ΗΠΑ: ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΚΟΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΣΩΝ/-ΟΥΝΤΩΝ ΑΣΥΛΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΤΗ ΕΧΟΥΝ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΜΑΥΡΩΝ

Οι αμερικανικές αρχές έχουν υποβάλει τις/τους αιτούσες/-ντες άσυλο από την Αϊτή σε αυθαίρετη κράτηση και σε διακριτική και ταπεινωτική κακομεταχείριση που ισοδυναμεί με φυλετικά βασανιστήρια, αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία στη νέα της έκθεση με τίτλο «“Δεν μας αντιμετώπισαν σαν ανθρώπους”: Βασανιστήρια και άλλη κακομεταχείριση για λόγους φυλής και μετανάστευσης εις βάρος των Αϊτινών που αναζητούν ασφάλεια στις ΗΠΑ».

Αυτές οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μαζί με τις μαζικές απελάσεις βάσει του Τίτλου 42, αποτελούν το τελευταίο κεφάλαιο σε μια μακρά ιστορία κράτησης, αποκλεισμού και πρακτικής προσπάθειας να αποτραπούν οι Αϊτινές/-οί που αναζητούν ασφάλεια στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία έχει τις ρίζες της στις συστημικές διακρίσεις κατά των μαύρων.

«Πριν από έναν χρόνο, η κυβέρνηση Biden καταδίκασε τις ντροπιαστικές σκηνές με τους έφιππους πράκτορες της Συνοριοφυλακής να διαλύουν βίαια τις/τους Αϊτινές/-ούς αιτούσες/-ντες άσυλο στο Ντελ Ρίο του Τέξας. Παρ’ όλα αυτά, οι αμερικανικές αρχές συνέχισαν να περιορίζουν το δικαίωμά τους να ζητούν διεθνή προστασία στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού», δήλωσε η Erika Guevara-Rosas, διευθύντρια Αμερικής της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Συνέχισαν επίσης να φέρνουν στον νου τα δεινά της δουλείας, αλυσοδένοντας και δένοντας με χειροπέδες τις/τους μαύρες/-ους Αϊτινές/-ούς στις πτήσεις απέλασης, προκαλώντας τους περαιτέρω πόνο και ψυχική ταλαιπωρία που ισοδυναμεί με βασανιστήρια σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η έρευνά μας παρέχει άφθονες αποδείξεις ότι ο συστημικός ρατσισμός είναι ενσωματωμένος στο μεταναστευτικό σύστημα των ΗΠΑ, όπως περιγράφεται από τις/τους αιτούντες άσυλο από την Αϊτή που έδωσαν συνέντευξη για την παρούσα έκθεση».

Η έκθεση δείχνει ότι οι διαδοχικές διοικήσεις των ΗΠΑ προσπάθησαν να αποτρέψουν τις/τους Αϊτινές/-ούς από το να ζητήσουν άσυλο στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της εφαρμογής διαφόρων πολιτικών που αποσκοπούσαν στην αναχαίτιση, την κράτηση και την απομάκρυνσή τους, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1970 και συνεχίζοντας με τον Τίτλο 42. 

Η Nicole Phillips, νομική διευθύντρια της Haitian Bridge Alliance, μιας οργάνωσης που έχει πρωτοστατήσει στην ανάδειξη της κακομεταχείρισης των Αϊτινών από τις αμερικανικές αρχές, δήλωσε: «Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο κόσμος παρακολουθούσε με τρόμο τις φωτογραφίες που έκαναν τον γύρο του κόσμου με έναν έφιππο αξιωματικό της συνοριοφυλακής να χρησιμοποιεί τα χαλινάρια του για να μαστιγώσει τον Mirard Joseph, έναν από τους περίπου 15.000 Αϊτινούς που ζητούσαν προστασία στο Ντελ Ρίο του Τέξας. Όσο τρομακτικό κι αν ήταν το περιστατικό, ήταν η κορυφή του παγόβουνου δεκαετιών κακομεταχείρισης με στόχο την αποτροπή των Αϊτινών από το να αναζητήσουν ασφάλεια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ελπίζουμε ότι οι συστάσεις αυτής της έκθεσης θα πυροδοτήσουν έναν διάλογο μεταξύ των αμερικανικών αρχών για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων και των βασανιστηρίων που συχνά αντιμετωπίζουν οι Αϊτινές/-οί και άλλες/-οι μαύρες/-οι μεταναστρίες/-άστες στο μεταναστευτικό σύστημα των ΗΠΑ».

Και τα 24 άτομα από τα οποία η Διεθνής Αμνηστία πήρε συνέντευξη στην Αϊτή για την παρούσα έκθεση φαίνεται να έχουν απελαθεί βάσει του Τίτλου 42 μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021 και Ιανουαρίου 2022. Κανένας από αυτές/-ούς δεν είχε την ευκαιρία να περάσει από ατομική αξιολόγηση από τους υπαλλήλους της υπηρεσίας ασύλου (fear-based screenings) πριν σταλεί πίσω στην Αϊτή. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που συγκεντρώθηκαν, οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ κράτησαν ακόμη και μωρά ηλικίας 9 και 14 ημερών και σε αρκετές περιπτώσεις τα χώρισαν από τους γονείς τους. Πρόκειται για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Οι Αϊτινές/-οί που ερωτήθηκαν δήλωσαν επίσης ότι δεν είχαν πρόσβαση σε διερμηνείς, νομική εκπροσώπηση ή πληροφορίες σχετικά με τον τόπο κράτησής τους ή τους λόγους για τους οποίους κρατούνται, γεγονός που συνιστά αυθαίρετη κράτηση.

Επιπλέον, καμιά και κανένας από τις/τους Αϊτινές/-ούς με τις/τους οποίες/-ους μίλησε η Διεθνής Αμνηστία δεν ανέφερε ότι εξετάστηκε για κόβιντ ή ότι τους προσφέρθηκαν εμβόλια σε οποιοδήποτε σημείο κατά τη διάρκεια της κράτησής τους ή πριν από την απέλασή τους. Πολλές/-οί σημείωσαν επίσης ότι δεν τους δόθηκαν μάσκες ή δεν είχαν τη δυνατότητα να απομακρυνθούν σωματικά από τους άλλους, γεγονός που υπονομεύει τους ισχυρισμούς ότι οι απελάσεις του Τίτλου 42 αποσκοπούν στην πρόληψη της εξάπλωσης του κόβιντ.

Η κακομεταχείριση που βίωσαν οι Αϊτινές/-οί στις εγκαταστάσεις κράτησης των ΗΠΑ, η οποία περιελάμβανε την έλλειψη πρόσβασης σε επαρκή τροφή, υγειονομική περίθαλψη, ενημέρωση, διερμηνείς και δικηγόρους, είχε σωρευτικό αντίκτυπο σε όσες/-ους έδωσαν συνέντευξη για την παρούσα έκθεση, καθώς είχαν ήδη υποστεί μια σειρά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ρατσισμού εναντίον των μαύρων, καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τέλος, και οι 24 Αϊτινές/-οί που ερωτήθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία δήλωσαν ότι επέστρεψαν στην Αϊτή με αεροπλάνο με χειροπέδες και αλυσίδες, μεταχείριση που τους προκάλεσε σοβαρό ψυχολογικό πόνο και οδύνη λόγω της σύνδεσής της με τη δουλεία και την εγκληματικότητα. Κατά την εκτίμηση της Διεθνούς Αμνηστίας, με βάση τις μαρτυρίες που συγκεντρώθηκαν, αυτό ισοδυναμεί με βασανιστήρια στη βάση της φυλής και του μεταναστευτικού καθεστώτος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο απαγορεύει απολύτως τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης και απαιτεί από τα κράτη να προστατεύουν τους ανθρώπους από όλες τις πράξεις βασανιστηρίων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που γίνονται στη βάση μορφών ευαλωτότητας όπως η φυλή, το μεταναστευτικό καθεστώς και η εθνικότητα. 

Ιστορία των φυλετικών διακρίσεων κατά των μαύρων

Η ιστορία της υποδούλωσης των ατόμων αφρικανικής καταγωγής και οι σύγχρονες μορφές συστημικού ρατσισμού εναντίον των μαύρων αποτελούν κρίσιμο υπόβαθρο για την παρούσα έρευνα. Όπως δείχνουν τα στοιχεία που επισημαίνονται στην έκθεση, οι πρακτικές κακομεταχείρισης εις βάρος των Αϊτινών είναι ευρέως διαδεδομένες και έχουν συμβεί ιστορικά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και σε διαφορετικά μέρη, υποδεικνύοντας μακροχρόνιες και συστηματικές φυλετικές διακρίσεις στο πλαίσιο του μεταναστευτικού συστήματος με στόχο την τιμωρία των Αϊτινών και την αποτροπή τους από το να ζητήσουν άσυλο στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλα τα κράτη να αντιμετωπίσουν και να καταργήσουν τις συστημικές φυλετικές διακρίσεις, καθώς και να αναγνωρίσουν πώς ο ρατσισμός έχει τις ρίζες του σε δομές και πρακτικές που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας και της δουλείας. Οι αρχές των ΗΠΑ πρέπει να λάβουν μέτρα για τη μεταρρύθμιση όλων των θεσμών, της νομοθεσίας, των πολιτικών και των πρακτικών που ενισχύουν τα επιβλαβή στερεότυπα στη βάση της φυλής και της εθνικότητας. Ο τίτλος 42 αποτελεί σαφές παράδειγμα μιας τέτοιας πολιτικής. Όχι μόνο παρακάμπτει παράνομα τους νόμους που προστατεύουν τους ανθρώπους από την απέλαση σε βλαπτικά περιβάλλοντα, αλλά ενισχύει επίσης τα επιβλαβή και ρατσιστικά στερεότυπα που οδηγούν σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ενώ η Διεθνής Αμνηστία έχει εξετάσει και συνοψίσει ισχυρά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο ρατσισμός εναντίον των μαύρων είναι ενσωματωμένος στο αμερικανικό σύστημα μετανάστευσης, οι αμερικανικές αρχές δεν φαίνεται να συλλέγουν με τρόπο προδραστικό δεδομένα σχετικά με τη φυλετική προκατάληψη ή τις διακρίσεις, όπως απαιτείται από τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Επαναλαμβάνοντας τις εκκλήσεις που απηύθυναν περισσότερα από 100 μέλη του κογκρέσου προς την κυβέρνηση Biden τον Φεβρουάριο του 2022, η Διεθνής Αμνηστία καλεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ να δεσμευτεί για την ανατροπή των πολιτικών εναντίον των μαύρων και να προβεί σε πλήρη επανεξέταση της άνισης μεταχείρισης των μαύρων ανθρώπων που ζητούν προστασία στο αμερικανικό μεταναστευτικό σύστημα.