
COP29: ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΙΕΣΟΥΝ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΑΖΕΡΜΠΑΙΤΖΑΝ ΝΑ ΤΕΡΜΑΤΙΣΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Κατά την προετοιμασία της συνόδου κορυφής για το κλίμα COP29 που θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα στο Μπακού, τα κράτη πρέπει να ασκήσουν πίεση στις αρχές του Αζερμπαϊτζάν για να αντιστρέψουν την καταστολή της κοινωνίας των πολιτών, να απελευθερώσουν όσες και όσους κρατούνται μόνο και μόνο επειδή άσκησαν ειρηνικά το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης και να διασφαλίσουν ότι οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων των ακτιβιστριών και ακτιβιστών και των δημοσιογράφων, μπορούν να συμμετάσχουν ελεύθερα και πλήρως στην εκδήλωση, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.
Από τότε που το Αζερμπαϊτζάν ανακοινώθηκε ως οικοδεσπότης της COP29 τον περασμένο Δεκέμβριο, οι αρχές έχουν εντείνει την καταστολή των δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του ειρηνικού συνέρχεσθαι. Ανεξάρτητες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν κλείσει ενώ όσες και όσοι εκφράζουν κριτική έχουν φυλακιστεί με πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες ή έχουν αναγκαστεί σε εξορία, σε μια βασανιστική υπενθύμιση προηγούμενων περιστατικών καταστολής που κατέγραψε η Διεθνής Αμνηστία γύρω από άλλες μεγάλες διεθνείς εκδηλώσεις που φιλοξένησε το Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένης της Eurovision 2012 και των Ευρωπαϊκών Αγώνων του 2015.
«Το Αζερμπαϊτζάν φιλοξενεί μια διεθνή διάσκεψη για την κλιματική δικαιοσύνη, ενώ υπονομεύει ενεργά τους κύριους πυλώνες του ακτιβισμού για το κλίμα - καταστέλλοντας κάθε μορφή κριτικής έκφρασης και διαμαρτυρίας και διαλύοντας την τοπική κοινωνία των πολιτών. Οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έχουν φυλακίσει εκατοντάδες ανθρώπους με πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες επειδή τόλμησαν να μιλήσουν. Ο κατάλογος περιλαμβάνει δημοσιογράφους, ακτιβίστριες, ακτιβιστές, υπερασπίστριες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ασκούν κριτική στην κυβέρνηση, οι οποίες/οι παραμένουν σε αυθαίρετη κράτηση, κατά παράβαση της νόμιμης διαδικασίας και χωρίς καμία εγγύηση για δίκαιη δίκη», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Οι αρχές υποβάλλουν επίσης συγγενείς αντιφρονούντων σε αντίποινα, ενώ ψηφίζουν κατασταλτικούς νόμους για να εμποδίσουν το έργο των ΜΚΟ και των μέσων ενημέρωσης. Η προσπάθεια της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν να κρύψει το απαράδεκτο ιστορικό της για τα ανθρώπινα δικαιώματα πίσω από μια παγκόσμια σύνοδο κορυφής για το κλίμα είναι ένα κατάφωρο περιβαλλοντικό ξέπλυμα».
Το Αζερμπαϊτζάν φιλοξενεί μια διεθνή διάσκεψη για την κλιματική δικαιοσύνη, ενώ υπονομεύει ενεργά τους βασικούς πυλώνες του ακτιβισμού για το κλίμα - καταστέλλοντας κάθε μορφή κριτικής έκφρασης και διαμαρτυρίας και διαλύοντας την τοπική κοινωνία των πολιτών.
— Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας
Οι υπερασπίστριες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αζερμπαϊτζάν εκτιμούν ότι περίπου 300 άτομα παραμένουν υπό κράτηση με πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται υπερασπίστριες και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφοι και περιβαλλοντικοί, πολιτικοί και άλλοι ακτιβιστές/ιες που διώκονται με κατασκευασμένες ή/και πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες σε αντίποινα για την κριτική που ασκούν στις αρχές. Για παράδειγμα, ο διακεκριμένος υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπέρμαχος του κλίματος Anar Mammadli βρίσκεται προφυλακισμένος από τις 30 Απριλίου 2024 με ψευδείς κατηγορίες για συνωμοσία με σκοπό τη μεταφορά παράνομου ξένου συναλλάγματος στη χώρα.
Ο οικονομολόγος και πολιτικός ακτιβιστής Gubad Ibadoghlu τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό στις 22 Απριλίου 2024 μετά από 274 ημέρες κράτησης. Το στέλεχος της αντιπολίτευσης Tofig Yagublu κρατείται προφυλακισμένος από τις 15 Δεκεμβρίου 2023 με την κατηγορία της ψευδούς απάτης και πλαστογραφίας. Μεταξύ των κρατουμένων είναι επίσης οι εξής: Ulvi Hasanli, Ilhamiz Guliyev, Mahammad Kekelov, Sevinj Vagifgyzy, Elnara Gasimova, Nargiz Absalamova Hafiz Babali, Imran Aliyev, Shamo Eminov, Teymur Karimov, Arshad Ibrahimov, Ibrahim Humbatov, Alasgar Mammadli, Mushfig Jabbar, Akif Gubanov, Ruslan Izzatli, Ramil Babayev Ali Zeynalov, Afiaddin Mammadov και Bakhtiyar Hajiyev.
Απειλές για αντίποινα μετά το τέλος της COP29
Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί ότι όσες και όσοι επιδιώκουν να εκφράσουν τη διαφωνία τους κατά την προετοιμασία ή κατά τη διάρκεια της COP29 αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο σοβαρών αντιποίνων, ιδίως μετά τη διάσκεψη που διαρκεί από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου, όταν η χώρα δεν θα βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο.
«Καλούμε κάθε αντιπροσωπεία που συμμετέχει στην COP29 να πιέσει την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν να τερματίσει την καταστολή της κοινωνίας των πολιτών, να εγγυηθεί τα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του ειρηνικού συνέρχεσθαι καθ' όλη τη διάρκεια της διάσκεψης και μετά από αυτήν, και να αναλάβει ουσιαστική δράση για να αντιστρέψει την επιδείνωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Οι αρμόδιες και αρμόδιοι θα πρέπει να εκμεταλλευτούν κάθε ευκαιρία για να πιέσουν τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να σταματήσουν τα αντίποινα κατά των υπερασπιστριών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των ακτιβιστριών, ακτιβιστών, δημοσιογράφων και των επικριτών της κυβέρνησης και να απελευθερώσουν αμέσως όλες εκείνες και όλους εκείνους που φυλακίστηκαν αυθαίρετα σε αντίποινα για το έργο τους στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για τις διαφορετικές απόψεις τους», δήλωσε η Agnès Callamard.
Η Διεθνής Αμνηστία θα συνεχίσει να παρακολουθεί την αστυνόμευση των διαδηλώσεων από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και τη μεταχείριση και τυχόν αντίποινα κατά περιβαλλοντικών ακτιβιστριών, ακτιβιστών, υπερασπιστριών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την COP29.
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια των συμμετεχουσών/όντων ενισχύονται από την έλλειψη προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διαφάνειας γύρω από προηγούμενες συμφωνίες με τη χώρα υποδοχής (HCA). Η HCA της COP29 θα πρέπει να περιλαμβάνει αντίστοιχα μέτρα προστασίας και να δημοσιοποιηθεί αμέσως μετά την υπογραφή της.
«Αποτελεί σοβαρή ανησυχία το γεγονός ότι η Συμφωνία με τη Χώρα Υποδοχής δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμα, αφήνοντας τις/τους συμμετέχουσες/οντες να μην γνωρίζουν αν η Γραμματεία της UNFCCC έλαβε εγγύηση ότι όλες οι θεμελιώδεις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαφάνειας και της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής συνάθροισης, θα προστατευθούν κατά τη διάρκεια της COP29. Η συμφωνία πρέπει να δημοσιευθεί αμέσως, καθώς αυτή η αδιαφάνεια δημιουργεί ένα «πάγωμα του λόγου» (chilling effect) στη συμμετοχή των παρατηρητριών και παρατηρητών. Αυτά τα μέτρα προστασίας είναι απαραίτητα για να διασφαλιστεί ότι δεν θα επαναληφθεί η σοβαρή κατάσταση κατά τη διάρκεια της περσινής συνόδου κορυφής, όταν οι αρχές των ΗΑΕ άρχισαν να διώκουν δεκάδες αντιφρονούντες, συμπεριλαμβανομένων υπερασπιστριών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κρατουμένων συνείδησης, σε μαζικές εικονικές δίκες που έδειξαν απίστευτη περιφρόνηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε η Agnès Callamard.
Οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έχουν φυλακίσει εκατοντάδες ανθρώπους με πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες επειδή τόλμησαν να μιλήσουν.
— Agnès Callamard
Η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει πώς οι προηγούμενες σύνοδοι κορυφής της COP για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην Πολωνία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, περιλάμβαναν περιορισμούς στα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης και της ειρηνικής συνάθροισης. Η Διεθνής Αμνηστία έχει επίσης καταγράψει σοβαρές παραβιάσεις αυτών και άλλων δικαιωμάτων στο Αζερμπαϊτζάν, εγείροντας ανησυχίες για την ασφάλεια των συμμετεχουσών/όντων στη φετινή COP.
«Εάν οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν δεν αλλάξουν δραστικά την κατασταλτική τους προσέγγιση, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και οι ακτιβίστριες και ακτιβιστές δεν θα είναι σε θέση να εκφράσουν ελεύθερα επικριτικές απόψεις ή να συμμετάσχουν με ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο στην COP29. Αυτό θα υπονομεύσει σοβαρά τη διαδικασία και θα αμαυρώσει το αποτέλεσμα της διάσκεψης. Για να επιτευχθεί ένας αληθινά αποτελεσματικός αντίκτυπος, πρέπει να αποτελέσει ένα φόρουμ για την ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων και ιδεών - όχι μόνο εκείνων των κρατικών εκπροσώπων, αλλά και των ανεξάρτητων φορέων των πολιτών που αποτελούν την κινητήρια δύναμη για την κλιματική δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο», δήλωσε η Agnès Callamard.
Ιστορικό
Οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έχουν αντιμετωπίσει διεθνείς επικρίσεις για τα φερόμενα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης ορισμένων επικριτών της κυβέρνησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, άτομα που υποφέρουν από επιδείνωση της υγείας τους στη φυλακή δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή υγειονομική περίθαλψη. Επιπλέον, συγγενείς και μέλη της οικογένειας ατόμων που επικρίνουν την κυβέρνηση έχουν επίσης στοχοποιηθεί, είτε με εκστρατείες δυσφήμισης είτε με τη δέσμευση των περιουσιακών τους στοιχείων μέσω οικονομικών κυρώσεων.
Το Αζερμπαϊτζάν έχει επίσης υιοθετήσει περιοριστικούς νόμους που ρυθμίζουν σε υπερβολικό βαθμό το έργο των μέσων ενημέρωσης και των ΜΚΟ τα τελευταία χρόνια, ενώ οι ειρηνικές διαμαρτυρίες έχουν περιοριστεί αυστηρά για πάνω από μια δεκαετία.