© Nathan Stirk/Getty Images

ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ: ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΙΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΤΗΣ AMAZON ΕΞΑΠΑΤΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΕΓΙΝΑΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

Δημοσιεύθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2023, 10:39Εκτύπωση

Οι συμβασιούχοι εργαζόμενοι στις αποθήκες της Amazon στη Σαουδική Αραβία εξαπατήθηκαν από τους πράκτορες προσλήψεων και τις εταιρείες παροχής εργασίας, τους κορόιδεψαν για τις αποδοχές τους, στεγάστηκαν σε άθλιες συνθήκες και εμποδίστηκαν να βρουν εναλλακτική εργασία ή να εγκαταλείψουν τη χώρα, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.

Μια νέα έκθεση, με τίτλο Don't worry, it's a branch of Amazon, δείχνει πώς η Amazon απέτυχε να αποτρέψει τους συμβασιούχους εργαζόμενους στη Σαουδική Αραβία από το να εκτίθενται επανειλημμένα σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παρά το γεγονός ότι λάμβανε καταγγελίες απευθείας από τους εργαζόμενους για το πώς αντιμετωπίζονταν επί μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε πολλές περιπτώσεις, είναι πολύ πιθανό οι κακοποιήσεις που υπέστησαν οι εργαζόμενοι να ισοδυναμούν με τράφικινγκ, δεδομένης της εξαπάτησής τους κατά τη διάρκεια της πρόσληψής τους και της εκμετάλλευσης που υπέστησαν μόλις βρέθηκαν εκεί.

«Οι εργαζόμενοι νόμιζαν ότι είχαν μια χρυσή ευκαιρία με την Amazon, αλλά αντ' αυτού κατέληξαν να υφίστανται κακοποιήσεις που άφησαν πολλές και πολλούς τραυματισμένους. Υποψιαζόμαστε ότι εκατοντάδες άλλες και άλλοι υπέστησαν παρόμοια φρικτή μεταχείριση. Πολλά άτομα από τα οποία πήραμε συνέντευξη υπέστησαν κακομεταχείριση τόσο σοβαρή που είναι πιθανό να ισοδυναμεί με εμπορία ανθρώπων με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση», δήλωσε ο Steve Cockburn, επικεφαλής του Τμήματος Οικονομικής και Κοινωνικής Δικαιοσύνης της Διεθνούς Αμνηστίας.

Είναι πολύ πιθανό οι κακοποιήσεις που υπέστησαν οι εργαζόμενοι να ισοδυναμούν με τράφικινγκ

Steve Cockburn, επικεφαλής του Τμήματος Οικονομικής και Κοινωνικής Δικαιοσύνης της Διεθνούς Αμνηστίας

«Η Amazon θα μπορούσε να έχει αποτρέψει και να έχει τερματίσει αυτό το φρικτό μαρτύριο εδώ και πολύ καιρό, αλλά οι διαδικασίες της απέτυχαν να προστατεύσουν τους συμβασιούχους εργαζόμενους στη Σαουδική Αραβία από τις συγκλονιστικές κακοποιήσεις. Η Amazon θα πρέπει επειγόντως να αποζημιώσει όλες εκείνες και εκείνους που υπέστησαν ζημία και να διασφαλίσει ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί ποτέ ξανά.

«Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας φέρει επίσης βαριά ευθύνη. Πρέπει να διερευνήσει επειγόντως αυτές τις καταχρήσεις και να μεταρρυθμίσει το εργασιακό της σύστημα για να εγγυηθεί στους εργαζόμενους τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να αλλάζουν ελεύθερα εργοδότες και να εγκαταλείπουν τη χώρα άνευ όρων».

Η Amazon θα πρέπει επειγόντως να αποζημιώσει όλες εκείνες και εκείνους που υπέστησαν ζημία και να διασφαλίσει ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί ποτέ ξανά. Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας φέρει επίσης βαριά ευθύνη.

Steve Cockburn

Η έκθεση βασίζεται σε πληροφορίες που συνελέχθησαν από 22 άντρες από το Νεπάλ, οι οποίοι εργάστηκαν στις αποθήκες της Amazon στο Ριάντ ή στην Τζέντα μεταξύ 2021 και 2023 και οι οποίοι απασχολούνταν από δύο υπεργολάβους παροχής εργασίας, την Abdullah Fahad Al-Mutairi Support Services Co. (Al-Mutairi) ή την Basmah Al-Musanada Co. for Technical Support Services (Basmah).  

Τα ονόματα των ερωτηθέντων έχουν αλλάξει για την προστασία της ταυτότητάς τους. Η Διεθνής Αμνηστία έχει μοιραστεί λεπτομέρειες της έρευνας με την Amazon, την Al-Mutairi και την Basmah, καθώς και με την κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας. Οι απαντήσεις της Amazon είναι διαθέσιμες εδώ. Οι υπόλοιποι δεν έχουν απαντήσει.

Εξαπάτηση, αμοιβές πρόσληψης, αθλιότητα και εκμετάλλευση

Για να εξασφαλίσουν εργασία στις εγκαταστάσεις της Amazon στη Σαουδική Αραβία, οι ερωτηθέντες, με μία εξαίρεση, πλήρωσαν στους πράκτορες πρόσληψης στο Νεπάλ κατά μέσο όρο 1.500 δολάρια ΗΠΑ. Ορισμένοι πήραν δάνεια με υψηλό επιτόκιο για να πληρώσουν τις αμοιβές.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας πρόσληψης, οι πράκτορες, ενίοτε σε συνεννόηση με τις εταιρείες παροχής εργασίας της Σαουδικής Αραβίας, εξαπάτησαν πολλούς εργαζόμενους με σκοπό να πιστέψουν ότι θα απασχολούνταν απευθείας από την Amazon.

© Amnesty International

Ορισμένοι εργαζόμενοι άρχισαν να υποψιάζονται ότι η Amazon δεν ήταν ο άμεσος εργοδότης τους, όταν έλαβαν τις συμβάσεις και τα έγγραφά τους λίγες ώρες πριν από την πτήση τους, αλλά έχοντας ήδη πληρώσει τα τέλη πρόσληψης θεώρησαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή από το να συνεχίσουν.

Άλλοι το συνειδητοποίησαν μόλις έφτασαν στη Σαουδική Αραβία.

Συνειδητοποίησα ότι ήταν διαφορετική εταιρεία την ημέρα της πτήσης... Είδα στο διαβατήριό μου ότι έγραφε "Al Basmah Co.", αλλά ο πράκτορας είπε "μην ανησυχείτε, είναι υποκατάστημα της Amazon.

Bibek, ένας εργαζόμενος

Ένας από τους ερωτηθέντες, ο Bibek, δήλωσε: «Συνειδητοποίησα ότι ήταν διαφορετική εταιρεία την ημέρα της πτήσης... Είδα στο διαβατήριό μου ότι έγραφε "Al Basmah Co.", αλλά ο πράκτορας είπε "μην ανησυχείτε, είναι υποκατάστημα της Amazon"».

Στη Σαουδική Αραβία, οι εργαζόμενοι στεγάζονταν ως επί το πλείστον επί μήνες σε βρόμικα και υπερπλήρη καταλύματα, που μερικές φορές ήταν μολυσμένα με κοριούς. Τους έβαζαν να εργάζονται στις αποθήκες της Amazon, αλλά οι εργολάβοι συχνά παρακρατούσαν μέρος του μισθού τους και/ή των επιδομάτων διατροφής χωρίς εξήγηση, ενώ υποαμείβονταν οι υπερωρίες.

Στις αποθήκες, οι εργαζόμενοι δήλωσαν ότι επανειλημμένα τους ζητούσαν να σηκώνουν πολύ βαριά αντικείμενα, έτρεχαν να εκπληρώσουν εξαντλητικούς στόχους απόδοσης, παρακολουθούνταν συνεχώς και δεν τους επέτρεπαν να ξεκουράζονται επαρκώς. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό είχε αποτέλεσμα τραυματισμούς και ασθένειες. Ένας εργαζόμενος είπε ότι πιθανώς έσπασε το χέρι του και ότι ο γιατρός τού έγραψε άδεια από την εργασία του για έναν μήνα, αλλά επειδή η εταιρεία προμηθειών αρνήθηκε στους εργαζόμενους το επίδομα ασθενείας, θεώρησε ότι έπρεπε να ξαναρχίσει να εργάζεται μέσα σε δύο εβδομάδες.

Οι περισσότεροι εργαζόμενοι υπέγραψαν διετή συμβόλαια με τις εταιρείες παροχής εργασίας, αλλά πολλοί πέρασαν λιγότερο από 12 μήνες στις εγκαταστάσεις της Amazon πριν από τη λήξη της εργασίας, την οποία ορισμένοι παρομοίασαν με «απόλυση».

Στη συνέχεια, οι εταιρείες παροχής μετακίνησαν αυτά τα «άνεργα» άτομα σε ακόμα χειρότερα καταλύματα, σταμάτησαν να πληρώνουν μισθούς και σε ορισμένες περιπτώσεις επιδόματα διατροφής. Χωρίς καμία κοινωνική προστασία ή υποστήριξη από το κράτος της Σαουδικής Αραβίας, κάποιοι επιβίωναν τρώγοντας ψωμί και αλάτι και πίνοντας αλμυρό νερό.

Ένας εργαζόμενος, ο Kiran, δήλωσε ότι η διαμονή «ήταν εξαιρετικά βρόμικη. Δεν υπήρχε κλιματισμός, ούτε ανεμιστήρες. Η θερμοκρασία ήταν 50°C ... Υπάρχουν τόσο πολλοί εργάτες ... χωρίς κρεβάτια, φυσικό αέριο για μαγείρεμα ή πόσιμο νερό. Δεν υπήρχε ίντερνετ, οπότε δεν μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε με την οικογένειά μας».

Παγιδευμένοι στη Σαουδική Αραβία

Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες δεν έλαβαν άλλη εργασία, αλλά οι εργολάβοι εκμεταλλεύτηκαν το σύστημα χορηγίας της Σαουδικής Αραβίας, το kafala, το οποίο, παρά τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, δεσμεύει τους αλλοδαπούς εργαζόμενους με τους εργοδότες τους, εμποδίζοντάς τους να αλλάξουν θέση εργασίας χωρίς τη συγκατάθεση του εργοδότη και περιορίζοντας τη δυνατότητά τους να εγκαταλείψουν ελεύθερα τη χώρα.

Οι διευθυντές των εταιρειών παροχής εργασίας αρνήθηκαν να παράσχουν έγγραφα «εξουσιοδότησης μεταφοράς» που απαιτούνται σύμφωνα με τους σαουδαραβικούς κανονισμούς για να επιτραπεί στους εργαζομένους να αλλάξουν εργοδότη εντός του πρώτου έτους. Εάν οι εργαζόμενοι έφευγαν χωρίς άδεια, κινδύνευαν να συλληφθούν για «φυγή».

© Faisal Al Nasser/Reuters

Πολλοί ήθελαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους πριν από τη λήξη της σύμβασής τους, αλλά οι διευθυντές της Al-Mutairi δεν αγόραζαν τα αεροπορικά εισιτήρια που ήταν νομικά υποχρεωμένοι να παρέχουν και είπαν στους εργαζόμενους ότι θα έπρεπε να πληρώσουν «πρόστιμο» μεταξύ 1.330 και 1.600 δολαρίων ΗΠΑ για τα έγγραφα εξόδου. Ως αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι έμεναν εγκλωβισμένοι σε άθλιες συνθήκες στο έλεος των εργολάβων της Amazon.

Μερικοί σκέφτονταν να αυτοκτονήσουν. Ο Ντεβ είπε: «Προσπάθησα να πηδήξω από τον τοίχο, προσπάθησα να αυτοκτονήσω. Το είπα στη μητέρα μου και μου είπε "μην το κάνεις, θα πάρουμε δάνειο". Ήδη έχουν περάσει οχτώ μήνες από τότε που πήρε δάνειο και οι τόκοι συσσωρεύονται».

Αποτυχίες της Amazon

Η ευαλωτότητα των μεταναστών εργαζομένων στη Σαουδική Αραβία ήταν καλά τεκμηριωμένη πριν αρχίσει να δραστηριοποιείται η Amazon εκεί το 2020, και εντοπίστηκε σε αξιολόγηση κινδύνου της Amazon που πραγματοποιήθηκε το 2021, πράγμα που σημαίνει ότι η εταιρεία γνώριζε για τον υψηλό κίνδυνο εργασιακών καταχρήσεων στη χώρα.

Οι εργαζόμενοι άρχισαν να υποβάλλουν καταγγελίες απευθείας στους διευθυντές της Amazon στη Σαουδική Αραβία το 2021, μεταξύ άλλων γράφοντας σε ειδικούς λευκούς πίνακες στις αποθήκες ή προφορικά σε καθημερινές συναντήσεις, ωστόσο αυτές συχνά αγνοούνταν και οι καταχρήσεις συνεχίζονταν μέχρι το 2023.

Ένας εργαζόμενος, ο Kiran, δήλωσε: «Η Amazon γνωρίζει κάθε πρόβλημα που έχουμε με την προμηθεύτρια εταιρεία. Η Amazon ρωτά τους εργαζόμενους για τα προβλήματα και τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια των καθημερινών συναντήσεων».

Η Amazon γνωρίζει κάθε πρόβλημα που έχουμε με την προμηθεύτρια εταιρεία.

Kiran,  ένας εργαζόμενος

Ορισμένοι εργαζόμενοι που διαμαρτυρήθηκαν στην Amazon υπέστησαν αντίποινα από τους εργολάβους. Κάποιος δήλωσε ότι οι μισθοί τους αφαιρέθηκαν μετά από καταγγελίες στην Amazon για τις συνθήκες διαβίωσής τους. Ένας άλλος που παραπονέθηκε στην Amazon για την ποιότητα του νερού στα καταλύματα είπε ότι τον πήγαν σε ένα γραφείο της προμηθεύτριας εταιρείας, όπου προϊστάμενος της Al-Mutairi τον έσπρωξε και τον χαστούκισε.

Όταν στη συνέχεια ενημέρωσε διευθυντή της Amazon για την επίθεση, δήλωσε ότι του είπαν «δεν είναι δική μας δουλειά».

Η έκθεση διαπιστώνει ότι η Amazon έχει συμβάλει σε καταχρήσεις, καθώς δεν τηρεί τις δικές της δηλωμένες πολιτικές ή τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα και ότι ενδεχομένως έχει επωφεληθεί από τις υπηρεσίες των θυμάτων τράφικινγκ, όπως αυτό ορίζεται από το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή πρότυπα.

Μεταρρύθμιση και διορθωτικά μέτρα

Η έκθεση συνιστά στην Amazon όχι μόνο να αποζημιώσει τους εργαζόμενους, αλλά και να διερευνήσει επειγόντως τις εργασιακές πρακτικές σε όλες τις εγκαταστάσεις και τις αλυσίδες εφοδιασμού της, να ενισχύσει τη δέουσα επιμέλεια και να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι θα μπορούν να μιλούν και να ακούγονται χωρίς το φόβο αντιποίνων.

Για την καλύτερη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, συνιστά να προσλαμβάνει η Amazon περισσότερο προσωπικό απευθείας και να μειώσει την εξάρτησή της από εταιρείες παροχής εργασίας, ιδίως όταν αυτό ενέχει μεγαλύτερο κίνδυνο καταχρήσεων. Όταν χρησιμοποιούνται τέτοιες εταιρείες, πρέπει να υπάρχουν πολύ αυστηρότεροι έλεγχοι για την αποτροπή των καταχρήσεων.

Η Amazon δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου 2023 διενήργησε ελέγχους στην Al-Mutairi και σε άλλους εργολάβους και διαπίστωσε καταχρήσεις που συνάδουν με τα ευρήματά μας. Η Amazon δήλωσε ότι πρόσφατα προσέλαβε συμβούλους για να επανεξετάσει τις εργασιακές πρακτικές των προμηθευτικών εταιρειών και να αποκαταστήσει ορισμένες καταχρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής των αμοιβών πρόσληψης των ατόμων που έδωσαν συνέντευξη για την παρούσα έκθεση, αν και μέχρι σήμερα κανένας δεν έχει λάβει χρήματα. Τα προτεινόμενα μέτρα είναι σημαντικά, αλλά έρχονται χρόνια μετά τις πρώτες καταγγελίες που έκαναν οι εργαζόμενοι. Γενικότερα, είναι επιτακτική ανάγκη η Amazon να αποκαταστήσει το σύνολο της ζημίας που υπέστησαν όλοι οι μετανάστες εργάτες οι οποίοι πλήρωσαν αμοιβές πρόσληψης, καθώς και να τους αποζημιώσει για όλο το φάσμα των κακοποιήσεων που υπέστησαν, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκλήθηκαν μετά την «απόλυσή» τους από την εταιρεία, καθώς και εκείνων που ανέφεραν ότι αντιμετώπισαν στις αποθήκες της Amazon. 

Ο Steve Cockburn δήλωσε: «Ήρθε η ώρα να διορθώσει επιτέλους η Amazon την κατάσταση για τους εργαζόμενους που έχουν υποφέρει τόσο πολλά και να μεταρρυθμίσει η Σαουδική Αραβία το εκμεταλλευτικό εργασιακό της σύστημα ριζικά».

Ήρθε η ώρα να διορθώσει επιτέλους η Amazon την κατάσταση για τους εργαζόμενους που έχουν υποφέρει τόσο πολλά και να μεταρρυθμίσει η Σαουδική Αραβία το εκμεταλλευτικό εργασιακό της σύστημα ριζικά.

Steve Cockburn

 

ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΔΩΡΕΑ
Υπερασπίσου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στήριξε την ανεξαρτησία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.