ΤΑΝΖΑΝΙΑ: ΟΙ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΝΟΧΕΣ ΣΤΙΣ ΒΙΑΙΕΣ ΕΚΔΙΩΞΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΣΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ
Από το 2009, ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι συνένοχες στις βίαιες εκδιώξεις των ιθαγενών κοινοτήτων Μασάι από τα πατρογονικά τους εδάφη στο Loliondo από τις αρχές της Τανζανίας, ανέφερε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία σε νέα της έρευνα.
Η νέα έρευνα με τίτλο "Business as usual in bloodied land? The role of businesses in forced evictions in Loliondo, Tanzania", περιγράφει λεπτομερώς πώς η Otterlo Business Corporation (OBC), μια εταιρεία με κυνηγετικά τρόπαια που συνδέεται με τον σεΐχη Mohammed bin Rashid Al Maktoum, πρωθυπουργό των ΗΑΕ και μέλος της κυβερνώσας βασιλικής οικογένειας, συμμετείχε στη βίαιη εκδίωξη των ιθαγενών κοινοτήτων Μασάι, μεταξύ άλλων, συνοδεύοντας τις δυνάμεις ασφαλείας της Τανζανίας και επιτρέποντας στις αρχές να στήσουν στρατόπεδα στην ιδιοκτησία της OBC κατά τη διάρκεια όλων των βίαιων εκδιώξεων. Αυτό δείχνει τουλάχιστον ότι η OBC γνώριζε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας συμμετείχαν σε αυτές τις επιχειρήσεις. Στη χειρότερη περίπτωση, σημαίνει ότι η εταιρεία όχι μόνο γνώριζε, αλλά και διευκόλυνε τη συμμετοχή των δυνάμεων ασφαλείας στις βίαιες εκδιώξεις.
Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι πραγματοποίησαν αυτές τις εκδιώξεις με το πρόσχημα της «προστασίας της περιοχής», ενώ στην πραγματικότητα επέτρεψαν στην Otterlo Business Corporation να κάνει ακατάλληλες ή παράνομες δραστηριότητες κυνηγετικών τροπαίων, κατά σαφή παραβίαση των νόμων της Τανζανίας για τη διατήρηση της άγριας ζωής.
— Tigere Chagutah, Περιφερειακός Διευθυντής, Διεθνής Αμνηστία, Ανατολική και Νότια Αφρική
Άλλες τουριστικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των TAASA Lodge και &BEYOND, δραστηριοποιούνται επίσης στην περιοχή όπου οι Μασάι έχουν εκδιωχθεί βίαια.
«Από το 2009, οι αρχές της Τανζανίας έχουν καταφύγει σε κακομεταχείριση, υπερβολική χρήση βίας, αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις για να εκδιώξουν βίαια τους Μασάι, ενώ εκμισθώνουν τη γη τους σε ιδιωτικές εταιρείες. Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι έχουν πραγματοποιήσει αυτές τις εκδιώξεις με το πρόσχημα της "προστασίας της περιοχής", ενώ στην πραγματικότητα έχουν επιτρέψει στην OBC να κάνει ακατάλληλες ή παράνομες δραστηριότητες κυνηγετικών τροπαίων, κατά σαφή παραβίαση των νόμων της Τανζανίας για τη διατήρηση της άγριας ζωής», δήλωσε ο Tigere Chagutah, Περιφερειακός Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ανατολική και Νότια Αφρική.
Οι αρχές της Τανζανίας πρέπει να διεξάγουν μια άμεση, αμερόληπτη, ανεξάρτητη, αποτελεσματική και διαφανή έρευνα σχετικά με την εταιρική συνενοχή στις βίαιες εκδιώξεις των κοινοτήτων Μασάι στο Loliondo - και οι ύποπτοι δράστες των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη σε δίκαιες δίκες.
— Tigere Chagutah
«Οι αρχές της Τανζανίας πρέπει να διεξάγουν άμεση, αμερόληπτη, ανεξάρτητη, αποτελεσματική και διαφανή έρευνα σχετικά με την εταιρική συνενοχή στις βίαιες εκδιώξεις των κοινοτήτων Μασάι στο Loliondo - και οι ύποπτοι δράστες των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να οδηγηθούν στη δικαιοσύνης σε δίκαιες δίκες. Οι αρχές θα πρέπει επίσης να διερευνήσουν τα αναφερόμενα εγκλήματα κατά της άγριας ζωής που διαπράττονται από επιχειρήσεις κυνηγετικών τροπαίων στην περιοχή. Τα θύματα πρέπει να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη και σε αποτελεσματικά μέτρα».
Η Διεθνής Αμνηστία διεξήγαγε έρευνα σχετικά με τις βίαιες εκδιώξεις των ιθαγενών Μασάι του Loliondo μεταξύ Ιουνίου 2022 και Μαΐου 2024, με ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις παραδοσιακές εκτάσεις που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από τους Μασάι. Τον Απρίλιο του 2024, ο οργανισμός επισκέφθηκε την περιοχή της Arusha σε μια ερευνητική αποστολή και πήρε συνεντεύξεις από εννέα άτομα, μεταξύ των οποίων ένας νυν υπάλληλος και τέσσερις πρώην υπάλληλοι των ιδιωτικών εταιρειών στο Loliondo, όλοι κάτοικοι του Loliondo και ένας δικηγόρος, οι οποίοι ήταν όλοι ενημερωμένοι για τις εσωτερικές λειτουργίες των εταιρειών και ενίοτε συμμετείχαν σε συζητήσεις σχετικά με τα σχέδια των εταιρειών και την υλοποίησή τους.
Το Εργαστήριο Αποδεικτικών Στοιχείων του οργανισμού εξέτασε 23 εικόνες και επτά βίντεο, διεξήγαγε έρευνα ανοικτού κώδικα και ανέλυσε τις πρόσφατες αλλαγές στις τοποθεσίες των επιχειρήσεων που λειτουργούν στο Loliondo, οι οποίες ήταν ορατές σε δορυφορικές εικόνες.
Ο οργανισμός εξέτασε επίσης αναφορές από τα μέσα ενημέρωσης, επίσημα έγγραφα, τη σχετική νομοθεσία, τα στοιχεία των εταιρειών και επιστημονικές μελέτες. Με τη βοήθεια υποστηρικτών στην Τανζανία, η Διεθνής Αμνηστία κατάφερε επίσης να αποκτήσει στοιχεία ενσωμάτωσης για τις εταιρείες που βρίσκονται υπό έρευνα.
Ασφυκτικές διαμαρτυρίες και βίαιες εκδιώξεις
Στις 10 Ιουνίου 2022, οι δυνάμεις ασφαλείας της Τανζανίας κατέφυγαν στη χρήση υπερβολικής βίας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης αληθινών πυρομαχικών και δακρυγόνων, για να καταπνίξουν ειρηνικές διαμαρτυρίες των κατοίκων Μασάι του χωριού Ololosokwan στο Loliondo. Οι διαδηλώτριες/ές είχαν συγκεντρωθεί για να αντισταθούν σε μια άσκηση οριοθέτησης από τις δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες προσπαθούσαν να τους εκτοπίσουν από τα πατρογονικά τους εδάφη στο όνομα της λεγόμενης «προστασίας της περιοχής». Περισσότεροι από 40 άνθρωποι τραυματίστηκαν, άλλοι έμειναν άστεγοι και πολλοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Όσοι αναζήτησαν καταφύγιο στην Κένυα μαζί με συγγενείς και φίλους τους ζούσαν χωρίς βιοποριστικά μέσα. Η έξωση σηματοδότησε την τέταρτη φορά που οι Μασάι εκδιώχθηκαν βίαια από τη γη τους, μετά από προηγούμενες εξώσεις το 2009, το 2013 και το 2017.
Μέλη της κοινότητας από χωριά στο Loliondo που επλήγησαν από τις βίαιες εκδιώξεις, καθώς και νυν και πρώην προσωπικό της OBC, δήλωσαν ότι η OBC συμμετείχε σε όλες τις βίαιες εκδιώξεις στο Loliondo. Είπαν στη Διεθνή Αμνηστία ότι γνωστοί σε αυτούς εκπρόσωποι της OBC και οχήματα με το σήμα της OBC ήταν παρόντα κατά τη διάρκεια των βίαιων εκδιώξεων. Είπαν επίσης ότι, κατά τη διάρκεια κάθε έξωσης, οι δυνάμεις ασφαλείας της Τανζανίας έστηναν στρατόπεδα σε ιδιοκτησίες της OBC και συνοδεύονταν από το προσωπικό και τα οχήματα της OBC καθώς μετακινούνταν στα χωριά του Loliondo.
Στις 12 Ιουλίου 2024, η Διεθνής Αμνηστία έγραψε στην &BEYOND, την OBC και την TAASA Lodge για να τους ενημερώσει για τους σχετικούς ισχυρισμούς και τα ευρήματα που περιέχονται στην έρευνα και να τους δώσει την ευκαιρία να απαντήσουν. Μόνο η &BEYOND και η TAASA Lodge απάντησαν.
Η &BEYOND απάντησε λέγοντας: «... ότι η εν λόγω γη, αν και υπό αμφισβήτηση, δεν βρίσκεται πλέον υπό τον έλεγχο του Συμβουλίου του χωριού Ololosokwan, αλλά της Αρχής Προστατευόμενης Περιοχής Ngorongoro ("οι ιδιοκτήτες").» Η &BEYOND ανέφερε περαιτέρω ότι «δεν μπορεί να αποκαλύψει τους όρους της συμφωνίας μίσθωσης [τους] με τους ιδιοκτήτες». Η εταιρεία αναγνώρισε επίσης ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια δικαστική διαμάχη σχετικά με την εν λόγω έκταση και ισχυρίστηκε ότι ως μισθωτής δεν έχει καμία επιρροή στους ιδιοκτήτες, προσθέτοντας περαιτέρω ότι το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να περιμένουν την έκβαση της δικαστικής απόφασης πριν πάρουν θέση στο ζήτημα. Η TAASA Lodge δήλωσε ότι «... δεν ζητήθηκε ποτέ η γνώμη τους για οποιαδήποτε από τις προγραμματισμένες ενέργειες την περίοδο των εξώσεων και παραμένουν δεσμευμένοι απέναντι στο προσωπικό και τις κοινότητες [τους], όπως [και] στην τήρηση του κράτους δικαίου».
Τέσσερα πρώην και ένα νυν μέλη του προσωπικού της OBC δήλωσαν επίσης στη Διεθνή Αμνηστία ότι εργάζονταν με την εταιρεία όταν μέλη της βασιλικής οικογένειας των ΗΑΕ που συνδέονται με την ιδιοκτησία της OBC επισκέφθηκαν τη χώρα για κυνήγι και άλλες τουριστικές δραστηριότητες μεταξύ 1996 και 2016. Τον Ιούνιο του 2024, ο περιφερειακός επίτροπος της Arusha υπηρέτησε ως συνοδός του σεΐχη Mohammed bin Rashid Al Maktoum, πρωθυπουργού των ΗΑΕ, καθώς επιθεωρούσε έργα ύδρευσης στο Loliondo.
«Είναι βαθύτατα ανησυχητικό ότι ο ρόλος της Otterlo Business Corporation στις εξώσεις πιθανόν συνέβαλε στη ζημία που προκάλεσαν οι δυνάμεις ασφαλείας της Τανζανίας. Η εταιρεία αυτή φαίνεται ότι όχι μόνο γνώριζε ότι οι κρατικές δυνάμεις ασφαλείας συμμετείχαν στις βίαιες εκδιώξεις, αλλά και ότι τις διευκόλυνε ενεργά», δήλωσε ο Tigere Chagutah.
«Παρόλο που δεν εμπλέκονται σε καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων, το TAASA Lodge και το Klein's Camp της &BEYOND θα πρέπει επίσης να διεξάγουν συνεχή δέουσα επιμέλεια για να εντοπίσουν εάν οι δραστηριότητές τους συνδέονται με αρνητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα ή περιβαλλοντικές βλάβες. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Loliondo πρέπει να δεσμευτούν να σέβονται στις δραστηριότητές τους τα δικαιώματα των αυτοχθόνων Μασάι και να παρέχουν τα κατάλληλα μέτρα εάν προκαλούν ή συμβάλλουν σε πράξεις που βλάπτουν την κοινότητα.
Το κράτος πρέπει να ανακαλέσει την απόφασή του για την απόκτηση γης στο Loliondo και να διασφαλίσει ότι καμία απόκτηση γης ή έξωση δεν θα προχωρήσει αν ο λαός των Μασάι δεν δώσει την ελεύθερη και ενημερωμένη συγκατάθεσή του μέσω μιας διαδικασίας πραγματικών διαβουλεύσεων.
— Tigere Chagutah
«Το κράτος πρέπει να ανακαλέσει την απόφασή του για την απόκτηση γης στο Loliondo και να διασφαλίσει ότι καμία απόκτηση γης ή έξωση δεν θα προχωρήσει αν ο λαός των Μασάι δεν δώσει την ελεύθερη και ενημερωμένη συγκατάθεσή του μέσω μιας διαδικασίας πραγματικών διαβουλεύσεων.»
Ιστορικό
Η παρούσα μελέτη βασίζεται σε προηγούμενες έρευνες της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι αρχές της Τανζανίας εκδίωξαν βίαια τους ιθαγενείς Μασάι του Loliondo.