ΕΥΤΥΧΩΣ Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ
Στην καρδιά του καλοκαιριού στην Ελλάδα, χιλιάδες άνθρωποι καταφθάνουν κάθε μέρα. Άλλοι είναι τουρίστες, άλλοι είναι πρόσφυγες. Οι τουρίστες έρχονται από επιλογή, οι πρόσφυγες έρχονται κυνηγημένοι/ες, διωγμένοι/ες, βίαια εκτοπισμένοι/ες. Οι τουρίστες χαίρονται, οι πρόσφυγες αγωνιούν. Οι τουρίστες ταξιδεύουν νόμιμα και με ασφάλεια, οι πρόσφυγες, μην έχοντας καμία επιλογή νόμιμης και ασφαλούς διόδου, αναγκάζονται να μπλέξουν με κυκλώματα διακίνησης, πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης, εκβιασμών, κακομεταχείρισης, βιασμού, χάνουν την ελευθερία τους ή ακόμα και τη ζωή τους στη θάλασσα και τη στεριά.
Οι πρόσφυγες που φτάνουν στην Ελλάδα είναι από τη Συρία, το Αφγανιστάν, την Ερυθραία, το Σουδάν, τη Σομαλία και άλλες χώρες. Πρόσφυγες όλων των ηλικιών, από βρέφη μέχρι πολύ ηλικιωμένοι, οικογένειες αλλά και άνθρωποι μόνοι, ασυνόδευτοι ανήλικοι. Πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν και να αφήσουν πίσω τους τα πάντα, προσπαθώντας να γλιτώσουν από πολέμους, ένοπλες επιθέσεις, διώξεις, βασανιστήρια και άλλες κατάφωρες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι τόσο μεγάλο το αδιέξοδο και η απελπισία των προσφύγων που δεν τους σταματά κανένα σύνορο, κανένας φράχτης, καμία περιπολία. Φτάνοντας όμως στην Ελλάδα πέφτουν πάνω σε ένα νέο αδιέξοδο, σε ένα αποτυχημένο σύστημα ασύλου, σε ένα σχεδόν ανύπαρκτο σύστημα πρώτης υποδοχής και φιλοξενίας, σε μια παρατεταμένη ανθρωπιστική κρίση. Ακόμα και αν μπορούσαν να καταθέσουν αίτημα ασύλου, ακόμα και αν τους χορηγούσαν το καθεστώς του πρόσφυγα ή της επικουρικής προστασίας, δεν θα λάμβαναν καμία άλλη υποστήριξη από το ελληνικό κράτος, και για το λόγο αυτό απλά θέλουν να φύγουν από την Ελλάδα.
Ευτυχώς όμως η αλληλεγγύη δεν πάει διακοπές. Στα νησιά αλλά και στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας διάφορες ελπιδοφόρες κινήσεις αλληλέγγυων και οργανώσεων προσφέρουν αξιοθαύμαστο έργο σε καθημερινή βάση, προσπαθώντας να καλύψουν το κενό που υπάρχει λόγω της αδυναμίας, της ανικανότητας ή και της αδιαφορίας των αρχών και του κράτους. Το ίδιο και στην καρδιά της Αθήνας, στο Πεδίο του Άρεως, όπου εκατοντάδες πρόσφυγες, μετανάστες και μετανάστριες, από το Αφγανιστάν και αλλού, έχουν δημιουργήσει έναν άτυπο καταυλισμό από τα μέσα Ιουλίου και προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα κάπως. Ευτυχώς δεν είναι μόνοι και μόνες. Κάποια αλληλέγγυα άτομα είναι δίπλα τους πάντα και στηρίζουν, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά να οργανώσουν τη δουλειά που θα έπρεπε να κάνει το κράτος, ακόμα και τις Κυριακές που ο τόπος βράζει κι οι παραλίες γεμίζουν. Την Κυριακή 26 Ιουλίου μιλήσαμε με κάποια από αυτά τα άτομα και μένουμε με τις καλύτερες εντυπώσεις.
Διαβάζουμε καταρχάς την ανακοίνωση του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων όπου καταγράφονται οι ανάγκες των ατόμων που ζουν στον καταυλισμό και μαζεύουμε κάποια είδη πρώτης ανάγκης για να συνεισφέρουμε κι εμείς. Πηγαίνουμε να τα παραδώσουμε στο Στέκι Μεταναστών στα Εξάρχεια. Η διαδικασία είναι πολύ οργανωμένη, υπάρχει πίνακας που ενημερώνεται συνεχώς με τις ανάγκες των προσφύγων και διαφορετικοί χώροι όπου οι αλληλέγγυοι/ες τακτοποιούν τα διάφορα είδη: ρούχα, νερά, τρόφιμα, είδη ατομικής υγιεινής. Απέναντι, στο κηπάκι της Τσαμαδού, γίνεται ακόμα μια συντονιστική συνάντηση.
Στη συνέχεια μπαίνουμε μέσα στο Πεδίο του Άρεως και φτάνουμε στο κέντρο του άτυπου καταυλισμού, όπου έχει στηθεί κάτι σαν γραφείο συντονισμού με εθελοντές και εθελόντριες που καταγράφουν τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους, διανέμουν την ανθρωπιστική βοήθεια και προσπαθούν να επιλύουν τα προβλήματα που υπάρχουν. Πίσω από το γραφείο αυτό, έχει στηθεί μια σκηνή όπου συγκεντρώνονται τα πράγματα που φέρνει ο κόσμος επιτόπου, ο αλληλέγγυος κόσμος που δεν σταματά ποτέ να περνά και να φέρνει ό,τι μπορεί. Ευγενικοί και πρόθυμοι, μας μιλούν δύο ακτιβιστές αυτού του συντονιστικού: ο Ναντίρ από την Αφγανική Κοινότητα Ελλάδας κι ο Μαχμούντ από την οργάνωση Almasar.
«Αυτή τη στιγμή είναι όλοι Αφγανοί εδώ, μερικοί φεύγουν, μερικοί έρχονται, αλλά συνεχώς αυξάνονται οι αριθμοί. Τώρα είναι 450 άτομα, πολλά παιδιά, δεν υπάρχουν καν αρκετές σκηνές για να κοιμούνται όλοι μέσα, παραμένουν τα προβλήματα έλλειψης πόσιμου νερού και τουαλετών, χρειάζονται συνεχώς τρόφιμα και ιατρική φροντίδα», μας λέει ο Ναντίρ. «Καταγράψαμε με λεπτομέρεια όλους τους ανθρώπους και αριθμήσαμε όλες τις σκηνές, έτσι ώστε να μοιράζεται η βοήθεια πιο εύκολα και πιο γρήγορα. Προσπαθήσαμε επίσης να κάνουμε καταγραφή των προβλημάτων υγείας του πληθυσμού και της ηλικίας των ανήλικων παιδιών επειδή υπάρχουν μεγάλες ανάγκες. Τα κυριότερα προβλήματα υγείας είναι διαρροϊκά σύνδρομα και πυρετοί, και επιπλέον προβλήματα κάποιων εγκύων γυναικών αλλά και μερικών παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 που χρειάζονται ινσουλίνη κάθε μέρα αλλά δεν έχουν για κάθε μέρα. Υπάρχουν επίσης κάποια παιδιά με σύνδρομο down», μας ενημερώνει ο Μαχμούντ.
«Όλοι θέλουν να φύγουν από την Ελλάδα, μένουν εδώ μόνο προσωρινά μέχρι να βρουν τρόπο να φύγουν. Και καθημερινά έρχονται κι άλλοι από τα νησιά. Εμείς καταγράφουμε συνεχώς ώστε να έχουμε ακριβή εικόνα. Αυτή τη στιγμή στα νησιά υπάρχουν γύρω στα 5.000 – 6.000 άτομα. Πρέπει η κυβέρνηση να κάνει κάτι γι’ αυτό. Να δώσει λύση για τα χαρτιά και για τον χώρο, δεν πρέπει ένας δημόσιος χώρος σαν το Πεδίο του Άρεως να μετατρέπεται σε καταυλισμό προσφύγων», σημειώνει ο Ναντίρ. «Πρέπει κατ’ αρχήν να παρθεί κάποια απόφαση κεντρικά και μετά να πληροφορηθεί ο κόσμος για το ποιες δυνατότητες έχει. Μερικοί μπορεί να θέλουν να πάρουν άσυλο στην Ελλάδα γιατί τουλάχιστον θα έχουν μια νομιμότητα κίνησης. Σε κάθε περίπτωση πρέπει οι άνθρωποι και οι συλλογικότητες που βοηθούν ενεργά στο πεδίο εδώ να κληθούν από τις αρμόδιες αρχές να ενημερώσουν για τις ανάγκες των προσφύγων και να προτείνουν λύσεις», συμπληρώνει ο Μαχμούντ.
Ευχαριστούμε θερμά τον Ναντίρ και τον Μαχμούντ, και φεύγοντας βλέπουμε άλλη μια δράση αλληλεγγύης: μια ομάδα του Δικτύου Εθελοντών της «Θετικής Φωνής», του «Προμηθέα» και της «Checkpoint» έχει έρθει για καθαρισμό της περιοχής.
Οι πρόσφυγες δεν θα σταματήσουν να έρχονται κατά χιλιάδες, αφού πόλεμοι και βίαιες καταστάσεις ταλανίζουν πολλά μέρη του πλανήτη. Γι' αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν επαρκείς και αξιοπρεπείς υποδομές πρώτης υποδοχής και φιλοξενίας, κι αυτό προφανώς είναι ευθύνη του κράτους, στην οποία δυστυχώς το ελληνικό κράτος δεν ανταποκρίνεται αυτή τη στιγμή. Αλλά και γενικότερα για τα Ευρωπαϊκά κράτη, όπως τόνισε πάλι πρόσφατα η Διεθνής Αμνηστία: «Σε απάντηση σε μια συνεχώς διογκούμενη παγκόσμια κρίση προσφύγων, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ανοίξουν πιο ασφαλείς και νόμιμες οδούς για τους πρόσφυγες που προσπαθούν να εισέλθουν στην Ευρώπη. Θα πρέπει να ξεκινήσουν με τη σημαντική αύξηση της επανεγκατάστασης και τη δημιουργία χώρων υποδοχής για τους πρόσφυγες.»
Δίκτυο για τα Δικαιώματα των Προσφύγων και των Μεταναστών/ριων της Διεθνούς Αμνηστίας
Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015
*Ευχαριστούμε το φωτογράφο Άγγελο Καλοδούκα για την ευγενική παραχώρηση των φωτογραφιών
