ΣΟΥΔΑΝ: Η ΝΕΑ ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΕΠΙΤΕΙΝΕΙ ΤΑ 20ΕΤΗ ΔΕΙΝΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΜΑΧΟΥΣ ΣΤΟ ΝΤΑΦΟΥΡ

Καθώς η κλιμάκωση της βίας μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων του Σουδάν (SAF) και των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) εξαπλώνεται σε όλο το Σουδάν, οι άμαχοι στο Νταρφούρ συνεχίζουν να υποφέρουν εξαιτίας της αποτυχίας των αρχών της χώρας να εγγυηθούν ασφάλεια και της αδυναμίας τους να αποδώσουν δικαιοσύνη και να λογοδοτήσουν για εγκλήματα πολέμου και άλλες παραβιάσεις 20 χρόνια μετά την έναρξη της σύγκρουσης στο Νταρφούρ, δήλωσε τη Δευτέρα η Διεθνής Αμνηστία.

Η σύγκρουση στο Νταρφούρ ξέσπασε στις 25 Απριλίου 2003, όταν το Απελευθερωτικό Κίνημα του Σουδάν επιτέθηκε στις σουδανικές στρατιωτικές δυνάμεις στο αεροδρόμιο αλ Φασίρ στο Βόρειο Νταρφούρ. Στα χρόνια που ακολούθησαν, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν και εκατομμύρια άλλοι εκτοπίστηκαν, καθώς ο πόλεμος μαίνεται μεταξύ των δυνάμεων των ανταρτών και του στρατού.

Η μακροχρόνια ατιμωρησία έχει επιτρέψει στους υπόπτους για εγκλήματα πολέμου στο Νταρφούρ να παραμένουν σήμερα σε ηγετικές θέσεις, συμβάλλοντας στην τρέχουσα βία στο Σουδάν. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλα τα μέρη να διασφαλίσουν την προστασία των αμάχων και την ασφαλή διέλευση της ανθρωπιστικής βοήθειας.

«Η σύγκρουση στο Νταρφούρ προκάλεσε ανθρώπινο πόνο σε φρικτή κλίμακα, και η συνεχιζόμενη έλλειψη δικαιοσύνης και λογοδοσίας διασφαλίζει μονάχα ότι ο πόνος θα συνεχίζεται», δήλωσε ο Tigere Chagutah, περιφερειακός διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ανατολική και τη Νότια Αφρική.

«Τις τελευταίες ημέρες, άμαχοι σκοτώθηκαν για άλλη μια φορά εξαιτίας της χρήσης βαρέων όπλων σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι 20 χρόνια μετά την έναρξη της σύγκρουσης στο Νταρφούρ, οι αρχές του Σουδάν εξακολουθούν να μην προστατεύουν τους αμάχους ή να μην ερευνούν και να μη διώκουν τους φερόμενους ως υπεύθυνους για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης. Οι άμαχοι στο Σουδάν είναι παγιδευμένοι σε ατελείωτους κύκλους ένοπλων επιθέσεων χωρίς διακρίσεις, καθώς και σε άλλα σοβαρά εγκλήματα και καταχρήσεις.

«Η κυβέρνηση του Σουδάν πρέπει να συνεργαστεί πλήρως με τις εν εξελίξει έρευνες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για το Νταρφούρ, μεταξύ άλλων με τη μεταφορά του πρώην προέδρου Omar Al-Bashir και άλλων υπόπτων για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Χάγη».

Η Διεθνής Αμνηστία συνεχίζει να καλεί τη διεθνή κοινότητα –ιδιαίτερα τον ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης– να εντείνει τις προσπάθειές της για να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο Νταρφούρ θα βρεθούν ενώπιον της δικαιοσύνης.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί επίσης το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να διασφαλίσει ότι το εμπάργκο όπλων στο Νταρφούρ θα παραμείνει σε ισχύ έως ότου η κυβέρνηση του Σουδάν τερματίσει τη συνεχιζόμενη βία, δεσμευτεί για την προστασία των αμάχων και διασφαλίσει τη λογοδοσία για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Υπερβολική βία κατά των αμάχων στο Νταρφούρ

Από το 2003, οι άμαχοι στο Σουδάν έχουν υποβληθεί σε υπερβολική βία. Μετά από επιθέσεις ένοπλων ομάδων της αντιπολίτευσης, οι κυβερνητικές δυνάμεις του Σουδάν απάντησαν στοχοποιώντας όχι μόνο τους αντάρτες, αλλά και τον άμαχο πληθυσμό ορισμένων εθνοτικών ομάδων που η κυβέρνηση κατηγορεί ότι τους υποστηρίζουν.

Αυτή η στρατηγική αντιμετώπισης των εξεγέρσεων, την οποία η κυβέρνηση συνεχίζει να εφαρμόζει, είχε αποτέλεσμα θανάτους σε τρομακτική κλίμακα, καταστροφές και εκτοπισμούς. Εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι έχουν επίσης σκοτωθεί και έχουν πληγεί από την πείνα, την αφυδάτωση και τις ασθένειες που προκάλεσαν οι συγκρούσεις, εκατοντάδες χωριά έχουν καταστραφεί, αμέτρητα μέσα διαβίωσης έχουν καταστραφεί, ενώ οι βιασμοί και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι ευρέως διαδεδομένες. Το 2016, η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε πώς οι κυβερνητικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν χημικά όπλα εναντίον αμάχων στην περιοχή Jebel Mara του Νταρφούρ.

Μετά την καθαίρεση του πρώην προέδρου al-Bashir το 2019, ένας συμβιβασμός για τον καταμερισμό της εξουσίας μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών ηγετών οδήγησε στον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης. Η βία συνεχίζεται στο Νταρφούρ από τότε που ανέλαβε την εξουσία η μεταβατική κυβέρνηση και παρά την ειρηνευτική συμφωνία του Σουδάν που υπογράφηκε το 2020. Οι συνεχιζόμενες επιθέσεις περιλαμβάνουν παράνομους φόνους, ξυλοδαρμούς, σεξουαλική βία, λεηλασίες και εμπρησμούς χωριών.

Η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη δείξει ότι είναι πρόθυμη ή ικανή να προστατεύσει τους αμάχους ή να οδηγήσει τους δράστες στη λογοδοσία. Οι σουδανικές κυβερνητικές δυνάμεις και τα μέλη των RSF εξακολουθούν να είναι υπεύθυνα για την εξαπόλυση επιθέσεων. Ομάδες πολιτοφυλακής που συνδέονται με την κυβέρνηση έχουν επίσης στοχοποιήσει αμάχους καθ' όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης.

Τον Δεκέμβριο του 2022, οι πολιτικοί ηγέτες και ο στρατός υπέγραψαν μια «συμφωνία-πλαίσιο» για τη δημιουργία μιας νέας διετούς πολιτικής μεταβατικής αρχής. Η συμφωνία καθιερώνει τη λογοδοσία για εγκλήματα βάσει του διεθνούς δικαίου ως γενική αρχή και αναθέτει στη μεταβατική αρχή να δρομολογήσει μια νέα διαδικασία με στόχο την παροχή δικαιοσύνης στα θύματα και τη λογοδοσία των δραστών σοβαρών εγκλημάτων. Οι αρχές του Σουδάν πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι οι υπεύθυνοι γι’ αυτά τα εγκλήματα δεν θα μπορούν να επωφεληθούν ούτε από ασυλία ούτε από αμνηστία.

«Σήμερα, οι πολίτες του Νταρφούρ παραμένουν στο έλεος των ίδιων δυνάμεων ασφαλείας που διέπραξαν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου στο Νταρφούρ και σε άλλα μέρη του Σουδάν», δήλωσε ο Tigere Chagutah.

«Είναι ντροπή το γεγονός ότι οι άνθρωποι στο Σουδάν εξακολουθούν να ζουν καθημερινά υπό το καθεστώς φόβου. Σε όλους τους επιζώντες και τις επιζώσες που υπέστησαν παραβιάσεις ή καταχρήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να παρέχονται αποτελεσματικά ένδικα μέσα και αποζημιώσεις. Ο χρόνος δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο για την απόδοση δικαιοσύνης».

Ιστορικό

Από το 2003, η Διεθνής Αμνηστία και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν επανειλημμένα καταγράψει στοιχεία για εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και άλλες σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που διαπράχθηκαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις του Σουδάν, συμπεριλαμβανομένου του παράνομου φόνου αμάχων, της παράνομης καταστροφής περιουσιών αμάχων, του βιασμού γυναικών και κοριτσιών, του εξαναγκαστικού εκτοπισμού αμάχων και της χρήσης χημικών όπλων.

Το 2005, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ παρέπεμψε την κατάσταση στο Νταρφούρ στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ). Το 2009 και το 2010, το ΔΠΔ εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά του προέδρου al-Bashir για εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία. Το ΔΠΔ εξέδωσε επίσης εντάλματα σύλληψης για τρεις άλλους κυβερνητικούς αξιωματούχους και τρία μέλη ένοπλων ομάδων της αντιπολίτευσης. Τον Απρίλιο του 2022 άρχισε στο ΔΠΔ η δίκη του Ali Kosheib, που θεωρείται ο κύριος ηγέτης της πολιτοφυλακής Janjaweed. Ωστόσο, το Σουδάν δεν έχει συνεργαστεί επαρκώς με το ΔΠΔ. Ειδικότερα, δεν έχει ακόμη μεταφέρει τον πρώην πρόεδρο al-Bashir και αρκετούς άλλους κυβερνητικούς αξιωματούχους στο ΔΠΔ.

Πλήρεις λεπτομέρειες σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σουδάν μπορείτε να βρείτε στην επικαιροποιημένη ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για το 2022.