ΕΛΛΑΔΑ: ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΥΛΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΥΝ ΚΑΤΑΦΩΡΑ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΙΜΩΡΗΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Αντιδρώντας στην είδηση ότι το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε την αναστολή της καταγραφής των αιτήσεων ασύλου των ανθρώπων που έρχονται με πλοίο από τη Βόρεια Αφρική για τρεις μήνες και την επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής τους, η Adriana Tidona, Ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μετανάστευση, δήλωσε:
«Αυτές οι ντροπιαστικές προτάσεις παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο, δεν θα κάνουν τίποτα για να βελτιώσουν τις συνθήκες για τις προσφύγισσες, τους πρόσφυγες, τις μετανάστριες και τους μετανάστες που βρίσκονται ήδη στην Κρήτη και τη Γαύδο- και θα λειτουργήσουν τιμωρητικά για τους ανθρώπους που αναζητούν προστασία. Η άρνηση του δικαιώματος αίτησης ασύλου με βάση τον τρόπο άφιξης κάποιου ατόμου, αποτελεί διάκριση και παραβιάζει τις βασικές αρχές της προστασίας των προσφυγισσών και των προσφύγων. Το διεθνές δίκαιο απαγορεύει ρητά την επιστροφή ανθρώπων χωρίς να έχει προηγηθεί αξιολόγηση των περιστάσεων. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να ανακαλέσει αμέσως αυτή την απόφαση.
«Οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν επίσης το σχέδιό τους να δημιουργήσουν ένα κέντρο κράτησης στην Κρήτη και να κρατούν όσα άτομα εισέρχονται παράτυπα. Εάν εφαρμοστεί, η πρόταση αυτή είναι πιθανό να οδηγήσει σε καταστάσεις αυτόματης και, επομένως, αυθαίρετης κράτησης μεταναστριών και μεταναστών, κατά παράβαση του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου.
«Ως φύλακας του δικαίου της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να απαιτήσει επειγόντως την ανάκληση των μέτρων και να κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει, αν χρειαστεί. Εάν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν καταδικάσουν άμεσα και ρητά τα μέτρα αυτά, θα θέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο βασικές αρχές του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου, αλλά και τις προσπάθειες για την υλοποίηση ενός Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου».
Ιστορικό
Στις 11 Ιουλίου το Ελληνικό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της τροπολογίας. Η ψηφοφορία ακολουθεί πρόσφατη αποστολή της ΕΕ στη Λιβύη για τη συζήτηση συνεργασίας στον τομέα της μετανάστευσης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να μην επιτραπεί στην αντιπροσωπεία η είσοδος στην Ανατολική Λιβύη, να κηρυχθεί “persona non grata” και να διαταχθεί να αποχωρήσει.
Από τις αρχές του 2025 έχει αυξηθεί ο αριθμός των αφίξεων στα νησιά της Κρήτης και της Γαύδου από τη Λιβύη. Μια έκθεση από ΜΚΟ που δημοσιεύθηκε στις 7 Ιουλίου, υπογράμμισε την έλλειψη συνθηκών πρώτης υποδοχής και διαμονής στην Κρήτη.
Το 2020, η Ελλάδα υιοθέτησε παρόμοια μέτρα με εκείνα που εγκρίθηκαν ως απάντηση στις αυξημένες αφίξεις στα σύνορα με την Τουρκία, αναστέλλοντας το άσυλο και προτείνοντας επιστροφές για όσα άτομα διέρχονται. Τότε, η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε περιπτώσεις επαναπροωθήσεων, ξυλοδαρμών και αυθαίρετης κράτησης, ακόμη και θανάτους και τραυματισμούς από τη χρήση πυρομαχικών. Αυτό το σενάριο δεν πρέπει να επαναληφθεί.
Στη χθεσινή του ομιλία στη Βουλή, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε επίσης την πρόθεση της χώρας να συνεργαστεί με τις λιβυκές αρχές για να σταματήσουν οι μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα. Όπως έχει προειδοποιήσει η Διεθνής Αμνηστία, η συνεχιζόμενη υποστήριξη της ΕΕ προς τις αρχές της Λιβύης για τη διακοπή των αναχωρήσεων έχει οδηγήσει στην αναχαίτιση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στη θάλασσα και τη βίαιη επιστροφή τους σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη.