50 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕ ΤΑ ΑΣΚΙ
Το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας και τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) σας προσκαλούν σε έναν ιστορικό περίπατο στο κέντρο της Αθήνας.
Την Κυριακή 16 Νοεμβρίου θα συναντηθούμε στα γραφεία του Ελληνικού Τμήματος στην οδό Σίνα 30 και θα ξεκινήσουμε μαζί να περπατάμε προς σημεία - σταθμούς για την ιστορία της Διεθνούς Αμνηστίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα.
Στον 2ο μας ιστορικό περίπατο θα μάθουμε για την ίδρυση του τμήματος, θα περπατήσουμε σε τοποθεσίες που έχουμε καταγράψει περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας, θα μιλήσουμε για τα βασανιστήρια, τo δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης, τις προσφυγικές και μεταναστευτικές κοινότητες αλλά και για τους αγώνες των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
Μπορείτε να διαβάσετε το αναλυτικό πρόγραμμα του περιπάτου παρακάτω.
1. Σημείο Εκκίνησης: Σίνα 30, Αθήνα
Θεματική: Τα Ιδρυτικά βήματα της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ελλάδα
Τον Ιούνιο του 1975, καθώς ολοκληρώνονταν ο πρώτος χρόνος της Μεταπολίτευσης, με νωπή ακόμα τη διαμορφωτική και ενοποιητική εμπειρία του αντιδικτατορικού αγώνα, άνθρωποι με διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες και διαδρομές, συγκρότησαν το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας. Με αυτό τον τρόπο έθεσαν εμφατικά την ανάγκη θεσμικής θωράκισης και συλλογικής υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας του λόγου. Η βιωμένη εμπειρία της δικτατορίας και της αντίστασης υπήρξε αναμφίβολα καθοριστικής σημασίας. Στην πρώτη αυτή στάση του περιπάτου θα παρουσιαστούν το γενεσιουργό περιβάλλον, τα πρόσωπα και οι πρωτοπόρες ιδέες γύρω από την ίδρυση του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.
2. Οδός Μεσολογγίου, Εξάρχεια
Θεματική: Από τη θανατική ποινή στην αστυνομική βία: αγώνες για λογοδοσία και δικαιοσύνη
Στην καρδιά της Αθήνας, οι υποθέσεις του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου το 2008 και του δημοσιογράφου Μανώλη Κυπραίου το 2011 ανέδειξαν όψεις της αστυνομικής βίας και καταστολής. Το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας στάθηκε διαχρονικά απέναντι σε κάθε μορφή αυθαιρεσίας, προτάσσοντας την ανάγκη για κρατική λογοδοσία, θεσμικές μεταρρυθμίσεις και σεβασμό της ανθρώπινης ζωής. Ήδη από τη δεκαετία του 1980, μέσα από έναν συντονισμένο αγώνα για την κατάργηση της θανατικής ποινής, η Διεθνής Αμνηστία στην Ελλάδα ανέδειξε το δικαίωμα στη ζωή ως θεμελιώδη αρχή ενός κράτους δικαίου. Εκστρατείες, δημόσιες συζητήσεις και κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις οδήγησαν το 1993 στην οριστική κατάργησή της, δικαιώνοντας τις συλλογικές διεκδικήσεις. Από τη θανατική ποινή έως τα περιστατικά αστυνομικής βίας, η ανάγκη τήρησης των ατομικών δικαιωμάτων παραμένει κεντρικό αίτημα για μια κοινωνία δικαιοσύνης και ισότητας.
3. Τσαμαδού 13, Σύνδεσμος Αντιρρησιών Συνείδησης
Θεματική: Ο αγώνας για τα δικαιώματα των αντιρρησιών συνείδησης
Με σταθμό τον Σύνδεσμο Αντιρρησιών Συνείδησης, αναδεικνύεται το ζήτημα της αντίρρησης συνείδησης ως θεμελιώδες δικαίωμα ελευθερίας σκέψης και πεποιθήσεων. Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας ανέδειξε το πρόβλημα της ποινικοποίησης όσων αρνούνταν τη στρατιωτική θητεία για λόγους συνείδησης, καταγγέλλοντας περιστατικά διώξεων, φυλακίσεων και κοινωνικού στιγματισμού. Μέσα από εκστρατείες, δημόσιες παρεμβάσεις και εκδόσεις συνέβαλε καθοριστικά στη θεσμική κατοχύρωση της εναλλακτικής κοινωνικής θητείας. Μέχρι και σήμερα η αδιάκοπη δράση του Τμήματος υπενθυμίζει τη σημασία της ελευθερίας της συνείδησης, η οποία συνεχίζει να αμφισβητείται στην πράξη μέσα από τις κρατικές παραβιάσεις διεθνών αλλά και εγχώριων νομοθετικών υποχρεώσεων και κανονισμών.
4. Οδός Μπουμπουλίνας 18, Αθήνα
Θεματική: Τόποι βασανισμού και ο αγώνας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα
Η σπουδαιότερη νίκη της αντιδικτατορικής αντίστασης, κατά τα πρώτα έτη της χούντας, υπήρξε ο εξαναγκασμός της ελληνικής κυβέρνησης σε αποχώρηση από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1969. Η συγκεκριμένη ιστορία έχει μείνει γνωστή ως η «Ελληνική Υπόθεση» (The Greek Case). Η αποπομπή της δικτατορίας από τον κορυφαίο αυτό θεσμό της μεταπολεμικής Ευρώπης υπήρξε το αποκορύφωμα μιας σειράς ενεργειών για τη διεθνοποίηση των βασανιστηρίων και την απομόνωση της χούντας. Η Διεθνής Αμνηστία συνέβαλλε καθοριστικά στην «Ελληνική Υπόθεση». Έτσι, η πρώτη δεκαετία του Ελληνικού Τμήματος της Δ.Α. (1975-1985) κινήθηκε στον απόηχο του αντιδικτατορικού αγώνα, με συνέπεια τα βασανιστήρια και ο αγώνας για την κατάργησή τους να βρίσκονται στην προμετωπίδα των δράσεών του.
5. Γλάδστωνος, Αθήνα
Θεματική: Προσφυγικές και μεταναστευτικές κοινότητες, έμφυλες ταυτότητες και ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα
Στην περιοχή της Ομόνοιας, όπου συναντώνται καθημερινά προσφύγισσες, πρόσφυγες, μετανάστριες, μετανάστες και περιθωριοποιημένες ομάδες, αποτυπώνονται οι κοινωνικές αντιθέσεις και οι ανάγκες για ορατότητα και αποδοχή. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη γειτονική Αλβανία, έως και την προσφυγική κρίση του 2015, το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας στάθηκε διαχρονικά στο πλευρό όσων βρέθηκαν στο περιθώριο, δρώντας ενεργά για την προστασία των δικαιωμάτων τους και ενάντια στη ρητορική μίσους. Παράλληλα, μέσα από συστηματικές παρεμβάσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, ανέδειξε την ανάγκη για ισότητα απέναντι σε κάθε μορφή βίας και διάκρισης, συμβάλλοντας σε σημαντικές θεσμικές αλλαγές. Η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου (ZackieOh) ανέδειξε τα ισχυρά αντανακλαστικά του Ελληνικού Τμήματος απέναντι στη βία και τις έμφυλες διακρίσεις, υπενθυμίζοντας τη διαρκή ανάγκη για σεβασμό της διαφορετικότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων.
Συνολική διάρκεια:
1,8 χλμ, περίπου 2ώρες με μικρές παύσεις.
