ΓΑΖΑ: ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΤΙ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΩΝ

Τα αποδεικτικά στοιχεία που συγκέντρωσε η Διεθνής Αμνηστία καταδεικνύουν πως πάνω από ένα μήνα μετά την εισαγωγή του στρατιωτικοποιημένου συστήματος διανομής βοήθειας, το Ισραήλ συνεχίζει να χρησιμοποιεί την πείνα των αμάχων ως όπλο πολέμου κατά των Παλαιστινίων στην κατεχόμενη Λωρίδα της Γάζας και να επιβάλλει σκόπιμα συνθήκες ζωής που υπολογίζονται ώστε να επιφέρουν τη φυσική τους καταστροφή στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης γενοκτονίας του.

Σπαρακτικές μαρτυρίες που συγκεντρώθηκαν από ιατρικό προσωπικό, γονείς παιδιών που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία λόγω υποσιτισμού και εκτοπισμένες/ους Παλαιστίνιες/ους που αγωνίζονται να επιβιώσουν, δίνουν μια τρομακτική εικόνα των οξυμένων επιπέδων πείνας και απόγνωσης στη Γάζα. Οι μαρτυρίες τους παρέχουν περαιτέρω αποδείξεις για τα καταστροφικά δεινά που προκαλούνται από τους συνεχιζόμενους περιορισμούς του Ισραήλ στη σωτήρια βοήθεια και το θανατηφόρο στρατιωτικοποιημένο σύστημα βοήθειας που εφαρμόζει σε συνδυασμό με τον μαζικό αναγκαστικό εκτοπισμό, τους ανηλεείς βομβαρδισμούς και την καταστροφή απαραίτητων υποδομών.

«Ενώ τα βλέμματα του κόσμου αποσπάστηκαν στις πρόσφατες εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, η γενοκτονία του Ισραήλ συνεχίστηκε αμείωτη στη Γάζα, μεταξύ άλλων με την επιβολή συνθηκών ζωής που δημιούργησαν ένα θανατηφόρο μείγμα πείνας και ασθενειών ωθώντας τον πληθυσμό σε οριακό σημείο», δήλωσε η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

Τον μήνα μετά την επιβολή από το Ισραήλ ενός στρατιωτικοποιημένου συστήματος «ανθρωπιστικής βοήθειας» που διαχειρίζεται το Ανθρωπιστικό Ίδρυμα της Γάζας (GHF), εκατοντάδες Παλαιστίνιες και Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν και χιλιάδες τραυματίστηκαν είτε κοντά σε στρατιωτικοποιημένους χώρους διανομής είτε καθ' οδόν προς τις αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας.

«Αυτή η καταστροφική καθημερινή απώλεια ανθρώπινης ζωής καθώς απελπισμένες/οι Παλαιστίνιες/οι προσπαθούν να συλλέξουν ανθρωπιστική βοήθεια είναι η συνέπεια της σκόπιμης στοχοποίησής τους από τις ισραηλινές δυνάμεις και η προβλεπόμενη συνέπεια των ανεύθυνων και θανατηφόρων μεθόδων διανομής», δήλωσε η Agnès Callamard.

Συνεχίζοντας να εμποδίζουν τα Ηνωμένα Έθνη και άλλες βασικές ανθρωπιστικές οργανώσεις να διανέμουν ορισμένα βασικά είδη, όπως δέματα τροφίμων, καύσιμα και καταφύγιο, εντός της Γάζας και διατηρώντας ένα θανατηφόρο, απάνθρωπο και αναποτελεσματικό στρατιωτικοποιημένο σύστημα «ανθρωπιστικής βοήθειας», οι ισραηλινές αρχές έχουν μετατρέψει την αναζήτηση βοήθειας σε παγίδα για τις/τους απελπισμένες/ους πεινασμένες/ους Παλαιστίνιες/ους. Έχουν επίσης σκόπιμα τροφοδοτήσει το χάος και έχουν επιτείνει τον πόνο αντί να τον ανακουφίσουν. Η παρεχόμενη βοήθεια είναι επίσης πολύ κατώτερη από τις ανθρωπιστικές ανάγκες ενός πληθυσμού που βιώνει σχεδόν καθημερινούς βομβαρδισμούς τους τελευταίους 20 μήνες.

«Ως κατοχική δύναμη, το Ισραήλ έχει νομική υποχρέωση να διασφαλίσει ότι οι Παλαιστίνιες/οι στη Γάζα έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα, φάρμακα και άλλες προμήθειες που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή τους. Αντ' αυτού, αψήφησε θρασύτατα τις δεσμευτικές εντολές που εξέδωσε το Διεθνές Δικαστήριο τον Ιανουάριο, τον Μάρτιο και τον Μάιο του 2024, να επιτρέψει την απρόσκοπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα. Το Ισραήλ συνέχισε να περιορίζει την είσοδο της βοήθειας και να επιβάλλει τον ασφυκτικό σκληρό αποκλεισμό του, ακόμη και μια πλήρη πολιορκία που διαρκεί σχεδόν ογδόντα ημέρες», δήλωσε η Agnès Callamard.

Αυτό πρέπει να σταματήσει τώρα. Το Ισραήλ πρέπει να άρει όλους τους περιορισμούς και να επιτρέψει αμέσως την απρόσκοπτη, ασφαλή και αξιοπρεπή πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια σε όλη τη Γάζα».

Η Διεθνής Αμνηστία πήρε συνεντεύξεις από 17 εσωτερικά εκτοπισμένους ανθρώπους (10 γυναίκες και επτά άνδρες), καθώς και από τους γονείς τεσσάρων παιδιών που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία για σοβαρό υποσιτισμό, και από τέσσερα άτομα που εργάζονται στον τομέα της υγείας, σε τρία νοσοκομεία στην πόλη της Γάζας και στο Χαν Γιουνίς τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2025.

Καταστροφικός αντίκτυπος στα παιδιά

Ακόμη και πριν από την επιβολή της πλήρους πολιορκίας στις 2 Μαρτίου 2025, η οποία ελαφρώς αλλά ανεπαρκώς αμβλύνθηκε περίπου 78 ημέρες αργότερα, η σκόπιμη επιβολή από το Ισραήλ συνθηκών ζωής που είχαν υπολογιστεί για να καταστρέψουν τις Παλαιστίνιες και τους Παλαιστίνιους είχε ιδιαίτερα καταστροφικές επιπτώσεις στα μικρά παιδιά και στις έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες.

Από τον Οκτώβριο του 2023 τουλάχιστον 66 παιδιά έχουν πεθάνει ως άμεσο αποτέλεσμα συνθηκών που σχετίζονται με τον υποσιτισμό. Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τα ακόμα περισσότερα παιδιά που έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα ασθενειών που μπορούν να προληφθούν και επιδεινώνονται από τον υποσιτισμό.

Μεταξύ των θυμάτων περιλαμβάνεται το τεσσάρων μηνών μωρό, Jinan Iskafi, το οποίο βρήκε τραγικό θάνατο στις 3 Μαΐου 2025 λόγω σοβαρού υποσιτισμού. Σύμφωνα με την ιατρική της έκθεση, την οποία εξέτασε η Διεθνής Αμνηστία, η Jinan εισήχθη στο παιδιατρικό νοσοκομείο Rantissi λόγω σοβαρής αφυδάτωσης και επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων. Διαγνώστηκε με Μαρασμό, μια σοβαρή μορφή πρωτεϊνικού-ενεργειακού υποσιτισμού, χρόνια διάρροια και υποψία ανοσοανεπάρκειας. Ο παιδίατρος που την παρακολουθούσε δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία ότι χρειαζόταν μια συγκεκριμένη φόρμουλα χωρίς λακτόζη, η οποία δεν ήταν διαθέσιμη λόγω του αποκλεισμού.

Ο αποδεκατισμένος τομέας υγείας της Γάζας, που είναι ήδη υπερφορτωμένος με τον όγκο των τραυματισμών, δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει την εισροή βρεφών και παιδιών που νοσηλεύονται για υποσιτισμό. Σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), από τις 15 Ιουνίου 2025, συνολικά 18.741, παιδιά είχαν νοσηλευτεί για οξύ υποσιτισμό από την αρχή του έτους.

Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών που υποφέρουν από υποσιτισμό δεν μπορεί να φτάσει σε κανένα νοσοκομείο λόγω των προκλήσεων στην πρόσβαση που δημιουργούν οι εντολές εκτοπισμού, οι σφοδροί βομβαρδισμοί και οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Οι αριθμοί δεν μπορούν να περιγράψουν τον πόνο στη Γάζα

Οι αφηγήσεις των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και των εκτοπισμένων ατόμων δίνουν μια ακόμη πιο οδυνηρή εικόνα.

Η Susan Maarouf, ειδικός σε θέματα διατροφής στη μονάδα διατροφής στο νοσοκομείο Patient Friend Benevolent Society στην πόλη της Γάζας, που υποστηρίζεται από την οργάνωση MedGlobal, δήλωσε ότι τον Ιούνιο του 2024 το νοσοκομείο άνοιξε ένα ειδικό τμήμα για παιδιά ηλικίας έξι μηνών έως και πέντε ετών για τη διαχείριση περιπτώσεων σοβαρού υποσιτισμού.

«Τότε, η Πόλη της Γάζας και το κυβερνείο της Βόρειας Γάζας είχαν πληγεί από υποσιτισμό [ως αποτέλεσμα του αυστηρού αποκλεισμού]. Αλλά φέτος για εμάς η κατάσταση άρχισε να χειροτερεύει δραστικά και πάλι τον Απρίλιο. Από τότε, από τα περίπου 200-250 παιδιά που εξετάζουμε καθημερινά για υποσιτισμό. Σχεδόν το 15% εμφάνισε σημάδια που σχετίζονται με σοβαρό ή μέτριο υποσιτισμό», δήλωσε η ίδια.

Στις χειρότερες περιπτώσεις τα ορατά σημάδια περιλαμβάνουν χλωμό δέρμα, πτώση στα μαλλιά και στα νύχια και ανησυχητική απώλεια βάρους. Η ίδια εξέφρασε τη σημαντική αδυναμία να προσφέρει διατροφικές συμβουλές εν μέσω σοβαρών ελλείψεων σε τρόφιμα, με τα φρούτα, τα λαχανικά και τα αυγά όταν είναι διαθέσιμα να διατίθενται μόνο σε υπέρογκες τιμές: «Σε έναν ιδανικό κόσμο, θα συνιστούσα στους γονείς να παρέχουν στο παιδί θρεπτική τροφή, πλούσια σε πρωτεΐνες. Θα τους συμβούλευα να διατηρούν ένα υγιεινό περιβάλλον για τα παιδιά τους- θα τόνιζα τη σημασία του καθαρού νερού... Στην κατάστασή μας... οποιαδήποτε σύσταση δίνεις... μερικές φορές νιώθεις ότι ξίνεις τις πληγές αυτών των γονέων».

Η Δρ Maarouf περιέγραψε τον αδυσώπητο κύκλο του υποσιτισμού, δηλώνοντας ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα παιδιά νοσηλεύονταν εκ νέου μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο:

«Αντιμετωπίσαμε ένα κοριτσάκι, ηλικίας έξι ετών, για διατροφικό οίδημα, είχε σοβαρή ανεπάρκεια πρωτεϊνών όταν ήρθε στις αρχές Μαΐου- με τη θεραπεία που της δώσαμε έδειξε σημάδια βελτίωσης, μεταξύ άλλων πήρε βάρος, έγινε πιο ζωντανή... δυστυχώς εισήχθη πρόσφατα ξανά επειδή η κατάστασή της υποτροπίασε. Όπως οι περισσότερες οικογένειες στη Γάζα, η οικογένειά της είναι εκτοπισμένη- ζουν σε μια σκηνή- πρέπει να βασίζονται στις φακές ή το ρύζι που παίρνουν από την κοινοτική κουζίνα. Είναι ένας κύκλος. Χωρίς να φτάνει βοήθεια, νιώθεις ότι ως νοσοκομείο απλώς μπαλώνεις την πληγή, αλλά τελικά θα ξεσπάσει ξανά».

Οι γιατροί έχουν επίσης προειδοποιήσει ότι οι ζωές των νεογέννητων βρεφών κινδυνεύουν εν μέσω οξείας έλλειψης βρεφικού γάλακτος, ιδίως για τα παιδιά με δυσανεξία στη λακτόζη ή άλλες αλλεργίες.

Ένας γιατρός είπε: «Υπάρχει κρίση γάλακτος στη Γάζα συνολικά. Επίσης, παρατηρούμε ότι οι νέες μητέρες, επειδή οι ίδιες δεν τρώνε σωστά ή λόγω του πανικού, του τραύματος και του άγχους, αδυνατούν να θηλάσουν. Έτσι, το να εξασφαλίσουν βρεφικό γάλα είναι ένας αγώνας. Αλλά αν το παιδί σου έχει αλλεργίες, είναι σχεδόν αδύνατο να βρεις ειδική φόρμουλα σε κάποιο από τα νοσοκομεία της Γάζας για βρέφη. Η αδυναμία να εξασφαλίσεις ειδική βρεφική φόρμουλα μπορεί να είναι καταδίκη θανάτου».

Στο νοσοκομείο Nasser στο Khan Younis της νότιας Λωρίδας της Γάζας, η Δρ Wafaa Abu Nimer επιβεβαίωσε την άσχημη κατάσταση, αναφέροντας ότι στις 30 Ιουνίου 2025, μόνο στο νοσοκομείο της, 9 παιδιά εξακολουθούσαν να νοσηλεύονται για επιπλοκές που σχετίζονται με τον υποσιτισμό. Η ίδια περιέγραψε τις σκηνές που έχουν δει τους τελευταίους δύο μήνες ως «πραγματικά πρωτοφανείς» με σοβαρές περιπτώσεις διατροφικού οιδήματος ή μαρασμού και μυϊκής εξασθένησης. Είπε επίσης ότι ορισμένα υποφέρουν επιπλέον από τραυματισμούς λόγω εκρήξεων από τους οποίους δεν έχουν αναρρώσει.

Η Δρ Abu Nimer δήλωσε ότι από τότε που ξεκίνησε το νέο πρόγραμμα διανομής βοήθειας του Ισραήλ δεν υπάρχουν σημάδια βελτίωσης της κατάστασης με εκατοντάδες παιδιά να εξετάζονται για υποσιτισμό σε καθημερινή βάση στο παιδιατρικό τμήμα επειγόντων περιστατικών. Οι διαταγές μαζικού εκτοπισμού που εκδόθηκαν στην επαρχία Khan Younis τον Μάιο κατέστησαν το νοσοκομείο Nasser απρόσιτο για χιλιάδες εκτοπισμένες οικογένειες.

Η Δρ Abu Nimer περιέγραψε στην Αμνηστία πώς οι επιπτώσεις στα παιδιά επεκτείνονται πέρα από το σωματικό. «Ένα κορίτσι που έπεσαν σχεδόν εντελώς τα μαλλιά του ως αποτέλεσμα του διατροφικού οιδήματος, με ρωτούσε συνεχώς 'γιατρέ, θα ξαναβγούν τα μαλλιά μου; Είμαι [ακόμα] όμορφη;» είπε η Abu Nimer. «Ακόμη και αν αυτά τα παιδιά αναρρώσουν πλήρως, τα σημάδια θα παραμείνουν για πάντα μαζί τους. Ιατρικά γνωρίζουμε ότι ο υποσιτισμός μεταξύ βρεφών και μικρών παιδιών μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες γνωστικές και αναπτυξιακές επιπτώσεις, αλλά δεν νομίζω ότι δίνεται αρκετή προσοχή στην ψυχική υγεία και τις ψυχολογικές επιπτώσεις [της πείνας και του πολέμου] στα παιδιά και τους γονείς».

Μετέφερε επίσης την εξάντληση που αισθάνεται το ιατρικό προσωπικό: «Εμείς ως γιατροί είμαστε επίσης εξαντλημένες/οι, υποσιτιζόμαστε και οι ίδιες/οι, οι περισσότερες/οι από εμάς είμαστε επίσης εκτοπισμένες/οι και ζούμε σε σκηνές, ωστόσο κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προσφέρουμε ιατρική περίθαλψη, να παρέχουμε συμπληρώματα διατροφής και όσο περισσότερη υποστήριξη μπορούμε. Προσπαθούμε να σώσουμε ζωές, προσπαθούμε να ανακουφίσουμε τον πόνο, αλλά είναι πολύ λίγα αυτά που μπορούμε να κάνουμε μετά το εξιτήριο τους».

Εργαλειοποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας

Ενώ οι ισραηλινές αρχές συνεχίζουν να επιβάλλουν τον παράνομο αποκλεισμό τους στην είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και εμπορικών προμηθειών στην κατεχόμενη Λωρίδα της Γάζας, εκατοντάδες φορτηγά με βοήθεια παραμένουν εγκλωβισμένα έξω από τη Γάζα, περιμένοντας ισραηλινή άδεια εισόδου.

Το OCHA ανέφερε ότι από τις 16 Ιουνίου 2025, 852 φορτηγά για τον ΟΗΕ και διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, η πλειονότητα των οποίων μεταφέρει προμήθειες τροφίμων, παραμένουν εγκλωβισμένα στο Al-Arish της Αιγύπτου, χωρίς να έχουν λάβει άδεια από τις ισραηλινές αρχές για να εισέλθουν στη Γάζα. Επιπλέον, η μερική χαλάρωση της ολικής πολιορκίας στις 19 Μαΐου δεν περιελάμβανε τη χαλάρωση των περιορισμών σε ορισμένες κρίσιμες προμήθειες, όπως καύσιμα και αέριο για μαγείρεμα, των οποίων η είσοδος δεν έχει επιτραπεί στη Γάζα από τις 2 Μαρτίου. Χωρίς καύσιμα, δεν μπορεί να παραχθεί ηλεκτρική ενέργεια που να επιτρέπει, για παράδειγμα, τη λειτουργία σωτήριων ιατρικών συσκευών.

Μόνο μια μικρή ποσότητα από την εξαιρετικά περιορισμένη βοήθεια που επιτρέπει το Ισραήλ στη Γάζα φτάνει στους ανθρώπους που την έχουν ανάγκη. Διανέμεται είτε μέσω του απάνθρωπου και θανατηφόρου στρατιωτικοποιημένου συστήματος που διαχειρίζεται το GHF, είτε ξεφορτώνεται από απελπισμένους πεινασμένους πολίτες και σε ορισμένες περιπτώσεις από οργανωμένες συμμορίες. Αυτή η ζοφερή πραγματικότητα επιδεινώνεται από την εσκεμμένη καταστροφή ή την άρνηση πρόσβασης του Ισραήλ σε σωτήριες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τις πιο εύφορες γεωργικές εκτάσεις και πηγές παραγωγής τροφίμων στη Γάζα, όπως θερμοκήπια και πτηνοτροφικές μονάδες.

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα και οι τοπικές οργανώσεις είχαν για πρώτη φορά την άδεια να διανέμουν αλεύρι στην πόλη της Γάζας στις 26 Ιουνίου 2025. Η σχετικά ομαλή διανομή που πραγματοποιήθηκε με χιλιάδες ανθρώπους να περιμένουν τη σειρά τους και χωρίς να αναφερθούν τραυματισμοί αποτελεί καταπέλτη για το στρατιωτικοποιημένο σύστημα του Ισραήλ, το GHF.  Όλα τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί, συμπεριλαμβανομένων των μαρτυριών που λαμβάνει η Διεθνής Αμνηστία από θύματα και μάρτυρες, υποδηλώνουν ότι το GHF σχεδιάστηκε έτσι ώστε να κατευνάσει τις διεθνείς ανησυχίες, αποτελώντας παράλληλα ένα ακόμη εργαλείο της γενοκτονίας του Ισραήλ.

«Η διεθνής κοινότητα όχι μόνο απέτυχε να σταματήσει αυτή τη γενοκτονία, αλλά και επέτρεψε στο Ισραήλ να εφευρίσκει συνεχώς νέους τρόπους για να καταστρέφει τις ζωές των Παλαιστινίων στη Γάζα και να καταπατά την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους», δήλωσε η Agnès Callamard.

«Τα κράτη πρέπει να σταματήσουν την αδράνειά τους και να ανταποκριθούν στις νομικές τους υποχρεώσεις. Πρέπει να ασκήσουν κάθε αναγκαία πίεση για να διασφαλίσουν ότι το Ισραήλ θα άρει αμέσως και άνευ όρων τον φοβερό αποκλεισμό του και θα τερματίσει τη γενοκτονία στη Γάζα. Πρέπει να τερματίσουν κάθε μορφή συμβολής στην παράνομη συμπεριφορά του Ισραήλ ή να διακινδυνεύσουν τη συνενοχή σε εγκλήματα θηριωδίας. Αυτό απαιτεί την άμεση αναστολή κάθε στρατιωτικής υποστήριξης προς το Ισραήλ, την απαγόρευση του εμπορίου και των επενδύσεων που συμβάλλουν στη γενοκτονία του Ισραήλ ή σε άλλες σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.

«Τα κράτη θα πρέπει επίσης να υιοθετήσουν στοχευμένες κυρώσεις, μέσω διεθνών και περιφερειακών μηχανισμών, κατά των ισραηλινών αξιωματούχων που εμπλέκονται περισσότερο σε διεθνή εγκλήματα και να συνεργαστούν με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή των ενταλμάτων σύλληψής του». 

Ιστορικό

Σύμφωνα με στοιχεία που ελήφθησαν από το Υπουργείο Υγείας της Παλαιστίνης, το ποσοστό θνησιμότητας κάτω των πέντε ετών για το 2024 στη Γάζα καταγράφηκε σε 32,7 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις, που αντιπροσωπεύει μια απότομη αύξηση σε σύγκριση με το ποσοστό 13,6 που αναφέρθηκε το 2022. Η μητρική θνησιμότητα έχει επίσης υπερδιπλασιαστεί από 19 θανάτους ανά 100.000 γεννήσεις το 2022 σε 43 θανάτους ανά 100.000 το 2024.