IRREPRESSIBLE.INFO: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ηλεκτρονικές εκκλήσεις προς την πρώτη συνεδρίαση οργάνου του ΟΗΕ για το Διαδίκτυο στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 2006
25 Ιουλίου 2006
Μετά την επιτυχημένη έναρξη, στη Βρετανία, της εκστρατείας της για την ελευθερία στο Διαδίκτυο, η Διεθνής Αμνηστία την επεκτείνει σε παγκόσμιο επίπεδο με τον τίτλο irrepressible.info. Η εκστρατεία έχει ως στόχο να ανακτήσουμε το Διαδίκτυο ως δύναμη αλλαγής εν όψει της αυξανόμενης προθυμίας των εταιρειών τεχνολογίας να συνδράμουν τη λογοκρισία και την καταστολή.
Από το Ιράν μέχρι τις Μαλδίβες και από την Κούβα ως το Βιετνάμ, οι κυβερνήσεις καταστέλλουν αφ' ενός όσους χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να μοιραστούν τις απόψεις τους, ενώ αφ' ετέρου αρνούνται στους πολίτες τους την πρόσβαση στον πλούτο των πληροφοριών του. Ρίχνουν στη φυλακή χρήστες του Διαδικτύου, κλείνουν internet caf?, αστυνομεύουν chat rooms, διαγράφουν blogs. Μπλοκάρουν ιστοσελίδες, απαγορεύουν τις διεθνείς ειδήσεις, ενώ οι μηχανές αναζήτησης φιλτράρουν και αποκρύπτουν τα αποτελέσματα που θεωρούνται ευαίσθητα.
«Το Διαδίκτυο μπορεί να αποτελεί υπέροχο εργαλείο για την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - οι ακτιβιστές μπορούν να ενημερώνουν την υφήλιο για τις παραβιάσεις στη χώρα τους με το πάτημα ενός πλήκτρου. Οι απλοί άνθρωποι έχουν πρωτοφανή πρόσβαση σε πληροφορίες από το ευρύτερο δυνατό φάσμα πηγών», δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.
«Όμως οι δυνατότητες του Διαδικτύου να επιφέρει αλλαγές υπονομεύονται: από κυβερνήσεις που είναι απρόθυμες να ανεχτούν αυτό το ελεύθερο μέσο ενημέρωσης, όσο και από εταιρείες που είναι πρόθυμες να τις βοηθήσουν να καταστείλουν την ελευθερία του λόγου».
Οι εταιρείες Sun Microsystems, Cisco Systems, Yahoo! και Google είναι μεταξύ εκείνων που βοηθούν τις κυβερνήσεις να λογοκρίνουν το Διαδίκτυο ή να ανιχνεύσουν μεμονωμένους χρήστες. Το 2004, η Microsoft γνωστοποίησε στις ισραηλινές αρχές, χωρίς ενημέρωση ή συγκατάθεση του ίδιου, πληροφορίες για τον Μορντεκάι Βανούνου, που αποκάλυψε τους πυρηνικούς εξοπλισμούς του Ισραήλ. Τα στοιχεία αυτά αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για να διωχθεί ποινικά ο Βανούνου επειδή είχε επαφές με ξένα μέσα ενημέρωσης.
«Καλούμε τους χρήστες του Διαδικτύου σε ολόκληρο τον κόσμο να επισκεφθεί τη διεύθυνση http://irrepressible.info και να υπογράψει την έκκληση που ζητά από όλες τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες να σεβαστούν την ελευθερία του Διαδικτύου», δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία. «Οι εταιρείες του Διαδικτύου συχνά ισχυρίζονται ότι είναι δεοντολογικά υπεύθυνες - οι εκκλήσεις αυτές θα υπογραμμίσουν πως η συνεργασία των εταιρειών στην καταστολή ενέχει τον κίνδυνο της συνενοχής σε καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βλάπτει την αξιοπιστία τους».
Οι ηλεκτρονικές εκκλήσεις θα συγκεντρωθούν και θα παραδοθούν στην καίρια συνεδρίαση του ΟΗΕ για το μέλλον του Διαδικτύου, τον Νοέμβριο του 2006 στην Αθήνα.
Παράλληλα με την έναρξη της διεθνούς εκστρατείας της, η Διεθνής Αμνηστία έδωσε στη δημοσιότητα έκθεση γύρω από τον ρόλο των εταιρειών Yahoo!, Microsoft και Google στην καταστολή του Διαδικτύου στην Κίνα. Ο μηχανισμός της καταστολής του Διαδικτύου θεωρείται πιο προηγμένος στην Κίνα παρά σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου και οι εταιρείες είναι ιδιαίτερα πρόθυμες να συνεργαστούν με την κινεζική κυβέρνηση.
Σημειώσεις προς τους συντάκτες
- Η ιστοσελίδα της εκστρατείας, στα αγγλικά, τα αραβικά, τα γαλλικά και τα ισπανικά, βρίσκεται στη διεύθυνση http://irrepressible.info.
- Η έκθεση, με τίτλο �Undermining freedom of expression in China�, βρίσκεται στη διεύθυνση http://web.amnesty.org/library/Index/ENGPOL300262006
- Τον Νοέμβριο του 2006 θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα η πρώτη συνεδρίαση του Φόρουμ για τη Διακυβέρνηση του Διαδικτύου, συμβουλευτικού οργάνου του ΟΗΕ. Το Φόρουμ συστάθηκε ως προϊόν συμβιβασμού, μετά την αποτυχία της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής του ΟΗΕ για την Κοινωνία της Πληροφορίας (WSIS, Γενεύη 2003 και Τύνιδα 2005) να καταλήξει σε δεσμευτική συμφωνία για το μέλλον της διακυβέρνησης του Διαδικτύου ή έστω και να συμφωνήσει το περιεχόμενο του όρου αυτού.
- Οι ισραηλινές αρχές είχαν απαγορεύσει στον Μορντεκάι Βανούνου να επικοινωνεί με ξένα μέσα ενημέρωσης. Αυτή η απαγόρευση, που αποτελεί από μόνη της παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μόλις πρόσφατα παρατάθηκε για άλλο ένα έτος. Παρ' όλο που ο δικαστής στη συνεχιζόμενη δίκη του Βανούνου έχει πλέον συμφωνήσει να μην χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες που προμήθευσε η Microsoft, τα στοιχεία αυτά βρίσκονται στα χέρια των ισραηλινών αρχών και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να συνεχιστούν οι περιορισμοί της ελευθερίας του και να ενταθούν οι παρενοχλήσεις που υφίσταται.
AI Index: POL 30/032/2006 Ιούλιος 2006
ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ
Το Διαδίκτυο και τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η Διεθνής Αμνηστία γεννήθηκε πριν 45 χρόνια με μια επιστολή προς εφημερίδα. Σήμερα, θα ήταν πιθανότατα ένα e-mail. Δύσκολα μπορεί κανείς να υπερεκτιμήσει τον αντίκτυπο που έχει ήδη επιφέρει το Διαδίκτυο στον κόσμο της επικοινωνίας. Ποτέ πριν δεν είχαν οι απλοί άνθρωποι τέτοια πρόσβαση σε πληροφορίες από ολόκληρο τον κόσμο. Εξ ίσου, ποτέ πριν δεν είχαν πρόσβαση μεμονωμένα άτομα σε ένα τόσο μεγάλο διεθνές ακροατήριο.
Η επικοινωνία ήταν πάντα στην καρδιά του έργου της Διεθνούς Αμνηστίας, γι' αυτό και το Διαδίκτυο είναι τόσο σημαντικό για εμάς. Η αύξηση της δημοτικότητας της ηλεκτρονικής επικοινωνίας κατά την τελευταία δεκαετία έχει αλλάξει εντελώς τον τρόπο που εργαζόμαστε. Μέσω της ιστοσελίδας μας, μπορούμε να μεταδίδουμε πληροφόρηση κατ' ευθείαν στο κοινό, μπορούμε να διανέμουμε ακαριαία το υλικό μας στους ειδησεογραφικούς οργανισμούς ανά τον κόσμο, μπορούμε να επικοινωνούμε με ΜΚΟ σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίες, χάρη στο Διαδίκτυο, μπορούν να μας προειδοποιούν εγκαίρως για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται στις χώρες τους. Έχουμε πλέον πρόσβαση σε πληροφορίες και μαρτυρίες ανθρώπων που αλλιώς δεν θα μπορούσαμε ίσως ποτέ να μάθουμε.
Η ανάπτυξη εφαρμογών του Διαδικτύου, όπως είναι τα blogs, προσφέρει στους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μια διέξοδο για να μεταδίδουν τα μηνύματά τους στην υφήλιο. Πέντε ή έξι χρόνια πριν, αυτό το νέο μέσο είχε αρχίσει να φέρνει αντίκτυπο σε χώρες με κακό ιστορικό όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του λόγου, μεταξύ αυτών και στην Κίνα και το Ιράν. Οι ακτιβιστές διαπίστωσαν ότι, ξαφνικά, μπορούσαν να μιλήσουν στην υφήλιο για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα τους με το πάτημα ενός κουμπιού.
Δυστυχώς, δεν πέρασε πολύς καιρός μέχρι να συνειδητοποιήσουν οι κυβερνήσεις τι συνέβαινε και να στρέψουν την προσοχή τους στην παρακολούθηση και τη λογοκρισία των πληροφοριών που ανταλλάσσονται μέσω του Διαδικτύου. Σε χώρες όπου οι αρχές διατηρούν ισχυρότατο έλεγχο σε όλες τις μορφές των παραδισιακών μέσων ενημέρωσης, δεν σκόπευαν να ανεχτούν ένα νέο και ελεύθερο μέσο.
Οι κυβερνήσεις άρχισαν πρώτα να φυλακίζουν όσους ανθρώπους μπορούσαν να εντοπίσουν ως συγγραφείς πολιτικώς ευαίσθητων μηνυμάτων. Χρήστες του Διαδικτύου φυλακίστηκαν ή περιορίστηκε η ελευθερία κινήσεών τους στην Τυνησία, το Ισραήλ, το Βιετνά, την Κούβα και την Κίνα. Όμως το Διαδίκτυο είναι ένας μεγάλος και συχνά ανώνυμος χώρος και αυτές οι κυβερνήσεις χρειάζονταν βοήθεια για να βρουν τους ανθρώπους που ήθελαν να εμποδίσουν να μιλούν ανοικτά. Σύμμαχό τους βρήκαν τις εταιρείες, που αυτοπροβάλλονταν ως υπέρμαχοι της ελευθερίας του λόγου και της ελευθερίας της πληροφόρησης.
Τον Νοέμβριο του 2002, η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι ξένες εταιρείες, μεταξύ των οποίων η Websense και οι Syn Microsystems, Cisco Systems, Nortel Networks και Microsoft, είχαν προμηθεύσει στις κινεζικές αρχές τεχνολογία για να τις βοηθήσουν να λογοκρίνουν το Διαδίκτυο. Οι εταιρείες δεν το αρνήθηκαν, αλλά αντιθέτως ισχυρίστηκαν ότι δεν είχαν κανέναν έλεγχο στο πώς χρησιμοποιείται ο εξοπλισμός τους. Εκπρόσωπος της Cisco Systems δήλωσε ότι «Αν η κυβέρνηση της Κίνας θέλει να παρακολουθεί το Διαδίκτυο, αυτό είναι δική της δουλειά. Εμείς είμαστε κατά βάση πολιτικώς ουδέτεροι».
Δυστυχώς γι' αυτούς, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καλεί «κάθε άτομο και κάθε όργανο της κοινωνίας» να παίξει τον ρόλο του στον σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους ανθρώπους. Οι εταιρείες έχουν καθήκον να διασφαλίζουν ότι δεν βοηθούν τις κυβερνήσεις να παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα πράγματα δεν έχουν βελτιωθεί από το 2002 και ακόμη περισσότερες εταιρείες του Διαδικτύου έχουν υπονομεύσει τις αρχές τους προκειμένου να κερδίσουν προσοδοφόρες περιοχές της αγοράς. Πέρυσι, η Microsoft εγκαινίασε στην Κίνα μια πύλη (portal), που εμποδίζει τη χρήση λέξεων όπως 'ελευθερία' στο κείμενο των blogs.
Φέτος, η Google εγκαινίασε κινεζική μηχανή αναζήτησης που αυτολογοκρίνεται. Και έγινε γνωστό πέρυσι ότι η Yahoo! αποκάλυψε στις κινεζικές αρχές στοιχεία του λογαριασμού e-mail του δημοσιογράφου Σι Τάο, μια κίνηση που συνέβαλε στην ποινική του δίωξη και την καταδίκη του σε 10 χρόνια φυλάκιση. Έκτοτε έγιναν γνωστές νέες περιπτώσεις συνεργασίας της Yahoo! με τις κινεζικές αρχές.
Έγινε επίσης γνωστό ότι, το 2004, η Microsoft διέθεσε στις ισραηλινές αρχές, χωρίς ενημέρωση ή συγκατάθεση του ίδιου, εμπιστευτικές πληροφορίες για τον Μορντεκάι Βανούνου, που αποκάλυψε τους πυρηνικούς εξοπλισμούς του Ισραήλ. Αυτές οι πληροφορίες χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για να διωχθεί ποινικών ο Βανούνου επειδή είχε επαφή με ξένα μέσα ενημέρωσης. Παρ' όλο που ο δικαστής στην υπόθεσή του συμφώνησε στο μεταξύ να μην χρησιμοποιήσει στη δίκη τις πληροφορίες που προμήθευσε η Microsoft, υπάρχει ακόμη το ενδεχόμενο οι πληροφορίες αυτές να χρησιμοποιηθούν για να ενταθούν οι παρενοχλήσεις που υφίσταται. Η επιρροή της Κίνας, καθώς και οι τεχνικές της λύσεις, εξαπλώνονται σε άλλες χώρες, όπως η Ζιμπάμπουε, η Κούβα και η Λευκορωσία. Όμως εντείνεται και η πίεση που ασκεί το κοινό σε αυτές τις χώρες και στις εταιρείες που τις βοηθούν.
Χιλιάδες άνθρωποι έχουν υπογράψει την έκκληση για την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης στην ιστοσελίδα http://irrepressible.info. Στις ΗΠΑ, ένα νομοσχέδιο του Κογκρέσου που αποβλέπει στην επιβολή αυστηρών νέων υποχρεώσεων στις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας που συναλλάσσονται με «χώρες που περιορίζουν το Διαδίκτυο», όπως η Κίνα, προχωρά μέσα από τον πολιτικό μηχανισμό των ΗΠΑ. Ειδησεογραφικοί και διεκδικητικοί οργανισμοί ανά τον κόσμο έχουν κάνει σαφή την κριτική τους για τις ενέργειες αυτών των εταιρειών.
Παρ' όλο που βρίσκονται στο στάδιο ανάπτυξης κανόνες ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τις επιχειρήσεις, δεν υπάρχει ακόμη κανένας διεθνής δεσμευτικός νόμος που να προσδιορίζει τις ευθύνες των πολυεθνικών εταιρειών σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι, προς το παρόν, εταιρείες όπως η Yahoo!, η Microsoft και η Google μπορούν να λογοδοτήσουν μόνο στο δικαστήριο της κοινής γνώμης. Οι επιχειρήσεις τους εξαρτώνται από τη χρήση των υπηρεσιών τους από το ευρύ κοινό. Η τιμή των μετοχών τους είναι πάντοτε ευάλωτες στην αρνητική δημοσιότητα. Όσο περισσότεροι άνθρωποι συμμετάσχουν σε αυτήν την εκστρατεία, τόσο πιο ξεκάθαρο θα γίνει σε αυτές τις εταιρείες ότι, το να βοηθούν να καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι μόνο δεοντολογικά εσφαλμένο, αλλά συγχρόνως τις εκθέτει στον κίνδυνο να καταστούν συνένοχες σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ θα μπορούσε να αποδειχθεί και επιζήμιο για τα κέρδη τους.