COP29: ΟΙ ΗΓΕΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΕΣΜΕΥΤΟΥΝ ΓΙΑ ΔΙΚΑΙΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΗ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

Οι ηγέτες της COP29 πρέπει να ακούσουν τα αιτήματα για κλιματική δικαιοσύνη, θέτοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο όλων των διαδικασιών για τη λήψη αποφάσεων, και να δεσμευτούν για τη μαζική αύξηση της χρηματοδότησης του κλίματος με βάση τις ανάγκες και την πλήρη, γρήγορη, δίκαιη και χρηματοδοτούμενη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων σε όλους τους τομείς, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία ενόψει της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα στο Αζερμπαϊτζάν.

«Η παγκόσμια κλιματική κρίση αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα. Η ετήσια έκθεση εκπομπών του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι χωρίς σημαντικές αλλαγές, ο κόσμος βρίσκεται σε τροχιά καταστροφικής αύξησης κατά 2,6 έως 3,1°C αυτόν τον αιώνα. Εάν δεν αναλάβουμε σήμερα τολμηρή, αποφασιστική και συλλογική δράση, ο κόσμος του αύριο θα γίνεται όλο και πιο αβίωτος. Από την ξηρασία και τις πυρκαγιές μέχρι τις πλημμύρες και τις υπερφορτωμένες καταιγίδες, αυτές οι καταστροφικές αφύσικες καταστροφές έχουν γίνει πολύ συχνά τακτικό χαρακτηριστικό της ζωής των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Είναι βέβαιο ότι θα αυξηθούν σε κλίμακα, εμβέλεια και ένταση, θέτοντας τέλος σε πολύ περισσότερες ζωές, καταστρέφοντας τα μέσα διαβίωσης και τροφοδοτώντας πρωτοφανή επίπεδα λιμού και αναγκαστικής μετανάστευσης. Δεν είναι πολύ αργά για να αποτρέψουμε την ολική κλιματική κατάρρευση, αλλά δεν μπορούμε να χάσουμε ούτε ένα λεπτό ακόμα», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Τα κράτη πρέπει να βασιστούν στην απόφαση της COP28 και να δεσμευτούν για μια πλήρη, ταχεία, δίκαιη και χρηματοδοτούμενη κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Αυτό θα απαιτήσει μια συμφωνία με έναν στόχο εξαιρετικά μεγάλης κλίμακας χρηματοδότησης του κλίματος που θα συμβάλει στη χρηματοδότηση της δίκαιης μετάβασης σε οικονομίες μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε κράτη με χαμηλότερο εισόδημα - τουλάχιστον ένα τρισεκατομμύριο δολάρια ετησίως. Η σημερινή έλλειψη προόδου που σημειώνεται προς την κατεύθυνση της συμφωνίας για το θέμα αυτό είναι σοκαριστική. Ένα τρισεκατομμύριο δολάρια μπορεί να φαίνονται πολλά, όμως το κόστος για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το οικονομικό κόστος της διατήρησης του status quo είναι ανυπολόγιστο. Η μοίρα της ανθρωπότητας εξαρτάται από αυτό.

«Οι χώρες υψηλού εισοδήματος που φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κλιματική κρίση πρέπει να διαπραγματευτούν με καλή πίστη για την επίτευξη ενός φιλόδοξου και επαρκούς στόχου και να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Πρέπει επίσης να αυξήσουν σημαντικά τη χρηματοδότηση για την προσαρμογή στις σημαντικές κλιματικές βλάβες που είναι ήδη εδώ και θα επιδεινωθούν πολύ γρήγορα, καθώς και στο Ταμείο που αφορά την αντιμετώπιση Απωλειών και Ζημιών, ώστε να βοηθηθούν οι άνθρωποι που πλήττονται περισσότερο από τις επιπτώσεις της παγκόσμιας θέρμανσης».

Το Αζερμπαϊτζάν θα φιλοξενήσει την 29η Διάσκεψη των Συμβαλλόμενων Μερών (COP29) της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) στο Μπακού από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου. Περισσότερα από 190 μέρη της συνθήκης θα συζητήσουν θέματα όπως ένας νέος παγκόσμιος στόχος για τη χρηματοδότηση του κλίματος, στόχοι για τον τερματισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως μέσω της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων, δίκαιες μεταβάσεις σε οικονομίες μηδενικών εκπομπών άνθρακα και πώς να υποστηριχθούν μέτρα για τη μείωση των κλιματικών ζημιών και την αντιμετώπιση των αναπόφευκτων απωλειών και καταστροφών σε κράτη με χαμηλότερο εισόδημα που επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος των κλιματικών βλαβών, ενώ έχουν συμβάλλει λιγότερο στη δημιουργία τους.

Η Διεθνής Αμνηστία θα έχει αντιπροσώπους στην COP29 από τις 9 έως τις 24 Νοεμβρίου, οι οποίες/οι θα είναι διαθέσιμοι για συνεντεύξεις σχετικά με την ανάγκη να επικεντρωθούν οι αποφάσεις πάνω στη δράση για το κλίμα στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συνεχιζόμενη επίθεση της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν κατά της κοινωνίας των πολιτών.

«Υπό το πρίσμα της ανεπαρκούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Συμφωνία της Χώρας Υποδοχής, τα κράτη πρέπει επίσης να λάβουν μέτρα για την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και της ειρηνικής διαμαρτυρίας για όλες τις συμμετέχουσες και όλους τους συμμετέχοντες στην COP29 και να περιορίσουν την ολέθρια επιρροή από τους λομπίστες των ορυκτών καυσίμων που θα είναι πανταχού παρούσες/όντες στην COP. Το Αζερμπαϊτζάν έχει φρικτό ιστορικό όσον αφορά τον σεβασμό της ελευθερίας της έκφρασης και της διαφωνίας. Επομένως, είναι ακόμα πιο σημαντικό να προστατευθούν αυτά τα δικαιώματα στον επίσημο χώρο του ΟΗΕ. Τόσο η Γραμματεία της UNFCCC όσο και τα μέρη πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα από αυτά που έκαναν στα ΗΑΕ ή στην Αίγυπτο για να διασφαλίσουν την ασφάλεια, την προστασία και τα δικαιώματα όλων», δήλωσε η Agnès Callamard.

Τον Οκτώβριο του 2024, η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε ένα δελτίο συνηγορίας με συστάσεις για τα μέρη της UNFCCC και της Συμφωνίας του Παρισιού. Σύμφωνα με το παγκόσμιο κίνημα για την κλιματική δικαιοσύνη, η οργάνωση υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για μαζική αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για το κλίμα, η οποία θα είναι προσβάσιμη στις χώρες και τις κοινότητες που έχουν ανάγκη.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις/τους αντιπροσώπους της COP29 και τη Γραμματεία της UNFCCC να εφαρμόσουν αυτές τις συστάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Να τεθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο όλων των αποφάσεων πάνω στη δράση για το κλίμα, ώστε να διασφαλιστεί η ταχεία, ισότιμη και δίκαιη μετάβαση σε οικονομίες μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και να προστατευθούν τα δικαιώματα όλων στη ζωή, την υγεία, την τροφή, το νερό, την υγειονομική περίθαλψη, τη στέγαση, την αξιοπρεπή εργασία και ένα καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον χωρίς διακρίσεις, τα οποία είναι ουσιώδη για την επίτευξη της κλιματικής δικαιοσύνης.
• Μαζική αύξηση της χρηματοδότησης του κλίματος, ιδίως για την προσαρμογή, τις απώλειες και ζημίες, με τη μορφή επιχορηγήσεων και όχι δανείων, με τις/τους πλέον υπεύθυνες/ους για τις εκπομπές να συνεισφέρουν τα μέγιστα.
• Δέσμευση για πλήρη, ταχεία, δίκαιη και χρηματοδοτούμενη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων σε όλους τους τομείς, χωρίς να στηριζόμαστε σε επικίνδυνες και αναπόδεικτες τεχνολογίες ή αντισταθμιστικά οφέλη που δεν οδηγούν σε πραγματική μείωση των εκπομπών.
• Να αναπτύξουν νέες, σύμφωνες με τα ανθρώπινα δικαιώματα Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDCs) που θα κρατήσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, με τους ιστορικούς ρυπαντές υψηλού εισοδήματος, άλλες χώρες της G20 με υψηλές εκπομπές και άλλους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων υψηλού εισοδήματος να προχωρούν περισσότερο και ταχύτερα.
• Να προστατεύσει τα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής συνάθροισης για όλες τις συμμετέχουσες και όλους τους συμμετέχοντες στην COP29, η οποία πραγματοποιείται στο Αζερμπαϊτζάν, όπου οι ελευθερίες της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής συνάθροισης περιορίζονται σημαντικά, και να υιοθετήσει μια ισχυρή πολιτική σύγκρουσης συμφερόντων για τον περιορισμό της επιρροής της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων.