ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΑ ΦΕΤΙΝΑ ΟΣΚΑΡ

Αμέσως μετά το μεγαλύτερο γεγονός της showbiz του έτους, διερευνάμε τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων τριών κινηματογραφικών ταινιών που ήταν προτεινόμενες για βραβεία Oscar - και βρίσκουμε έμπνευση ακτιβισμού σε κάποιες λιγότερο πιθανές περιοχές.

Vice

H ταινία Vice έχει ως πρωταγωνιστή έναν σχεδόν αγνώριστο Christian Bale ως τον Dick Cheney, τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, η επιρροή του οποίου στην εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003 εξακολουθεί να έχει παγκόσμιες επιπτώσεις. Ο Cheney έγινε γνωστός για τη λεκτική του υποστήριξη στα βασανιστήρια, τις έκτακτες παραδόσεις και την παρατεταμένη αυθαίρετη κράτηση εκατοντάδων ανδρών στο Κόλπο του Γκουαντάναμο – στην ουσία όλες τις πιο τρομερές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της εποχής του Bush .

Στο Vice, βλέπουμε τον Cheney και τους συναδέλφους του να συζητούν για την υποβολή των κρατουμένων σε θέσεις υποταγής, σε εγκλεισμό και σε εικονικό πνιγμό - όλες τις μορφές βασανιστηρίων που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ στο πλαίσιο του λεγόμενου "πολέμου κατά της τρομοκρατίας". Τα βασανιστήρια απαγορεύονται αυστηρά στο πλαίσιο της διεθνούς (και αμερικανικής εγχώριας) νομοθεσίας, αλλά στο Vice ο Cheney τα περιγράφει ως "ανοιχτά σε διάφορες ερμηνείες". Πρόκειται για μια ψυχρή ματιά στις καταστροφικές συνέπειες που προκύπτουν όταν μερικοί άνθρωποι στην εξουσία παρακάμπτουν τον νόμο και αγνοούν πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο λεγόμενος "πόλεμος κατά της τρομοκρατίας" και η εισβολή στο Ιράκ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν σοβαρές συνέπειες. Η Διεθνής Αμνηστία τεκμηρίωσε πρόσφατα πως η εισβολή και τα επακόλουθά της πλημμύρισαν τη χώρα με όπλα, εκατοντάδες χιλιάδες των οποίων εξαφανίστηκαν και κατέληξαν στα χέρια ομάδων όπως το IS. Οι Ιρακινοί ζουν με την καθημερινή απειλή θανάσιμης βίας. Και το Γκουαντάναμο παραμένει ανοιχτό - την περασμένη χρονιά η Αμνηστία επεσήμανε την υπόθεση του Toffiq al-Bihani, που κρατούνταν στο Γκουαντάναμο χωρίς κάποια κατηγορία ή δίκη από τις αρχές του 2003. Η κωμική ματιά του Vice σηματοδοτεί ότι δεν αντιμετωπίζει σοβαρά, στην πραγματικότητα, τα ζητήματα που εγείρονται από το κεντρικό θέμα της ταινίας. Η ταινία χρησιμεύει ωστόσο ως έντονη υπενθύμιση ότι κανένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπους δεν έχει προσαχθεί στη δικαιοσύνη για βασανιστήρια και εγκλήματα πολέμου.

Black Panther

Ο Black Panther  είναι μια από τις ταινίες υπερηρώων με τις υψηλότερες εισπράξεις όλων των εποχών. Εκτός από το γεγονός ότι είναι η πρώτη ταινία υπερηρώων του Χόλιγουντ, η οποία περιλαμβάνει κυρίως ένα cast Αφροαμερικάνων ηθοποιών, συμπεριλαμβανομένων τεράστιων αστέρων όπως οι Lupita Nyong'o και Chadwick Boseman, η ταινία είναι σημαντική για τον τρόπο με τον οποίο ασχολείται με θέματα όπως ο ρατσισμός, η καταπίεση και η αποικιοκρατία.

Ο Black Panther διηγείται την ιστορία του φανταστικού αφρικανικού έθνους της Wakanda, το οποίο έχει μια σπάνια και αξιοσημείωτη ουσία, το vibranium, που οι ηγέτες της χρησιμοποιούν για να δημιουργήσουν ανώτερη τεχνολογία. Για να μην τραβήξει την προσοχή των εν δυνάμει αποικιοκρατών, η Wakanda αναπτύσσει μια συσκευή κάλυψης υψηλής τεχνολογίας που την κάνει να δείχνει φτωχή - αξιοποιώντας τη δυτική άγνοια και τις προκαταλήψεις για την Αφρική για να προστατευθεί.

Όταν ο βασιλιάς Τσαχλά της Wakanda πηγαίνει στον ΟΗΕ για να πει σε άλλα έθνη ότι θέλει να μοιραστεί την τεχνολογία και τις πηγές της χώρας του με τον κόσμο, ένας λευκός άνδρας με κοστούμι απαντά περιφρονητικά: "Τι μπορούν να προσφέρουν οι Wakanda στον κόσμο;" Αυτό αντικατοπτρίζει τις προκαταλήψεις για τις αφρικανικές χώρες που εξακολουθούν να είναι πανταχού παρούσες - θυμηθείτε όταν ο Πρόεδρος Trump κάλεσε τα αφρικανικά κράτη "shithole" έθνη.

Με την αστυνομική βία στις ΗΠΑ να απειλεί εκατοντάδες ζωές Αφροαμερικανών κάθε χρόνο, ο Black Panther προσφέρει μια εναλλακτική ματιά του Χόλιγουντ για την αφροαμερικάνικη κουλτούρα, απαλλαγμένη από καταπίεση και κουραστικά στερεότυπα. Η Wakanda μπορεί να είναι ένα πλασματικό μέρος, αλλά εκτός μεγάλης οθόνης δεν λείπουν οι μαύροι ακτιβιστές που ενεργούν ηρωικά κάθε μέρα για να υπερασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από τον Πρεσβευτή Συνείδησης της Διεθνούς Αμνηστίας Colin Kaepernick, που τιμάται για τις ειρηνικές του διαδηλώσεις στα παιχνίδια NFL, μέχρι τους γενναίους/ες νέους/ες που αγωνίζονται ενάντια στον ρατσισμό στη Βραζιλία, η Διεθνής Αμνηστία είναι υπερήφανη που δουλεύει μαζί με ένα πλήθος πραγματικών υπερήρωων.

Isle of Dogs

Η τελευταία ταινία του Wes Anderson δείχνει, μέσα από τα όμορφα κινούμενα σχέδια, πώς οι ηγέτες μπορούν να στρέψουν το μίσος και το φόβο μιας μειοψηφίας ώστε να υπηρετήσει τους δικούς της σκοπούς. Στο Isle of Dogs, ο διεφθαρμένος δήμαρχος Kobayashi εκδιώκει όλα τα σκυλιά στο Trash Island, μια άθλια τοποθεσία γεμάτη σκουπίδια, όπου αναγκάζονται να αγωνιστούν για τον έλεγχο των τροφίμων, της επικράτειας και των πόρων. Πολλά από αυτά αρρωσταίνουν και πεθαίνουν.

Η σκληρή απόφαση του Δημάρχου έρχεται ως απάντηση σε ένα ξέσπασμα σκυλίσιας γρίπης, την οποία χρησιμοποιεί για να δαιμονοποιήσει ολόκληρο τον πληθυσμό των σκύλων. Όταν ένας καθηγητής βρίσκει θεραπεία για την ασθένεια, ο Kobayashi τον τοποθετεί σε κατ' οίκον περιορισμό και τελικά τον σκοτώνει.

Καταπολέμηση της διαφωνίας, καταπίεση των αντιφρονούντων, δίωξη των πολιτικών αντιπάλων ... Το Isle of Dogs είναι μια «σκυλίσια αναπαράσταση» της ανησυχητικής επικράτησης των ηγετών που εκμεταλλεύονται τη ξενοφοβία και τον φόβο και προκαλούν τόσα πολλά δεινά στον κόσμο

Ο Kobayashi θα ταίριαζε καλά δίπλα σε ηγέτες όπως οι Trump, Putin, Duterte και Bolsonaro, οι οποίοι, όλοι, έχουν αναδειχθεί στην εξουσία χρησιμοποιώντας την πολιτική της δαιμονοποίησης. Και το τοπίο των σκουπιδιών που κατοικούν τα σκυλιά φαίνεται ιδιαίτερα δυσοίωνο σε μια εποχή που ο πλανήτης βρίσκεται υπό πρωτοφανή απειλή από τη ρύπανση και την αλλαγή του κλίματος.

Αλλά δεν είναι όλα τα νέα κακά - στο τέλος της ταινίας ο Kobayashi φυλακίζεται, χάρη στο ακούραστο έργο δύο ακτιβιστών/στριών που ονομάζονται Atari και Tracey. Μερικές φορές μπορούμε να βρούμε έμπνευση σε απίθανες περιοχές. Για μερικά παραδείγματα μέσα από την πραγματική ζωή για το πώς οι ζωές αλλάζουν μέσα από τον ακτιβισμό, δείτε τη σελίδα Impact (Επίδραση) της Διεθνούς  Αμνηστίας.