ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ: Η ΕΚΤΕΤΑΜΕΝΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΙΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
Απαντώντας στις συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες στο Καζακστάν γύρω από την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου και την καταστολή των ειρηνικών διαμαρτυριών, η Marie Struthers, διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία δήλωσε:
Οι διαμαρτυρίες που εκτυλίσσονται στο Καζακστάν, οι οποίες έχουν μετατραπεί σε βίαιες, είναι άμεση συνέπεια της εκτεταμένης καταστολής των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων από τις αρχές. Για χρόνια, η κυβέρνηση καταδιώκει ανελέητα την ειρηνική διαφωνία, αφήνοντας τον λαό του Καζακστάν σε κατάσταση ταραχής και απελπισίας.
«Αντί να απειλούν με καταστολή των διαδηλωτριών/ών, οι αρχές του Καζακστάν πρέπει να επιλύσουν την κατάσταση ειρηνικά, απελευθερώνοντας αμέσως και άνευ όρων όσες/ους έχουν τεθεί αυθαίρετα υπό κράτηση και αντιμετωπίζοντας τις καταχρήσεις του παρελθόντος που διαπράχθηκαν από το κράτος. Οι διαδηλώτριες/ές που κατηγορούνται για διεθνώς αναγνωρισμένα εγκλήματα για βίαιες ενέργειες θα πρέπει να έχουν δίκαιες δίκες, σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
»Οι δεσμεύσεις του Καζακστάν βάσει του διεθνούς δικαίου και του συντάγματός του κατοχυρώνουν το δικαίωμα στην ειρηνική συνάθροιση. Οι αρχές πρέπει να τηρήσουν αυτές τις υποχρεώσεις, να προστατεύσουν τις/τους ειρηνικές/ούς διαδηλώτριες/ωτές και να σέβονται την ελευθερία του λόγου. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουν οτι η αστυνομία δεν χρησιμοποιεί παράνομη και υπερβολική βία. Οποιοσδήποτε αστυνομικός ή άλλος αξιωματικός υπεύθυνος για την πρόκληση παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων πρέπει να λογοδοτεί».
Ιστορικό
Στις 2 Ιανουαρίου, διαδηλώσεις ξέσπασαν στην περιοχή Μαγκιστάου στο νοτιοανατολικό Καζακστάν για τις αυξήσεις των τιμών του φυσικού αερίου, πριν εξαπλωθούν σε πολλές άλλες μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης πόλης Αλμάτι.
Οι διαμαρτυρίες σταδιακά έγιναν βίαιες, με αναφορές για διαδηλώτριες/ωτές που προκάλεσαν ζημιές σε αστυνομικά οχήματα, μεταξύ άλλων, και εισέβαλαν στο γραφείο της διοίκησης της πόλης του Αλμάτι. Σε απάντηση, η αστυνομία έριξε δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης κατά των διαδηλωτριών/ών. Ο πρόεδρος Kassym-Jomart Tokayev δήλωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμα ότι σκοπεύει «να δράσει όσον το δυνατόν πιο σκληρά».
Οι αρχές έθεσαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην περιοχή Μαγκιστάου, στο Αλμάτι και σε ορισμένες άλλες πόλεις την Τρίτη και την Τετάρτη. Σύμφωνα με πληροφορίες επίσης, περιόρισαν το ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προειδοποίησαν όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να μην «παραβιάζουν» τον αδικαιολόγητα περιοριστικό νόμο για τα μέσα ενημέρωσης.
Η αστυνομία είπε πως έχουν συλλάβει τουλάχιστον 200 διαδηλώτριες/ωτές και ότι δεκάδες αστυνομικοί έχουν τραυματιστεί. Κράτησαν αυθαίρετα και ανέκριναν τουλάχιστον δύο ανώτερους δημοσιογράφους της τοπικής ραδιοφωνικής υπηρεσίας Azzattyk του RFE/RL
Για χρόνια, οι αρχές έχουν καταστείλει τα βασικά δικαιώματα του λαού του Καζακστάν απαγορεύοντας όχι μόνο τις ειρηνικές διαμαρτυρίες αλλά και τα πολιτικά κόμματα της αντιπολίτευσης. Πολλοί ηγέτες ειρηνικών διαδηλώσεων, υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων, μπλόγκερ και άλλες/οι έχουν συλληφθεί και έχουν φυλακιστεί έπειτα από άδικες δίκες. Το 2011, τουλάχιστον 14 διαδηλώτριες/ωτές σκοτώθηκαν αφού η αστυνομία κατέστειλε μια διαδήλωση στη Ζαναοζέν.
