ΕΕ: Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ «ΠΡΟΔΙΔΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ»
Αντιδρώντας στην ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το πακέτο κανονισμών της ΕΕ για τη βιωσιμότητα (Omnibus I), το οποίο υπονομεύει τις προστασίες που κατακτήθηκαν με κόπο για το κλίμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Eve Geddie, Διευθύντρια του Γραφείου Ευρωπαϊκών Θεσμών της Διεθνούς Αμνηστίας, δήλωσε:
«Στην βιασύνη τους να κλείσουν τη συμφωνία στο Στρασβούργο λίγες μέρες πριν τις χειμερινές διακοπές, οι ευρωβουλευτές ψήφισαν ένα πακέτο ριζικής απορρύθμισης που υπονομεύει ζωτικά μέτρα προστασίας για το κλίμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, προδίδοντας τους ανθρώπους και τον πλανήτη σε μια εποχή που οι προστασίες είναι πιο αναγκαίες από ποτέ.
«Περιορίζοντας τον νόμο περί δέουσας επιμέλειας μόνο στις πολύ μεγάλες εταιρείες, η ΕΕ αποκλείει ουσιαστικά τις περισσότερες εταιρείες από την ουσιαστική λογοδοσία, αφήνοντας τις εργαζόμενες, τους εργαζομένους, τις κοινότητες και τα οικοσυστήματα χωρίς προστασία και στέλνοντας ένα ανησυχητικό μήνυμα ότι τα εταιρικά συμφέροντα τοποθετούνται πάνω από τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Αυτή η ανατροπή είναι μέρος μιας σειράς κανονισμών και είναι το αποτέλεσμα έντονων προσπαθειών άσκησης πίεσης από ισχυρούς παράγοντες της βιομηχανίας και εξωτερικών πιέσεων, μεταξύ άλλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αγνοώντας την ευρεία κριτική από την κοινωνία των πολιτών, οικονομολόγους, τον ΟΗΕ και ακόμη και τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, αυτή η βεβιασμένη και αδιαφανής διαδικασία έρχεται επίσης σε αντίθεση με την κοινή γνώμη, η οποία δείχνει σαφώς ότι η πλειοψηφία των Ευρωπαίων τάσσεται υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προστασίας του περιβάλλοντος.
«Τώρα, οι κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να ενισχύσουν τις βασικές διατάξεις όταν ενσωματώνουν αυτούς τους κανονισμούς στην εθνική νομοθεσία και να χρησιμοποιήσουν κάθε διαθέσιμο μέσο για να βελτιώσουν την προστασία, να εξασφαλίσουν την πρόσβαση των θυμάτων στη δικαιοσύνη και να αποτρέψουν επειγόντως την περαιτέρω υπονόμευση της εταιρικής ευθύνης – ειδικά δεδομένου ότι άλλα πακέτα απορρύθμισης βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Τα ευρωπαϊκά κράτη δεν πρέπει να σπαταλήσουν την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν αυτούς τους κανονισμούς για να εξασφαλίσουν ότι οι επιχειρήσεις συμβάλλουν στην ευημερία των κοινοτήτων – το μέλλον μας και το μέλλον του πλανήτη μας εξαρτώνται από αυτό».
Ιστορικό
Το πακέτο Omnibus I επαναφέρει βασική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας για την Υποβολή Εκθέσεων Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD), του κανονισμού της ΕΕ για την ταξινομία και της ιστορικής οδηγίας για τη Δέουσα Επιμέλεια των Επιχειρήσεων σε θέματα Βιωσιμότητας (CSDDD), που εγκρίθηκε μόλις πέρυσι.
Η CSDDD ήταν ο πρώτος υποχρεωτικός νόμος περί δέουσας επιμέλειας που θα εφαρμοζόταν σε ολόκληρη την ενιαία αγορά της ΕΕ και θα απαιτούσε νομικά από τις μεγάλες εταιρείες να εντοπίζουν, να προλαμβάνουν και να μετριάζουν τις αρνητικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τους στα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον. Νόμοι όπως η CSDDD σχεδιάστηκαν για να φέρουν την ΕΕ πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου της να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.
Ωστόσο, στις 26 Φεβρουαρίου 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση Omnibus I, με την οποία ξεκίνησε μια εκτεταμένη ανατροπή των συμφωνηθέντων μέτρων προστασίας. Μετά την σημερινή ψηφοφορία, η τελική συμφωνία Omnibus θα πρέπει επίσης να εγκριθεί από τις/τους υπουργούς του Συμβουλίου το 2026.
Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το Omnibus I αναμένεται να είναι το πρώτο από μια σειρά παρόμοιων πακέτων, με περαιτέρω προτάσεις κατάργησης των νομοθετικών ρυθμίσεων να βρίσκονται ήδη υπό συζήτηση. Τον περασμένο μήνα, η Αμνηστία εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με το προτεινόμενο ψηφιακό omnibus και τον αντίκτυπό του στη λογοδοσία για τα ψηφιακά δικαιώματα.
