ΙΣΡΑΗΛ/ΚΠΕ: Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ KHADER ADNAN ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΗ ΒΑΝΑΥΣΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ

Ο θάνατος του Παλαιστίνιου κρατουμένου Khader Adnan είναι μια υπενθύμιση του θανάσιμου κόστους που πληρώνουν οι Παλαιστίνιες/-ιοι για την αμφισβήτηση του ισραηλινού απαρτχάιντ κι ενός στρατιωτικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης που είναι στημένο εναντίον τους, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία. Ο Khader Adnan πέθανε στη φυλακή Ramle του Ισραήλ στις 2 Μαΐου, αφού πέρασε 87 ημέρες σε απεργία πείνας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συστηματική αυθαίρετη κράτηση των Παλαιστινίων από τις ισραηλινές αρχές, και τη σκληρή και απάνθρωπη μεταχείριση των κρατουμένων. Οι Παλαιστίνιες/-οι κρατούμενοι κάνουν συχνά απεργία πείνας για να αμφισβητήσουν αυτές τις πολιτικές, διακινδυνεύοντας την υγεία και τη ζωή τους προκειμένου να απαιτήσουν τα δικαιώματα που τους αρνείται το Ισραήλ. 

Ο Khader Adnan, φούρναρης στο επάγγελμα, είχε εννέα παιδιά με τη σύζυγό του τη Randa, η οποία έκανε ακούραστη εκστρατεία για την απελευθέρωσή του. Από το 2004 είχε συλληφθεί 13 φορές από τις ισραηλινές αρχές, λόγω της σύνδεσής του με την πολιτική πτέρυγα του κινήματος της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ (PIJ). Ενώ η ένοπλη πτέρυγα της PIJ έχει πραγματοποιήσει επιθέσεις εναντίον ισραηλινών πολιτών, ο ίδιος ο Khader Adnan δεν κατηγορήθηκε ποτέ για συμμετοχή σε πράξεις βίας. Συνολικά, πέρασε οχτώ χρόνια υπό κράτηση, εκ των οποίων σχεδόν έξι χρόνια σε προσωρινή διοικητική κράτηση χωρίς κατηγορία ή δίκη. 

«Ο Khader Adnan είναι ο πρώτος Παλαιστίνιος κρατούμενος που πεθαίνει ως αποτέλεσμα απεργίας πείνας από το 1992. Όταν η ζωή του κινδύνευε, οι ισραηλινές αρχές αρνήθηκαν στον Khader Adnan την πρόσβαση στην εξειδικευμένη φροντίδα που χρειαζόταν σε πολιτικό νοσοκομείο και αντ' αυτού τον άφησαν να πεθάνει μόνος στο κελί του. Η φρικτή μεταχείριση ενός τόσο υψηλού προφίλ κρατούμενου είναι το τελευταίο ανησυχητικό σημάδι ότι οι ισραηλινές αρχές γίνονται όλο και πιο θρασείες περιφρονώντας τα δικαιώματα και τις ζωές των Παλαιστινίων, και όλο και πιο απερίσκεπτες στη σκληρότητά τους απέναντι στις/τους Παλαιστίνιες/-ους», δήλωσε η Heba Morayef, περιφερειακή διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. 

«Ο Khader Adnan είχε κάνει πέντε απεργίες πείνας στο παρελθόν, τέσσερις φορές σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συστηματική και μεροληπτική χρήση της διοικητικής κράτησης από το Ισραήλ για τη φυλάκιση Παλαιστινίων χωρίς κατηγορία ή δίκη, και μία φορά για να διαμαρτυρηθεί για τη δική του απομόνωση. Όπως τόσοι πολλες/-οί Παλαιστίνιες/-ιοι στις ισραηλινές φυλακές, ο Khader Adnan δεν είχε άλλα μέσα για να αμφισβητήσει τις αδικίες στις οποίες ο ίδιος και χιλιάδες άλλες/-οι υπόκεινται υπό το ισραηλινό απαρτχάιντ».  

«Κάθε μέρα που περνάει γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τις/τους Παλαιστίνιες/-ους να μιλήσουν για την καταπίεσή τους. Όσες/-οι συμμετέχουν σε διαμαρτυρίες κινδυνεύουν να συλληφθούν, να τραυματιστούν σοβαρά ή να δολοφονηθούν. Οι υπερασπίστριες/-ές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τίθενται υπό ταξιδιωτική απαγόρευση, συλλαμβάνονται ή μεταφέρονται ή απελαύνονται με τη βία· το κίνημα του μποϊκοτάζ - BDS είναι παράνομο, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων απαγορεύονται· και οι απεργές/-οί πείνας θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο. Ο θάνατος του Khader Adnan είναι η πιο πρόσφατη υπενθύμιση ότι δεν θα υπάρξει δικαιοσύνη για τις/τους Παλαιστίνιες/-ους μέχρι να καταργηθεί το απαρτχάιντ». 

Τον Φεβρουάριο του 2023, ο Khader Adnan συνελήφθη και παραπέμφθηκε από ισραηλινό στρατοδικείο με την κατηγορία της «υποκίνησης σε βία», κυρίως με βάση τις επισκέψεις του στις οικογένειες Παλαιστινίων κρατουμένων και στις κηδείες όσων σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις. Στην πλειονότητα των προηγούμενων περιόδων κράτησης του Khader Adnan δεν υπήρχαν κατηγορίες εναντίον του, και η απαγγελία κατηγοριών ήταν ασυνήθιστη.

Απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση

Οι ισραηλινές αρχές ισχυρίστηκαν ότι ο Khader Adnan αρνήθηκε να υποβληθεί σε ιατρική περίθαλψη. Ωστόσο, γιατρός που τον επισκέφθηκε κατά τη διάρκεια της απεργίας πείνας του δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι οι αρχές τού αρνήθηκαν την πρόσβαση στην ανεξάρτητη εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη και παρακολούθηση που χρειαζόταν. Ο γιατρός είπε ότι ο Khader Adnan είχε ζητήσει να κρατηθεί υπό ιατρική παρακολούθηση σε πολιτικό νοσοκομείο, αλλά η ισραηλινή υπηρεσία φυλακών τον έστειλε πίσω στο κελί του, όπου οι φρουροί έμπαιναν κάθε μισή ώρα για να δουν αν ήταν ακόμη ζωντανός. Η άρνηση της κατάλληλης ιατρικής περίθαλψης στον Khader Adnan ήταν παραβίαση του δικαιώματός του στην υγεία, και συνιστά απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. 
 

Ο Khader Adnan πέρασε συνολικά έξι χρόνια σε διοικητική κράτηση (κράτηση χωρίς κατηγορία ή δίκη για αόριστα ανανεώσιμες περιόδους). Τα διατάγματα διοικητικής κράτησης, τα οποία συχνά επικυρώνονται από τα στρατιωτικά δικαστήρια του Ισραήλ, χρησιμοποιούνται συστηματικά για την τιμωρία και την καταστολή κάθε μορφής διαφωνίας κατά της κατασταλτικής στρατιωτικής διακυβέρνησης του Ισραήλ.    

Τα διατάγματα διοικητικής κράτησης που εκδίδονται από τον ισραηλινό στρατό εναντίον Παλαιστινίων βασίζονται σε μυστικά στοιχεία και εγκρίνονται σχεδόν αυτόματα από τα στρατιωτικά δικαστήρια που λειτουργούν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Οι κρατούμενες/-οι δεν μπορούν να αμφισβητήσουν τους λόγους της κράτησής τους – μια άρνηση του δικαιώματός τους στη νόμιμη οδό.  

Η συστηματική και με διακρίσεις χρήση της διοικητικής κράτησης από το Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων αποτελεί μέρος του συστήματος κυριαρχίας και καταπίεσης και συνιστά το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας του απαρτχάιντ. Σύμφωνα με το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, η φυλάκιση κατά παράβαση θεμελιωδών κανόνων του διεθνούς δικαίου συνιστά επίσης έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, εφόσον διαπράττεται στο πλαίσιο εκτεταμένης ή συστηματικής επίθεσης κατά άμαχου πληθυσμού. 

Περισσότερες από 24 ώρες μετά τον θάνατό του, η οικογένεια του Khader Adnan δεν είχε ακόμη παραλάβει τη σορό του για ταφή, παρά την αίτηση που είχε καταθέσει ο δικηγόρος του την Τρίτη 2 Μαΐου. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ισραηλινές αρχές να επισπεύσουν την απελευθέρωση της σορού του Khader Adnan στην οικογένειά του, ώστε να καταστεί δυνατή η αξιοπρεπής ταφή του, όπως απαιτείται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 

«Σήμερα επαναλαμβάνουμε τα αιτήματα του Khader Adnan για ανθρώπινη μεταχείριση και δίκαιες δίκες για τις Παλαιστίνιες και τους Παλαιστίνιους κρατούμενους και τον τερματισμό της χρήσης της διοικητικής κράτησης», δήλωσε η Heba Morayef.

«Τα στρατιωτικά δικαστήρια του Ισραήλ και η πρακτική της διοικητικής κράτησης αντιστρέφουν τις βασικές αρχές της δικαιοσύνης, αντιμετωπίζοντας αυτόματα τις/τους Παλαιστίνιες/ους ως ύποπτες/-ους απλώς και μόνο λόγω της φυλής τους, ενώ συμβάλλουν στη διατήρηση του σκληρού συστήματος απαρτχάιντ του Ισραήλ».

Ιστορικό 

Αν και δεν απαγορεύεται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, η διοικητική κράτηση είναι νόμιμη μόνο εάν χρησιμοποιείται για επιτακτικούς λόγους ασφαλείας. Η συνήθης και εκτεταμένη χρήση της διοικητικής κράτησης από το Ισραήλ την καθιστά αυθαίρετη και, ως εκ τούτου, παραβιάζει τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα και το ανθρωπιστικό δίκαιο. Επίσης, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, χρησιμοποιείται με βαθύτατα διακριτικό τρόπο – στις αρχές Μαΐου 2023, υπήρχαν 1.010 άτομα σε διοικητική κράτηση στο Ισραήλ, όλα εκτός από τέσσερα από τα οποία ήταν Παλαιστίνιες/-οι. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό Παλαιστινίων σε διοικητική κράτηση εδώ και τρεις δεκαετίες. 

Στο τέλος του 2022, περίπου 4.900 Παλαιστίνιες/-οι φέρονται να κρατούνταν σε ισραηλινές φυλακές.