Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ: ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕ ΤΗΝ!
Τον Ιούλιο του 2022, η Διεθνής Αμνηστία ξεκίνησε την παγκόσμια εκστρατεία «Protect the Protest» (Προστάτεψε τη Διαμαρτυρία), καλώντας με αποφασιστικότητα τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να προστατεύσουν την ειρηνική διαμαρτυρία ως δικαίωμα και όχι ως απειλή που πρέπει να συνθλιβεί.
Για όσες και όσους συμμετέχουν, η διαμαρτυρία είναι ένα μέσο να συμβάλλουν στην αλλαγή, να προάγουν και να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους, αλλά και τα δικαιώματα των άλλων.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Στην Ελλάδα, το δικαίωμα στη διαμαρτυρία βρίσκεται υπό συνεχή πίεση. Παρά την προστασία του από το διεθνές δίκαιο, ειρηνικοί/ές διαδηλωτές και διαδηλώτριες αντιμετωπίζουν μια σειρά από επίμονες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από την περιοριστική για τις διαμαρτυρίες νομοθεσία μέχρι την καταπιεστική αστυνόμευση, η οποία ενισχύεται από μια παγιωμένη κουλτούρα ατιμωρησίας.
Οι παραβιάσεις αυτές περιλαμβάνουν:
- Νομοθεσία, η οποία επιβάλλει αδικαιολόγητους περιορισμούς στις υπαίθριες δημόσιες συναθροίσεις, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης τροπολογίας που επιβάλλει γενική απαγόρευση των συναθροίσεων σε μεγάλο μέρος της Πλατείας Συντάγματος, μπροστά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
- Αδικαιολόγητη και υπερβολική χρήση βίας κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης χρήσης χειροβομβίδων κρότου λάμψης, δακρυγόνων και αντλιών εκτόξευσης νερού.
- Τραυματισμούς που έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην ζωή των διαδηλωτών/τριών και δημοσιογράφων, οι οποίοι εκτείνονται από σοβαρά κατάγματα μέχρι εγκαύματα και απώλεια ακοής.
- Αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας, με ειρηνικές/ούς διαδηλώτριες/τές συχνά να ελέγχονται και να προσάγονται αναίτια σε αστυνομικά τμήματα για εξακρίβωση στοιχείων.
- Δράση αστυνομικών των ΜΑΤ που δεν μπορούν να εντοπισθούν, χωρίς διακριτικά ή με δυσδιάκριτα ή και καλυμμένα διακριτικά, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η λογοδοσία.
- Κουλτούρα ατιμωρησίας, η οποία επιτρέπει σε όσους/ες παραβιάζουν δικαιώματα συχνά να μην αντιμετωπίζουν τις συνέπειες.
- Έναν μηχανισμό διερεύνησης περιστατικών αυθαιρεσίας χωρίς επαρκείς πόρους, ο οποίος περιορίζεται όσον αφορά τη διεξαγωγή περισσότερων ιδίων ερευνών.
Αυτές οι πρακτικές δεν παραβιάζουν απλώς μεμονωμένα δικαιώματα. Στέλνουν ένα ανατριχιαστικό μήνυμα προς την κοινωνία: το να μιλήσεις μπορεί να έχει προσωπικό κόστος.
Τι πρέπει να αλλάξει;
- Να τροποποιηθεί ο Νόμος 4703/2020 και η εφαρμοστική του νομοθεσία και να καταργηθεί η γενική απαγόρευση των συναθροίσεων μπροστά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, ώστε να προστατεύεται, να γίνεται σεβαστό και να διευκολύνεται πλήρως το δικαίωμα στην ειρηνική συνάθροιση, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
- Οι αρχές επιβολής του νόμου δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούν βία εναντίον όσων διαδηλώνουν ειρηνικά. Κάθε χρήση βίας πρέπει να μην αντίκειται στα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να χρησιμοποιείται μόνο ως έσχατη λύση και με προσοχή, ώστε να αποφεύγονται τραυματισμοί.
- Η χρήση όπλων όπως δακρυγόνα ή υδροβόλα οχήματα πρέπει να ρυθμίζεται αυστηρά. Πρέπει να υπάρχουν σαφείς, δημόσιοι κανόνες που να ορίζουν πότε μπορούν να χρησιμοποιούνται. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εναντίον ατόμων που διαδηλώνουν ή ανθρώπων που απλώς παραμένουν στη θέση τους. Οι μηχανισμοί εκτόξευσης δεν πρέπει ποτέ να στοχεύουν απευθείας σε ανθρώπους.
- Να τερματιστεί η πρακτική της αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας ειρηνικών διαδηλωτών και διαδηλωτριών για ελέγχους στοιχείων χωρίς εύλογη υποψία.
- Να διασφαλιστεί στη νομοθεσία και στην πράξη ότι όλα τα μέλη μονάδων αποκατάστασης της τάξης φέρουν ευδιάκριτα διακριτικά με κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
- Να χρηματοδοτηθεί και να στελεχωθεί επαρκώς ο Εθνικός Μηχανισμός Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, ώστε να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητά του.
Η διαμαρτυρία δεν είναι απειλή, είναι δικαίωμα.
Δεν είναι χάος, είναι θάρρος και ενδυνάμωση.
Καμία και κανένας δεν πρέπει να φιμώνεται ή να τραυματίζεται επειδή αντιδρά και διαμαρτύρεται για αυτά που πιστεύει.
✊ Στήριξέ μας. Ύψωσε τη φωνή σου. Υπερασπίσου το δικαίωμα στην ειρηνική διαμαρτυρία – όταν η διαμαρτυρία τιμωρείται, η αδικία επικρατεί.
Υπόγραψε την έκκληση και απαίτησε από τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη και τον Υπουργό Εθνικής 'Αμυνας να προστατέψουν το δικαίωμα στη διαμαρτυρία.