ΛΙΒΑΝΟΣ: ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΣ ΟΙ «ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΓΙΑ ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΑΜΑΧΩΝ

Οι προειδοποιήσεις εκκένωσης που εξέδωσε ο ισραηλινός στρατός προς τους κατοίκους των νότιων προαστίων της Βηρυτού και του νότιου Λιβάνου ήταν ανεπαρκείς και σε ορισμένες περιπτώσεις επίσης παραπλανητικές, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία, τονίζοντας ότι οι προειδοποιήσεις αυτές δεν απαλλάσσουν το Ισραήλ από τις υποχρεώσεις του βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου να μην στοχοποιεί ποτέ αμάχους και να λαμβάνει όλα τα δυνατά μέτρα για να ελαχιστοποιήσει τις βλάβες που τους προκαλεί.

Σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, τα μέρη σε μια σύγκρουση έχουν σαφή υποχρέωση να λαμβάνουν όλα τα εφικτά μέτρα για να αποφύγουν ή τουλάχιστον να ελαχιστοποιήσουν τη βλάβη των αμάχων όταν πραγματοποιούν επιθέσεις- αυτό περιλαμβάνει την αποτελεσματική προειδοποίηση των επιθέσεων στους αμάχους στις πληγείσες περιοχές, εκτός εάν οι περιστάσεις δεν το επιτρέπουν.

«Οι προειδοποιήσεις που εκδόθηκαν από τον ισραηλινό στρατό προς τους κατοίκους της Dahieh, των πυκνοκατοικημένων νότιων προαστίων της Βηρυτού, ήταν ανεπαρκείς. Η ανάλυσή μας δείχνει ότι οι προειδοποιήσεις που εξέδωσε ο ισραηλινός στρατός όχι μόνο περιείχαν παραπλανητικούς χάρτες, αλλά εκδόθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα - σε μια περίπτωση λιγότερο από 30 λεπτά πριν από την έναρξη των επιδρομών - στη μέση της νύχτας, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όταν πολλοί άνθρωποι κοιμόντουσαν, ήταν εκτός σύνδεσης ή δεν παρακολουθούσαν τις αναφορές των μέσων ενημέρωσης», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Επιπλέον, η εντολή προς τους κατοίκους ολόκληρων πόλεων και χωριών στον νότιο Λίβανο να εκκενώσουν την περιοχή είναι μια υπερβολικά γενική προειδοποίηση που είναι ανεπαρκής και εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν αυτό αποσκοπεί στη δημιουργία μιας συνθήκης για μαζικούς εκτοπισμούς. Ανεξάρτητα από την αποτελεσματικότητα των προειδοποιήσεων, αυτές δεν σημαίνουν ότι το Ισραήλ μπορεί να αντιμετωπίζει τον υπόλοιπο άμαχο πληθυσμό ως στόχους. Οι άνθρωποι που επιλέγουν να παραμείνουν στα σπίτια τους ή δεν μπορούν να φύγουν επειδή μέλη της οικογένειάς τους έχουν περιορισμένη κινητικότητα, λόγω αναπηρίας, ηλικίας ή άλλων λόγων, συνεχίζουν να προστατεύονται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Το Ισραήλ οφείλει ανά πάσα στιγμή να τηρεί τις υποχρεώσεις του βάσει του διεθνούς δικαίου, μεταξύ άλλων λαμβάνοντας όλες τις εφικτές προφυλάξεις για την ελαχιστοποίηση της βλάβης των αμάχων, όπου κι αν βρίσκονται».

Σύμφωνα με το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OCHA), το ένα τέταρτο της επικράτειας του Λιβάνου έχει επηρεαστεί από τις προειδοποιήσεις εκκένωσης.

Για να είναι αποτελεσματική μια προειδοποίηση πρέπει να είναι έγκαιρη και να παρέχει πληροφορίες για ασφαλείς διαδρομές και προορισμούς. Η Διεθνής Αμνηστία εξέτασε δύο προειδοποιήσεις που εκδόθηκαν στους κατοίκους της πολυσύχναστης αστικής περιοχής Dahieh κατά τη διάρκεια της νύχτας της 27ης προς 28η Σεπτεμβρίου, μετά το αιφνιδιαστικό χτύπημα που σκότωσε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ Hassan Nasrallah. Οι εναέριες επιθέσεις κατεδάφισαν ολόκληρα κτίρια σε μια πυκνοκατοικημένη αστική περιοχή. Κάθε προειδοποίηση προσδιόριζε τρεις στρατιωτικούς στόχους και ζητούσε από τους κατοίκους να εκκενώσουν μια ακτίνα 500 μέτρων γύρω από τη συγκεκριμένη τοποθεσία. Οι προειδοποιήσεις εκδόθηκαν μέσω του αραβικού εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού στο X (πρώην Twitter), τη νύχτα, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα ή λεπτομέρειες για ασφαλείς διαδρομές.

Στις δύο προειδοποιήσεις που εκδόθηκαν προς τους κατοίκους της περιοχής Dahieh, οι χάρτες που δημοσίευσε ο ισραηλινός στρατός μαζί με τις προειδοποιήσεις εκκένωσης, που κάλυπταν έξι διαφορετικές περιοχές, ήταν παραπλανητικά. Σε κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις, η περιοχή που επισημαίνεται στους χάρτες για να υποδείξει τη ζώνη κινδύνου για τους πολίτες κάλυπτε πολύ μικρότερη περιοχή από την ακτίνα των 500 μέτρων που ο ισραηλινός στρατός είχε συμβουλεύσει τους πολίτες ότι ήταν η ελάχιστη απόσταση που θα έπρεπε να εκκενώσουν οι πολίτες.

Ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε επίσης προειδοποιήσεις εκκένωσης για τους κατοίκους περίπου 118 πόλεων και χωριών στον νότιο Λίβανο μεταξύ 1ης και 7ης Οκτωβρίου, μετά την έναρξη της χερσαίας εισβολής του. Αυτές οι προειδοποιήσεις, οι οποίες περιελάμβαναν πόλεις που απέχουν περισσότερο από 35 χλμ. από τα σύνορα με το Ισραήλ και εκτός της ουδέτερης ζώνης που έχει κηρυχθεί από τον ΟΗΕ, δεν καθιστούν τον νότιο Λίβανο ζώνη ελεύθερων πυρών.

Για να είναι αποτελεσματικές, οι προειδοποιήσεις πρέπει να δίνουν σαφείς οδηγίες στους πολίτες για την απομάκρυνση από στρατιωτικούς στόχους. Ενώ οι προειδοποιήσεις μπορούν, σε ορισμένες περιπτώσεις, να έχουν γενικό χαρακτήρα, ο ορισμός του τι συνιστά γενικό δεν περιλαμβάνει υπερβολικά ευρείες προειδοποιήσεις που ζητούν από τους πολίτες να εκκενώσουν ολόκληρες περιοχές (βλέπε για παράδειγμα το Σχόλιο του 1987 για το Πρωτόκολλο Ι).  

Οι προειδοποιήσεις του Ισραήλ στον νότιο Λίβανο κάλυπταν μεγάλες γεωγραφικές περιοχές, εγείροντας ανησυχίες για το κατά πόσο είχαν σχεδιαστεί για να προκαλέσουν μαζικές μετατοπίσεις. Η αρχή 5 των Κατευθυντήριων Αρχών για την εσωτερικό εκτοπισμό αναφέρει ότι, σε κάθε περίπτωση, οι αρχές και οι διεθνείς φορείς πρέπει να τηρούν τις υποχρεώσεις τους βάσει του διεθνούς δικαίου, ώστε «να προλαμβάνουν και να αποφεύγουν συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εκτοπισμό ατόμων».

Μεθοδολογία

Η επιχείρηση «Βέλη του Βορρά» του Ισραήλ ξεκίνησε στις 23 Σεπτεμβρίου με έντονους εναέριους βομβαρδισμούς σε διάφορες περιοχές του Λιβάνου, συμπεριλαμβανομένων του νότου, της κοιλάδας Bekaa και της περιοχής Dahieh, στα νότια προάστια της Βηρυτού. Σύμφωνα με την κυβέρνηση του Λιβάνου, ο αριθμός των εκτοπισμένων που διαφεύγουν από τις ισραηλινές εναέριες επιθέσεις έχει ανέλθει σε 1,2 εκατομμύρια - η συντριπτική πλειοψηφία μόνο τις τελευταίες τρεις εβδομάδες.

Η Διεθνής Αμνηστία εξέτασε πάνω από δώδεκα προειδοποιήσεις εκκένωσης από τον ισραηλινό στρατό και διεξήγαγε συνεντεύξεις με 12 κατοίκους που εγκατέλειψαν την περιοχή Dahieh μετά τις ισραηλινές προειδοποιήσεις εκκένωσης στις 27/28 Σεπτεμβρίου 2024, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών al- Laylaki, Hay El Sellom, Hadi Nasrallah highway και Burj al-Barajneh. Η οργάνωση πήρε επίσης συνεντεύξεις από τρεις κατοίκους χωριών στον νότιο Λίβανο.

Το Εργαστήριο Αποδεικτικών Στοιχείων Κρίσεων της Διεθνούς Αμνηστίας χαρτογράφησε τις περιοχές που καλύπτονται από τις προειδοποιήσεις εκκένωσης του Ισραήλ για να αναλύσει τις περιοχές που επηρεάστηκαν από τα πλήγματα.

Κατά την ανάλυση αυτών των προειδοποιήσεων, η Διεθνής Αμνηστία δεν επιδιώκει αυτή τη στιγμή να καθορίσει αν το Ισραήλ έπληξε στρατιωτικούς στόχους στις επιθέσεις του, αλλά μάλλον να διερευνήσει αν οι προειδοποιήσεις που εξέδωσε το Ισραήλ ήταν αποτελεσματικές για την προστασία των αμάχων και τηρούσαν το διεθνές δίκαιο.

Νότια προάστια της Βηρυτού: «Αυτό δεν είναι προειδοποίηση, είναι βασανιστήρια»

Ξεκινώντας στις 11:06 μ.μ. της 27ης Σεπτεμβρίου, ο ισραηλινός στρατός άρχισε να εκδίδει προειδοποιήσεις εκκένωσης προς τους κατοίκους της περιοχής Dahieh. Στην πρώτη προειδοποίηση, ο ισραηλινός στρατός έδωσε οδηγίες στους κατοίκους μέσω του X (πρώην Twitter) να απομακρυνθούν 500 μέτρα από τρία κτίρια στις γειτονιές al-Laylaki και al-Hadath, οι οποίες είναι πυκνοκατοικημένες περιοχές, ισχυριζόμενος ότι οι κάτοικοι εκεί «βρίσκονται κοντά σε συμφέροντα της Χεζμπολάχ». Η εντολή δεν έδινε χρονικό πλαίσιο για την εκκένωση.

Ο χάρτης που δημοσιεύθηκε παράλληλα με την προειδοποίηση αυτή επισημαίνει μια περιοχή γύρω από τα κτίρια για να υποδείξει την υποτιθέμενη ακτίνα των 500 μέτρων που θα έπρεπε να εγκαταλείψουν οι κάτοικοι. Ωστόσο, η επισημασμένη περιοχή κάλυπτε στην πραγματικότητα μόνο μια ακτίνα περίπου 135 μέτρων. Ενώ ο χάρτης έδειχνε 30 κτίρια εντός του κόκκινου κύκλου, στην πραγματικότητα υπάρχουν 500 κτίρια εντός της ακτίνας των 500 μέτρων.

Ένας χάρτης που δημοσίευσε ο ισραηλινός στρατός στο Χ παραποιεί την περιοχή που επηρεάζεται από την προειδοποίηση εκκένωσης. Το κείμενο πάνω από την κόκκινη διακεκομμένη γραμμή γράφει «500 μέτρα» στα αραβικά, αλλά η γραμμή καλύπτει περίπου 135 μέτρα.

Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν τη γειτονιά al-Laylaki, στη νότια Βηρυτό. Ο κόκκινος κύκλος δείχνει την περιοχή που επισημαίνεται από τον ισραηλινό στρατό στον χάρτη που δημοσιεύθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ευρύτερη περιοχή δείχνει ολόκληρη την ακτίνα 500 μέτρων που επηρεάζεται από την προειδοποίηση εκκένωσης. Σχέδιο: Ahmad Baydoun. Χάρτης: Google Earth

Το ίδιο ισχύει και για τις προειδοποιήσεις εκκένωσης στη γειτονιά al-Hadath: οι περιοχές που επισημαίνονται στους χάρτες και προειδοποιούν τους κατοίκους να μείνουν 500 μέτρα μακριά από το κτίριο Sheet και το συγκρότημα Al-Salam, έδειχναν μόνο ακτίνες περίπου 125 μέτρων και 100 μέτρων αντίστοιχα.

Η δορυφορική εικόνα δείχνει τη γειτονιά al-Hadath, στη νότια Βηρυτό. Οι κόκκινοι κύκλοι δείχνουν την περιοχή που επισημαίνεται στον χάρτη που δημοσίευσε ο ισραηλινός στρατός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ευρύτεροι κύκλοι δείχνουν την περιοχή που επηρεάζεται από την προειδοποίηση εκκένωσης. Σχέδιο: Ahmad Baydoun. Χάρτης: Google Earth

Περίπου στις 12:36 π.μ., μόλις μιάμιση ώρα αργότερα, τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ισραηλινό πλήγμα στο al-Laylaki. Μετά από μία ώρα και 10 λεπτά, το Εθνικό Πρακτορείο Ειδήσεων του Λιβάνου ανέφερε 11 ακόμη πλήγματα στην περιοχή Dahieh, συμπεριλαμβανομένων κτιρίων και περιοχών που δεν είχαν λάβει προειδοποίηση εκκένωσης.

Η Fatima, μια δημοσιογράφος που ζει στο al-Laylaki, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι ο αδελφός της της τηλεφώνησε γύρω στις 11:15 μ.μ. ενώ κάλυπτε την είδηση του χτυπήματος στην περιοχή Nasrallah, προειδοποιώντας την να εγκαταλείψει την περιοχή:

«Μπήκα στο αυτοκίνητο και ξεκίνησα να οδηγώ βιαστικά... Έφτασα στο al-Laylaki και διαπίστωσα ότι όλοι συμπεριφέρονταν το ίδιο τρελά όπως και εγώ. Αν οι άνθρωποι μπορούσαν να πέσουν από το μπαλκόνι για να φύγουν πιο γρήγορα [θα το έκαναν]. Κραυγές, τρέξιμο, κορναρίσματα αυτοκινήτων, μοτοσικλέτες, πλαστικές σακούλες... Βοήθησα γρήγορα τους γονείς μου να κατέβουν τις σκάλες προς το αυτοκίνητό μου και πήρα μαζί μου μόνο τη γάτα μου... Προς το παρόν δεν έχω καθόλου υπάρχοντα».

Η Fatima εξήγησε ότι το Al-Laylaki είναι μια πυκνοκατοικημένη περιοχή που παρέμενε πλήρως κατοικημένη μέχρι εκείνη τη νύχτα, επειδή βρίσκεται στα περίχωρα της περιοχής Dahieh και οι κάτοικοι δεν περίμεναν ότι θα στοχοποιούνταν.  

Η Abir, η οποία διαμένει με τη μητέρα της κοντά στο al-Laylaki, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι δεν μπόρεσε να εκκενώσει αμέσως το σπίτι της επειδή η μητέρα της είναι ηλικιωμένη και άρρωστη και χρειάζεται να τη μεταφέρουν από τις σκάλες: «Ήταν μια νύχτα βγαμένη από την κόλαση. Ξάπλωσα τη μητέρα μου στο πάτωμα στο πιο ασφαλές δωμάτιο, που είναι το παλιό μπάνιο, κρύψαμε τα κεφάλια μας με τα χέρια μας [καθ' όλη τη διάρκεια του βομβαρδισμού]». Κατάφεραν να φύγουν μόνο λίγες ώρες αργότερα, αφού ένας φίλος βοήθησε να μεταφέρει τη μητέρα της από τον έκτο όροφο.

Στις 3 τα ξημερώματα της 28ης Σεπτεμβρίου, ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε άλλη μια προειδοποίηση εκκένωσης μέσω του X στους κατοίκους των γειτονιών Burj al-Barajneh και al-Hadath, στα νότια προάστια της Βηρυτού, δίνοντάς τους εντολή να απομακρυνθούν 500 μέτρα από τρία άλλα κτίρια που είχαν εντοπιστεί. Η προειδοποίηση δεν ανέφερε χρονικό πλαίσιο για την εκκένωση και οι χάρτες των περιοχών που επλήγησαν ήταν εξίσου παραπλανητικοί, αναδεικνύοντας περιοχές πολύ μικρότερες από την υποδεικνυόμενη ακτίνα των 500 μέτρων.

Δορυφορικές εικόνες δείχνουν το Burj al-Barajneh και το al-Hadath, στα νότια προάστια της Βηρυτού. Οι κόκκινοι κύκλοι δείχνουν την περιοχή που επισημαίνεται στον χάρτη που δημοσίευσε ο ισραηλινός στρατός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι ευρύτεροι κύκλοι δείχνουν την πραγματική περιοχή που επηρεάζεται από την προειδοποίηση εκκένωσης. Σχέδιο: Ahmad Baydoun. Χάρτης: Google Earth

Στις 5:47 π.μ., το Εθνικό Πρακτορείο Ειδήσεων μετέδωσε ότι οι ισραηλινές επιθέσεις στόχευσαν τις συνοικίες al-Hadath και al-Laylaki καθώς και τις συνοικίες Chouiefat και al-Kafaat στα νότια προάστια της Βηρυτού, οι οποίες δεν αναφέρονταν στην προειδοποίηση εκκένωσης. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι επιθέσεις στα νότια προάστια της Βηρυτού συνεχίζονταν καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Η Taghreed, κάτοικος της Hay el-Sellom, δήλωσε ότι δεν είχε ακούσει για την ισραηλινή προειδοποίηση και πήρε την απόφαση να φύγει μετά τη μεγάλη επίθεση που σκότωσε τον Hassan Nasrallah. «Κρυβόμασταν και δεν μπορούσαμε να φτάσουμε στην τηλεόραση. Δεν έχω μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οπότε δεν ξέρω τι είπαν οι Ισραηλινοί», δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία.

Ο Ahmad, κάτοικος του Burj al-Barajneh, δήλωσε επίσης ότι πήρε την απόφαση να φύγει από το Dahieh αμέσως μετά το χτύπημα που σκότωσε τον Nasrallah, καθώς ζει με τους ηλικιωμένους γονείς του. «Ενώ ήμασταν ακόμα κολλημένοι στο δρόμο έξω από το Dahieh, με όλα τα ασθενοφόρα να προσπαθούν να δώσουν προτεραιότητα στους τραυματίες, ακούσαμε για την προειδοποίηση από το ραδιόφωνο στο φορτηγό. Ένιωσα πικρία. Αυτό δεν είναι προειδοποίηση, είναι βασανιστήριο. Είναι ένα σαδιστικό παιχνίδι: «θα σκοτώσουμε εσένα και την οικογένειά σου σύντομα. Δείξε μας πώς μπορείς να ξεφύγεις».

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2024, ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε προειδοποίηση για εκκένωση από τη γύρω περιοχή της οικιστικής ζώνης στο al-Laylaki, το Haret Hreik και το Burj al-Barajneh. Ο ισραηλινός στρατός εξαπέλυσε μια σειρά από επιθέσεις μόλις 30 λεπτά αργότερα. Ομοίως, στις 3 Οκτωβρίου 2024, στις 10:51 μ.μ., ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε προειδοποίηση εκκένωσης για τους κατοίκους του Burj al-Barajneh, καλώντας τους να φύγουν αμέσως. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ένα «βαρύ χτύπημα» λίγα λεπτά μετά την έκδοση της εντολής εκκένωσης και τουλάχιστον τέσσερα χτυπήματα μέχρι τις 11:30 μ.μ..

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, η Χεζμπολάχ και άλλες ένοπλες ομάδες πρέπει, στο μέτρο του εφικτού, να αποφεύγουν την τοποθέτηση στρατιωτικών στόχων, συμπεριλαμβανομένων μαχητών, πυρομαχικών, όπλων και στρατιωτικών υποδομών, σε ή κοντά σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Ωστόσο, η παρουσία στρατιωτικών στόχων σε κατοικημένες περιοχές δεν απαλλάσσει τις ισραηλινές δυνάμεις από τις υποχρεώσεις τους βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου να αποφεύγουν τις αδιάκριτες ή δυσανάλογες επιθέσεις, καθώς και να λαμβάνουν όλες τις εφικτές προφυλάξεις για να γλιτώσουν όλους τους αμάχους, συμπεριλαμβανομένων των αμάχων που δεν εγκαταλείπουν την περιοχή μετά από προειδοποίηση εκκένωσης. Η μη παροχή αποτελεσματικών προειδοποιήσεων εκ των προτέρων για επιθέσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν τους αμάχους, εκτός εάν οι περιστάσεις δεν το επιτρέπουν, και η μη λήψη όλων των άλλων εφικτών προφυλάξεων για την προστασία των αμάχων, συνιστούν παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

Προειδοποιήσεις μαζικής εκκένωσης προς τους κατοίκους του νότιου Λιβάνου

Την 1η Οκτωβρίου, ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε δύο προειδοποιήσεις εκκένωσης προς τους κατοίκους του νότιου Λιβάνου. Η πρώτη, στις 9:21 π.μ., έδωσε εντολή στους κατοίκους να μην μετακινούν οχήματα νότια του ποταμού Litani «μέχρι νεωτέρας», ισχυριζόμενη ότι η Χεζμπολάχ χρησιμοποιεί «τον χώρο των πολιτών και τον πληθυσμό ως ανθρώπινες ασπίδες». 

Στις 12:18 το μεσημέρι, ο ισραηλινός στρατός έδωσε εντολή στους κατοίκους περισσότερων από 25 πόλεων του νότιου Λιβάνου να εκκενωθούν και να μετακινηθούν βόρεια του ποταμού Awwali, περίπου 58 χιλιόμετρα από τα σύνορα με το Ισραήλ και περίπου 30 χιλιόμετρα μακριά από τον ποταμό Litani, ο οποίος σηματοδοτεί την ουδέτερη ζώνη του ΟΗΕ που δημιουργήθηκε μετά τον πόλεμο του 2006.

Στις 2 Οκτωβρίου 2024, στις 9:11 π.μ. και στη συνέχεια στις 11:15 π.μ., ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε προειδοποιήσεις για άλλες 24 πόλεις και χωριά στον νότιο Λίβανο, λέγοντας στους κατοίκους να «σώσουν τη ζωή τους και να εγκαταλείψουν αμέσως τα σπίτια τους», δίνοντας εντολή να μετακινηθούν βόρεια του ποταμού Awwali και λέγοντας ότι οποιαδήποτε μετακίνηση προς τα νότια θα μπορούσε να τους εκθέσει σε κίνδυνο. Ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε παρόμοια προειδοποίηση στις 12:49 μ.μ. της 3ης Οκτωβρίου για άλλες 25 πόλεις και χωριά, στις 9:11 π.μ. της 4ης Οκτωβρίου για άλλα 35 χωριά και στις 12:58 μ.μ. της 7ης Οκτωβρίου για 25 επιπλέον χωριά.

Καμία από τις «εντολές» δεν προσέφερε ασφαλή και αποτελεσματική εκκένωση, απλώς έδινε εντολή στους κατοίκους να φύγουν «αμέσως».

Χάρτης με τις πόλεις και τα χωριά που επηρεάζονται από τις προειδοποιήσεις εκκένωσης στον νότιο Λίβανο. Έρευνα και σχέδιο: Ahmad Baydoun. Χάρτης: Openstreetmap

Οι ανησυχίες της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με τις προειδοποιήσεις προς τους αμάχους στον νότιο Λίβανο ενισχύονται από ορισμένες δηλώσεις ισραηλινών πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών που δείχνουν ότι θεωρούσαν νόμιμους στόχους τους αμάχους στον Λίβανο και τις περιουσίες τους. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε στις 27 Σεπτεμβρίου 2024 ότι υπάρχει «ένας πύραυλος σε κάθε κουζίνα, ένας πύραυλος σε κάθε γκαράζ». Ο Ισραηλινός υπουργός Παιδείας δήλωσε στην τηλεόραση στις 21 Σεπτεμβρίου 2024 ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Λιβάνου και ότι ο Λίβανος «θα εξοντωθεί». Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας είχε επίσης προειδοποιήσει προηγουμένως τον Ιούνιο του 2024 ότι το Ισραήλ είναι σε θέση να επιστρέψει τον Λίβανο «στην εποχή του λίθου».

«Η μαζική απώλεια ανθρώπινων ζωών στον Λίβανο τις τελευταίες ημέρες εγείρει φόβους ότι οι ισραηλινές δυνάμεις μπορεί να παραβιάζουν την υποχρέωσή τους να λαμβάνουν όλες τις εφικτές προφυλάξεις για την ελαχιστοποίηση της βλάβης των αμάχων όπου κι αν βρίσκονται, μεταξύ άλλων με την έκδοση αποτελεσματικών προειδοποιήσεων.  Έχοντας περάσει τους τελευταίους 12 μήνες ερευνώντας τα εγκλήματα πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί εξαιρετικά ότι το Ισραήλ μπορεί να επιδιώκει να επαναλάβει την προσέγγιση που ακολούθησε στη Γάζα, με αποτέλεσμα να προκληθεί πρωτοφανής βλάβη στους αμάχους», δήλωσε η Agnes Callamard.

Οι προειδοποιήσεις για τον νότιο Λίβανο και οι οδηγίες να μην ταξιδεύουν τα οχήματα νότια του ποταμού Litani εγείρουν επίσης σοβαρές ανησυχίες για την πρόσβαση των αμάχων σε βασικές προμήθειες και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, των φαρμάκων, της υγειονομικής περίθαλψης και των καυσίμων.  

Ο μουχτάρης (τοπικός άρχοντας) του Rmeich, ενός χωριού νότια του ποταμού Litani κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ, το οποίο δεν έλαβε προειδοποίηση εκκένωσης, αλλά βρίσκεται εντός της περιοχής στην οποία το Ισραήλ δήλωσε ότι απαγορεύεται η κυκλοφορία οχημάτων, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι οι προμήθειες στην πόλη μειώνονται γρήγορα. «Η περιοχή πρόκειται να εξαθλιωθεί. Πώς μπορούμε να συνεχίσουμε; Είναι σαν να θέλουν να μας εκτοπίσουν», είπε.

Οι συνθήκες που δημιουργούνται από τις ενέργειες του Ισραήλ στον νότιο Λίβανο ενέχουν τον κίνδυνο να εκτοπιστεί βίαια η πλειοψηφία του άμαχου πληθυσμού.

Μία από τις πόλεις του νότιου Λιβάνου που ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε ότι πρέπει να εκκενωθεί είναι η Ain Ebel, όπου η πλειοψηφία των κατοίκων είναι χριστιανοί και δεν έχουν καμία γνωστή σχέση με τη Χεζμπολάχ.

Ο Rakan Diab, κάτοικος του Ain Ebel, δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι οι κάτοικοι του χωριού εξεπλάγησαν όταν το Ain Ebel συμπεριλήφθηκε στην προειδοποίηση εκκένωσης του ισραηλινού στρατού στο X (πρώην Twitter) την 1η Οκτωβρίου.  Λίγο αργότερα, ο δήμαρχος του χωριού έλαβε ένα τηλεφώνημα από ένα άτομο που δήθεν ήταν μέλος του ισραηλινού στρατού και προειδοποιούσε τους κατοίκους να φύγουν μέσα σε περίπου 45 λεπτά, επειδή υπήρχαν όπλα στο χωριό.

«Ο κόσμος πανικοβλήθηκε... έπρεπε να μαζέψουμε τα πράγματά μας και να φύγουμε αμέσως», είπε εξηγώντας πώς η πλειοψηφία κατέφυγε στο κοντινό χωριό Rmeich και ο λιβανέζικος στρατός και Ερυθρός Σταυρός διευκόλυναν την ασφαλή διέλευση μιας συνοδείας περίπου 100 αυτοκινήτων από το Rmeich προς τα βόρεια του ποταμού Awwali.

«Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τους συμμάχους του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, να αναστείλουν όλες τις μεταφορές όπλων και άλλες μορφές στρατιωτικής βοήθειας προς το Ισραήλ, λόγω του σημαντικού κινδύνου τα όπλα αυτά να χρησιμοποιηθούν για τη διάπραξη ή τη διευκόλυνση σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου. Η οργάνωση ζητά επίσης την αναστολή όλων των μεταφορών όπλων προς τη Χεζμπολάχ και άλλες ένοπλες ομάδες στο Λίβανο», δήλωσε η Agnès Callamard.

Ιστορικό

Η επιχείρηση «Βέλη του Βορρά» του Ισραήλ ξεκίνησε στις 23 Σεπτεμβρίου. Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας, οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποίησαν τουλάχιστον 1.600 επιθέσεις σε περιοχές σε ολόκληρο τον Λίβανο, σκοτώνοντας περισσότερους από 500 ανθρώπους και τραυματίζοντας πάνω από 1.800 τις πρώτες 24 ώρες. Η Χεζμπολάχ εκτόξευσε επίσης περισσότερους από 200 πυραύλους προς το Ισραήλ εκείνη την ημέρα, με περίπου 10 άτομα να τραυματίζονται από θραύσματα.

Η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ έχουν εμπλακεί σε συνεχείς διασυνοριακές εχθροπραξίες από τότε που η ομάδα εξαπέλυσε επιθέσεις στο βόρειο Ισραήλ μετά το ξέσπασμα των εχθροπραξιών μεταξύ του Ισραήλ και της κατεχόμενης Λωρίδας της Γάζας τον Οκτώβριο του 2023. 

Οι ισραηλινές επιθέσεις στον Λίβανο από τις 7 Οκτωβρίου 2023 έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 2083 ανθρώπους, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας του Λιβάνου. Περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί στον Λίβανο και τουλάχιστον 400.000 έχουν περάσει τα σύνορα με τη Συρία.

Πολλές από τις ρουκέτες της Χεζμπολάχ είναι μη κατευθυνόμενες και δεν μπορούν να στοχεύσουν σε συγκεκριμένο στόχο. Κατά συνέπεια η εκτόξευση ρουκετών χωρίς ακρίβεια σε περιοχές όπου υπάρχουν άμαχοι είναι επιθέσεις χωρίς διακρίσεις και συνεπώς παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Οι άμεσες επιθέσεις κατά αμάχων και οι επιθέσεις χωρίς διακρίσεις που σκοτώνουν ή τραυματίζουν αμάχους συνιστούν εγκλήματα πολέμου.

Από τις 8 Οκτωβρίου 2023, η Χεζμπολάχ και άλλες ένοπλες ομάδες έχουν εκτοξεύσει χιλιάδες πυραύλους στο βόρειο Ισραήλ, σκοτώνοντας 16 αμάχους. Άλλοι 12 άμαχοι, όλοι τους παιδιά, σκοτώθηκαν στις 27 Ιουλίου σε επίθεση στο Majdal Shams στα κατεχόμενα υψίπεδα του Golan. Περίπου 63.000 κάτοικοι του βόρειου Ισραήλ έχουν εκκενωθεί από τις 8 Οκτωβρίου.

Σε μια επίθεση της Χεζμπολάχ, στις 12 Νοεμβρίου 2023, αντιαρματική ρουκέτα έπληξε μια ομάδα εργαζομένων της εταιρείας ηλεκτρισμού που εκτελούσαν εργασίες υποδομής κοντά στο Dovev. Ένας εργάτης σκοτώθηκε από την επίθεση και ένας άλλος τραυματίστηκε ελαφρά.  

Σε μια άλλη επίθεση, στις 9 Ιουλίου 2024, δύο πολίτες σκοτώθηκαν όταν ένας πύραυλος έπληξε το αυτοκίνητό τους ενώ οδηγούσαν στον αυτοκινητόδρομο 91 στα κατεχόμενα υψίπεδα του Golan. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε εκείνη την ημέρα, η Χεζμπολάχ ανέλαβε την ευθύνη και δήλωσε ότι στόχευσε την κοντινή στρατιωτική βάση Nafah ως απάντηση στη δολοφονία ενός μέλους της.