Photo by JOAQUIN SARMIENTO/AFP via Getty Images

ΑΜΕΡΙΚΗ: Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΠΕΝΤΕ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Δημοσιεύθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2021, 11:48Εκτύπωση

Για να δοθεί τέλος στην ανεξέλεγκτη ατιμωρησία για παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων που διαπράττονται από την αστυνομία σε πολλά σημεία της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα ως δομικό, εφαρμόζοντας τα κατάλληλα ερευνητικά πρωτόκολλα, αναλύοντας ενδελεχώς τον ρόλο των αξιωματικών και, σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, να εισαγάγουν δραστικούς και ανεξάρτητους μηχανισμούς λογοδοσίας, ανέφερε η Διεθνής Αμνηστία σε νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε σήμερα.

Η έρευνα «Η αστυνομία στο προσκήνιο: Προς την αστυνομική λογοδοσία για τις παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Αμερική» συνοψίζει τα ευρήματα μιας ψηφιακής τοπικής διάσκεψης υποστηριζόμενης από το OSF Foundations, τη Διεθνή Αμνηστία, το Κέντρο για τα Ανθρώπινα δικαιώματα του Πανεπιστημίου του Essex και την Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, που παρακολουθήθηκε από σχεδόν 100 ακτιβιστές/ίστριες, ακαδημαϊκούς, και δημόσιους/ες λειτουργούς τον Ιανουάριο του 2021.

«Η μακρόχρονη έρευνά μας στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική αποδεικνύει ότι οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων από την αστυνομία σε όλη την περιοχή αποτελούν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση. Η έκθεση που παρουσιάζουμε σήμερα προτείνει πέντε σαφείς προσεγγίσεις για να δοθεί τέλος στην ατιμωρησία για τις παραβιάσεις αυτές. Ελπίδα μας είναι ότι η έκθεση αυτή θα χρησιμοποιηθεί ως πρακτικός οδηγός τόσο για τους κυβερνητικούς λειτουργούς όσο και για τους εργαζόμενους στον χώρο της προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων που προσπαθούν να βρουν απτούς τρόπους να οικοδομήσουν έναν δίκαιο τόπο», ανέφερε η Erika Guevara-Rosas, διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας στην Αμερική.

Οι πέντε βασικές προτάσεις προς τις πολιτείες για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων από την αστυνομία στην περιοχή είναι: να εισαγάγουν ανεξάρτητους και δραστικούς μηχανισμούς για την επιτήρηση και τη λογοδοσία της αστυνομίας∙ να αναγνωρίσουν και να ενδυναμώσουν τον κρίσιμο ρόλο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των ομάδων θυμάτων, ώστε να δημιουργηθούν συστήματα παρακολούθησης και λογοδοσίας∙ να διασφαλίσουν ότι οι έρευνες για πιθανούς παράνομους θανάτους που οφείλονται σε αστυνομική βία διεξάγονται σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Μινεσότα∙ να αντιμετωπίζουν την παράνομη αστυνομική βία ως ένα δομικό ζήτημα και να θέσουν ξεκάθαρα στη νομοθεσία και στους κανονισμούς το ζήτημα της ευθύνης των αξιωματούχων και άλλων ανωτέρων για την παράνομη αστυνομική βία.

«Καμία από τις παραπάνω προτάσεις δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική από μόνη της. Όμως αν συνδυαστούν, και με τη δύναμη της θέλησης και της εμπειρίας που υπάρχει στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, μπορεί να διαμορφωθεί μια σταθερή πορεία προς μια αποτελεσματική αστυνόμευση που θα λογοδοτεί και θα προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων. Ακολουθώντας τους κανόνες αυτούς, οι πολιτείες μπορούν να δημιουργήσουν μια ευρύτερη περιοχή στην οποία οι αστυνομικές παραβιάσεις θα είναι ασυνήθιστο φαινόμενο και όχι επικρατούσα τάση», δήλωσε η Erika Guevara-Rosas.

Τα τελευταία χρόνια, η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει φαινόμενα στα οποία η αστυνομία χρησιμοποίησε παράνομη βία προκειμένου να αποτρέψει και να διαλύσει διαδηλώσεις σε χώρες όπως η Χιλή, η Κολομβία, η Ονδούρα και η Βενεζουέλα∙ προκειμένου να τηρηθούν οι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί για την κάμψη της μετάδοσης της πανδημίας του COVID-19∙ και σε επιχειρήσεις για τον έλεγχο της εγκληματικότητας. Οι περισσότεροι αξιωματούχοι από αυτούς που εικάζεται ότι είναι υπεύθυνοι εγκληματικής δραστηριότητας γι’ αυτές τις παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων χαίρουν σχεδόν πλήρους ατιμωρησίας.

Όντως, σε μέρη όπως το Ρίο ντε Τζανέιρο, η αστυνομία πολλές φορές παίρνει τον νόμο στα χέρια της, διεξάγοντας έρευνα, θέτοντας υπό κράτηση, και καταδικάζοντας ανθρώπους σε θάνατο.

 

Άλλες περιοχές, όπως το Ελ Σαλβαδόρ, όχι μόνο έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανθρωποκτονιών παγκοσμίως, αλλά επίσης και το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων από την αστυνομία, το οποίο εξακολουθεί να αυξάνεται.

Βασισμένη σε μια μεγαλύτερη έκθεση που είναι γραμμένη στα ισπανικά, η νέα έκθεση αναφέρει ότι τα θύματα υπέρμετρης ή άλλως παράνομης αστυνομικής βίας στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική προέρχονται σε δυσανάλογο βαθμό από κοινότητες που αντιμετωπίζουν δομικές διακρίσεις όπως είναι οι αυτόχθονες πληθυσμοί και τα αφρικανικής καταγωγής άτομα, οι μετανάστες/ριες και οι πρόσφυγες, όσοι/ες ζουν σε αστικές, χαμηλού εισοδήματος γειτονιές και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.

Ενώ οι γυναίκες μπορεί να μην αποτελούν τον άμεσο στόχο των περισσότερων θανάτων που προκαλούνται από την αστυνομία, συχνά ωστόσο είναι εκείνες που μένουν για να αναλάβουν την κατάσταση όταν ένας συγγενής τους σκοτώνεται ή τραυματίζεται εφ’ όρου ζωής.

Οι γυναίκες επίσης είναι άμεσοι στόχοι έμφυλων επιθέσεων σε χώρες όπως το Μεξικό, για παράδειγμα, όπου η αστυνομία και οι ένοπλες δυνάμεις συχνά τις υποβάλλουν σε σεξουαλική βία όταν βρίσκονται σε συνθήκες κράτησης ή ανάκρισης.

 

Επιπλέον, συγκεκριμένες ομάδες γυναικών, όπως οι σεξεργάτριες, στοχοποιούνται κυρίως με βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Δομινικανής Δημοκρατίας.

Η ατιμωρησία για τις καταχρήσεις της αστυνομίας συχνά συνεχίζει επειδή οι έρευνες για τέτοιου είδους εγκλήματα δεν είναι ανεξάρτητες, δεν ανταποκρίνονται στις μίνιμουμ στάνταρ και δεν εμπλέκουν τα θύματα, τις οικογένειές τους και την κοινωνία των πολιτών. Πολλές έρευνες στη Βραζιλία έχουν υπονομευθεί από το γεγονός ότι οι εγκληματολογικές και οι βαλλιστικές υπηρεσίες ελέγχονται από την αστυνομία, ενώ η απουσία ανεξάρτητων αστυνομικών ερευνών στην Κολομβία έχε επιτρέψει την κατασκευή αποδεικτικών στοιχείων έτσι ώστε οι παράνομες εκτελέσεις να δικαιολογούνται ως απώλειες μάχης, φαινόμενο γνωστό και ως «ψευδώς θετικά».

Η εκτεταμένη αποτυχία ανταπόκρισης των ερευνών στις ελάχιστες απαιτήσεις οδηγεί σε καθυστερήσεις σε μέρη όπως η Βραζιλία, η Τζαμάικα και η Νικαράγουα, ενώ τα θύματα και οι οικογένειές τους σε πολλές χώρες αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια κατά την πρόσβασή τους σε πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο των ερευνών για τη χρήση παράνομης βίας από την αστυνομία, πόσο μάλλον κατά τη συμμετοχή τους στη διαδικασία.

ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΔΩΡΕΑ
Υπερασπίσου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στήριξε την ανεξαρτησία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.