ΙΡΑΝ: Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΑΘΕΙ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΠΟΥ ΥΦΙΣΤΑΝΤΑΙ ΕΝΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ

Οι ιρανικές αρχές διπλασιάζουν τις καταπιεστικές μεθόδους αστυνόμευσης και σκληρής καταπίεσης των Ιρανών γυναικών και κοριτσιών που αψηφούν τους ταπεινωτικούς νόμους περί υποχρεωτικής κάλυψης, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.

Σε λεπτομερή ανάλυση που δημοσιεύτηκε σήμερα, η οργάνωση εκθέτει την εντεινόμενη πανεθνική καταστολή την οποία ασκούν οι αρχές εις βάρος των γυναικών και των κοριτσιών που επιλέγουν να μη φορούν μαντίλα στον δημόσιο χώρο. Στην τελευταία κλιμάκωση στις 16 Ιουλίου, ο εκπρόσωπος της ιρανικής αστυνομίας, Saeed Montazer-Almahdi, ανακοίνωσε την επιστροφή των περιπολιών της αστυνομίας για την επιβολή της υποχρεωτικής μαντίλας και απείλησε με νομικές ενέργειες κατά των γυναικών και των κοριτσιών που αψηφούν την υποχρεωτική μαντίλα. Αυτό συνέπεσε με βίντεο που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα οποία απεικονίζουν γυναίκες να δέχονται βίαιη επίθεση από αξιωματικούς στην Τεχεράνη και το Ραστ, και τις δυνάμεις ασφαλείας να ρίχνουν δακρυγόνα προς ανθρώπους που βοηθούσαν γυναίκες να διαφύγουν από συλλήψεις στο Ραστ.

Επίσημες ανακοινώσεις αποκαλύπτουν ότι από τις 15 Απριλίου 2023, περισσότερες από ένα εκατομμύριο γυναίκες έλαβαν γραπτά μηνύματα που προειδοποιούσαν ότι τα οχήματά τους θα κατάσχονταν καθώς απαθανατίστηκαν από κάμερα χωρίς τη μαντίλα τους. Επιπλέον, αμέτρητες γυναίκες έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα ή έχουν αποβληθεί από τα πανεπιστήμια, τους έχει απαγορευτεί η συμμετοχή στις τελικές εξετάσεις και τους έχει απαγορευτεί η πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες και στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Εκατοντάδες επιχειρήσεις έχουν κλείσει με τη βία επειδή δεν επέβαλαν την υποχρεωτική μαντίλα. Η εντεινόμενη καταστολή αποκαλύπτει τον αμφίβολο χαρακτήρα των προηγούμενων ισχυρισμών των ιρανικών αρχών περί διάλυσης της αστυνομίας «ηθικής», εν μέσω αντιφατικών επίσημων δηλώσεων σχετικά με την επιστροφή της στους δρόμους του Ιράν.  

«Η αστυνομία ηθικής στο Ιράν επέστρεψε. Οι αρχές δεν ξεγελούν κανέναν με το να αφαιρούν τα διακριτικά της αστυνομίας "ηθικής" από τις στολές και τα περιπολικά ενώ ενθαρρύνουν τους φορείς που επιβάλλουν στις γυναίκες και τα κορίτσια την υποταγή και την καταπίεση της Ισλαμικής Δημοκρατίας να ασκούν ατιμώρητα την ίδια βία που σκότωσε τη Mahsa Zhina Amini. Η σημερινή καταστολή εντείνεται από τις τεχνολογίες μαζικής επιτήρησης που είναι ικανές να εντοπίζουν στα αυτοκίνητά τους και στους πεζόδρομους τις γυναίκες που δεν φορούν μαντίλα», δήλωσε η Agnès Callamard, γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Η εντεινόμενη καταστολή της μη κάλυψης με μαντίλα αντανακλά την απαράδεκτη περιφρόνηση των ιρανικών αρχών προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών στην αυτονομία, την ιδιωτικότητα και την ελευθερία της έκφρασης, της θρησκείας και των πεποιθήσεων. Υπογραμμίζει επίσης την απελπισμένη προσπάθεια των αρχών να επιβεβαιώσουν εκ νέου την κυριαρχία και την εξουσία τους πάνω σε εκείνες που τόλμησαν να ορθώσουν το ανάστημά τους ενάντια σε δεκαετίες καταπίεσης και ανισότητας κατά τη διάρκεια της εξέγερσης «Γυναίκα. Ζωή. Ελευθερία».

Μια γυναίκα στην επαρχία Ισφαχάν, η οποία έλαβε SMS που τη διέταζε να ακινητοποιήσει το αυτοκίνητό της για 15 ημέρες επειδή έβγαζε τη μαντίλα της όταν οδηγούσε, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία: «Συναισθηματικά και ψυχολογικά, όλες αυτές οι απειλές που έκαναν [οι αρχές] είχαν πολύ αρνητικό αντίκτυπο σε εμάς... Η Ισλαμική Δημοκρατία θέλει να δείξει ότι μπορεί να φτάσει σε οποιοδήποτε σημείο όταν πρόκειται να επιβάλει την υποχρεωτική μαντίλα… Θέλουν να παρουσιαστούν στη διεθνή κοινότητα ότι απομακρύνονται από τη βία, αλλά στην πραγματικότητα εκτελούν αυτές τις ενέργειες υπόγεια. Προκαλούν πραγματικό φόβο στην ύπαρξή μας».

  Στις 14 Ιουνίου 2023, ο εκπρόσωπος της αστυνομίας του Ιράν ανακοίνωσε ότι από τις 15 Απριλίου 2023 η αστυνομία έχει στείλει σχεδόν ένα εκατομμύριο προειδοποιητικά SMS σε γυναίκες που έχουν συλληφθεί χωρίς μαντίλα στα αυτοκίνητά τους, έχει εκδώσει 133.174 SMS που απαιτούν την ακινητοποίηση των οχημάτων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, έχει κατασχέσει 2.000 αυτοκίνητα και έχει παραπέμψει περισσότερες από 4.000 «κατά συρροή παραβάτισσες» στη δικαιοσύνη σε ολόκληρη τη χώρα. Πρόσθεσε ότι συγκεντρώθηκαν 108.211 αναφορές σχετικά με την εφαρμογή των νόμων περί υποχρεωτικής κάλυψης για τη διάπραξη «αδικημάτων» εντός επιχειρήσεων και ότι εντοπίστηκαν και παραπέμφθηκαν στη δικαιοσύνη 300 «παραβάτισσες».

Σε μια προσπάθεια περαιτέρω κωδικοποίησης και εντατικοποίησης αυτής της καταστολής, οι δικαστικές και εκτελεστικές αρχές κατέθεσαν στο κοινοβούλιο στις 21 Μαΐου 2023 το «νομοσχέδιο για την υποστήριξη της κουλτούρας αγνότητας και του χιτζάμπ». Σύμφωνα με την προτεινόμενη νομοθεσία, οι γυναίκες και τα κορίτσια που εμφανίζονται χωρίς μαντίλα σε δημόσιους χώρους και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή που δείχνουν «γυμνό μέρος του σώματος ή φορούν λεπτά ή στενά ρούχα» θα αντιμετωπίσουν έναν κατάλογο κυρώσεων που θα επηρεάσει σοβαρά τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων. Αυτές οι κυρώσεις περιλαμβάνουν χρηματικά πρόστιμα, κατάσχεση αυτοκινήτων και συσκευών επικοινωνίας, απαγόρευση οδήγησης, μειώσεις μισθών και εργασιακών παροχών, απόλυση από την εργασία και απαγόρευση πρόσβασης σε τραπεζικές υπηρεσίες.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει προτάσεις φυλάκισης 2-5 ετών των καταδικασμένων γυναικών και κοριτσιών για αθέτηση των νόμων περί μαντίλας «σε συστηματική βάση ή σε συνεννόηση με ξένες υπηρεσίες πληροφοριών και ασφάλειας», καθώς και προτάσεις ταξιδιωτικών απαγορεύσεων και αναγκαστικής διαμονής σε συγκεκριμένες τοποθεσίες.

Οι διευθυντές δημόσιων ιδρυμάτων και ιδιωτικών επιχειρήσεων που επιτρέπουν την είσοδο μη καλυμμένων υπαλλήλων και πελατών στους χώρους τους θα αντιμετωπίζουν ποινές που κυμαίνονται από το κλείσιμο της επιχείρησης έως μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις.

Το νομοσχέδιο προτείνει μια σειρά κυρώσεων κατά αθλητών, καλλιτεχνών και άλλων δημόσιων προσώπων που αψηφούν τους νόμους περί κάλυψης, συμπεριλαμβανομένων απαγορεύσεων συμμετοχής σε επαγγελματικές δραστηριότητες, φυλάκισης, μαστίγωσης και προστίμων.

Στις 23 Ιουλίου 2023, μια κοινοβουλευτική επιτροπή ανέφερε ότι έστειλε το αναθεωρημένο νομοσχέδιο που αποτελείται από 70 άρθρα στο ανοιχτό βήμα του ιρανικού κοινοβουλίου για επανεξέταση. Το αναθεωρημένο κείμενο δεν έχει δημοσιοποιηθεί.

Ταυτόχρονα, οι αρχές επικαλούνται τον ισλαμικό ποινικό κώδικα για να διώκουν και να επιβάλλουν ταπεινωτικές ποινές στις γυναίκες που εμφανίζονται δημόσια χωρίς μαντίλα. Η Διεθνής Αμνηστία εξέτασε τις ετυμηγορίες που εκδόθηκαν κατά έξι γυναικών τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο του 2023, οι οποίες τις υποχρεώνουν να παρακολουθούν συνεδρίες συμβουλευτικής για «αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας», να πλένουν πτώματα σε νεκροτομεία ή να καθαρίζουν κυβερνητικά κτίρια.

Αυτή η επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών λαμβάνει χώρα εν μέσω ενός κύματος δηλώσεων γεμάτων μίσος από αξιωματούχους και κρατικά μέσα ενημέρωσης, που αναφέρονται στη μη κάλυψη ως «ιό», «κοινωνική ασθένεια» ή «διαταραχή» και εξισώνουν την επιλογή να εμφανιστεί κάποια χωρίς μαντίλα με «σεξουαλική ανηθικότητα».

Οι ιρανικές αρχές πρέπει να καταργήσουν την υποχρεωτική κάλυψη, να ακυρώσουν όλες τις καταδίκες και τις ποινές για την άρνηση της υποχρεωτικής κάλυψης, να αποσύρουν όλες τις κατηγορίες εναντίον όσων αντιμετωπίζουν διώξεις και να απελευθερώσουν άνευ όρων οποιαδήποτε κρατείται για άρνηση της υποχρεωτικής μαντίλας. Οι αρχές πρέπει να εγκαταλείψουν τα σχέδια τιμωρίας των γυναικών και των κοριτσιών για την άσκηση των δικαιωμάτων τους στην ισότητα, στην ιδιωτικότητα και στην ελευθερία της έκφρασης, στη θρησκεία και στην πεποίθηση. 

«Η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να μένει άπραγη όσο οι ιρανικές αρχές εντείνουν την καταπίεση των γυναικών και των κοριτσιών. Η αντίδραση των κρατών δεν πρέπει να περιορίζεται σε δυναμικές δημόσιες δηλώσεις και διπλωματικές παρεμβάσεις, αλλά να περιλαμβάνει επίσης και την αναζήτηση νομικών οδών για την απόδοση ευθυνών στους Ιρανούς αξιωματούχους για τη διαταγή, τον σχεδιασμό και τη διάπραξη εκτεταμένων και συστηματικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των γυναικών και των κοριτσιών μέσω της επιβολής της υποχρεωτικής κάλυψης. Όλες οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να στηρίξουν τις γυναίκες και τα κορίτσια που διαφεύγουν από διώξεις λόγω φύλου και σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν, να διασφαλίσουν ότι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ταχείες και ασφαλείς διαδικασίες προσφυγής και ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιστρέψουν βίαια στο Ιράν», δήλωσε η Agnès Callamard.