ΤΟΥΡΚΙΑ: ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΕ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΘΩΣ ΑΘΩΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΡΙΕΣ/-ΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
- Ακυρώθηκαν οι καταδίκες τεσσάρων υπερασπιστριών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων του Taner Kılıç, επίτιμου προέδρου της Διεθνούς Αμνηστίας Τουρκίας, και της Idil Eser, πρώην διευθύντριας της Διεθνούς Αμνηστίας Τουρκίας.
Η απόφαση που έλαβε το τουρκικό δικαστήριο να ανατρέψει τις αβάσιμες καταδίκες του επίτιμου προέδρου της Διεθνούς Αμνηστίας Τουρκίας και άλλων τριών υπερασπιστριών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μια τεράστια ανακούφιση, αλλά αναδεικνύει επίσης τον πολιτικά υποκινούμενο χαρακτήρα των διώξεων, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.
Η απόφαση σχετικά με τις καταδίκες των Taner Kılıç, İdil Eser, Özlem Dalkıran και Günal Kurşun, τεσσάρων από τις 11 υπερασπίστριες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην υπόθεση Büyükada, που καταδικάστηκαν τον Ιούλιο του 2020, έρχεται ακριβώς έξι χρόνια μετά την αρχική σύλληψη του Taner, την οποία ακολούθησαν οι συλλήψεις των υπολοίπων μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα.
«Η σημερινή απόφαση βάζει τέλος σε μια παρωδία δικαιοσύνης θεαματικών διαστάσεων. Ενώ είμαστε εξαιρετικά ανακουφισμένες/-οι που οι καταδικαστικές αποφάσεις τελικά ακυρώθηκαν, το γεγονός ότι ασκήθηκαν εξαρχής παραμένει αδιανόητο», δήλωσε η Agnès Callamard, γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Επί έξι χρόνια, παρακολουθούσαμε τους τροχούς της αδικίας να αλέθουν καθώς οι αβάσιμοι ισχυρισμοί εναντίον αυτών των τεσσάρων γενναίων υπερασπιστριών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έγιναν δεκτοί ως γεγονότα από διαδοχικά δικαστήρια. Η σημερινή απόφαση αποκάλυψε τον πραγματικό σκοπό αυτών των πολιτικά υποκινούμενων διώξεων: τη χρήση των δικαστηρίων ως όπλου για τη φίμωση των επικριτικών φωνών».
Ο Taner Kılıç, δικηγόρος για τα δικαιώματα των προσφυγισσών/-ύγων και επίτιμος πρόεδρος της Διεθνούς Αμνηστίας Τουρκίας, συνελήφθη τον Ιούνιο του 2017 και κρατήθηκε στη φυλακή για περισσότερους από 14 μήνες. Παρά την παντελή έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων, τον Ιούλιο του 2020, καταδικάστηκε για «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση» και σε έξι χρόνια και τρεις μήνες φυλάκιση. Οι İdil, Özlem και Günal καταδικάστηκαν σε 25 μήνες για «συνδρομή σε τρομοκρατική οργάνωση» και πέρασαν περισσότερους από τρεις μήνες πίσω από τα κάγκελα το 2017.
Κατά τη διάρκεια 12 δικαστικών ακροάσεων, κάθε ισχυρισμός που διατυπώθηκε εναντίον των τεσσάρων ακτιβιστριών και ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα αποδείχτηκε επανειλημμένα και σαφώς αβάσιμος, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης της αστυνομίας του κράτους.
Η σημερινή απόφαση ακολουθεί την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 2022 να απορρίψει την παραπομπή της Τουρκίας ώστε το Τμήμα Μείζονος Συνθέσεως του Δικαστηρίου να επανεξετάσει την απόφαση ότι η κράτηση του Taner Kılıç το 2017-18 παραβίαζε τα ανθρώπινα δικαιώματά του.
Τον Μάιο του 2022, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επιβεβαίωσε εκ νέου ότι οι αρχές της Τουρκίας δεν είχαν «καμία εύλογη υποψία ότι ο Taner Kılıç είχε διαπράξει αδίκημα». Διαπίστωσε επίσης ότι η φυλάκισή του για τη δεύτερη σειρά κατηγοριών που σχετίζονται με την τρομοκρατία «συνδέεται άμεσα με τη δραστηριότητά του ως υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
«Για τους Taner, Idil, Özlem και Günal, η δοκιμασία τους μπορεί να έχει τελειώσει, αλλά σε ολόκληρη την Τουρκία πολλές υπερασπίστριες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένουν στη φυλακή, ζουν με τον φόβο της σύλληψης ή αντιμετωπίζουν παρόμοιες αβάσιμες διώξεις», δήλωσε η Agnes Callamard.
«Παίρνουμε δύναμη από τη σημερινή νίκη. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε ενάντια στον αδυσώπητο περιορισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία και για λογαριασμό όσων αρνούνται να σωπάσουν από τις απειλές της κυβέρνησης».
Ιστορικό
Οι Taner Kılıç και Özlem Dalkıran είναι ιδρυτικά μέλη της Διεθνούς Αμνηστίας Τουρκίας. Τα τελευταία 20 χρόνια έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως μέλη της οργάνωσης και της ευρύτερης κοινότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία.
Όταν συνελήφθη τον Ιούλιο του 2017, η Idil Eser ήταν η διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας Τουρκίας. Ο Günal Kurşun, δικηγόρος, εμπειρογνώμονας του διεθνούς ποινικού δικαίου και επί μακρόν μέλος της Διεθνούς Αμνηστίας Τουρκίας, είναι εξέχων υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
Ο Taner Kılıç φέρεται να κατέβασε και να χρησιμοποίησε την εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων ByLock, η οποία, σύμφωνα με την εισαγγελία, χρησιμοποιείται για την επικοινωνία του κινήματος Γκιουλέν, μιας ομάδας που κατηγορείται για την οργάνωση απόπειρας πραξικοπήματος το 2016.
Ωστόσο, δύο εγκληματολογικές αναλύσεις του τηλεφώνου του Kılıç που ανατέθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία δεν βρήκαν κανένα ίχνος εγκατάστασης του ByLock. Τον Ιούνιο του 2018, κάθε αξιοπιστία της υπόθεσης του εισαγγελέα διαψεύστηκε μετά την υποβολή έκθεσης από την αστυνομία, η οποία επίσης δεν βρήκε κανένα στοιχείο ByLock στο τηλέφωνο του Kılıç. Παρ' όλα αυτά, η απλή λήψη ή χρήση μιας εφαρμογής δεν θα ήταν επαρκής απόδειξη των φερόμενων ως αδικημάτων, όπως διαπιστώθηκε σε πρόσφατη απόφαση του ΕΔΔΑ σχετικά με άλλον προσφεύγοντα.
Οι İdil Eser, Özlem Dalkıran και Günal Kurşun ήταν μεταξύ των 10 ατόμων, που ονομάστηκαν οι 10 της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι συνελήφθησαν από την αστυνομία ενώ συμμετείχαν σε ένα εργαστήριο για την ευημερία και την ψηφιακή ασφάλεια στις 5 Ιουλίου 2017.
Στις 4 Οκτωβρίου 2017, εισαγγελέας της Κωνσταντινούπολης άσκησε δίωξη κατά των Istanbul 10 και του Taner Kılıç, ο οποίος φέρεται να γνώριζε τις προετοιμασίες για την ημερίδα και να είχε επαφή με δύο κατηγορούμενους.
Κατά την πρώτη ακροαματική διαδικασία στις 26 Οκτωβρίου, ο δικαστής έκανε δεκτό το αίτημα του εισαγγελέα να συγχωνευτεί η υπόθεση του Kılıç με εκείνη των άλλων δέκα, παρότι οι κατηγορίες που διατυπώθηκαν εναντίον του δεν είχαν καμία σχέση με την ημερίδα και οι δύο υποθέσεις δεν συνδέονταν με κανέναν τρόπο.
Η αθώωση αυτών των τεσσάρων υπερασπιστριών/-ών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθεί να υπόκειται σε έφεση από τον εισαγγελέα.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει δημοσιεύσει προηγουμένως ανάλυση της υπόθεσης κατά του Taner Kılıç και λεπτομερείς περαιτέρω πληροφορίες για την υπόθεση γενικά.