ΛΙΒΥΗ: ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΝ ΜΕΣΩ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΠΥΡΩΝ ΕΝΩ ΕΝΟΠΛΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΧΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΗ
• 33 επιθέσεις εξετάστηκαν κατά την πρώτη λεπτομερή έρευνα και στις δύο πλευρές της πρώτης γραμμής του πολεμικού μετώπου
• Περισσότεροι/ες από 100 πολίτες σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν. 100.000 εκτοπίστηκαν
• Οι παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Τουρκία και άλλους/ες πυροδοτούν πιθανά εγκλήματα πολέμου
Οι αντιμαχόμενες πλευρές στη εξελισσόμενη μάχη για την Τρίπολη σκότωσαν και τραυμάτισαν πολλούς αμάχους, ξεκινώντας αδιάκριτες επιθέσεις και χρησιμοποιώντας μια ποικιλία εκρηκτικών όπλων μη-ακριβείας σε κατοικημένες αστικές περιοχές, σύμφωνα με νέα έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.
Στην πρώτη διεξοδική έρευνα στο πεδίο της μάχης σε όλη την πρώτη γραμμή από την αρχή του πολέμου που ξέσπασε στις 4 Απριλίου, η οργάνωση επισκέφθηκε 33 μέρη που βομβαρδίστηκαν από αέρος και από εδάφους, στην Τρίπολη και τις γύρω περιοχές. Έχει αποκαλύψει στοιχεία για πιθανά εγκλήματα πολέμου τόσο από την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) που υποστηρίχθηκε από τον ΟΗΕ όσο και από τον αυτοανακηρυγμένο Εθνικό Στρατό της Λιβύης (LNA), που αγωνίζεται μέσα και γύρω από την πόλη.
«Μεγάλος αριθμός αμάχων έχουν σκοτωθεί και τραυματιστεί καθώς και οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν κάθε μέσο, από τις μη κατευθυνόμενες ρουκέτες της εποχής του Καντάφι μέχρι τους σύγχρονους κατευθυνόμενους πυραύλους για επιθέσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πειστήριο εγκλήματος πολέμου», δήλωσε ο Brian Castner, Σύμβουλος της Διεθνούς Αμνηστίας στον τομέα των Στρατιωτικών και Πολεμικών Επιχειρήσεων.
Πρώτη έρευνα και στις δύο πλευρές της πρώτης γραμμής της Τρίπολης
Οι ερευνητές/ριες της Διεθνούς Αμνηστίας βρίσκονταν στη Λιβύη από την 1η έως τις 14 Αυγούστου και επισκέφθηκαν και τις δύο πλευρές της σύγκρουσης μέσα και γύρω από την Τρίπολη, την Tajoura, την Ain Zara, την Qasr Bin Ghashir και την Tarhouna. Συζήτησαν με 156 κατοίκους, συμπεριλαμβανομένων επιζώντων/ησασών, μαρτύρων και συγγενών θυμάτων, καθώς και τοπικούς/ες αξιωματούχους, γιατρούς και μέλη πολιτοφυλακών.
Οι εμπειρογνώμονες της Διεθνούς Αμνηστίας στον τομέα της τηλεανίχνευσης, των όπλων και των πυρομαχικών, της φωτογραφικής και βιντεοσκοπικής επαλήθευσης και μέλη του Ψηφιακού Σώματος Ελέγχου διενήργησαν επίσης έρευνα ανοικτού κώδικα για πολλά από τα χτυπήματα.
Οι αξιωματούχοι της GNA και του LNA δεν απάντησαν στις ερωτήσεις που έθεσε η Διεθνής Αμνηστία για τα χτυπήματά τους.
Πολίτες στη μέση ανταλλαγής πυρών
Σύμφωνα με στατιστικές του ΟΗΕ, οι μάχες τους τελευταίους έξι μήνες έχουν σκοτώσει και τραυματίσει περισσότερους από 100 πολίτες - συμπεριλαμβανομένων δεκάδων κρατουμένων μεταναστών/ριων και προσφύγων - και έχουν εκτοπίσει περισσότερους/ες από 100.000. Οι αεροπορικές επιδρομές, οι καταιγισμοί πυρών του πυροβολικού και οι βομβαρδισμοί έχουν χτυπήσει σπίτια πολιτών και άλλες βασικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων πολλών νοσοκομείων στο πολεμικό μέτωπο, ενός σχολείου και ενός κέντρου κράτησης μεταναστών/ριων, και ανάγκασαν το κλείσιμο του αεροδρομίου Mitiga, της μοναδικής διεθνούς αεροπορικής γραμμής της Τρίπολης.
Ορισμένες από τις επιθέσεις που τεκμηριώθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία ήταν είτε αδιάκριτες είτε δυσανάλογες - που σημαίνει ότι παραβίαζαν τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και μπορούσαν να θεωρηθούν εγκλήματα πολέμου. Σε άλλες περιπτώσεις, η παρουσία μαχητών/ριων μέσα ή κοντά σε σπίτια πολιτών και ιατρικές εγκαταστάσεις απειλούσε τους/τις αμάχους εκεί.
Παιδιά ηλικίας μικρότερης των δύο ετών που έπαιζαν έξω από τα σπίτια τους, πενθούντες/ούσες που παρακολουθούσαν μια κηδεία και απλοί άνθρωποι που ασχολούνταν με τις καθημερινές τους δραστηριότητες ήταν μεταξύ εκείνων που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, παράνομα.
Ο σύζυγός της, πατέρας έξι παιδιών, ηλικίας 56 ετών, σκοτώθηκε όταν ένας πύραυλος έπληξε το υπνοδωμάτιο όπου ξεκουραζόταν μετά την επιστροφή του στο σπίτι από το ποδόσφαιρο.
Ήταν μέρος μιας αδιάκριτης επίθεσης που ξεκίνησε από τον LNA στη γειτονιά Abu Salim, λίγο πριν τις 11 το βράδυ στις 16 Απριλίου 2019. Οι ομοβροντίες έξι πυραύλων «Grad», αξιοσημείωτα μη-ακριβείας, βομβάρδισαν πολλά αστικά συγκροτήματα, σκοτώνοντας οκτώ πολίτες, τραυματίζοντας τουλάχιστον τέσσερις ακόμα, και αφήνοντας τους/τις επιζώντες/ήσασες τραυματισμένους/ες άσχημα.
Κάποια από τα θύματα του βομβαρδισμού στη γειτονιά Abu Salim
Μια επίθεση πυροβολικού GNA στην πυκνοκατοικημένη μη στρατιωτική γειτονιά Qasr bin Ghashir περίπου στις 2:15 μ.μ. στις 14 Μαΐου 2019, έπληξε ένα τριώροφο κτίριο, σκοτώνοντας τουλάχιστον πέντε πολίτες και τραυματίζοντας περισσότερους/ες από δώδεκα. Πολλοί άνθρωποι βρίσκονταν τριγύρω στην περιοχή εκείνη την ώρα για να παρευρεθούν στην κηδεία ενός γνωστού γείτονα.
«Ήμουν στο σπίτι και ο αδελφός μου στεκόταν έξω στο δρόμο. Ο βομβαρδισμός ήταν δριμύς, ένα όχημα πετάχτηκε πάνω από ένα άλλο όχημα και για μια στιγμή τα πάντα ήταν μαύρα. Βγήκα έξω και υπήρχαν πολλοί γείτονες, νεκροί και τραυματίες, στο έδαφος. υπήρχαν διάσπαρτα ανθρώπινα μέλη παντού. Ήταν ένα συγκλονιστικό θέαμα. Τότε βρήκαμε τον αδερφό μου. Ήταν τραυματισμένος παντού, πέθανε. Δεν μπορούσα να το πιστέψω», δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ο αδελφός του 19χρονου Ahmad Fathi al-Muzughi, ο οποίος πέθανε στον βομβαρδισμό.
Οι αεροπορικές επιδρομές της GNA στην Qasr Bin Ghashir και στην Tarhouna έχουν επίσης χτυπήσει σπίτια πολιτών και υποδομές, χρησιμοποιώντας αδρανείς βόμβες «αλεξίπτωτου» FAB-500ShL. Με ακτίνα έκρηξης άνω των 800 μέτρων, αυτό το όπλο είναι εντελώς ακατάλληλο για χρήση σε αστικές περιοχές.
Επίθεση σε αεροδρόμιο και σε νοσοκομεία στο πολεμικό μέτωπο
Το αεροδρόμιο Mitiga - για μήνες ο μόνος αερολιμένας της Τρίπολης - είναι πλέον κλειστός αφού επανειλημμένα έγινε στόχος από επιθέσεις του LNA. Τα πλησιέστερα σπίτια πολιτών και ένα σχολείο έχουν επίσης γίνει στόχοι από, όπως φαίνεται, αδιάκριτες επιθέσεις. Οι εμπειρογνώμονες της Διεθνούς Αμνηστίας εξέτασαν τους κρατήρες και τα θραύσματα πυρομαχικών σε αρκετές από αυτές τις τοποθεσίες βομβαρδισμών, επισημαίνοντας τη χρήση μη κατευθυνόμενων, μεγάλων εκρηκτικών οπλικών συστημάτων.
Οι επιθέσεις του LNA έχουν επίσης δημιουργήσει ζημιές ή καταστρέψει ολοσχερώς αρκετά ασθενοφόρα και νοσοκομεία που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία τραυματιών πολέμου. Οι γιατροί και οι εγκαταστάσεις - συμπεριλαμβανομένων εκείνων που φροντίζουν άρρωστους ή τραυματίες - έχουν ειδική προστασία σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και δεν πρέπει να γίνονται στόχος. Η Διεθνής Αμνηστία διαπίστωσε ότι οι μαχητές του GNA χρησιμοποίησαν νοσοκομεία και ιατρικές εγκαταστάσεις στο μέτωπο για στρατιωτικούς σκοπούς, καθιστώντας τις έτσι ευάλωτες σε επιθέσεις.
Η πιο φονική τέτοια επίθεση ήταν ένας βομβαρδισμός πυραύλων σε ένα νοσοκομείο του μετώπου κοντά στο κλειστό Διεθνές Αεροδρόμιο της Τρίπολης στις 27 Ιουλίου 2019 που οδήγησε στο θάνατο πέντε γιατρούς και διασώστες/ριες και τραυμάτισε οκτώ ακόμη. Με βάση τα θραύσματα πυρομαχικών Blue Arrow 7 που βρέθηκαν στην περιοχή και άλλα αποδεικτικά στοιχεία, η Διεθνής Αμνηστία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο βομβαρδισμός ξεκίνησε από ένα κινεζικό Wing Loong drone - το οποίο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) χρησιμοποιούσαν για λογαριασμό του LNA. Η οργάνωση διαπίστωσε επίσης ότι η εγκατάσταση δεν χαρακτηρίστηκε ως ιατρική και ότι είχε χρησιμοποιηθεί επίσης από μαχητές για φαγητό και για άλλους σκοπούς.
Η παραβίαση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ
Παρά το ολικό εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ που ισχύει από το 2011, τα ΗΑΕ και η Τουρκία υποστηρίζουν τον LNA και τον GNA, αντίστοιχα, μέσω παράνομων μεταφορών όπλων και άμεσης στρατιωτικής στήριξης.
«Όλες οι πλευρές πρέπει να λάβουν άμεσα και συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των πολιτών σύμφωνα με τους νόμους περί πολέμου και να διερευνήσουν τη συμπεριφορά των δυνάμεών τους. Μια εξεταστική επιτροπή θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή για να ανοίξει το δρόμο για τη δικαιοσύνη και την αποκατάσταση των θυμάτων και των οικογενειών τους», δήλωσε η Donatella Rovera.
«Τα μέλη του Συμβουλίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ θα πρέπει να εργαστούν από κοινού για να καθιερώσουν επειγόντως αυτόν τον μηχανισμό, ο οποίος θα μπορούσε να καθορίσει την ευθύνη για τις παραβιάσεις και να προστατεύσει τα αποδεικτικά στοιχεία των εγκλημάτων».
