ΣΟΥΔΑΝ: Η ΦΡΙΚΤΗ ΚΑΙ ΕΥΡΕΩΣ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΑΧΕΙΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΖΩΕΣ

Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) άσκησαν εκτεταμένη σεξουαλική βία σε γυναίκες και κορίτσια καθ' όλη τη διάρκεια του διετούς εμφυλίου πολέμου στο Σουδάν για να ταπεινώσουν, να επιβάλλουν τον έλεγχο και να εκτοπίσουν κοινότητες σε ολόκληρη τη χώρα. Οι θηριωδίες των RSF, συμπεριλαμβανομένων των βιασμών, των ομαδικών βιασμών και της σεξουαλικής σκλαβιάς, ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου και πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία σε νέα της έκθεση.

Η έκθεση, με τίτλο Μας βίασαν όλες: Σεξουαλική βία κατά γυναικών και κοριτσιών στο Σουδάν, καταγράφει τον βιασμό ή ομαδικό βιασμό 36 γυναικών και κοριτσιών ηλικίας μόλις 15 ετών από στρατιώτες τις RSF, καθώς και άλλες μορφές σεξουαλικής βίας, σε τέσσερις πολιτείες του Σουδάν μεταξύ Απριλίου 2023 και Οκτωβρίου 2024. Οι παραβιάσεις περιλαμβάνουν τον βιασμό μιας μητέρας αφού απομάκρυναν το μωρό που θήλαζε και τη σεξουαλική υποδούλωση μιας γυναίκας για 30 ημέρες στο Χαρτούμ, καθώς και σοβαρούς ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια με καυτό υγρό ή αιχμηρές λεπίδες και δολοφονίες.

«Οι επιθέσεις των RSF σε Σουδανές γυναίκες και κορίτσια είναι αρρωστημένες, διεφθαρμένες και αποσκοπούν στη μέγιστη ταπείνωση. Οι RSF έχει βάλει στο στόχαστρο αμάχους, ιδίως γυναίκες και κορίτσια, με αφάνταστη σκληρότητα κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου», δήλωσε ο Deprose Muchena, Ανώτερος Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για τον Περιφερειακό Αντίκτυπο στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Ο κόσμος πρέπει να δράσει για να σταματήσουν οι φρικαλεότητες τις RSF, ανακόπτοντας τη ροή όπλων στο Σουδάν, πιέζοντας την ηγεσία να σταματήσει τη σεξουαλική βία και θέτοντας τους δράστες, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων διοικητών, προ των ευθυνών τους».

Ο εμφύλιος πόλεμος στο Σουδάν ξέσπασε τον Απρίλιο του 2023 μεταξύ των RSF και των Σουδανικών Ενόπλων Δυνάμεων (SAF), σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και εκτοπίζοντας περισσότερα από 11 εκατομμύρια μέχρι σήμερα. Και οι δύο πλευρές έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, ορισμένες από τις οποίες ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας κατά γυναικών και κοριτσιών.

Για την έκθεση, η Αμνηστία πήρε συνεντεύξεις από 30 άτομα, κυρίως επιζώσες και συγγενείς επιζωσών σε προσφυγικές δομές στην Ουγκάντα. Όλες οι επιζώσες και οι μάρτυρες αναγνώρισαν τους μαχητές των RSF ως δράστες. Η χρήση σεξουαλικής βίας από τις RSF καθ' όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης και σε ολόκληρο το Σουδάν, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πολλές επιθέσεις έλαβαν χώρα παρουσία άλλων στρατιωτών, θυμάτων και άλλων πολιτών, υποδεικνύει ότι οι δράστες δεν αισθάνονταν υποχρεωμένοι να κρύψουν τα εγκλήματά τους και δεν φοβόντουσαν καμία αντίδραση.

Οι RSF δεν απάντησαν στα αιτήματα της Αμνηστίας για σχολιασμό.

«Η πιο φρικτή μέρα της ζωής μου»

Κάθε επιζώσα σεξουαλικής βίας που έδωσε συνέντευξη περιέγραψε πώς η επίθεση προκάλεσε τεράστια σωματική ή ψυχική βλάβη και είχε καταστροφικές επιπτώσεις στις οικογένειές τους. Όλες εγκατέλειψαν τα σπίτια τους μετά. 

Στη Nyala, στο Νότιο Νταρφούρ, στρατιώτες των RSF έδεσαν μια γυναίκα σε ένα δέντρο αφού πριν ένας από αυτούς τη βιάσει ενώ οι άλλοι παρακολουθούσαν. «Ήταν η πιο φρικτή μέρα της ζωής μου», είπε η γυναίκα.

Στο Madani, Gezira, τρεις στρατιώτες των RSF βίασαν ομαδικά μια γυναίκα μπροστά στη 12χρονη κόρη της και την κουνιάδα της. «Ήταν τόσο εξευτελιστικό», είπε η γυναίκα. «Νιώθω συντετριμμένη». 

Πολλές επιζώσες δήλωσαν ότι στρατιώτες των RSF τις βίασαν με την υποψία ότι ανήκαν στη SAF. Γυναίκες από το ιατρικό προσωπικό δήλωσαν ότι στρατιώτες των RSF τις βίαζαν αν δεν μπορούσαν να σώσουν τραυματισμένους στρατιώτες. Σε μια τέτοια περίπτωση, μια νοσοκόμα δήλωσε ότι 13 στρατιώτες την απήγαγαν στο βόρειο Χαρτούμ και την ανάγκασαν να περιθάλψει βαριά τραυματισμένους άνδρες πριν τη βιάσουν ομαδικά, αφήνοντάς την αναίσθητη.

Η Αμνηστία διαπίστωσε δύο περιπτώσεις σεξουαλικής σκλαβιάς στο Χαρτούμ, συμπεριλαμβανομένης μιας γυναίκας που είπε ότι στρατιώτες των RSF την κρατούσαν αιχμάλωτη σε ένα σπίτι για ένα μήνα, βιάζοντάς την σχεδόν καθημερινά.

Οι επιζώσες δήλωσαν ότι όποιο άτομο αντιστεκόταν στον βιασμό κινδύνευε με ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια και άλλη κακομεταχείριση ή δολοφονία, συμπεριλαμβανομένου ενός 11χρονου αγοριού το οποίο ένας στρατιώτης των RSF ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου καθώς προσπαθούσε να βοηθήσει τη μητέρα του.

«Η φρίκη της σεξουαλικής βίας των RSF είναι συντριπτική, αλλά οι περιπτώσεις που έχουν καταγραφεί μεταξύ των προσφυγισσών/ων αντιπροσωπεύουν ένα μικρό κλάσμα των παραβιάσεων που πιθανόν έχουν διαπράξει οι RSF», δήλωσε ο Deprose Muchena. «Οι επιθέσεις των RSF εναντίον αμάχων είναι ντροπιαστικές και δειλές και κάθε χώρα που υποστηρίζει τις RSF, μεταξύ άλλων και με την προμήθειά τους με όπλα, συμμετέχει στην ντροπή τους».

Μια «κατακριτέα» αντίδραση

Η αντίδραση του κόσμου ήταν επίσης ντροπιαστική, καθώς τα θύματα και οι επιζώσες στερούνται τόσο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης όσο και δικαιοσύνης.

Καμία επιζήσα δεν είχε πρόσβαση σε έγκαιρη φροντίδα μετά τον βιασμό ή δεν κατήγγειλε τις επιθέσεις στις αρχές του Σουδάν λόγω των συνεχιζόμενων μαχών ή του φόβου στιγματισμού και αντιποίνων. Ορισμένες υποφέρουν από πόνους στα νεφρά, ακανόνιστες περιόδους, δυσκολίες στο περπάτημα ή μακροχρόνια ψυχολογικά τραύματα. Τα παιδιά που είδαν συγγενείς τους να βιάζονται υποφέρουν από εφιάλτες.

Ως προσφύγισσες, όλες οι επιζώσες δήλωσαν ότι προτεραιότητά τους ήταν να λάβουν ιατρική περίθαλψη για τραυματισμούς και ασθένειες που προκλήθηκαν από τις RSF ή για παθήσεις που αναπτύχθηκαν κατά την αιχμαλωσία τους. Ωστόσο, οι περικοπές σε ζωτικής σημασίας προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την USAID έχουν μειώσει τις προοπτικές πρόσβασης σε ολοκληρωμένη φροντίδα σεξουαλικής υγείας. 

Οι επιζώσες απαίτησαν επίσης δικαιοσύνη και λογοδοσία. Μια γυναίκα που βιάστηκε στο Omdurman δήλωσε: «Οι γυναίκες δεν ηγούνται ούτε συμμετέχουν σε αυτόν τον πόλεμο, αλλά είναι αυτές που υποφέρουν περισσότερο. Θέλω όλος ο κόσμος να μάθει για τον πόνο των γυναικών και των κοριτσιών του Σουδάν και να διασφαλίσει ότι όλοι οι κακοί άνδρες που μας βίασαν θα τιμωρηθούν». 

«Η διεθνής αντίδραση στον πόνο των γυναικών και των κοριτσιών του Σουδάν είναι καταδικαστέα», δήλωσε ο Deprose Muchena. «Ο κόσμος απέτυχε να προστατεύσει τους αμάχους, να παράσχει επαρκή ανθρωπιστική βοήθεια ή να καταστήσει τους δράστες υπεύθυνους για αυτά τα εγκλήματα. Είναι καιρός οι άνθρωποι και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να διαπιστώσουν την αλήθεια για το τι έχει συμβεί στο Σουδάν, να προσαγάγουν τους ύποπτους δράστες στη δικαιοσύνη και να παράσχουν αποζημιώσεις και ολοκληρωμένη φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας στις επιζώσες».