ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ, ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ

Δημοσιεύθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2017, 11:38Εκτύπωση

 

 

*Από τον Matt Wells, Ανώτερο Σύμβουλο για την Διαχείριση Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Μια βιομηχανία δολοφονίας ευδοκιμεί σε βάρος των φτωχών που ζουν σε αστικές περιοχές. Οι οικογένειες με τις οποίες μιλήσαμε χαρακτήρισαν επανειλημμένα τον “πόλεμο κατά των ναρκωτικών” ως “πόλεμο κατά των φτωχών”». 

Καθώς η Analyn* ετοίμαζε γάλα για το βρέφος της, άκουσε κάποιον να χτυπάει την πόρτα. Ένας από τους φίλους του συζύγου της απάντησε. Τον άκουσε να λέει: «Κύριε, σας παρακαλώ μην. Δεν υπάρχει τίποτα εδώ» – και μετά άκουσε έναν πυροβολισμό. Η αστυνομία εισέβαλε στο σπίτι, πυροβολώντας και σκοτώνοντας 4 ακόμη άνδρες, συμπεριλαμβανομένου του άντρα της. 

Οι αστυνομικοί εξανάγκασαν την Analyn να φύγει από το σπίτι της και μετά το έψαξαν. Όταν επέστρεψε, ώρες αργότερα, το σπίτι της ήταν κατεστραμμένο, με το αίμα ακόμη υγρό πάνω στο κρεβάτι στο οποίο κοιμόταν ο σύζυγός της. Η Analyn εργάζεται ως πωλήτρια και αγωνίζεται να επιβιώσει με το πενιχρό εισόδημά της και μας είπε ότι η αστυνομία έκλεψε τα πράγματά της, τα χρήματα που έπρεπε να καταβάλλει στο αφεντικό της και τα χρήματα που είχε βάλει στην άκρη για να πληρώσει το λογαριασμό του ηλεκτρικού. Οι αστυνομικοί πήραν επίσης τα καινούρια παπούτσια που είχε αγοράσει για ένα από τα τρία της παιδιά.

Ακούσαμε την ιστορία της πολλές φορές όταν ερευνούσαμε τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» του προέδρου Rodrigo Duterte. Σε όλη τη Μανίλα, την επαρχία Σεμπού και το Μιντανάο, καταγράψαμε 33 περιστατικά στα οποία σκοτώθηκαν 59 άνθρωποι. Περιέργως, παρόμοιες εκθέσεις της αστυνομίας περιγράφουν φερόμενους εμπόρους ναρκωτικών να αντιστέκονται βίαια στη σύλληψη τους, αναγκάζοντας έτσι την αστυνομία να ανοίξει πυρ εναντίον τους. Αντίθετα, αξιόπιστες μαρτυρίες δείχνουν ότι η αστυνομία συχνά σκοτώνει ανθρώπους εν ψυχρώ, ενώ εκείνοι ικετεύουν για τη ζωή τους.

Οι περισσότερες από 7.000 δολοφονίες, έως και σήμερα, έχουν πλήξει σε συντριπτικό βαθμό τους φτωχούς κατοίκους των αστικών περιοχών. Η αστυνομία και οι πληρωμένοι δολοφόνοι έχουν «χτίσει» μια οικονομία πάνω στις εξωδικαστικές εκτελέσεις. Μάρτυρες και μέλη οικογενειών μας είπαν επανειλημμένα ότι η αστυνομία έκλεψε χρήματά και άλλα πολύτιμα αντικείμενα από το σπίτι τους καθώς και τις βέρες από τα δάχτυλα των θανόντων.

Σε μια πλωτή παραγκούπολη στην επαρχία Σεμπού, οι αστυνομικοί, αποτυγχάνοντας μάλλον  να βρουν κάποιο αντικείμενο αξίας, έκλεψαν ένα άγαλμα της Παρθένου Μαρίας από έναν οικογενειακό βωμό – αφού προηγουμένως κυνήγησαν, πυροβόλησαν και σκότωσαν έναν άοπλο άντρα κατά τη διάρκεια αστυνομικής επιχείρησης.

Πληρωμένοι δολοφόνοι

Ακόμη χειρότερα, ένα αστυνομικός μίας δίωξης ναρκωτικών στη Μανίλα μας είπε ότι οι αστυνομικοί πληρώνονται κάτω από το τραπέζι για να σκοτώσουν φερόμενους εμπόρους ναρκωτικών, με τις αμοιβές τους να κυμαίνονται από 8.000 έως και 15.000 πέσος ανάλογα με το στόχο. Οι αστυνομικοί δεν πληρώνονται για τη σύλληψη, έχοντας έτσι ένα κίνητρο για να σκοτώνουν. Ο αστυνομικός αποκάλυψε επίσης ότι πως ορισμένα γραφεία τελετών τους πληρώνουν για κάθε πτώμα που τους φέρνουν – εξαθλιώνοντας έτσι κι άλλο τις ήδη φτωχές οικογένειες οι οποίες πρέπει να δανειστούν χρήματα για να πάρουν τη σορό των αγαπημένων τους.

Η έρευνά μας δείχνει επίσης ότι πολλές από τις δολοφονίες από άγνωστους εκτελεστές συντελούνται στην πραγματικότητα με άμεση εμπλοκή της αστυνομίας. Κατά καιρούς, οι αστυνομικοί μεταμφιέζονται ως αυτόκλητοι τιμωροί για να αποφύγουν την καχυποψία του κόσμου σχετικά με κάποια συγκεκριμένη δολοφονία. Οι αστυνομικοί είναι περισσότερο πιθανό να σκοτώσουν γυναίκες, όταν είναι ντυμένοι τιμωροί, παρά κατά τη διάρκεια μίας επίσημης αστυνομικής έρευνας, μας ανέφερε ο αστυνομικός.

Δύο πληρωμένοι δολοφόνοι μας αποκάλυψαν ότι το αφεντικό τους είναι εν ενεργεία αστυνομικός και ότι παίρνουν 5.000 πέσος για τη δολοφονία κάποιου φερόμενου ως χρήστη ναρκωτικών και 10.000- 15.000 πέσος για τη δολοφονία κάποιου «εμπόρου ναρκωτικών». Πριν τον Duterte, είπαν, είχαν μια ή δύο «δουλειές» το μήνα. Τώρα έχουν 3-4 κάθε εβδομάδα.

Ο πρόεδρος Duterte εξελέγη με βάση την υπόσχεση ότι θα είναι υπέρμαχος των φτωχών και ότι θα μειώσει τις διαρκείς ανισότητες που έχουν στιγματίσει τις Φιλιππίνες. Αντ’ αυτού, μια βιομηχανία δολοφονίας ακμάζει εις βάρος των φτωχών

που ζουν σε αστικές περιοχές. Οι οικογένειες με τις οποίες μιλήσαμε χαρακτήρισαν επανειλημμένα τον “πόλεμο κατά των ναρκωτικών” ως “πόλεμο κατά των φτωχών.

Η Analyn είπε πως ο σύζυγός της δεν είχε σχέση με εμπόριο ναρκωτικών, αλλά ότι είχε φίλους που είχαν, γεγονός που πιστεύει ότι μπορεί να οδήγησε στην επιχείρηση της αστυνομίας. Στην περιοχή της, είπε, έχουν σκοτωθεί πολλοί άλλοι, αντιπαραθέτοντας την εμπειρία της με τους πλουσιότερους οι οποίοι χαίρουν άλλης μεταχείρισης:
 

Οι πλούσιοι φυλακίζονται και μετατρέπονται σε μάρτυρες. Πώς γίνεται να σκοτώνονται οι φτωχοί; Στη γειτονιά μας… συνήθως σκοτώνουν εκείνους που έχουν οικογένειες – ανθρώπους που πουλάνε για να έχουν λίγα παραπάνω χρήματα. Αν οι άνθρωποι είχαν άλλες ευκαιρίες, δεν θα πουλούσαν [ναρκωτικά].

— Analyn

Αλλαγή στρατηγικής

Στις 30 Ιανουαρίου, ο αρχηγός της Εθνικής Αστυνομίας των Φιλιππίνων, Ronald dela Rosa, ανακοίνωσε ότι θα καταργηθούν οι μονάδες δίωξης ναρκωτικών, έπειτα από την αναταραχή που προκάλεσε η δολοφονία ενός Κορεάτη επιχειρηματία. Τη δήλωσή του dela Rosa ακολούθησε συνέντευξη τύπου στην οποία ο Duterte δήλωσε ότι η Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών των Φιλιππίνων (PDEA) θα αναλάμβανε την ηγεσία των επιχειρήσεων, υποσχόμενος να συνεχίσει την εκστρατεία του κατά των ναρκωτικών μέχρι το τέλος της θητείας του – ενώ είχε αρχικά δηλώσει ότι η εκστρατεία θα ήταν εξάμηνη.

Αυτή η αλλαγή αρμοδιοτήτων σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών πρέπει να συνδυαστεί με μία ριζική αλλαγή στρατηγικής – από μία στρατηγική που βασίζεται στην τιμωρία και στη βία σε μία που θα βασίζεται στη προστασία της υγείας και στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των προτύπων για τη νόμιμη χρήση βίας.

Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των γειτονικών χωρών των Φιλιππίνων, έχουν επιχειρήσει μια σκληρή προσέγγιση κατά των ναρκωτικών. Τέτοιες τακτικές έχουν αποδειχθεί επανειλημμένα ανεπιτυχείς, καταστρέφοντας ζωές, ενώ αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν ριζικά το πρόβλημα της χρήσης και του εμπορίου ναρκωτικών. Η εξαθλίωση και οι πολλαπλές εκφάνσεις της αποτελούν ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, χωρίς τη χρήση βίας.

Πρέπει επίσης να αποδοθούν ευθύνες στους δράστες και δικαιοσύνη για τους ανθρώπους σαν την Analyn οι οποίοι έχουν δει τους αγαπημένους τους να δολοφονούνται μπροστά τους, καθώς η αστυνομία «φύτευε» ενοχοποιητικά αποδεικτικά στοιχεία και έκλεβε τα σπίτια τους. Η ατιμωρησία των αστυνομικών δυνάμεων, η οποία ενθαρρύνεται από τις δηλώσεις του πρόεδρου Duterte, έχει τροφοδοτήσει μαζικές δολοφονίες. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης πρέπει να συστήσει επειγόντως ειδική επιχειρησιακή ομάδα στο πλαίσιο της Εθνικής Υπηρεσίας Ερευνών για τη διεξαγωγή ανεξάρτητων και αποτελεσματικών ερευνών σχετικά με τις εξωδικαστικές εκτελέσεις, με στόχο να διωχθούν ποινικά όλοι οι υπεύθυνοι, ανεξάρτητα από το βαθμό ή τη θέση τους. 

* Το πραγματικό όνομα της Analyn έχει αλλάξει για την προστασία της ταυτότητάς τους.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Rappler.com.

ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΔΩΡΕΑ
Υπερασπίσου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στήριξε την ανεξαρτησία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.