ΙΡΑΝ: ΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΒΑΣΑΝΙΣΜΕΝΩΝ ΔΙΑΔΗΛΩΤΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΤΟΝΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
Απαντώντας στην εκτέλεση τριών βασανισμένων διαδηλωτών, του Majid Kazemi, του Saleh Mirhashemi και του, Saeed Yaghoubi, μετά από μια κατάφωρα άδικη δίκη που δεν είχε προσιδίαζε καθόλου σε ουσιαστική δικαστική διαδικασία, η Diana Eltahawy, αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, δήλωσε:
«Είμαστε τρομοκρατημένες/-οι από την ανατριχιαστική εκτέλεση αυτών των διαδηλωτών σήμερα το πρωί. Καταδικάστηκαν σε θάνατο λιγότερο από δύο μήνες μετά τη σύλληψή τους και εκτελέστηκαν μόλις λίγες εβδομάδες αφότου το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε τις άδικες καταδίκες και τις ποινές τους χωρίς να λάβει υπόψη του την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων και τις σοβαρές καταγγελίες για βασανιστήρια. Η σοκαριστική ταχύτητα με την οποία οδηγήθηκαν αυτοί οι άντρες στον θάνατο καταδεικνύει την κατάφωρη περιφρόνηση των ιρανικών αρχών για τα δικαιώματα στη ζωή και τη δίκαιη δίκη».
«Αυτές οι εκτελέσεις έχουν σχεδιαστεί από τις ιρανικές αρχές για να στείλουν ισχυρό μήνυμα στον κόσμο αλλά και στον λαό του Ιράν ότι δεν θα σταματήσουν μπροστά σε τίποτα για να συντρίψουν και να τιμωρήσουν τη διαφωνία. Ελλείψει μιας ισχυρής διεθνούς αντίδρασης, οι αρχές θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν, αμείωτα, την ατιμωρησία τους με θανατηφόρες συνέπειες για τους ανθρώπους στο Ιράν».
«Οι κυβερνήσεις πρέπει επειγόντως να καταγγείλουν αυτές τις εκτελέσεις, με τον πιο έντονο τρόπο, μέσω δημόσιων δηλώσεων και διαμαρτυριών. Ωστόσο, μπροστά στην αμείλικτη χρήση της θανατικής ποινής από τις ιρανικές αρχές, αυτό δεν αρκεί. Οι άνθρωποι στο Ιράν δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου - στερούνται αυθαίρετα τη ζωή τους με τρομακτικό ρυθμό υπό το πρόσχημα των δικαστικών εκτελέσεων».
«Καλούμε όλα τα κράτη να ασκήσουν καθολική δικαιοδοσία σε όλους τους Ιρανούς αξιωματούχους εναντίον των οποίων υπάρχουν επαρκή παραδεκτά στοιχεία ποινικής ευθύνης για βασανιστήρια και άλλα εγκλήματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».
«Οι ιρανικές αρχές πρέπει να καταλάβουν, με σαφήνεια, ότι ο κόσμος δεν θα μείνει απλώς αμέτοχος όταν εντείνουν τη χρήση της θανατικής ποινής ως εργαλείο πολιτικής καταστολής».
Ιστορικό
Ο Majid Kazemi, ο Saleh Mirhashemi και ο Saeed Yaghoubi συνελήφθησαν τον Νοέμβριο του 2022 μετά τη συμμετοχή τους σε διαδηλώσεις στην πόλη Esfahan εν μέσω των πανεθνικών διαδηλώσεων που προκάλεσε ο θάνατος υπό κράτηση της Mahsa (Zhina) Amini.
Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, οι τρεις άντρες υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια ενώ εξαφανίστηκαν βίαια και εξαναγκάστηκαν να κάνουν ενοχοποιητικές δηλώσεις, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση της ποινικής υπόθεσης εναντίον τους. Οι πηγές ανέφεραν ότι οι ανακριτές κρέμασαν ανάποδα τον Majid Kazemi και του έδειξαν ένα βίντεο που τους δείχνει να βασανίζουν τον αδελφό του, τον οποίο επίσης κρατούσαν. Επίσης, υπέβαλαν τον Majid Kazemi σε εικονικές εκτελέσεις τουλάχιστον 15 φορές, στήνοντάς τον σε μια καρέκλα και βάζοντας ένα σχοινί γύρω από τον λαιμό του, για να τον τραβήξουν την τελευταία στιγμή προς τα κάτω. Τις ημέρες που προηγήθηκαν της δίκης, απείλησαν να σκοτώσουν τα αδέλφια του αν δεν δεχόταν τις κατηγορίες που του είχαν απαγγελθεί και δεν «ομολογούσε» ό,τι του έλεγαν.
Σε ηχητικό μήνυμα μέσα από τη φυλακή Dastgerd, όπου κρατούνται οι άντρες, ο Majid Kazemi είπε: «Ορκίζομαι στον Θεό ότι είμαι αθώος. Δεν είχα κανένα όπλο πάνω μου. Αυτοί [οι δυνάμεις ασφαλείας] με χτυπούσαν συνεχώς και με διέταζαν να πω ότι αυτό το όπλο είναι δικό μου... Τους είπα ότι θα έλεγα ό,τι ήθελαν, απλώς σας παρακαλώ αφήστε ήσυχη την οικογένειά μου. Έκανα ό,τι ήθελαν εξαιτίας των βασανιστηρίων».
Οι άντρες δικάστηκαν τον Δεκέμβριο του 2022 και τον Ιανουάριο του 2023, και καταδικάστηκαν σε θάνατο με την ασαφώς διατυπωμένη και υπερβολικά ευρεία κατηγορία της «εχθρότητας κατά του Θεού» (moharebeh). Οι αρχές επέβαλαν την κατηγορία αυτή με βάση αβάσιμους ισχυρισμούς που προέκυψαν από «ομολογίες» οι οποίες επηρεάστηκαν από τα βασανιστήρια, σύμφωνα με τις οποίες οι άντρες χρησιμοποίησαν πυροβόλα όπλα σε ένα περιστατικό κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στο Esfahan, κατά το οποίο έχασαν τη ζωή τους τρία μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Ωστόσο, δεν τους απήγγειλαν κατηγορίες ούτε τους καταδίκασαν για φόνο για τους θανάτους αυτούς. Στις 10 Μαΐου, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι οι καταδίκες και οι ποινές τους είχαν επικυρωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο παρά τις παραβιάσεις της δέουσας διαδικασίας, τις σημαντικές διαδικαστικές ατέλειες, την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων και τους ισχυρισμούς περί βασανιστηρίων που δεν διερευνήθηκαν ποτέ. Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, οι αρχές είχαν πει στις οικογένειες των αντρών αρκετές φορές πριν από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου ότι θα τους απονεμηθεί χάρη και θα αφεθούν ελεύθεροι λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.
Οι αρχές έθαψαν τους άντρες σε τρεις διαφορετικές τοποθεσίες υπό αυστηρή παρουσία ασφαλείας. Αφού οι αρχές εκτέλεσαν τον Majid Kazemi, συνέλαβαν έναν από τους αδελφούς του.
Η Διεθνής Αμνηστία αντιτίθεται στη θανατική ποινή σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις, ανεξάρτητα από τη φύση ή τις περιστάσεις του εγκλήματος, την ενοχή, την αθωότητα ή άλλα χαρακτηριστικά του ατόμου ή τη μέθοδο που χρησιμοποιεί το κράτος για την εκτέλεση, επειδή η θανατική ποινή παραβιάζει το δικαίωμα στη ζωή, όπως διακηρύσσεται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η θανατική ποινή είναι η απόλυτη σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική τιμωρία.
