ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ: ΠΩΣ ΝΑ ΜΙΛΑΜΕ (ΚΑΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ) ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ
Η συζήτηση για τη συναίνεση και η προώθηση μιας «κουλτούρας συναίνεσης» έχει σημασία!
Είναι ένα πολύ αναγκαίο βήμα για την αποδόμηση της λεγόμενης «κουλτούρας του βιασμού» που κανονικοποιεί, ακόμα και δικαιολογεί, τη σεξουαλική βία, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού, στις κοινωνίες μας.
Η σαφής κατανόηση του τι σημαίνει σεξουαλική συναίνεση μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των βιασμών και άλλων σεξουαλικών εγκλημάτων.
Σε ορισμένες χώρες, απαιτούνται ανοιχτές δημόσιες συζητήσεις σχετικά με τη συναίνεση για να ισχυροποιηθούν οι φωνές που υποστηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις των ξεπερασμένων νόμων περί βιασμού.
Οι νόμοι που ορίζουν τον βιασμό με βάση την απουσία συναίνεσης θέτουν ένα σαφές όριο μεταξύ συναινετικού σεξ και βιασμού και συμβάλλουν σε σημαντικές συζητήσεις για το σεξ και τη συναίνεση. Μέχρι στιγμής, μόνο 13 από τις 31 ευρωπαϊκές χώρες που ανέλυσε η Διεθνής Αμνηστία έχουν θεσπίσει νόμους που βασίζονται στη συναίνεση.
Σε άλλες χώρες, όπου ο νόμος βασίζεται πράγματι στη συναίνεση, οι βιασμοί συνεχίζουν να είναι συνηθισμένοι και οι επιζώσες αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τις αποζημιώσεις.
Δυστυχώς, οι παρανοήσεις και τα έμφυλα στερεότυπα σχετικά με το τι συνιστά σεξουαλική βία και την έννοια του συναινετικού σεξ είναι ευρέως διαδεδομένα.
«Δεν είπαν όχι», «Το ζητούσε λόγω των ρούχων της», «Είχε συναινέσει στο σεξ μαζί μου την προηγούμενη εβδομάδα, επομένως και σήμερα ήταν συναινετικό»: Είναι μερικές από τις πολύ συνηθισμένες απαντήσεις που επιχειρούν να θολώσουν την κατανόηση της συναίνεσης.
Οι συνέπειες αυτών των συμπεριφορών είναι απίστευτα επιβλαβείς: Τα θύματα δεν γίνονται πιστευτά, συχνά κατηγορούν τις εαυτές / τον εαυτό τους, καταλήγουν να μην καταγγέλλουν τον βιασμό και οι δράστες ξεφεύγουν ατιμώρητοι, όντας σε θέση να συνεχίσουν να εγκληματούν.
Ακόμη και όταν οι επιζώσες καταγγέλλουν έναν βιασμό, μπορεί να καταλήξουν να τραυματιστούν εκ νέου και να μη δικαιωθούν λόγω των επιβλαβών μύθων και των στερεοτύπων που εμπεριέχονται στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.
Σε κάθε συζήτηση γύρω από τη συναίνεση, είτε πρόκειται για μια δημόσια ομιλία, είτε για κάποιο εργαστήριο, είτε για μέρος συζήτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρέπει να είμαστε σαφείς: Όταν πρόκειται για σεξ, η συναίνεση είναι το παν και δεν υπάρχουν θολές γραμμές.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον ακόλουθο ορισμό:
Η συναίνεση είναι...
- Ελεύθερα παρεχόμενη: Η σεξουαλική συναίνεση πρέπει να αποτελεί εθελοντική και ελεύθερη επιλογή για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Η σιωπή ή το να μη λέτε «όχι» δεν είναι το ίδιο με τη συναίνεση. Τα άτομα χωρίς συνείδηση και τα άτομα που είναι ανίκανα λόγω αλκοόλ ή ναρκωτικών δεν μπορούν να συναινέσουν. Το σεξ δεν είναι συναινετικό όταν τελεί υπό εξαναγκασμό ή εκφοβισμό. Μπορεί να υπάρχουν και άλλες καταστάσεις στις οποίες ένα άτομο δεν είναι ικανό να συναινέσει πραγματικά – για παράδειγμα, αν δεν έχει τη διανοητική ικανότητα να συναινέσει ή αν είνα ανήλικο.
- Ενημερωμένη: Το ψέμα ή η σκόπιμη απόκρυψη ορισμένων προθέσεων, όπως το σεξ χωρίς προφυλάξεις, δεν είναι συναινετικό σεξ. Το να εξαναγκάζεται να συμφωνήσει σε ορισμένες πρακτικές κάποιο άτομο που είναι πολύ μεθυσμένο για να αρνηθεί το σεξ δεν αποτελεί συναίνεση
- Συγκεκριμένη: Η συναίνεση για ένα πράγμα (π.χ. φιλί) δεν σημαίνει ότι συναινείτε σε όλα τα υπόλοιπα. Ένας γενικός κανόνας είναι ο εξής: Αν έχετε αμφιβολίες, σταματήστε και ρωτήστε. Αν εξακολουθείτε να έχετε αμφιβολίες, σταματήστε.
- Αναστρέψιμη: Το να συναινέσεις μία φορα δεν σημαίνει ότι συναινείς για πάντα. Ακόμα και στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης σεξουαλικής πράξης, θα πρέπει το άτομο να είναι ελεύθερο να διακόψει ή να σταματήσει ανά πάσα στιγμή και να ανακαλέσει τη συγκατάθεσή του.
- Ενθουσιώδης: Το ερώτημα δεν είναι αν ένα άτομο λέει «όχι» αλλά αν λέει «ναι», ή αν εκφράζει ενεργά την συναίνεσή του με άλλον τρόπο, με διάφορους λεκτικούς η μη λεκτικούς τρόπους.
Συναίνεση δεν σημαίνει υπογραφή συμβολαίου! Έχει να κάνει με την επικοινωνία και με το να βεβαιωθείτε ότι όλες οι σεξουαλικές δραστηριότητες γίνονται με αμοιβαία συναίνεση.
Η σημασία της σεξουαλικής συναίνεσης μπορεί να εξηγηθεί εξετάζοντας άλλα σενάρια στα οποία η συναίνεση μπορεί να είναι σημαντική και πώς αυτά μπορεί να είναι παρόμοια με τις σεξουαλικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, θα τρώγατε το φαγητό κάποιου άλλου χωρίς να τον ρωτήσετε;
Μια συνηθισμένη αναλογία που χρησιμοποιείται για να δείξει πώς πρέπει να λειτουργεί η σεξουαλική συναίνεση είναι να φτιάχνεις σε κάποια/ον ένα φλιτζάνι τσάι: Παρακολουθήστε αυτό το βίντεο.
Άλλες χρήσιμες αναλογίες είναι η «χειραψία και συναίνεση» και το «κάστρο της συναίνεσης».
Τώρα έχετε ξεκαθαρίσει πώς να μιλάτε και να σκέφτεστε για τη συναίνεση.
