ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΕ ΜΑΖΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ

Με αμέτρητους ανθρώπους να πλήττονται ήδη από τις καταστροφικές συνέπειες των πλημμυρών, των καυσώνων και της ξηρασίας που επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή, οι κυβερνήσεις πρέπει να δεσμευτούν σε πολύ πιο φιλόδοξους στόχους μείωσης των εκπομπών για να περιορίσουν την παγκόσμια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας ή εναλλακτικά θα φέρουν την ευθύνη για απώλειες ζωών και άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καταχρήσεις σε πρωτοφανή κλίμακα, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Μια νέα μελέτη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), που δημοσιεύθηκε σήμερα, δείχνει ότι η διατήρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε ένα νούμερο που θα είναι κάτω από 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, θα προλάβαινε ακόμα και σήμερα να περιορίσει τα χειρότερα σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα. Εάν οι εκπομπές συνεχίσουν με τον τρέχοντα ρυθμό, προβλέπεται ότι θα υπερβούν τους 1,5°C μεταξύ 2030 και 2052 και θα φτάσουν τους 3°C μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα.

«Η έκθεση της IPCC παραπέμπει σε μια ζοφερή πραγματικότητα, αλλά δεν παρέχει την πολυτέλεια στους ηγέτες του κόσμου να προσποιηθούν ότι είναι ήδη πολύ αργά. Η μελέτη αυτή καθιστά σαφές ότι, ενώ η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C θα έχει δραματικές και καταστροφικές συνέπειες, η αύξηση κατά 2°C θα αλλάξει τον κόσμο μας πέρα ​​από κάθε πρόβλεψη. Υπάρχει ακόμα χρόνος για να αποφευχθεί το χειρότερο σενάριο», δήλωσε ο Kumi Naidoo, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει ήδη ξεπεράσει τον 1°C και έχουμε δει τις επιπτώσεις - από τους δολοφονικούς καύσωνες στο βόρειο ημισφαίριο μέχρι τους καταστροφικούς κυκλώνες που σαρώνουν τη Νοτιοανατολική Ασία. Η έκθεση της IPCC καταδεικνύει σαφώς ότι ο στόχος των 1,5°C δεν πρέπει πλέον να αποτελεί φιλοδοξία, αλλά απόλυτη ανάγκη, και είναι το καλύτερο που μπορούμε να ελπίζουμε εάν έχουμε κάποιες πιθανότητες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα επόμενα χρόνια».

Σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού το 2015, 197 χώρες έθεσαν ως μακροπρόθεσμο στόχο τη διατήρηση της αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας σε πολύ λιγότερο από 2°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Συμφώνησαν επίσης να επιδιώξουν τον περιορισμό της αύξησης σε 1,5°C.

Η μελέτη της IPCC αναδεικνύει τις τεράστιες διαφορές μεταξύ των σεναρίων των 1,5°C και των 2°C. Για παράδειγμα, προβλέπει ότι έως το 2100, η ​​άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα είναι περίπου 0,1m χαμηλότερη με το σενάριο του 1,5°C σε σύγκριση με εκείνο των 2°C, και ότι αυτό σημαίνει ότι περίπου 10 εκατομμύρια λιγότερα άτομα αναμένεται να εκτεθούν σε σχετικούς κινδύνους, όπως θάνατοι και εκτοπισμοί που σχετίζονται με τις πλημμύρες.

Εκτός από την έκκληση προς τα κράτη να υιοθετήσουν μέτρα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής που θα περιορίζουν την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, η Διεθνής Αμνηστία παροτρύνει τις κυβερνήσεις να αποφύγουν ή να μειώσουν την εξάρτηση από τους μηχανισμούς απομάκρυνσης του άνθρακα. Οι τεχνολογίες που είναι αυτή τη στιγμή διαθέσιμες έχουν, με σχετική βεβαιότητα, τις δικές τους επιζήμιες επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα. Για παράδειγμα, τα βιοκαύσιμα με συστήματα δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (BECCS) απαιτούν τεράστιες ποσότητες γης και ύδατος, και έτσι είναι πιθανό να συνοδεύονται από αναγκαστικές εξώσεις, έλλειψη τροφίμων και νερού και αυξήσεις τιμών, μεταξύ άλλων.

Η έκθεση της IPCC εξηγεί ότι χρειάζονται ταχύτερες μειώσεις των εκπομπών, μεταξύ άλλων μέτρων, προκειμένου να περιοριστεί η εξάρτηση από την απομάκρυνση του άνθρακα και να αποφευχθούν οι BECCS.

«Είναι μη βιώσιμη επιλογή να επιτρέπεται η αύξηση των εκπομπών και στη συνέχεια να αναμένεται οι άνθρωποι που έχουν ήδη περιθωριοποιηθεί να είναι εκείνοι που θα υποφέρουν περισσότερο για να αντιστρέψουν τις ζημιές. Ως συνήθως, οι πιο μειονεκτούντες θα είναι εκείνοι/ες που θα πληρώσουν το τίμημα για την απληστία και τη μυωπία των πλούσιων κυβερνήσεων», δήλωσε ο Kumi Naidoo.

Τα μέτρα περιορισμού της κλιματικής αλλαγής που δεν έχουν επέλθει σε συμμόρφωση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχουν ήδη οδηγήσει σε παραβιάσεις. Για παράδειγμα, τον Μάιο του 2018 η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε πως οι Ιθαγενείς Sengwer του δάσους Embobut της Κένυας αναγκάστηκαν να φύγουν από τα σπίτια τους, μερικές φορές με θανατηφόρες πρακτικές, και εκδιώχθηκαν από τα εδάφη των προγόνων τους ως αποτέλεσμα της κυβερνητικής προσπάθειας για τη μείωση της αποψίλωσης των δασών. Η κυβέρνηση κατηγορεί τους Sengwer ότι λειτουργούν βλαπτικά για το δάσος, αλλά δεν έχει παράσχει κανένα στοιχείο για αυτόν τον ισχυρισμό.

Τέτοια σχέδια θα πρέπει πάντοτε να υπόκεινται σε αξιολόγηση των επιπτώσεων πάνω στα ανθρώπινα δικαιώματα προτού προχωρήσουν, προκειμένου να εκτιμηθούν με ακρίβεια οι πιθανές ζημίες.

«Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η προστασία του πλανήτη συμβαδίζουν και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προλάβουμε τις εκπομπές προτού συμβούν», δήλωσε ο Kumi Naidoo.

«Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να μειώσουν τις εκπομπές όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, σε αρμονία με τα ανθρώπινα δικαιώματα, προκειμένου να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις τόσο της κλιματικής αλλαγής όσο και των πιο επικίνδυνων στρατηγικών απομάκρυνσης του άνθρακα».