ΘΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΠΟΤΕ ΠΛΗΡΩΣ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΑΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ;

Δημοσιεύθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2020, 11:31Εκτύπωση

Του Marco Peronlini, Διεθνής Αμνηστία

Πριν από ένα χρόνο, παρακολουθώντας τις διαμαρτυρίες των G7 στο Biarritz, παγιδεύτηκα και κρατήθηκα από την αστυνομία για πάνω από δύο ώρες κάτω από τον ήλιο. Την επόμενη μέρα, με έπνιξαν τα δακρυγόνα στη Bayonne. Αυτά που βίωσα στα νοτιοδυτικά της Γαλλίας αποτελούν μέρος μιας εκτεταμένης αστυνομικής και δικαστικής αντίδρασης στην ειρηνική διαμαρτυρία που είναι εμφανής όλο και περισσότερο σε πολλά μέρη της Ευρώπης.

Σίγουρα το 2019 ήταν μια αξιοσημείωτη χρονιά για τις διαδηλώσεις. Μαζικά κινήματα που απαιτούν κοινωνική, οικονομική και κλιματική δικαιοσύνη σάρωσαν τους δρόμους του Παρισιού, του Λονδίνου, των Βρυξελλών και πολλών άλλων πόλεων. Ορισμένα κράτη, όπως η Γαλλία, απάντησαν με λαστιχένιες σφαίρες και χειροβομβίδες δακρυγόνων που συχνά χρησιμοποιούσαν παράνομα εναντίον διαδηλωτών/ριών. Εισήχθη νέα νομοθεσία για πρόστιμα, σύλληψη και δίωξη ατόμων για απλή έκφραση των απόψεών τους. Ωστόσο, παρά τα μέτρα αυτά, φαινόταν ότι οι διαδηλωτές/ριες, ακόμα πιο θαρραλέα πάλευαν για να κάνουν τις φωνές τους να ακουστούν.

Οι ευρωπαϊκές αρχές όχι μόνο κατέστειλαν τις διαδηλώσεις το 2019, αλλά το 2020 χρησιμοποίησαν την πανδημία ως μέσο για την επιδίωξη ενός τρόπου αποσιώπησης των επικριτικών φωνών.
Marco Perolini

Αλλά μετά ήρθε η πανδημία του κορονοϊού και μαζί της, πολλά από τα δικαιώματα που θεωρούμε δεδομένα - όπως το δικαίωμα στη διαμαρτυρία - περιορίστηκαν. Ωστόσο, αν κοιτάξουμε προσεκτικά τόσο το 2019 όσο και το 2020, βλέπουμε ένα κοινό ενοχλητικό μοτίβο. Οι ευρωπαϊκές αρχές όχι μόνο κατέστειλαν τις διαδηλώσεις το 2019, αλλά το 2020 χρησιμοποίησαν την πανδημία ως μέσο για την επιδίωξη ενός τρόπου αποσιώπησης των επικριτικών φωνών.

Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε πριν λίγες μέρες από τη Διεθνή Αμνηστία διαπιστώνει ότι μια γενική απαγόρευση των διαμαρτυριών λόγω της καραντίνας στη Γαλλία, ήταν δυσανάλογη και είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες αδικαιολόγητα πρόστιμα. Όμως, οι περιορισμοί στις διαμαρτυρίες μετά την άρση των μέτρων καραντίνας στη Γαλλία ήταν απλώς μια συνέχιση ενός ενοχλητικού μοτίβου στο οποίο οι ειρηνικοί διαδηλωτές/ριες δέχονται επιθέσεις από την αστυνομία και το δικαστικό σύστημα. Χιλιάδες ειρηνικοί διαδηλωτές/ριες σαρώθηκαν από τη δρακόντεια καταστολή των διαδηλώσεων της Γαλλίας, όπου οι αρχές παρακινούν την αστυνομία να επιβάλει πρόστιμα, να κάνει αυθαίρετες συλλήψεις και να διώκει με τη βία τους διαδηλωτές/ριες με το πρόσχημα της τήρησης των μέτρων δημόσιας υγείας.

Μόνο το 2019, τα γαλλικά δικαστήρια καταδίκασαν περισσότερα από 21.000 άτομα για αδικήματα όπως η περιφρόνηση δημόσιων προσώπων και η οργάνωση διαμαρτυρίας χωρίς να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις κοινοποίησης. Αυτές οι συμπεριφορές δεν πρέπει ποτέ να ποινικοποιούνται.

Η καταστολή δεν συμβαίνει μόνο στη Γαλλία. Και η πανδημία δεν πρέπει να θεωρείται δικαιολογία για την καταστολή των διαδηλώσεων.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η μητροπολιτική αστυνομία επέβαλε τον περασμένο Οκτώβριο μια γενική απαγόρευση στις διαμαρτυρίες του κινήματος Extinction Rebellion, η οποία αργότερα κρίθηκε ως δυσανάλογη από το Ανώτατο Δικαστήριο. Εκατοντάδες ειρηνικοί διαδηλωτές/ριες συνελήφθησαν και διώχθηκαν ενώ η απαγόρευση ήταν σε ισχύ.

Οι ακτιβιστές/ριες του ίδιου κινήματος ένιωσαν επίσης το βαρύ χέρι της αστυνόμευσης στις Βρυξέλλες τον Οκτώβριο του 2019. Η αστυνομία χρησιμοποίησε παράνομη βία και περισσότεροι από 500 διαδηλωτές/ριες συνελήφθησαν και πολλοί άλλοι/ες τέθηκαν υπό διοικητική κράτηση.

Πέρυσι, ειρηνικοί διαδηλωτές/ριες παγιδεύτηκαν, τραυματίστηκαν και συνελήφθησαν στην Αυστρία, την Ελλάδα, την Ισπανία και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο κορονοϊός δεν διαταράσσει μόνο τη ζωή μας, αλλά αλλάζει επίσης ουσιαστικά το πλαίσιο στο οποίο οι άνθρωποι μπορούν νόμιμα να εκφράσουν τη διαφωνία τους συμμετέχοντας σε συλλογικές δράσεις.

Η αντιμετώπιση της πανδημίας μπορεί δικαίως να δικαιολογήσει περιορισμούς στα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος της ειρηνικής συνάθροισης. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, όταν οι επιχειρήσεις είναι κλειστές και η ελεύθερη κυκλοφορία περιορίζεται για να περιοριστεί η εξάπλωση μιας εξαιρετικά μεταδοτικής ασθένειας, είναι λογικό οι κυβερνήσεις να αναστέλλουν τις συγκεντρώσεις, συμπεριλαμβανομένων των διαμαρτυριών. Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να δώσει το πράσινο φως στις κυβερνήσεις να θεσπίσουν υπερβολικούς και δυσανάλογους περιορισμούς χωρίς τις απαραίτητες εκτιμήσεις και αιτιολογήσεις.

Οι γενικές απαγορεύσεις των διαδηλώσεων σπάνια δικαιολογούνται, ιδίως όταν άλλα μέτρα περιορισμού έχουν περιοριστεί. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, η κυβέρνηση απαγόρευσε τις διαμαρτυρίες στις οποίες συμμετείχαν περισσότερα από δέκα άτομα, αλλά επέτρεψε τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στις δημόσιες συγκοινωνίες και σε μέρη ανοιχτά για το κοινό. Ήταν σαφές ότι η κυβέρνηση είχε την πρόθεση να αποσιωπήσει τους διαδηλωτές/ριες και όχι να προστατεύσει τη δημόσια υγεία. Ως αποτέλεσμα δεκάδες διαδηλωτές/ριες δέχθηκαν πρόστιμα.

Ανώτατα δικαστήρια στη Γαλλία και τη Γερμανία καταδίκασαν παρόμοιες απαγορεύσεις, διαπιστώνοντας ότι οι αρχές ενήργησαν παράνομα.

Αυτό το καλοκαίρι σημειώθηκε επίσης έντονη αστυνόμευση των διαμαρτυριών του κινήματος Black Lives Matter σε όλη την Ευρώπη, με διαδηλωτές/ριες στο Λονδίνο να δέχονται έφοδο με άλογα και να περιορίζονται.

Ο κίνδυνος είναι ότι τώρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την πανδημία ως δικαιολογία για να περιορίσουν περαιτέρω τα δικαιώματα και να καταπνίξουν τους αντιφρονούντες.
— Marco Perolini

Στην Πολωνία, αξιωματούχοι επιβολής του νόμου έχουν χρησιμοποιήσει την πανδημία ως δικαιολογία για να επιβάλουν πρόστιμα στους διαδηλωτές/ριες, ακόμη και όταν συμμορφώνονταν με τους περιορισμούς για τη δημόσια υγεία, όπως το να φορούν μάσκες και να τηρούν αποστάσεις.

Οι ευρωπαϊκές αρχές διαθέτουν πολλά όπλα για να καταστείλουν τις διαδηλώσεις. Οι ευρωπαϊκές αστυνομικές δυνάμεις συχνά φέρουν επικίνδυνα όπλα, όπως λαστιχένιες σφαίρες και χειροβομβίδες δακρυγόνων, και οι εισαγγελείς και τα δικαστήρια χρησιμοποιούν ασαφείς νόμους για να αποσιωπήσουν την ειρηνική διαφωνία.

Η άσκηση κριτικής στις κυβερνητικές αποφάσεις και η ειρηνική διαμαρτυρία αποτελούν ζωτικό μέρος μιας υγιούς ελεύθερης κοινωνίας. Προσφέρουν διέξοδο στους ανθρώπους για να εκφράσουν τις ελπίδες τους για το μέλλον και να απαιτήσουν έναν καλύτερο κόσμο.

Κανείς και καμία δεν πρέπει να δέχεται βία ή να εκφοβίζεται για να μη διαμαρτυρηθεί.

Πριν από την πανδημία οι συλλήψεις και οι διώξεις ειρηνικών διαδηλωτών/ριών αποτελούσαν αποτρεπτικό παράγοντα για πολλούς διαδηλωτές/ριες. Ο κίνδυνος είναι ότι τώρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την πανδημία ως δικαιολογία για να περιορίσουν περαιτέρω τα δικαιώματα και να καταπνίξουν τους αντιφρονούντες.

ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΔΩΡΕΑ
Υπερασπίσου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στήριξε την ανεξαρτησία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.