ΙΡΑΝ: ΣΚΛΗΡΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ ΟΜΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΑΠΟ ΔΙΑΔΗΛΩΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ, ΠΟΥ ΕΝΑΝΤΙΩΝΟΝΤΑΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΜΑΝΤΙΛΑ

Οι αρχές του Ιράν χρησιμοποιούν την μέθοδο της μυστικής κράτησης, χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας, επίσης παρατείνουν την απομόνωση και τις απειλές εναντίον μελών της οικογένειας, προκειμένου να εξαγάγουν «ομολογήσεις» -μέσω υποχρεωτικής βιντεοσκόπησης- από υπερασπιστές/ριες των δικαιωμάτων των γυναικών οι οποίοι/ες είναι υπό κράτηση για την εκστρατεία τους εναντίον των νόμων για την υποχρεωτική μαντίλα (hijab) που διαιωνίζουν τις διακρίσεις, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.

Η οργάνωση έχει εντοπίσει ένα μοτίβο τουλάχιστον έξι τέτοιων υποθέσεων από τον Απρίλιο του 2019. Σε μία από αυτές, μια νεαρή υπερασπίστρια των δικαιωμάτων των γυναικών υποβλήθηκε σε εξαναγκαστική εξαφάνιση από τις 2 έως τις 13 Ιουλίου.

Το αυξανόμενο κίνημα των γυναικών ενάντια στους υποχρεωτικούς νόμους του Ιράν σχετικά με την μαντίλα (hijab) απειλείται. 

«Αυτές οι γυναίκες δεν έπρεπε να βρίσκονται υπό κράτηση εξαρχής. Είναι εξωφρενικό ότι τώρα υποβάλλονται σε βασανιστήρια ή σε άλλες μορφές κακομεταχείρισης με στόχο να υποχρεωθούν να συμμετάσχουν σε κρατικά προπαγανδιστικά βίντεο, όπου «ομολογούν» την «ενοχή» τους και αναγκάζονται να αποκηρύξουν την εκστρατεία ενάντια στην αντί-δημοκρατική χρήση της μαντίλας (hijab). Οι αρχές πρέπει να τις απελευθερώσουν αμέσως και άνευ όρων, αποσύροντας όλες τις κατηγορίες εναντίον τους, και να σταματήσουν τη μετάδοση των εξαναγκαστικών «ομολογιών» τους στα κρατικά μέσα ενημέρωσης».

Οι αξιωματούχοι της Υπηρεσίας Πληροφοριών και Ασφάλειας που ενορχηστρώνουν την παραγωγή προπαγανδιστικών βίντεο, διατάσσουν τους υπερασπιστές/ριες των δικαιωμάτων των γυναικών να αποσύρουν την αντίθεσή τους στην αναγκαστική χρήση της μαντίλας, να καταγγείλουν την εκστρατεία «Λευκές Τετάρτες» ενάντια στους υποχρεωτικούς νόμους και να εκφράσουν την μετάνοια τους για το ότι επέτρεψαν στους εαυτούς τους να υποκινηθούν από «αντεπαναστάτες της αντιπολίτευσης», που δρούσαν έξω από τη χώρα.

Η πιο πρόσφατη περίπτωση που τεκμηριώνεται αφορά την υπερασπίστρια των δικαιωμάτων των γυναικών Saba Kordafshari, ηλικίας 22 ετών, που συνελήφθη την 1η Ιουνίου. Σύμφωνα με τη μητέρα της, Raheleh Ahmadi, μετά τη σύλληψή της, η Saba Kordafshari βρισκόταν υπό κράτηση με παρατεταμένη απομόνωση για 11 ημέρες στο κέντρο κράτησης στη Vozara στην Τεχεράνη μέχρι τις 11 Ιουνίου, όταν μεταφέρθηκε στη φυλακή Shahr-e Ray. Κατά τη διάρκεια της απομόνωσης, της ασκήθηκε διαρκής πίεση να εμφανιστεί ενώπιον μιας βιντεοκάμερας και να καταγγείλει την εκστρατεία της Λευκής Τετάρτης. Οι ανακριτές έθεσαν ως όρο για την απελευθέρωσή της να δώσει εξαναγκαστική «ομολογία» και απείλησαν να συλλάβουν τη μητέρα της εάν η Saba Kordafshari δεν «συνεργαζόταν». Στις 10 Ιουλίου, οι αρχές έκαναν πράξη την απειλή τους και συνέλαβαν την Raheleh Ahmadi.

Στις 2 Ιουλίου, οι αρχές μετέφεραν τη Saba Kordafshari σε άλλη τοποθεσία και απέκρυψαν  την τύχη της από την οικογένειά της, έως ότου την επέστρεψαν στη φυλακή Shahr-e Rey στις 13 Ιουλίου, υποβάλλοντας την έτσι σε βίαιη εξαφάνιση για 12 ημέρες. Στη συνέχεια, ενημέρωσαν την οικογένειά της ότι κρατήθηκε στο τμήμα 2-Α της φυλακής Evin, το οποίο βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Επαναστατικών Φρουρών, όπου υπέστη έναν εκ νέου εξαναγκασμό για να «ομολογήσει».

Σε μια άλλη περίπτωση, η υπερασπίστρια των δικαιωμάτων των γυναικών Yasaman Aryani, ηλικίας 24 ετών, συνελήφθη από δυνάμεις Ασφαλείας στις 10 Απριλίου στο σπίτι της στην Τεχεράνη. Η μητέρα της, Monireh Arabshahi, συνελήφθη την επόμενη μέρα αφού ρωτούσε σχετικά με την τύχη της κόρης της στο κέντρο κράτησης της Vozara στην Τεχεράνη.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει μάθει από τότε ότι, ενώ κρατήθηκε σε απομόνωση για διάστημα εννέα ημερών, μέλη των Δυνάμεων Ασφαλείας απειλούσαν την Yasaman Aryani, μεταξύ άλλων, ότι θα συλλάβουν τον μικρότερο αδελφό και τον πατέρα της, εκτός αν εκείνη εμφανιστεί μπροστά σε κάμερα και εκφράσει τη «μετάνοια» της σε βίντεο για τη καμπάνια της Λευκής Τετάρτης. Επίσης υπέστη χλευασμό, λέγοντας της ότι η περίπτωσή της είχε ξεχαστεί από τον έξω κόσμο.

Στις 18 Απριλίου, η Yasaman Aryani και η Monireh Arabshahi απομακρύνθηκαν από το κέντρο κράτησης Vozara, τοποθετήθηκαν σε φορτηγό και οδηγήθηκαν σε μια άγνωστη τοποθεσία στην Τεχεράνη, χωρίς να τους δοθεί εξήγηση. Μόλις βγήκαν από το φορτηγό, ήρθαν αντιμέτωπες με συνεργεία κάμερας από την εταιρεία IRIB, η οποία τους κινηματογραφούσε χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Τότε μεταφέρθηκαν σε ένα δωμάτιο για να «δώσουν συνέντευξη» στο IRIB και, όταν αντιτάχθηκαν, τους είπαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να απαντήσουν στις ερωτήσεις.

Τον Μάρτιο του 2019, οι αρχές κάλεσαν επίσης την Zarrin Badpa, την ηλικιωμένη μητέρα της Masih Alinejad,μίας ιρανής δημοσιογράφου και ιδρύτρια της εκστρατείας της Λευκής Τετάρτης, για ανάκριση. Στη συνέχεια, τις έκαναν ερωτήσεις για δύο ώρες σχετικά με τις δραστηριότητες της κόρης της, ενώ παράλληλα τη βιντεοσκοπούσαν. Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί για το γεγονός ότι οι αρχές ενδέχεται να προβάλλουν δηλώσεις που εκείνη έκανε υπό πίεση, σε μελλοντικά προπαγανδιστικά βίντεο, δεδομένου του μακροχρόνιου ιστορικού τους αξιοποίησης τέτοιων καταχρηστικών πρακτικών.

«Οι ιρανικές αρχές δεν πρέπει να έχουν ψευδαισθήσεις, ότι ο καταναγκαστικός και σκληρός χαρακτήρας των «ομολογιών» στα βίντεο που προέρχονται από τους υπερασπιστές/ριές των δικαιωμάτων των γυναικών και τις οικογένειές τους, θα περάσει απαρατήρητος. Όλοι οι κρατικοί φορείς που συμμετέχουν στην παραγωγή και τη μετάδοση αυτών των βίντεο «εξομολόγησης» μοιράζονται την ευθύνη για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται εναντίον των γυναικών και των οικογενειών τους», δήλωσε ο Philip Luther.

Ιστορικό

Η εκστρατεία της Λευκής Τετάρτης είναι μια δημοφιλής ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία οι γυναίκες από το εσωτερικό του Ιράν κοινοποιούν βίντεο περπατώντας δημόσια χωρίς μαντίλα και εκφράζοντας την αντίθεσή τους στην υποχρεωτική χρήση της μαντίλας, συζητώντας τις ελπίδες τους για τα δικαιώματα των γυναικών.

«Η Διεθνής Αμνηστία γνωρίζει τουλάχιστον οκτώ γυναίκες που βρίσκονται επί του παρόντος σε κράτηση για την ακτιβιστική τους δράση κατά της υποχρεωτικής χρήσης της μαντίλας και για την εκστρατείαςτης Λευκής Τετάρτης: η Yasaman Aryani και η μητέρα της, η Monireh Arabshahi, η Saba Kordafshari και η μητέρα της, η Rheleh Ahmadi, η Mojgan Keshavarz, η Fereshteh Didani; και δύο άλλες γυναίκες των οποίων τα ονόματα δεν είναι ακόμη γνωστά στην Διεθνή Αμνηστία. Αντιμετωπίζουν κατηγορίες, όπως «υποκίνηση και διευκόλυνση της διαφθοράς και της πορνείας», «διάδοση προπαγάνδας ενάντια στο σύστημα» και «συγκέντρωση και συνεννόηση για τη διάπραξη εγκλημάτων κατά της εθνικής ασφάλειας».

Σύμφωνα με τους υποχρεωτικούς νόμους περί υποχρεωτικής χρήσης της μαντίλας στο Ιράν, η τιμωρία για τις γυναίκες που εμφανίζονται δημόσια χωρίς μαντίλα περιλαμβάνει σύλληψη, ποινή φυλάκισης, μαστίγωμα ή πρόστιμο. Η υποχρεωτική χρήση της μαντίλας παραβιάζει ένα πλήθος δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων για ισότητα, προστασία της ιδιωτικής ζωής και ελευθερία έκφρασης και πεποιθήσεων. Η πρακτική της υποχρεωτικής χρήσης της μαντίλας υποβαθμίζει, επίσης, τη θέση των γυναικών και κοριτσιών, αψηφώντας την αξιοπρέπεια και την αξία τους.