Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΕΙ ΑΠΡΟΣΚΟΠΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΣΥΛΟΥ

Δημοσιεύθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2012, 17:09Εκτύπωση

ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΗΛΩΣΗ

19 Οκτωβρίου 2012

Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει απρόσκοπτη πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου

«Οι ελληνικές Αρχές πρέπει να λάβουν επειγόντως μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι αιτούντες άσυλο στην ελληνική επικράτεια, και ιδιαίτερα τα άτομα που προσπαθούν να υποβάλουν αίτηση στην Αστυνομική Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής, έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου», δήλωσε ο Μάρεκ Μαρτσύνσκι, Υποδιευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.

Η Διεθνής Αμνηστία επαναλαμβάνει επί αρκετά χρόνια τις ανησυχίες της για τα σοβαρά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα όταν προσπαθούν να υποβάλουν τα αιτήματά τους για άσυλο. Οι αιτήσεις τους για άσυλο χρειάζεται να καταγραφούν από τις αστυνομικές Αρχές, έτσι ώστε να λάβουν τη ροζ κάρτα (ένα έγγραφο που αποδεικνύει ότι η αίτηση ασύλου έχει καταγραφεί). Όσοι δεν κατορθώνουν την καταγραφή του αιτήματός τους, ζουν με το φόβο της σύλληψης, της κράτησης και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της επαναπροώθησης.

 Τα Σάββατα στην Πέτρου Ράλλη

Η μεγάλη πλειονότητα προσπαθεί να υποβάλει αίτημα ασύλου στην Αστυνομική Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής, στην οδό Πέτρου Ράλλη. Μεγάλες ουρές αιτούντων άσυλο, μεταξύ των οποίων ανήλικοι, περιμένουν από δύο έως τρεις ημέρες έξω από την Διεύθυνση για να υποβάλουν τις αιτήσεις ασύλου κάθε Σάββατο πρωί. Περιμένουν στη σειρά, παρά το κρύο του χειμώνα ή τη ζέστη του καλοκαιριού. Δεν υπάρχουν τουαλέτες και (οι αιτούντες) κινδυνεύουν να τραυματιστούν όταν ξεσπούν καυγάδες για μία θέση.

Μόνο ένας μικρός αριθμός αιτήσεων (συνήθως μέχρι και 20) καταγράφονται από της αρχές της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αλλοδαπών Αττικής κατά τις πολύ πρωινές ώρες κάθε Σαββάτου. Οι ίδιες οι Αρχές δηλώνουν ότι κατά την διάρκεια της εβδομάδας λαμβάνουν αιτήσεις μόνο από άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες και παραπέμπονται από δικηγόρους ή μη κυβερνητικές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ΜΚΟ). Σύμφωνα με τοπικές ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακόμα και όταν παραπέμπονται ευάλωτα άτομα, οι Αρχές στην Πέτρου Ράλλη ενδέχεται να μην καταγράψουν τα αιτήματά τους.

Εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφθηκαν το κτήριο της Πέτρου Ράλλη στις 6 Ιουλίου και τις πρώτες δύο Παρασκευές και δύο Σάββατα του Οκτωβρίου του 2012, και διαπίστωσαν ότι η κατάσταση παραμένει η ίδια με αυτή που διαπιστώθηκε κατά τις επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν με άλλες ΜΚΟ και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων το χειμώνα και την άνοιξη του 2012. Σε κάθε επίσκεψη μια μεγάλη ουρά αιτούντων άσυλο διαφορετικών εθνικοτήτων, μεταξύ των οποίων Σύροι και Ιρανοί, περίμεναν έξω από το κτήριο για να υποβάλουν αίτημα ασύλου.

Κατά την διάρκεια επίσκεψης που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο, ένας ιρανός αιτών άσυλο μίλησε στην οργάνωση για την απελπισία του κατά τη διάρκεια της αναμονής του και για το ότι δεν τολμούσε να φύγει για να πάρει φαγητό και νερό λόγω του φόβου του ότι θα έχανε την θέση του. Έδειχνε αδύναμος και έτοιμος να λιποθυμήσει από την έλλειψη φαγητού και νερού. Άλλοι μίλησαν για τις επαναλαμβανόμενες προσπάθειές τους να κάνουν αίτηση ασύλου και την απελπισία τους για τις συνθήκες αναμονής. Κατά την διάρκεια της επίσκεψης στις 7 Οκτωβρίου, εκπρόσωποι της οργάνωσης είδαν γύρω στα 140 άτομα, μεταξύ των οποίων ανήλικοι και σύροι υπήκοοι, που διέφυγαν από τη σύγκρουση στη χώρα τους. Οι περισσότεροι από αυτούς φοβούνταν το ενδεχόμενο σύλληψής τους κατά τις συχνές αστυνομικές επιχειρήσεις σκούπα στην Αθήνα και/ή επίθεσης από μέλη ακροδεξιών ομάδων. Μίλησαν για άλλους αιτούντες άσυλο που δεν είχαν έλθει να υποβάλουν αίτημα ασύλου λόγω αυτού του φόβου. Ένας αιτών άσυλο από την Συρία είπε στην οργάνωση στις 12 Οκτωβρίου πως προσπάθησε πέντε φορές να κάνει αίτημα ασύλου χωρίς επιτυχία και ότι ήξερε πολλούς ανθρώπους που είχαν σταματήσει να προσπαθούν. Τον Οκτώβριο και πάλι μόνο γύρω στους 20 αιτούντες άσυλο κατόρθωσαν την καταγραφή των αιτημάτων τους κάθε Σάββατο.

Η κατάσταση έξω από την Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής έχει παρακολουθηθεί εκτενώς από τοπικές ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη Διεθνή Αμνηστία μέσω ολονύχτιων διαμαρτυριών έξω από την Πέτρου Ράλλη μεταξύ του Φεβρουαρίου και του Απριλίου του 2012, κάθε Παρασκευή βράδυ και τις πολύ πρωινές ώρες του Σαββάτου. Εκτενής αναφορά υπό τον τίτλο Η Εκστρατεία για την Πρόσβαση στο Άσυλο στην Περιοχή της Αττικής, που δημοσιεύθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2012, παρουσιάζει τα ευρήματα αυτών των ολονύκτιων διαμαρτυριών. Αναφέρει τις κάκιστες συνθήκες αναμονής, την πρακτική των Αρχών να δέχονται μόνο έναν πολύ μικρό αριθμό αιτήσεων ασύλου, και την έλλειψη φροντίδας για τους ασυνόδευτους ανήλικους που προσπαθούν να υποβάλουν αίτηση για άσυλο.  Η αναφορά υπογράφεται από 14 τοπικές ενώσεις, ομάδες, συλλογικότητες και ΜΚΟ που δουλεύουν για τα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων, μεταξύ άλλων, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το Αίτημα, το Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων, η Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών, η Άρσις και το Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι. Η αναφορά επίσης παρουσιάζει το εθνικό, διεθνές και Ευρωπαϊκό Κοινοτικό νομικό πλαίσιο το οποίο οι ελληνικές Αρχές παραβιάζουν με την συνεχιζόμενη αυτή πρακτική.

Οι αιτούντες άσυλο ξεκάθαρα αντιμετωπίζουν σοβαρότατες δυσκολίες στο να καταθέσουν επιτυχώς την αίτησή τους για άσυλο στη Αττική, ενώ όσοι δεν καταφέρνουν να κάνουν αίτηση αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο κράτησης ή/και απέλασης λόγω της μαζικής αστυνομικής καταστολής μεταναστών στην Αθήνα τον Αύγουστο και την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Η οργάνωση έχει παρακολουθήσει αρκετές υποθέσεις αιτούντων άσυλο που συνελήφθησαν κατά την διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων. Σε δύο τέτοιες περιπτώσεις, οι αιτήσεις ασύλου καταγράφηκαν μετά από δύο μήνες κράτησης και μόνο μετά από παρεμβάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας και του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες. 

Ένας κρατούμενος αιτών άσυλο ανέφερε ότι οι κάκιστες συνθήκες σε συνδυασμό με το ότι οι αστυνομικές Αρχές είπαν ανοιχτά ότι εάν έκανε αίτηση για άσυλο κατά τη διάρκεια της κράτησής του, θα τον κρατούσαν περισσότερο, λειτούργησαν αποτρεπτικά.

Η οργάνωση εκφράζει την έντονη ανησυχία της αναφορικά με άρθρο που περιέχεται στο προσχέδιο προεδρικού διατάγματος για τις διαδικασίες ασύλου, το οποίο επεκτείνει το μέγιστο χρόνο κράτησης των αιτούντων άσυλο που υποβάλλουν αίτηση ασύλου κατά τη διάρκεια της κράτησής τους, από έξι σε δώδεκα μήνες. Η απειλή κράτησης ενός έτους, ιδιαίτερα όταν λάβει κανείς υπόψη τις κακές συνθήκες κράτησης, θα λειτουργήσει ως επιπλέον αποτρεπτικός παράγοντας για αυτούς τους αιτούντες άσυλο που θέλουν να αιτηθούν διεθνή προστασία, ενόσω κρατούνται.

Παρόλο που η νομοθεσία του 2011 προέβλεπε τη δημιουργία μια Αρχής Ασύλου χωρίς την συμμετοχή της αστυνομίας, αυτή η Αρχή δεν αναμένεται να αρχίσει τις εργασίες της πριν τον Μάρτιο του 2013.

Σημειώσεις

Για κάποιες από τις ανησυχίες της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ελλάδα, δείτε τα παρακάτω κείμενα:

Η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει την μαζική αστυνομική καταστολή σε παράτυπους μετανάστες, δήλωση, 8 Αυγούστου 2012, http://www.amnesty.org/en/news/greece-must-halt-mass-police-crackdown-on-irregular-migrants-2012-08-08.

Η Ελλάδα σχεδιάζει σκούπα για μετανάστες και αιτούντες άσυλο, δήλωση, 2 Απριλίου 2012,  http://www.amnesty.org/en/news/greece-plans-sweep-migrants-and-asylum-seekers-2012-04-02.

Περιορισμένη και απάνθρωπη: Η πρόσβαση στο άσυλο στην Ελλάδα είναι υποτιμητική και αβέβαια, Δίκτυο Προσφύγων,  ελληνικό τμήμα Διεθνούς Αμνηστίας, http://livewire.amnesty.org/.

Ελλάδα: Ένας χρόνος από την απόφαση M.S.S.:  Η Ελλάδα συνεχίζει να παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, EUR 25/002/2012, 26 Ιανουαρίου 2012, http://www.amnesty.org/en/library/info/EUR25/002/2012/en.

Η Παγίδα Δουβλίνο ΙΙ: Επιστροφές των αιτούντων άσυλο στην ΕλλάδαTransfer, EUR 25/001/2010, http:// www.amnesty.org/en/library/info/EUR25/001/2010.

Η αναφορά H Καμπάνια για την Πρόσβαση στο Άσυλο στην Περιοχή της Αττικής, http://www.asylum-campaign.blogspot.gr 

Η αναφορά έχει υπογραφεί από δεκατέσσερις μη κυβερνητικές οργανώσεις, ενώσεις, και συλλογικότητες και ομάδες. Οι υπογράφοντες είναι: Αίτημα, Άρσις, Επιτροπή Αλληλεγγύης στους Πρόσφυγες Χίου «Λάθρα», Ιατρική Παρέμβαση, Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Κέντρο Συμπαραστάσεως Παλιννοστούντων και Μεταναστών - Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων, Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών, Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, Σύλλογος Ενωμένων Αφγανών στην Ελλάδα, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων, Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων, Κίνηση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα - Αλληλεγγύη στους Πρόσφυγες - Σάμος

 

ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΔΩΡΕΑ
Υπερασπίσου τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και στήριξε την ανεξαρτησία του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.