ΕΕ: ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΤΕΒΑΖΟΥΝ ΚΙ ΑΛΛΟ ΤΟΝ ΠΗΧΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΩΝ/ΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας του 2008 για τις επιστροφές, με την οποία τροποποιείται το νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τις επιστροφές ή τις απελάσεις εκτός ΕΕ. Μετά από πιέσεις ορισμένων κρατών μελών, εισάγει επίσης μια πιθανή νομική βάση για «κόμβους επιστροφής» στο δίκαιο της ΕΕ μέσω «συμφωνιών ή ρυθμίσεων» με τρίτες χώρες.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποχώρησε στις ανεφάρμοστες, δαπανηρές και απάνθρωπες απαιτήσεις μερικών κυβερνήσεων κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατά της μετανάστευσης. Η ίδια η Επιτροπή απέρριψε την έννοια των «κόμβων επιστροφής» το 2018. Γνωρίζει πολύ καλά ότι οι προτάσεις αυτές θα οδηγήσουν σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα σπαταλήσουν εκατομμύρια ευρώ και θα αποξενώσουν συμμάχους - σε μια εποχή που η ΕΕ τους χρειάζεται.
Παρόλα αυτά, η σημερινή πρόταση θέτει το έδαφος για να στείλουν τα κράτη ανθρώπους σε χώρες με τις οποίες δεν έχουν καμία σχέση, για να εγκλωβιστούν σε κέντρα κράτησης, με ελάχιστες αξιόπιστες εγγυήσεις ότι τα δικαιώματά τους θα προστατευτούν. Ειλικρινά, αυτό κατεβάζει κι άλλο τον πήχη για την Ευρώπη», δήλωσε η Eve Geddie, Διευθύντρια του Γραφείου Ευρωπαϊκών Θεσμών της Διεθνούς Αμνηστίας.
Η Διεθνής Αμνηστία και περισσότερες από 100 οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλη την Ευρώπη έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι οι προτάσεις αυτές αποτελούν ανησυχητική απόκλιση από το διεθνές δίκαιο, θα έχουν σοβαρές διπλωματικές, νομικές και οικονομικές επιπτώσεις για την Ευρώπη και είναι πιθανό να οδηγήσουν σε ένα σοβαρό μοτίβο παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της επαναπροώθησης και της αυθαίρετης κράτησης.
«Σε όλο το σύστημα υπεράκτιας κράτησης της Αυστραλίας, τη συμφωνία της Ιταλίας με την Αλβανία ή το αποτυχημένο σύστημα στη Ρουάντα του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουμε ξαναδεί αυτές τις δοκιμασμένες πολιτικές που απέτυχαν. Οδηγούν σταθερά σε παρατεταμένες δικαστικές διαμάχες, δαπανηρά κέντρα που μένουν άδεια, ζωές που βρίσκονται στο κενό, καθώς και σε συστηματική αυθαίρετη κράτηση και άλλες σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων. Τέτοιες προτάσεις δεν είναι μόνο ατελείωτα σκληρές, αλλά και καταστροφικές στην πραγματικότητα».
Πέρα από τα κέντρα επιστροφών, άλλες πτυχές των προτάσεων είναι επίσης βαθιά ανησυχητικές, τιμωρητικές και δυσανάλογες. Αυτές περιλαμβάνουν την επέκταση και την παράταση της κράτησης των ατόμων που υπόκεινται σε αποφάσεις επιστροφής που βασίζονται σε ασαφείς και τιμωρητικούς λόγους, νέες κυρώσεις για τη μη επαρκή «συνεργασία» με τις διαδικασίες επιστροφής, αυξημένη χρήση των απαγορεύσεων εισόδου, περιορισμένες επιλογές για οικειοθελή αναχώρηση και εκτεταμένες παρεκκλίσεις για άτομα που θεωρούνται κίνδυνος για την ασφάλεια - παρακάμπτοντας τις διαδικασίες ποινικής δικαιοσύνης και τις εγγυήσεις για δίκαιη δίκη.
Μετά την υιοθέτηση του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο πέρυσι, πολλοί περισσότεροι άνθρωποι θα δουν τις αιτήσεις τους για άσυλο να απορρίπτονται με ταχείες διαδικασίες σε ολόκληρη την ΕΕ. Αντί να μπει στο επίκεντρο η βελτίωση των συστημάτων ασύλου στο εσωτερικό των χωρών, να δοθεί προτεραιότητα στις αξιοπρεπείς οικειοθελείς επιστροφές και να εξασφαλιστεί η υποστήριξη της ένταξης και η πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα αδειών διαμονής πέραν του ασύλου, η πρόταση αυτή σημαίνει περαιτέρω απογύμνωση των δικαιωμάτων τους.
«Οι σημερινές ανακοινώσεις σηματοδοτούν την ανησυχητική κατεύθυνση που σχεδιάζει να ακολουθήσει η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τη μετανάστευση και το άσυλο, καθώς και μια ανησυχητική περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου και της πολιτικής που βασίζεται σε δεδομένα.
«Η έλλειψη δέσμευσης της ΕΕ στη διεθνή αλληλεγγύη και στον επιμερισμό των ευθυνών δεν θα περάσει απαρατήρητη από τις χώρες εκτός Ευρώπης, και κινδυνεύει να υπονομεύσει το παγκόσμιο σύστημα προστασίας των προσφυγισσών/ων - σε μια εποχή που η Ευρώπη θα έπρεπε να οικοδομεί συμμαχίες και όχι να γκρεμίζει γέφυρες. Αυτή η τιμωρητική προσέγγιση, που βασίζεται στην κράτηση και την επιβολή θα αυξήσει μόνο το κόστος στους εθνικούς προϋπολογισμούς και, κυρίως, τον πόνο των ανθρώπων των οποίων τα δικαιώματα περιορίζονται και παραβιάζονται», δήλωσε η Geddie.
