ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ: ΤΟ ΕΜΦΥΛΟ ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΕΙ ΩΣ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ
Το έμφυλο απαρτχάιντ πρέπει να αναγνωριστεί ως έγκλημα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, προκειμένου να ενισχυθούν οι προσπάθειες καταπολέμησης των θεσμοθετημένων καθεστώτων συστηματικής καταπίεσης και κυριαρχίας που επιβάλλονται με βάση το φύλο, δήλωσε σήμερα η Διεθνής Αμνηστία.
«Η διεθνής κοινότητα απέτυχε να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει επαρκώς τη θεσμοθετημένη και συστηματική κυριαρχία και καταπίεση των γυναικών, των κοριτσιών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Ζητάμε την αναγνώριση του έμφυλου απαρτχάιντ στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, ώστε να καλυφθεί ένα σημαντικό κενό στο παγκόσμιο νομικό μας πλαίσιο. Σε κανέναν δεν πρέπει ποτέ να επιτρέπεται να παραβιάζει, να διαχωρίζει, να αποσιωπά ή να αποκλείει ανθρώπους λόγω του φύλου τους», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
«Ωστόσο, γενιές και γενιές γυναικών και κοριτσιών, σε όλο τον κόσμο, έχουν υποστεί θεσμοθετημένη και συστηματική βία, κυριαρχία και καταπίεση. Ανυπολόγιστοι αριθμοί έχουν σκοτωθεί, ενώ πολλοί περισσότεροι έχουν στερηθεί την αξιοπρέπεια, την ελευθερία και την ισότητα στην καθημερινή τους ζωή. Είναι πραγματικά ντροπιαστικό το γεγονός ότι ο κόσμος απέτυχε τόσο να αναγνωρίσει τη συστηματική καταπίεση και κυριαρχία με βάση το φύλο ως έγκλημα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο όσο και να αντιδράσει κατάλληλα στη σοβαρότητά του.
Σε κανέναν δεν πρέπει ποτέ να επιτρέπεται να παραβιάζει, να διαχωρίζει, να αποσιωπά ή να αποκλείει ανθρώπους λόγω του φύλου τους.
— Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας
«Σήμερα ενωνόμαστε με τις εκκλήσεις θαρραλέων πρωτοπόρων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών του Αφγανιστάν, του Ιράν και όχι μόνο, που πρωτοστάτησαν στην απαίτηση αναγνώρισης του έμφυλου απαρτχάιντ στο διεθνές δίκαιο.
«Τα κράτη πρέπει να λάβουν υπόψη τους αυτή την έκκληση. Αυτή η μορφή θεσμοθετημένης καταπίεσης πρέπει να κατονομαστεί. Πρέπει να επιβεβαιωθεί η εντολή για τη διερεύνηση και τη δίωξή της και να οριστεί η δέουσα ποινή για την τέλεσή της. Οφείλουμε αυτή την αναγνώριση, την αυστηρότητα και τον σεβασμό στους ακτιβιστές και τις ακτιβίστριες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για τα δικαιώματα και την ισότητα των φύλων, και οφείλουμε αυτή τη δικαιοσύνη στα θύματα και τους επιζώντες του έμφυλου απαρτχάιντ».
Η Διεθνής Αμνηστία τάσσεται υπέρ της νομικής αναγνώρισης του έμφυλου απαρτχάιντ - που περιλαμβάνει το θεσμοθετημένο πρότυπο συστηματικής κυριαρχίας και καταπίεσης με βάση το φύλο - για να αντιμετωπιστεί αυτό που αποτελεί σημαντικό κενό στο διεθνές δίκαιο.
Η πλησιέστερη προσέγγιση σύμφωνα με το ισχύον διεθνές πλαίσιο είναι η δίωξη με βάση το φύλο, την οποία το διεθνές δίκαιο, όπως στο Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, αναγνωρίζει ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Ωστόσο, η πρόθεση και το πεδίο εφαρμογής αυτού του εγκλήματος διαφέρει σημαντικά από το απαρτχάιντ. Ενώ συγκεκριμένες ομάδες μπορεί να αποτελέσουν στόχο και των δύο εγκλημάτων, η έννοια της δίωξης από μόνη της δεν αποτυπώνει πλήρως το εύρος και την έκταση της συστημικής κυριαρχίας ή τη θεσμοθετημένη και ιδεολογική φύση των καταχρήσεων που μπορεί να διαπράττονται στο πλαίσιο ενός συστήματος απαρτχάιντ.
Σήμερα ενωνόμαστε με τις εκκλήσεις θαρραλέων πρωτοπόρων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών του Αφγανιστάν, του Ιράν και όχι μόνο, που έχουν πρωτοστατήσει στην απαίτηση αναγνώρισης του έμφυλου απαρτχάιντ στο διεθνές δίκαιο.
— Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας
«Ο κόσμος πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσει το έμφυλο απαρτχάιντ σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο για να επεκτείνει πλήρως την ασπίδα του νόμου στις γυναίκες, τα κορίτσια και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα και να συσπειρώσει και να υποστηρίξει τις προσπάθειες για την εξάλειψη αυτού του ειδεχθούς εγκλήματος, όπου κι αν συμβαίνει», δήλωσε η Agnès Callamard.
«Το σχέδιο Σύμβασης για τα Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας, μια σημαντική συμβατική προσπάθεια που συζητείται επί του παρόντος στα Ηνωμένα Έθνη, αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για την αναζωογόνηση του αγώνα για τη δικαιοσύνη των φύλων. Τα κράτη μέλη του ΟΗΕ πρέπει να αδράξουν αυτή την ευκαιρία για να ενσωματώσουν το έμφυλο απαρτχάιντ στο διεθνές δίκαιο, καθώς και να αναζητήσουν άλλες ευκαιρίες, όπως στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για να ενισχύσουν την έννοια.»
Ιστορικό
Η έννοια του έμφυλου απαρτχάιντ διατυπώθηκε για πρώτη φορά από Αφγανές γυναίκες υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φεμινίστριες συμμάχους ως απάντηση στην υποταγή των γυναικών και των κοριτσιών και στις συστηματικές επιθέσεις στα δικαιώματά τους υπό τους Ταλιμπάν τη δεκαετία του 1990. Χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα από τότε που οι Ταλιμπάν ανέκτησαν τον έλεγχο του Αφγανιστάν το 2021. Ορισμένες Ιρανές φεμινίστριες και εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ έχουν επίσης υποστηρίξει ότι οι θεσμοθετημένες διακρίσεις ή η καταπίεση των γυναικών στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ισοδυναμούν ή θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με έμφυλο απαρτχάιντ. Μια διεθνής εκστρατεία για την αναγνώριση του έμφυλου απαρτχάιντ στο διεθνές δίκαιο έχει συγκεντρώσει ευρεία υποστήριξη από φεμινίστριες ακτιβίστριες και συμμάχους παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων γυναικών βραβευμένων με Νόμπελ Ειρήνης.