ΕΕ: ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΑΝΕΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΜΕΤΡΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ, ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΕΡΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Αντιδρώντας στη θέση των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ σχετικά με τον κανονισμό της ΕΕ για τις επιστροφές που συμφωνήθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες, η Olivia Sundberg Diez, Υπεύθυνη της Διεθνούς Αμνηστίας για θέματα Μετανάστευσης και Ασύλου στην ΕΕ, δήλωσε:
«Η θέση των υπουργών της ΕΕ σχετικά με τον κανονισμό επιστροφής αποκαλύπτει την άστοχη επιμονή της ΕΕ να εντείνει τις απελάσεις, τις επιδρομές, την παρακολούθηση και την κράτηση με κάθε κόστος. Αυτά τα τιμωρητικά μέτρα ισοδυναμούν με μια άνευ προηγουμένου στέρηση δικαιωμάτων με βάση το μεταναστευτικό καθεστώς και θα αφήσουν περισσότερους ανθρώπους σε επισφαλείς καταστάσεις και νομικό κενό.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη της ΕΕ συνεχίζουν να πιέζουν για τη δημιουργία σκληρών και ανεφάρμοστων «κέντρων επιστροφής» ή κέντρων απέλασης εκτός της ΕΕ, μεταφέροντας με τη βία άτομα σε χώρες με τις οποίες δεν έχουν καμία σχέση και όπου ενδέχεται να κρατηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, παραβιάζοντας τις προστασίες που προβλέπονται στο διεθνές δίκαιο. Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζει τις οδυνηρές, απάνθρωπες και παράνομες μαζικές συλλήψεις, κρατήσεις και απελάσεις στις ΗΠΑ, οι οποίες διαλύουν οικογένειες και καταστρέφουν κοινότητες.
Σήμερα, το Συμβούλιο δέχτηκε μια ήδη βαθιά ελαττωματική και περιοριστική πρόταση της Επιτροπής και επέλεξε να εισαγάγει νέα τιμωρητικά μέτρα, καταργώντας τις διασφαλίσεις και αποδυναμώνοντας περαιτέρω τα δικαιώματα, αντί να προωθήσει πολιτικές που προάγουν την αξιοπρέπεια, την ασφάλεια και την υγεία για όλες και για όλους. Αυτά τα μέτρα θα προκαλέσουν μεγάλο πόνο στις μετανάστριες, στους μετανάστες και στις κοινότητες που τους υποδέχονται.
«Η Διεθνής Αμνηστία καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τελική του θέση σχετικά με την πρόταση, να αναθεωρήσει την προσέγγισή του και να θέσει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο των επικείμενων διαπραγματεύσεων».
Ιστορικό
Στη σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, οι υπουργοί των κρατών μελών της ΕΕ συμφώνησαν σε μια διαπραγματευτική θέση για το Συμβούλιο σχετικά με τους νέους κανόνες για τις επιστροφές ή τις απελάσεις σε επίπεδο ΕΕ, τους οποίους πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο του 2025.
Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε τότε ότι η πρόταση αυτή «κατέβασε κι άλλο τον πήχη» για τη μεταχείριση των μεταναστριών και μεταναστών από την Ευρώπη και, τον Σεπτέμβριο, ένωσε τις φωνές της με περισσότερες από 250 οργανώσεις ζητώντας την απόρριψή της.
Οι υπουργοί προτείνουν τώρα να καθίσταται η κράτηση η προεπιλεγμένη λύση για τα άτομα που έχουν λάβει απόφαση απέλασης, για διάστημα έως και δυόμισι ετών. Η πρόταση θα επεκτείνει επίσης τις υποχρεώσεις, την παρακολούθηση και τις κυρώσεις για τα άτομα που υπόκεινται σε απέλαση, συμπεριλαμβανομένων παράλογων απαιτήσεων τις οποίες πολλές/οί δεν θα μπορούν να συμμορφωθούν, εάν δεν διαθέτουν για παράδειγμα ταυτοποιητικά έγγραφα ή μόνιμη κατοικία. Τα νέα μέτρα θα επιτρέπουν στις αρχές να πραγματοποιούν επιδρομές στο σπίτι του ατόμου ή σε «άλλους σχετικούς χώρους» και να κατάσχουν τα υπάρχοντά του, ανοίγοντας τον δρόμο για εκτεταμένη παρακολούθηση, αστυνόμευση που υπόκεινται σε διακρίσεις και πρακτικές κατηγοριοποίησης με βάση φυλετικά χαρακτηριστικά (profiling).
Θα επιτρέψει την αόριστη κράτηση ατόμων που αποτελούν απειλή για τη «δημόσια τάξη» ή τη «δημόσια ασφάλεια», παρακάμπτοντας την ποινική δικαιοσύνη, καθώς και τον περιορισμό των προσφυγών κατά των αποφάσεων απέλασης και την ανεξάρτητη παρακολούθηση της τήρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις διαδικασίες απέλασης. Παράλληλα, τα κράτη επιμένουν να αφήσουν ανοιχτό το ενδεχόμενο επιβολής περαιτέρω κυρώσεων, υποχρεώσεων και λόγων κράτησης στο εθνικό δίκαιο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπραγματεύεται επίσης τη θέση του σχετικά με την πρόταση, ανοίγοντας τον δρόμο για διαθεσμικές διαπραγματεύσεις τους επόμενους μήνες.
Οι υπουργοί Εσωτερικών κατέληξαν επίσης σε συμφωνία σχετικά με δύο προτάσεις που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση και αφορούν την έννοια της «ασφαλούς τρίτης χώρας» στο δίκαιο της ΕΕ για το άσυλο και τον κατάλογο της ΕΕ με τις «ασφαλείς χώρες προέλευσης». Η Διεθνής Αμνηστία προειδοποίησε ότι αυτές οι τρεις προτάσεις θα υπονομεύσουν σοβαρά το εδαφικό άσυλο στην Ευρώπη, καθώς και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
