν ότι υπάρχουν νομικές οδοί μέσω των οποίων μπορεί να επιτευχθεί κλιματική δικαιοσύνη. Η υπόθεση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική, αλλά είναι μόνο μία από τις πολλές που βρίσκονται σε εξέλιξη για να διασφαλιστεί ότι το δικαίωμα όλων σε ένα καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον θα προστατεύεται».

«Όπως τόσοι άλλοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, οι προσφεύγοντες βιώνουν ήδη άμεσα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία τους, καθώς η αύξηση των ακραίων θερμοκρασιών έχει περιορίσει την ικανότητά τους να περνούν χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, να ασκούνται, να κοιμούνται και να συγκεντρώνονται σωστά. Ορισμένοι υποφέρουν επίσης από παθήσεις όπως το άσθμα, που επιδεινώνονται από τη χαμηλότερη ποιότητα του αέρα που προκαλείται από την ακραία ζέστη, τις δασικές πυρκαγιές και τις εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων».

«Αυτή η γενιά, και τα παιδιά της, θα αντιμετωπίσουν το κύριο βάρος της κλιματικής καταστροφής που εξελίσσεται. Είναι ζωτικής σημασίας τα κράτη να δράσουν τώρα για να σταματήσουν την κλιμάκωση αυτής της καταστροφής και να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους να προσπαθήσουν να συγκρατήσουν την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας αυτόν τον αιώνα κάτω από 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτό θα απαιτήσει τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων».

Οι προσφεύγουσες/-ντες

Οι έξι προσφεύγουσες/-οντες, που κινητοποιήθηκαν για πρώτη φορά από την καταστροφή την οποία προκάλεσαν οι φονικές πυρκαγιές που μαίνονταν σε περιοχές της Πορτογαλίας το 2017, είναι οι εξής: Cláudia Agostinho, 24 ετών, Martim Agostinho, 20 ετών, Mariana Agostinho, 11 ετών, Sofia Oliveira, 18 ετών, André Oliveira, 15 ετών, και Catarina Mota, 23 ετών.

Cláudia Agostinho

Η Cláudia κατάγεται από τη Leiria, περίπου 120 χιλιόμετρα βόρεια της Λισαβόνας, και ζει με τον αδελφό της Martim και την αδελφή της Mariana, οι οποίοι επίσης εμπλέκονται στην υπόθεση. Εργάζεται ως νοσηλεύτρια σε τοπικό νοσοκομείο, οπότε έχει έντονη επίγνωση της απειλής που συνιστά για την ανθρώπινη υγεία η κλιμάκωση των ακραίων θερμικών φαινομένων.

Martim Agostinho

Ο Martim σπουδάζει σε σχολή θετικών επιστημών και τεχνολογίας στη Leiria. Οι καπνοί από τις δασικές πυρκαγιές το 2017 προκάλεσαν το κλείσιμο της σχολής του και ο ίδιος τρομοκρατήθηκε από το μέγεθος της καταστροφής κοντά στο σπίτι του. Ο Martim λέει ότι η γενιά του πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να διασφαλίσει ότι οι κυβερνήσεις θα διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους και το μέλλον τους.

Mariana Agostinho

Η μικρότερη προσφεύγουσα, η Mariana, αγαπάει τα ζώα και περνάει όσο περισσότερο χρόνο μπορεί στο αγρόκτημα των παππούδων της. Η Mariana θα είναι 88 ετών το 2100, αλλά μέχρι τότε, χωρίς επείγουσα δράση από τις κυβερνήσεις, ο κόσμος θα μπορούσε να είναι κατά 3°C θερμότερος από ό,τι κατά την προβιομηχανική εποχή, ένα καταστροφικό σενάριο.

Catarina Mota

Η Catarina ζει επίσης στη Leiria και λέει ότι η κλιματική αλλαγή καθιστά την περιοχή ένα πιο εχθρικό μέρος για να ζει κανείς. Οι ακραίες θερμοκρασίες που βιώνει η Πορτογαλία τα τελευταία χρόνια έχουν επηρεάσει σημαντικά την ικανότητά της να ασκείται σε εξωτερικούς χώρους και να κοιμάται σωστά. Ανησυχεί για το μέλλον της οικογένειας που ελπίζει να αποκτήσει μια μέρα.

Sofia Oliveira

Η Sofia ζει με τον αδελφό της τον André και τους γονείς τους στη Λισαβόνα. Λέει ότι γνωρίζει πως, αν αρκετοί άνθρωποι απαιτήσουν δράση, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να αποτρέψουν την κλιματική κρίση. Θέλει να σπουδάσει «πράσινη χημεία» ώστε τα ορυκτά καύσιμα να παραμείνουν εκεί που ανήκουν: στο έδαφος.

André Oliveira

Ο αδελφός της Sofia, André, λέει ότι οι φίλοι του ανησυχούν όλο και περισσότερο για την κλιματική αλλαγή και δεν μπορούν να καταλάβουν πώς οι άνθρωποι που υποτίθεται ότι τον προστατεύουν αφήνουν να συμβεί κάτι τέτοιο.

Ιστορικό

Κατά την υπόθεση Duarte Agostinho κ.λπ. κατά Πορτογαλίας και 31 άλλων κρατών, το δικαστήριο θα εξετάσει το επιχείρημα των προσφευγόντων ότι παραβιάζονται τα δικαιώματά τους που απορρέουν από τα ακόλουθα άρθρα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου:

- Το δικαίωμά τους στη ζωή (άρθρο 2)

- Το δικαίωμα να μην υφίστανται βασανιστήρια, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση (άρθρο 3)

- Το δικαίωμά τους στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή (άρθρο 8)

- Το δικαίωμά τους να μην υφίστανται διακρίσεις λόγω ηλικίας (άρθρο 14) σε συνδυασμό με το άρθρο 2 ή/και το άρθρο 8.

Η απόφαση θα μπορούσε να ληφθεί εντός λίγων μηνών. Καθώς οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ είναι δεσμευτικές για τα ενδιαφερόμενα κράτη, θα μπορούσαν να επηρεάσουν άλλες υποθέσεις ενώπιον εθνικών δικαστηρίων στην Ευρώπη και να ενισχύσουν μελλοντικές υποθέσεις για το κλίμα που θα ασκηθούν σε εθνικό επίπεδο.

Το Παγκόσμιο Δίκτυο Νομικής Δράσης (GLAN) υποστηρίζει τους προσφεύγοντες και διεξάγει ένα διεθνές crowdfunding για να υποστηρίξει τις προσπάθειές τους.

Δύο άλλες υποθέσεις σχετικά με το κλίμα απασχόλησαν πρόσφατα το ΕΔΔΑ, για τις οποίες εκκρεμούν αποφάσεις. Η μία ασκήθηκε από την ελβετική οργάνωση Senior Women for Climate Protection (Verein KlimaSeniorinnen Schweiz) και τέσσερα μεμονωμένα μέλη της κατά της Ελβετίας, και η άλλη από τον Γάλλο ευρωβουλευτή του Κόμματος των Πρασίνων Damien Carême, στην οποία ισχυρίστηκαν ότι οι πολιτικές της Ελβετίας και της Γαλλίας για το κλίμα αντίστοιχα δεν προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.