ΓΕΩΡΓΙΑ: ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΔΙΑΔΗΛΩΤΡΙΕΣ ΣΤΟΧΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΜΕ ΚΛΙΜΑΚΟΥΜΕΝΗ ΒΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ
Η αστυνομία στη Γεωργία χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο έμφυλη βία, συμπεριλαμβανομένων σεξιστικών προσβολών, απειλών σεξουαλικής βίας και παράνομων και εξευτελιστικών σωματικών ερευνών εναντίον γυναικών που συμμετέχουν σε διαδηλώσεις, στο πλαίσιο της ευρύτερης εκστρατείας της για εκφοβισμό και τιμωρία ειρηνικών διαδηλωτριών, αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία σε νέα έκθεση.
Σκηνές αστυνομικής βίας καθώς και βίαιες σωματικές επιθέσεις από άγνωστα άτομα εναντίον ειρηνικών διαδηλωτριών/ών στη Γεωργία έχουν γίνει ανησυχητικά συχνές από τότε που ξέσπασε στη χώρα πέρυσι ένα ισχυρό κύμα φιλοευρωπαϊκών, αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Αψηφώντας την κρατική καταστολή, οι γυναίκες διαδηλώτριες έχουν γίνει σύμβολα θάρρους - αλλά και στόχος εξευτελισμού, κακοποίησης και ψυχολογικής βίας τόσο από αστυνομικούς όσο και από άγνωστους βοηθούς.
«Οι αρχές μπορεί να ήλπιζαν ότι στοχοποιώντας τις γυναίκες με απειλές σεξουαλικής βίας, επιδρομές στα σπίτια τους, παράνομες σωματικές έρευνες και αυθαίρετες κρατήσεις, θα συνέτριβαν το πνεύμα αντίστασης, θα απέτρεπαν τις διαδηλώτριες από περαιτέρω συγκεντρώσεις και θα τις έκαναν να σωπάσουν. Αντ' αυτού, οι γυναίκες στη Γεωργία ξεσηκώθηκαν πιο τολμηρά, καταγγέλλοντας την κακοποίηση, απαιτώντας δικαιοσύνη και μετατρέποντας την καταστολή σε αντίσταση και πρόκληση», δήλωσε ο Denis Krivosheev, Αναπληρωτής Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
Κρατική βία και απάνθρωπες σωματικές έρευνες
Τους τελευταίους μήνες, η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει πολυάριθμες μαρτυρίες διαδηλωτριών/ών που υπέστησαν σεξιστικές προσβολές και απειλές σεξουαλικής βίας, καθώς και εξευτελιστικές σωματικές έρευνες. Η εν λόγω μεταχείριση φαίνεται να στοχεύει όλο και περισσότερο τις γυναίκες διαδηλώτριες και να τις επηρεάζει δυσανάλογα. Οι καταχρήσεις αυτές δεν παραβιάζουν μόνο τη νομοθεσία της Γεωργίας, η οποία απαγορεύει την πλήρη απογύμνωση κατά τη διάρκεια των ερευνών, αλλά και τη διεθνή νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα πρότυπα που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την προστασία των ανθρώπων από την έμφυλη βία.
Η Elene Khoshtaria, ηγέτης της αντιπολίτευσης, περιέγραψε ότι η αστυνομία την έθεσε υπό περιορισμό με τη βία, την έγδυσε και την ανάγκασε να ξαπλώσει γυμνή στο πάτωμα κατά τη διάρκεια της κράτησής της στις 28 Μαρτίου 2025. Παρά την ιατρική της κατάσταση, οι αστυνομικοί της αρνήθηκαν την πρόσβαση σε φάρμακα και τουαλέτα, ακόμη και όταν εμφάνισε υπέρταση και υπέστη επανειλημμένους εμετούς.
Η Kristina Botkoveli, συνιδρύτρια μιας ομάδας διαμαρτυρίας στο Facebook, αναγκάστηκε να γδυθεί και να μείνει γυμνή μπροστά στην ηλικιωμένη μητέρα της, ενώ επιπλέον δέχθηκε απειλές κατά τη διάρκεια επιδρομής της αστυνομίας στο σπίτι τους την 1η Φεβρουαρίου 2025. Η Kristina υπέστη κρίση πανικού και χρειάστηκε επείγουσα ιατρική περίθαλψη.
Η ακτιβίστρια Nino Makharadze συνελήφθη κατά τη διάρκεια ειρηνικής διαμαρτυρίας στις 13 Ιανουαρίου 2025 και υποβλήθηκε σε επεμβατική σωματική έρευνα σε κέντρο προσωρινής κράτησης. Δεν της επιτράπηκε να ενημερώσει την οικογένεια και τις/τους φίλες/ους της για το πού βρισκόταν και της δόθηκε πρόσβαση σε δικηγόρο της μόνο μετά τη σωματική έρευνα. Στις 5 Μαΐου ανέφερε ότι έπεσε σε ενέδρα μαζί με δύο φίλες της, ενώ επέστρεφαν στο σπίτι τους από μια διαμαρτυρία. Άγνωστος δράστης τις ψέκασε με σπρέι πιπεριού και πράσινη μπογιά, ενώ φώναζε ύβρεις. Και οι τρεις γυναίκες φέρονται να υπέστησαν τραυματισμούς, συμπεριλαμβανομένων χημικών εγκαυμάτων που απαιτούσαν νοσηλεία.
Λεκτική κακοποίηση και έμφυλος εκφοβισμός
Η σεξιστική λεκτική κακοποίηση και οι απειλές σεξουαλικής βίας κατά ειρηνικών διαδηλωτριών είναι μια άλλη συνήθης τακτική που χρησιμοποιείται από τις αρχές επιβολής του νόμου για εκφοβισμό και παρενόχληση. Κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης της 2ας Φεβρουαρίου 2025 κοντά στο εμπορικό κέντρο της Τιφλίδας, εκπρόσωπος της Διεθνούς Αμνηστίας είδε αστυνομικούς να αποκαλούν γυναίκες διαδηλώτριες «πόρνες» και να απειλούν τις ίδιες και τα μέλη των οικογενειών τους. Αρκετές γυναίκες ανέφεραν επίσης ότι απειλήθηκαν με βιασμό από αστυνομικούς που φορούσαν μάσκα.
Η Natia Dzidziguri, αφού συνελήφθη κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στις 19 Νοεμβρίου 2024, αναγκάστηκε να γονατίσει σε ένα αστυνομικό βαν περιτριγυρισμένο από άνδρες, ενώ οι αστυνομικοί της απύφθηναν προσβολές και χειρονομίες σεξουαλικού περιεχομένου.
Η Mzia Amaghlobeli, διακεκριμένη δημοσιογράφος, συνελήφθη δύο φορές στις 11 Ιανουαρίου 2025 κατά τη διάρκεια ειρηνικών διαδηλώσεων. Και στις δύο περιπτώσεις, υπέστη σεξιστική κακοποίηση από την αστυνομία, με τον αρχηγό της αστυνομίας του Μπατούμι να τη φτύνει και να την απειλεί με βία. Οι αρχές χρησιμοποίησαν το βίντεο στο οποίο η Mzia Amaghlobeli χαστουκίζει τον αρχηγό της αστυνομίας, μετά από λεκτικό διαπληκτισμό τους, για να ασκήσουν δίωξη εναντίον της. Αγνόησαν το βίντεο στο οποίο ο αρχηγός της αστυνομίας της απευθύνει σεξιστικές προσβολές και λεκτική βία. Η Mzia Amaghlobeli προφυλακίστηκε μετά από μια γρήγορη ακρόαση κατά την οποία αντιμετώπισε περαιτέρω αδικία στο δικαστήριο, όταν δικαστής αρνήθηκε να δεχτεί οποιοδήποτε από τα στοιχεία υπεράσπισής της. Οι αρχές μέχρι σήμερα δεν έχουν ερευνήσει κανέναν αστυνομικό που φέρεται να κακομεταχειρίστηκε και να κακοποίησε με άλλο τρόπο την ίδια και άλλες/ους διαδηλώτριες/ές. Ούτε ένας αξιωματικός εναντίον του οποίου διατυπώθηκαν σοβαρές καταγγελίες, από τη Mzia Amaghlobeli ή άλλα άτομα, δεν τέθηκε σε διαθεσιμότητα κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Ένα μοτίβο κακοποίησης, όχι μεμονωμένα περιστατικά
Οι αναφορές αυτές δεν είναι μεμονωμένες, αλλά φαίνεται να αποτελούν ένα ευρύτερο μοτίβο κακοποίησης και ατιμωρησίας των υπηρεσιών επιβολής του νόμου της Γεωργίας. Ο εξευτελισμός, η σεξιστική ρητορική και η σωματική βία κατά των γυναικών διαδηλωτριών στη Γεωργία ευθυγραμμίζονται με τις ευρύτερες προσπάθειες εκφοβισμού όσων συμμετέχουν σε συνεχιζόμενες διαδηλώσεις. Τοπικοί υπερασπιστές και υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπογραμμίζουν ότι πολλά θύματα ταπεινωτικής μεταχείρισης από την αστυνομία, γυναίκες και άνδρες, παραμένουν στη σιωπή από φόβο ή ντροπή.
Τέτοιες ενέργειες μπορεί να συνιστούν βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία και παραβιάζουν όχι μόνο το Σύνταγμα και την εθνική νομοθεσία της Γεωργίας, αλλά και τις υποχρεώσεις της βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά των Βασανιστηρίων, και των διεθνών προτύπων.
«Οι παράνομες, επεμβατικές και εξευτελιστικές σωματικές έρευνες στη Γεωργία φαίνεται να χρησιμοποιούνται ως όπλο για τον εξευτελισμό και τον εκφοβισμό των διαδηλωτριών/ών, ιδίως των γυναικών. Αυτό αποτελεί σαφή παραβίαση τόσο του εθνικού όσο και του διεθνούς δικαίου. Οι αρχές της Γεωργίας πρέπει να τερματίσουν αμέσως όλες τις μορφές έμφυλων αντιποίνων και κάθε παράνομη χρήση βίας από τις αρχές επιβολής του νόμου, να διερευνήσουν κάθε ισχυρισμό για κακοποίηση κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων και να διασφαλίσουν τη λογοδοσία σε όλα τα επίπεδα», δήλωσε ο Denis Krivosheev.
