ΙΤΑΛΙΑ: «ΙΣΤΟΡΙΚΗ» ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΤΟΧΥΡΩΝΕΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
23 Φεβρουαρίου 2012
Ιταλία: «Ιστορική» απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου κατοχυρώνει τα δικαιώματα των μεταναστών
Την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2012 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απεφάνθη ότι η Ιταλία παραβίασε τις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκδιώκοντας αφρικανούς μετανάστες και αιτούντες άσυλο στην ανοιχτή θάλασσα, απόφαση την οποία η Διεθνής Αμνηστία χαιρέτισε ως ιστορική.
Στη εν λόγω υπόθεση, «Hirsi Jamaa and Others v. Italy» το Δικαστήριο εξέτασε τη δεινή θέση 24 ανθρώπων από τη Σομαλία και την Ερυθραία που ήταν ανάμεσα σε περισσότερους από 200 ανθρώπους που αναχαιτίστηκαν στη θάλασσα από τις ιταλικές αρχές το 2009 και εξαναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη Λιβύη, τη χώρα από όπου είχαν ξεκινήσει.
Η πράξη αυτή παραβίασε διεθνείς υποχρεώσεις για τη μη επιστροφή ατόμων σε χώρες όπου διατρέχουν κίνδυνο παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
«Η ιστορική αυτή απόφαση είναι μια ετυμηγορία που καταδικάζει τη προθυμία της Ιταλίας να συνεργαστεί με την κυβέρνηση του συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι στη Λιβύη, η οποία ήταν γνωστό ότι προέβαινε σε συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε ο Σερίφ Ελσαγιέντ-Άλι, επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών.
«Η απόφαση ενισχύει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλη την Ευρώπη και κατοχυρώνει διεθνείς νομικές διασφαλίσεις για τους μετανάστες και αιτούντες άσυλο».
Το δικαστήριο απεφάνθη ότι η Ιταλία παραβίασε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, καθότι εξέθεσε τους μετανάστες στον κίνδυνο να υποστούν κακομεταχείριση στη Λιβύη, καθώς επίσης και να επαναπατριστούν στη Σομαλία και την Ερυθραία.
Η Διεθνής Αμνηστία παρενέβη ως τρίτο μέρος στην υπόθεση, σε συνεργασία με το κέντρο AIRE και με τη Διεθνή Ομοσπονδία των Ενώσεων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (FIDH), επισημαίνοντας ότι οι πράξεις των ιταλικών αρχών εισήγαγαν μια πολιτική επαναπροωθήσεων που καταδικάστηκαν, εφόσον παραβιάζουν θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η απόφαση του Δικαστηρίου καθιερώνει την αρχή ότι οι κρατικές αρχές οφείλουν να συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακόμη κι όταν άτομα αναχαιτίζονται σε διεθνή ύδατα.
Στα άτομα που αναχαιτίζονται από κρατικές αρχές πρέπει να τους παρέχεται πρόσβαση σε εξατομικευμένες διαδικασίες, καθώς επίσης και η δυνατότητα να ασκούν έφεση κατά των αποφάσεων για επιστροφή τους στις χώρες προέλευσης. Το Δικαστήριο απεφάνθη ότι τέτοιες απομακρύνσεις οι οποίες διεξάγονται εκτός εθνικών εδαφών συνιστούν συλλογική απέλαση.
«Κράτη τα οποία αναχαιτίζουν άτομα έξω από τα χωρικά τους ύδατα δεν μπορεί να λειτουργούν μέσα ένα νομικό κενό», δήλωσε ο Σερίφ Ελσαγιέντ-Άλι.
«Ακόμα και στην ανοιχτή θάλασσα εξακολουθούν να ισχύουν οι συνήθεις διεθνείς πρακτικές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της μη επαναπροώθησης, η οποία απαγορεύει την επιστροφή ανθρώπων σε χώρες όπου διατρέχουν τον κίνδυνο παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους».
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία νέες κυβερνήσεις έχουν αναλάβει τα ηνία τόσο στην Ιταλία όσο και στη Λιβύη.
Εντούτοις, η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει ότι στη Λιβύη οι μετανάστες από την Υποσαχάρια Αφρική εξακολουθούν να διατρέχουν τον κίνδυνο βασανιστηρίων ή άλλης μορφής κακομεταχείρισης, και πολλοί έχουν κρατηθεί αυθαίρετα βάσει του νομικού τους καθεστώτος στην εν λόγω χώρα. Επί του παρόντος και οι δύο κυβερνήσεις εγκαθιδρύουν ξανά δεσμούς συνεργασίας για σειρά θεμάτων, συμπεριλαμβανομένου και του ελέγχου της μετανάστευσης.
«Είναι λυπηρό το ότι μία από τις πρώτες κοινές αποφάσεις του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου και της νέας ιταλικής κυβέρνησης, αντί να απορρίπτει μια τέτοια συνεργασία, στην πραγματικότητα επαναδεσμεύει τις δύο χώρες για συνεργασία στο πεδίο του ελέγχου της μετανάστευσης», δήλωσε ο Σερίφ Ελσαγιέντ-Άλι.
«Οι αρχές οι οποίες κατοχυρώνονται με αυτή την απόφαση πρέπει να διέπουν οποιαδήποτε συνεργασία για τον έλεγχο της μετανάστευσης ανάμεσα στην ιταλική κυβέρνηση και τις νέες αρχές της Λιβύης».
