ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ» ΤΗΣ ΕΕ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΗΘΙΚΑ ΧΡΕΟΚΟΠΗΜΕΝΟ
Το νέο σχέδιο που πρότεινε σήμερα η Ολλανδική προεδρία της ΕΕ για την αντιμετώπιση των πρωτοφανών ρευμάτων προσφύγων προς την Ευρώπη είναι στη βάση του ελλαττωματικό καθώς στρέφεται γύρω από την παράνομη επιστροφή των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων από την Ελλάδα προς την Τουρκία, προειδοποίησε η Διεθνής Αμνηστία.
Τα σχέδια για τον ορισμό της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας», προκειμένου να μεταφερθούν πίσω δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι από την Ελλάδα χωρίς τη δέουσα διαδικασία ή την πρόσβαση σε διαδικασίες αίτησης ασύλου θα παραβίαζαν κατάφωρα τόσο το ευρωπαϊκό όσο και το διεθνές δίκαιο.
«Κανείς δεν πρέπει να ξεγελαστεί από την ανθρωπιστική επιφάνεια αυτής της κατά βάση ελλαττωματικής πρότασης. Είναι σαφές και ξεκάθαρο ότι πρόκειται για πολιτική σκοπιμότητα με σκοπό τη διακοπή των ροών απελπισμένων ανθρώπων προς τη θάλασσα του Αιγαίου», δήλωσε ο John Dalhuisen, Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
«Κάθε πρόταση επανεγκατάστασης που έχει σαν προϋπόθεση την αποτελεσματική σφράγιση των ανοικτών συνόρων και την παράνομη απώθηση δεκάδων χιλιάδων ατόμων, ενώ τους αρνείται η πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου είναι ηθικά χρεοκοπημένη. Η πανευρωπαϊκή απόκριση στην παγκόσμια μεταναστευτική κρίση είναι εδώ και καιρό συγκεχυμένη, οπότε απαιτούνται λύσεις, και γρήγορα. Ωστόσο δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την οποιαδήποτε παραβίαση του νόμου και των διεθνών υποχρεώσεων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.»
Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τα ευάλωτα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από πολεμικές συγκρούσεις και διώξεις δεν πρέπει να στερούνται την πρόσβαση στην προστασία και έχουν το δικαίωμα θεώρησης των αξιώσεών τους για άσυλο.
Αν το σχέδιο προχωρήσει, ακόμα και μέσα στην άνοιξη, οι χώρες της ΕΕ θα αρχίσουν να ορίζουν την Τουρκία ως μια «ασφαλή τρίτη χώρα», έναν προσδιορισμό που μπορεί να οδηγήσει στην απώθηση πίσω στην Τουρκία όλων των αιτούντων άσυλο που θα βρίσκονται στη θαλάσσια διέλευση προς την Ελλάδα. Η Διεθνής Αμνηστία προειδοποίησε πως αυτά θα ισοδυναμούσαν με παράνομες απωθήσεις βάσει του διεθνούς δικαίου.
Σε αντάλλαγμα του γεγονότος ότι η Τουρκία θα αποδεχτεί όσους πρόσφυγες εισέρχονται από την ΕΕ, μία βασική ομάδα χωρών της ΕΕ θα προωθήσει την εθελούσια επανεγκατάσταση 150.000 με 250.000 προσφύγων που φιλοξενούνται σήμερα στην Τουρκία.
Υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στην Τουρκία. Η χώρα φιλοξενεί περίπου 2,5 εκατομμύρια Σύριους προσφύγες και 250.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Αφγανιστάν και του Ιράκ. Οι αιτήσεις ασύλου για μη Σύριους σπάνια επιδέχονται στην πραγματικότητα περαιτέρω επεξεργασίας.
Επιπλέον, η Διεθνής Αμνηστία έχει καταγράψει πώς, από τον Σεπτέμβριο του 2015, παράλληλα με τις συνομιλίες περί μετανάστευσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, οι τουρκικές αρχές έχουν παρανόμως στρογγυλοποιήσει- πιθανώς κατά εκαντοντάδες- τον αριθμό των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν οδηγηθεί σε λεωφορεία και έχουν μεταφερθεί περισσότερο από 1.000 χιλιόμετρα μακριά σε απομονωμένα κέντρα κράτησης όπου κρατούνται σε απομόνωση χωρίς δυνατότητα επικοινωνίας. Μερικοί αναφέρουν πως μένουν αλυσοδεμένοι για μέρες, ξυλοκοπούνται βάναυσα και μεταφέρονται πίσω στις χώρες από τις οποίες είχαν διαφύγει.
Η Τουρκία δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες. Δεν είναι καν μια ασφαλής χώρα για πολλούς από τους ίδιους τους πολίτες της. Τους τελευταίους μήνες πρόσφυγες έχουν επιστραφεί παράνομα στο Ιράκ και τη Συρία, ενώ πρόσφυγες από άλλες χώρες βρίσκονται χρόνια σε αναμονή πριν επεξεργαστούν τις αιτήσεις τους
John Dalhuisen
«Ένα μεγάλης κλίμακας πρόγραμμα επανεγκατάστασης των προσφύγων από την Τουρκία προς την ΕΕ είναι μια καλή ιδέα, αλλά όταν εξαρτάται από την ταχεία επιστροφή όσων διασχίζουν τα σύνορα παράτυπα, ισοδυναμεί με παζάρεμα ανθρώπινων ζωών».
«Τα τελευταία χρόνια, η παρεμπόδιση μιας συγκεκριμένης διαδρομής προς την Ευρώπη έχει οδηγήσει αναπόφευκτα στη διαφυγή των προσφύγων από μια άλλη, συχνά πιο επικίνδυνη, διαδρομή προς αναζήτηση προστασίας. Προσφέροντας ασφαλείς, νόμιμες οδούς προς την Ευρώπη είναι η μόνη βιώσιμη λύση για την κατάσταση των προσφύγων».
Ενώ το πλήρες σχέδιο δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί, ο Ολλανδός σοσιαλδημοκράτης ηγέτης Diederik Samsom αποκάλυψε μερικές λεπτομέρειες σε μία αποκλειστική συνέντευξη σήμερα στην εθνική εφημερίδα De Volkskrant. Η Ολλανδία κατέχει σήμερα την Προεδρία της ΕΕ και ζητά υποστήριξη για την πρόταση από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.